γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Επιμήκυνση του προγράμματος δανειοδότησης της Ελλάδας από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Ένωση, βλέπει ο αναλυτής Jacques Cailloux, της Royal Bank of Scotland, στην τελευταία 5σέλιδη έκθεση του με τίτλο Greece’s Moment of Truth (η ώρα της αλήθειας για την Ελλάδα), στην οποία κάνοντας μία εκτενή αναφορά για το τι συνέβη τον Απρίλιο, επισημαίνει τι θα περιμένουμε από την τέταρτη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας από τους εκπροσώπους της ΕΕ και του ΔΝΤ.
Τα πρόσφατα δημοσιεύματα και οι δηλώσεις των αξιωματούχων έχουν πλέον παγιώσει την άποψη στην αγορά ότι το μόνο αναπάντητο ερώτημα παραμένει το πότε θα γίνει η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Μόνο οι αναμενόμενες ανακοινώσεις από πλευρά ελληνικής κυβέρνησης, σχετικά με το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής μπορεί να αποδείξει ότι η συζήτηση για την αναδιάρθρωση είναι πρόωρη, αναφέρει ο Cailloux, ο οποίος εκφράζει την ανησυχία ότι πιθανό η κυβέρνηση να μην καταφέρει να εμφυσήσει την εμπιστοσύνη των αγορών, με αποτέλεσμα η λύση της αναδιάρθρωσης να φαίνεται αναπόφευκτη.
Από την αρχή του προγράμματος προσαρμογής της Ελλάδας υπήρχαν τρία σενάρια τα οποία θα συνέβαιναν. Ανάπτυξη, βοήθεια ή χρεοκοπία. Το πρώτο σενάριο εγκαταλείφτηκε σχετικά γρήγορα, το τρίτο οι Ευρωπαίοι δεν ήθελαν ούτε καν να το σκέφτονται, με το δεύτερο να αποτελεί τη μοναδική επιλογή. Ωστόσο, οι όροι, αν και ακόμη σε αρχική μορφή, του μόνιμου μηχανισμού στήριξης οι οποίοι περιλαμβάνουν και τη συμμετοχή των ιδιωτών στο ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης χρέους μίας χώρας μέλους της ευρωζώνης, σε συνδυασμό με την πορεία εφαρμογής του προγράμματος από την Ελλάδα, άνοιξε στην ουσία τη συζήτηση περί αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους. Η αίσθηση αυτή εντάθηκε όταν τον Μάρτιο άρχισαν να διαφαίνονται σημαντικές και αυξανόμενες δυσκολίες (ιδιαίτερα στον τομέα των εσόδων), στην εφαρμογή του προγράμματος, και άρχισε η συζήτηση για την επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής των δανείων του ΔΝΤ και της ΕΕ.
Το σημείο καμπής (turning point) για τον Cailloux ήταν ο Απρίλιος. Διαρκώς διέρρεαν πληροφορίες ότι έχει συζητηθεί το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους «πίσω από τις κλειστές πόρτες των διαπραγματεύσεων». ΔΝΤ, Γερμανία, Γαλλία και Ευρωπαϊκή Επιτροπή διέψευδαν τέτοια σενάρια, ωστόσο η ένταση και η ροή των πληροφοριών διαρκώς και αυξανόταν. Οι αγορές έλαβαν ως αληθινά όλα αυτά τα σενάρια και αντέδρασαν πολύ έντονα, εκτοξεύοντας τόσο τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων όσο και τα CDS. Πλέον η πιθανότητα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους ήταν σίγουρη, και απέμενε να δούμε το χρόνο που θα γίνει.
Σύμφωνα με τον Cailloux οι επόμενες δύο εβδομάδες θα είναι κρίσιμες. Θα είναι κρίσιμες να δούμε εάν οι αγορές συνεχίσουν να πιστεύουν και να προεξοφλούν ότι η αναδιάρθρωση θα γίνει άμεσα, ή αν θα περάσει αρκετός καιρός μέχρι να ανακοινωθεί. Εδώ ο Cailloux υποστηρίζει τη δεύτερη άποψη χωρίς να θεωρεί ότι οι κανόνες του παιχνιδιού θα αλλάξουν καθώς:
-Οι Ευρωπαίοι έχουν ξεκαθαρίσει ότι δε θα συμμετάσχουν ιδιώτες στην αναδιάρθρωση χρέους πριν από τον Ιούλιο του 2013. Αυτή φαίνεται μία αποφασιστική στάση, παραπέμποντας στην άποψη ότι οτιδήποτε συμβεί νωρίτερα θα είναι μόνο σε εθελοντική βάση, γεγονός που σημαίνει ότι δε θα υπάρξει πρόβλημα στην αγορά CDS.
- Μέχρι το Μάιο του 2010 πίστευαν οι αναλυτές ότι οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας τα επόμενα 3 χρόνια ήταν 160 δις. ευρώ. Αφού το πρόγραμμα του ΔΝΤ και της ΕΕ καλύπτει 110, απομένουν 50 δις. ευρώ για να αντληθούν μέσω των διεθνών αγορών. Αυτή η προοπτική αφήνει το ενδεχόμενο να συνεχιστεί η βοήθεια από το ΔΝΤ και την ΕΕ.
-Αναμένεται μέχρι τα μέσα Ιουνίου η ελληνική βουλή να εγκρίνει τα νέα μέτρα που περιλαμβάνονται στο Μεσοπρόθεσμο Σχέδιο Προσαρμογής και το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Ήδη έχουν αρχίσει οι ανησυχίες για το αν θα τα καταφέρει η κυβέρνηση να ανταποκριθεί στους στόχους που έχουν τεθεί.
-Ήδη η ευρωζώνη και το ΔΝΤ έχουν δείξει σημάδια ότι είναι ανοιχτοί στο ενδεχόμενο να βελτιώσουν τους όρους δανεισμού της Ελλάδας.
-Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η ανακοίνωση των συμπερασμάτων της τέταρτης αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας από τους εκπροσώπους του ΔΝΤ και της ΕΕ. Μάλιστα, αυτή αναμένεται μεταξύ 10 και 15 Μαΐου, ενώ έχει προγραμματιστεί σύνοδος Eurogroup και Ecofin στις 16 και 17 Μαΐου.
Τι είναι πιθανό να συμβεί
Ο Cailloux αναμένει στην αξιολόγηση των ΔΝΤ και ΕΕ να επισημαίνεται ότι η Ελλάδα προχωρά κανονικά το πρόγραμμα, παρά τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Δε θα λείπουν οι συστάσεις για επιτάχυνση των μέτρων και των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται και στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα. Η μεγάλη δυσκολία θα είναι η έγκριση από τη Βουλή των νέων μέτρων.
Από εκεί και πέρα, ο Cailloux αναμένει ότι το χρηματοδοτικό κενό του 2012 θα καλυφθεί από το ΔΝΤ και την ΕΕ, το οποίο ενδεχομένως να αλλάξει και την αρχική συμφωνία. Το ζητούμενο είναι κατά πόσο η ανακοίνωση μίας τέτοιας εξέλιξης θα είναι αποφασιστική ώστε να καθησυχάσει τις αγορές. Εάν δεν γίνει κάτι τέτοιο, θα υποστηριχτεί ότι το 2012 η Ελλάδα θα βγει στις αγορές, σημάδι του ότι αφήνεται μόνη της να καλύψει τις ανάγκες της, πιθανότητα μάλλον πολύ μικρή σύμφωνα με τον Cailloux.
www.bankingnews.gr
Από την αρχή του προγράμματος προσαρμογής της Ελλάδας υπήρχαν τρία σενάρια τα οποία θα συνέβαιναν. Ανάπτυξη, βοήθεια ή χρεοκοπία. Το πρώτο σενάριο εγκαταλείφτηκε σχετικά γρήγορα, το τρίτο οι Ευρωπαίοι δεν ήθελαν ούτε καν να το σκέφτονται, με το δεύτερο να αποτελεί τη μοναδική επιλογή. Ωστόσο, οι όροι, αν και ακόμη σε αρχική μορφή, του μόνιμου μηχανισμού στήριξης οι οποίοι περιλαμβάνουν και τη συμμετοχή των ιδιωτών στο ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης χρέους μίας χώρας μέλους της ευρωζώνης, σε συνδυασμό με την πορεία εφαρμογής του προγράμματος από την Ελλάδα, άνοιξε στην ουσία τη συζήτηση περί αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους. Η αίσθηση αυτή εντάθηκε όταν τον Μάρτιο άρχισαν να διαφαίνονται σημαντικές και αυξανόμενες δυσκολίες (ιδιαίτερα στον τομέα των εσόδων), στην εφαρμογή του προγράμματος, και άρχισε η συζήτηση για την επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής των δανείων του ΔΝΤ και της ΕΕ.
Το σημείο καμπής (turning point) για τον Cailloux ήταν ο Απρίλιος. Διαρκώς διέρρεαν πληροφορίες ότι έχει συζητηθεί το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους «πίσω από τις κλειστές πόρτες των διαπραγματεύσεων». ΔΝΤ, Γερμανία, Γαλλία και Ευρωπαϊκή Επιτροπή διέψευδαν τέτοια σενάρια, ωστόσο η ένταση και η ροή των πληροφοριών διαρκώς και αυξανόταν. Οι αγορές έλαβαν ως αληθινά όλα αυτά τα σενάρια και αντέδρασαν πολύ έντονα, εκτοξεύοντας τόσο τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων όσο και τα CDS. Πλέον η πιθανότητα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους ήταν σίγουρη, και απέμενε να δούμε το χρόνο που θα γίνει.
Σύμφωνα με τον Cailloux οι επόμενες δύο εβδομάδες θα είναι κρίσιμες. Θα είναι κρίσιμες να δούμε εάν οι αγορές συνεχίσουν να πιστεύουν και να προεξοφλούν ότι η αναδιάρθρωση θα γίνει άμεσα, ή αν θα περάσει αρκετός καιρός μέχρι να ανακοινωθεί. Εδώ ο Cailloux υποστηρίζει τη δεύτερη άποψη χωρίς να θεωρεί ότι οι κανόνες του παιχνιδιού θα αλλάξουν καθώς:
-Οι Ευρωπαίοι έχουν ξεκαθαρίσει ότι δε θα συμμετάσχουν ιδιώτες στην αναδιάρθρωση χρέους πριν από τον Ιούλιο του 2013. Αυτή φαίνεται μία αποφασιστική στάση, παραπέμποντας στην άποψη ότι οτιδήποτε συμβεί νωρίτερα θα είναι μόνο σε εθελοντική βάση, γεγονός που σημαίνει ότι δε θα υπάρξει πρόβλημα στην αγορά CDS.
- Μέχρι το Μάιο του 2010 πίστευαν οι αναλυτές ότι οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας τα επόμενα 3 χρόνια ήταν 160 δις. ευρώ. Αφού το πρόγραμμα του ΔΝΤ και της ΕΕ καλύπτει 110, απομένουν 50 δις. ευρώ για να αντληθούν μέσω των διεθνών αγορών. Αυτή η προοπτική αφήνει το ενδεχόμενο να συνεχιστεί η βοήθεια από το ΔΝΤ και την ΕΕ.
-Αναμένεται μέχρι τα μέσα Ιουνίου η ελληνική βουλή να εγκρίνει τα νέα μέτρα που περιλαμβάνονται στο Μεσοπρόθεσμο Σχέδιο Προσαρμογής και το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Ήδη έχουν αρχίσει οι ανησυχίες για το αν θα τα καταφέρει η κυβέρνηση να ανταποκριθεί στους στόχους που έχουν τεθεί.
-Ήδη η ευρωζώνη και το ΔΝΤ έχουν δείξει σημάδια ότι είναι ανοιχτοί στο ενδεχόμενο να βελτιώσουν τους όρους δανεισμού της Ελλάδας.
-Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η ανακοίνωση των συμπερασμάτων της τέταρτης αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας από τους εκπροσώπους του ΔΝΤ και της ΕΕ. Μάλιστα, αυτή αναμένεται μεταξύ 10 και 15 Μαΐου, ενώ έχει προγραμματιστεί σύνοδος Eurogroup και Ecofin στις 16 και 17 Μαΐου.
Τι είναι πιθανό να συμβεί
Ο Cailloux αναμένει στην αξιολόγηση των ΔΝΤ και ΕΕ να επισημαίνεται ότι η Ελλάδα προχωρά κανονικά το πρόγραμμα, παρά τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Δε θα λείπουν οι συστάσεις για επιτάχυνση των μέτρων και των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται και στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα. Η μεγάλη δυσκολία θα είναι η έγκριση από τη Βουλή των νέων μέτρων.
Από εκεί και πέρα, ο Cailloux αναμένει ότι το χρηματοδοτικό κενό του 2012 θα καλυφθεί από το ΔΝΤ και την ΕΕ, το οποίο ενδεχομένως να αλλάξει και την αρχική συμφωνία. Το ζητούμενο είναι κατά πόσο η ανακοίνωση μίας τέτοιας εξέλιξης θα είναι αποφασιστική ώστε να καθησυχάσει τις αγορές. Εάν δεν γίνει κάτι τέτοιο, θα υποστηριχτεί ότι το 2012 η Ελλάδα θα βγει στις αγορές, σημάδι του ότι αφήνεται μόνη της να καλύψει τις ανάγκες της, πιθανότητα μάλλον πολύ μικρή σύμφωνα με τον Cailloux.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών