Τα ναύλα μεταφοράς πετρελαίου αυξήθηκαν κατακόρυφα, εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την ασφάλεια στη ναυσιπλοΐα, με τον φόβο ιρανικής αντεπίθεσης να απειλεί ζωτικά ναυτιλιακά περάσματα, όπως τα Στενά του Ορμούζ στον Περσικό Κόλπο.
Σοκ προκάλεσαν στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας οι αεροπορικές επιδρομές του Ισραήλ σε ιρανικές πυρηνικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις, οδηγώντας ολόκληρη την καμπύλη προθεσμιακών συμβολαίων για το αργό πετρέλαιο σε άνοδο —με τις πιο απότομες αυξήσεις να καταγράφονται στο άμεσο σκέλος— καθώς οι traders προετοιμάζονται για διαταραχές στην προσφορά.
Τα ναύλα μεταφοράς πετρελαίου αυξήθηκαν κατακόρυφα, εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την ασφάλεια στη ναυσιπλοΐα, με τον φόβο ιρανικής αντεπίθεσης να απειλεί ζωτικά ναυτιλιακά περάσματα, όπως τα Στενά του Ορμούζ στον Περσικό Κόλπο.
Νωρίτερα, ο αναλυτής της UBS, Dominic Ellis, σχολίασε τις επιπτώσεις των επιθέσεων των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων στο Ιράν στις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου:
«Οι ισραηλινές επιθέσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας στο Ιράν μετέβαλαν ανοδικά ολόκληρη την καμπύλη των μελλοντικών τιμών του πετρελαίου, με εντονότερη κίνηση στο κοντινό μέρος της καμπύλης, καθώς οι αγορές αξιολογούν τον κίνδυνο διαταραχών στις παγκόσμιες ροές αργού.
Οι υποδομές παραγωγής και εξαγωγών του Ιράν δεν φαίνεται να έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές, αν και υπάρχουν κάποιες αναφορές για ζημιές σε διυλιστήρια.
Η αίσθηση ότι βρισκόμαστε στα πρώτα στάδια μιας ενδεχομένως μακράς σύγκρουσης προσθέτει, κατά τη γνώμη μου, ένα γεωπολιτικό premium 3-5 δολαρίων ανά βαρέλι, ακόμα και χωρίς φυσική διακοπή στις ροές.
Ο ΟΠΕΚ διαθέτει 5 εκατ. βαρέλια ημερησίως (mb/d) εφεδρικής παραγωγικής ικανότητας, εκ των οποίων το 1 mb/d θα επέστρεφε έτσι κι αλλιώς στην αγορά λόγω του σχεδιασμένου τερματισμού των περικοπών.
Ωστόσο, η σύγκρουση μπορεί να κλιμακωθεί με τρόπο που να περιορίσει την αξιοποίηση αυτής της εφεδρικής ικανότητας.
Είναι δύσκολο να προβλέψουμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση, αλλά αναμένω αναθεώρηση προς τα πάνω των προβλέψεων για τις τιμές πετρελαίου, με θετικές επιπτώσεις στα κέρδη ανά μετοχή (EPS) του κλάδου».
Ένα «χειρότερο σενάριο»
Η JPMorgan, σε σημείωμα την Πέμπτη, προειδοποίησε ότι σε ένα «χειρότερο σενάριο», οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να εκτιναχθούν έως και στα 130 δολάρια ανά βαρέλι.
Σε ξεχωριστό σημείωμα το πρωί της Παρασκευής, ο αναλυτής της Goldman Sachs, Thomas Evans, ενημέρωσε τους πελάτες ότι η προσοχή της αγοράς έχει πλέον στραφεί στα εξής: Το εύρος της απάντησης του Ιράν, περιλαμβανομένης της δράσης μέσω πληρεξουσίων (π.χ. Χεζμπολάχ, Χούθι), δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων και του Donald Trump αργότερα σήμερα, η έκταση των ζημιών στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, ενδεχόμενες επαναληπτικές επιθέσεις του Ισραήλ
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Evans: «Η επενδυτική ψυχολογία είναι πτωτική, όπως φαίνεται από τις τοποθετήσεις, λόγω μιας σειράς αυξήσεων παραγωγής από τον OPEC+ και της εκτίμησης για σημαντική υπερπροσφορά στο δεύτερο εξάμηνο του 2024.
Ωστόσο, αυτή την εβδομάδα σημειώθηκε σημαντική αύξηση στην αγορά των call options βραχυπρόθεσμης λήξης, μετά τις αναφορές για απομάκρυνση προσωπικού των ΗΠΑ από την περιοχή.
Παρά ταύτα, υπήρξε σκεπτικισμός για το κατά πόσο και πότε θα υπήρχε ισραηλινή στρατιωτική δράση, δεδομένης της έλλειψης αμερικανικής στήριξης και ενός οικογενειακού γάμου του Netanyahu τη Δευτέρα.»
«Η αγορά επικεντρώνεται πλέον:
(1) Στο εύρος της ιρανικής απάντησης, περιλαμβανομένων ενεργειών από περιφερειακούς συμμάχους,
(2) Στις δηλώσεις των ΗΠΑ και του Trump αργότερα σήμερα,
(3) Στην αξιολόγηση της ζημιάς στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις και
(4) Στην κλίμακα ενδεχόμενων περαιτέρω επιθέσεων.»
Έχει επιβεβαιωθεί ότι αρκετοί ανώτεροι στρατιωτικοί και επιστήμονες έχουν σκοτωθεί.
Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) δήλωσε ότι δεν έχει παρατηρηθεί αύξηση στα επίπεδα ραδιενέργειας στις εγκαταστάσεις του Natanz.
Οι ιρανικές αρχές ενημέρωσαν την IAEA ότι οι πυρηνικές εγκαταστάσεις σε Fordow και Ισφαχάν δεν επλήγησαν.
Όσον αφορά τα εμπορεύματα, ο κίνδυνος για την αγορά ενέργειας επικεντρώνεται προφανώς στα Στενά του Ορμούζ, καθώς και σε κινδύνους για τα εγχώρια κοιτάσματα πετρελαίου του Ιράν (περίπου 3,5% της παγκόσμιας παραγωγής, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Goldman Sachs) και τις υποδομές διύλισης.
Τα Στενά του Ορμούζ αντιπροσωπεύουν περίπου 20% της παγκόσμιας ροής πετρελαίου και LNG, και η GS Research έχει ιστορικά προβλέψει άνοδο της τάξης του +25% στις τιμές πετρελαίου σε περίπτωση διακοπής της ροής.
Εξελισσόμενη κρίση
Περισσότερη σαφήνεια για την εξελισσόμενη κρίση παρέχει ο αναλυτής της Goldman Sachs, Daan Struyven, ο οποίος παρουσίασε αρκετά σενάρια στους πελάτες της τράπεζας.
Ο Struyven προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε σοβαρή ζημιά στις εξαγωγικές υποδομές πετρελαίου του Ιράν θα μπορούσε να περιορίσει σημαντικά την προσφορά — πυροδοτώντας ενδεχομένως απότομη άνοδο στις τιμές του αργού:
«Το πρώτο σενάριο υποθέτει ότι ενδεχόμενες ζημιές στις εξαγωγικές υποδομές του Ιράν μειώνουν την προσφορά κατά 1,75 εκατ. βαρέλια/ημέρα για περίοδο 6 μηνών, προτού αρχίσει σταδιακά η ανάκαμψη.
Αν προσθέσουμε την υπόθεση ότι η επιπλέον παραγωγή από τον "πυρήνα" του OPEC+ καλύπτει το ήμισυ του μέγιστου κενού της ιρανικής παραγωγής, εκτιμούμε ότι η τιμή του Brent εκτοξεύεται σε κορύφωση άνω των 90 δολαρίων/βαρέλι, αλλά επιστρέφει στα επίπεδα των $60 το 2026 καθώς η ιρανική προσφορά ανακάμπτει.»
«Οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να αυξηθούν ακόμη περισσότερο σε ακραία σενάρια, όπου η ευρύτερη περιφερειακή παραγωγή ή οι ναυτιλιακές ροές επηρεάζονται αρνητικά.»
(Σενάριο βάσης: Μερική μείωση ιρανικής παραγωγής και σταδιακή ανάκαμψη, ακραία σενάρια: Επιπτώσεις σε περιφερειακές υποδομές και διαδρομές μεταφοράς — ακόμα εντονότερη άνοδος τιμών).
Σε ό,τι αφορά το 2026, οι τιμές ενδέχεται να επανέλθουν κοντά στα $60/βαρέλι, αν δεν υπάρξει παρατεταμένος αντίκτυπος στη φυσική προσφορά
Η επίθεση των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) κατά του Ιράν αναζωπυρώνει τις ανησυχίες σχετικά με κομβικά θαλάσσια περάσματα στη Μέση Ανατολή — όπως η Διώρυγα του Σουέζ, τα Στενά του Μπαμπ ελ-Μαντέμπ και τα Στενά του Ορμούζ — τα οποία θα μπορούσαν να διαταραχθούν από ιρανικές δυνάμεις μέσω πληρεξουσίων.
Οι φόβοι για διαταραχές οδήγησαν σε άλμα 15% στις προθεσμιακές συμφωνίες ναύλων (forward freight agreements) για τον Ιούλιο, που αφορούν τη μεταφορά πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή στην Ασία, φτάνοντας τα $12,83 ανά μετρικό τόνο, σύμφωνα με το Bloomberg, το οποίο επικαλείται δεδομένα του Marex Group Plc.
«Προς το παρόν, πρόκειται για ασφάλιστρο κινδύνου - οι πλοιοκτήτες διστάζουν να στείλουν πλοία στον Περσικό Κόλπο σαν να πρόκειται για κανονική επιχειρηματική δραστηριότητα», δήλωσε ο Anoop Singh, επικεφαλής της παγκόσμιας έρευνας για τη ναυτιλία στην Oil Brokerage Ltd., προσθέτοντας: «Η απειλή πολέμου στη Μέση Ανατολή έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στα ναύλα.»
Το κρίσιμο ερώτημα πλέον είναι αν το Ιράν ή οι πληρεξούσιοί του θα στοχεύσουν την εγκατάσταση του Abqaiq στη Σαουδική Αραβία —μία από τις σημαντικότερες μονάδες επεξεργασίας πετρελαίου παγκοσμίως— κάτι που θα θυμίζει τις καταστροφικές επιθέσεις του 2019, οι οποίες διέκοψαν προσωρινά πάνω από το 5% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου.
www.bankingnews.gr
Τα ναύλα μεταφοράς πετρελαίου αυξήθηκαν κατακόρυφα, εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την ασφάλεια στη ναυσιπλοΐα, με τον φόβο ιρανικής αντεπίθεσης να απειλεί ζωτικά ναυτιλιακά περάσματα, όπως τα Στενά του Ορμούζ στον Περσικό Κόλπο.
Νωρίτερα, ο αναλυτής της UBS, Dominic Ellis, σχολίασε τις επιπτώσεις των επιθέσεων των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων στο Ιράν στις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου:
«Οι ισραηλινές επιθέσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας στο Ιράν μετέβαλαν ανοδικά ολόκληρη την καμπύλη των μελλοντικών τιμών του πετρελαίου, με εντονότερη κίνηση στο κοντινό μέρος της καμπύλης, καθώς οι αγορές αξιολογούν τον κίνδυνο διαταραχών στις παγκόσμιες ροές αργού.
Οι υποδομές παραγωγής και εξαγωγών του Ιράν δεν φαίνεται να έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές, αν και υπάρχουν κάποιες αναφορές για ζημιές σε διυλιστήρια.
Η αίσθηση ότι βρισκόμαστε στα πρώτα στάδια μιας ενδεχομένως μακράς σύγκρουσης προσθέτει, κατά τη γνώμη μου, ένα γεωπολιτικό premium 3-5 δολαρίων ανά βαρέλι, ακόμα και χωρίς φυσική διακοπή στις ροές.
Ο ΟΠΕΚ διαθέτει 5 εκατ. βαρέλια ημερησίως (mb/d) εφεδρικής παραγωγικής ικανότητας, εκ των οποίων το 1 mb/d θα επέστρεφε έτσι κι αλλιώς στην αγορά λόγω του σχεδιασμένου τερματισμού των περικοπών.
Ωστόσο, η σύγκρουση μπορεί να κλιμακωθεί με τρόπο που να περιορίσει την αξιοποίηση αυτής της εφεδρικής ικανότητας.
Είναι δύσκολο να προβλέψουμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση, αλλά αναμένω αναθεώρηση προς τα πάνω των προβλέψεων για τις τιμές πετρελαίου, με θετικές επιπτώσεις στα κέρδη ανά μετοχή (EPS) του κλάδου».
Ένα «χειρότερο σενάριο»
Η JPMorgan, σε σημείωμα την Πέμπτη, προειδοποίησε ότι σε ένα «χειρότερο σενάριο», οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να εκτιναχθούν έως και στα 130 δολάρια ανά βαρέλι.
Σε ξεχωριστό σημείωμα το πρωί της Παρασκευής, ο αναλυτής της Goldman Sachs, Thomas Evans, ενημέρωσε τους πελάτες ότι η προσοχή της αγοράς έχει πλέον στραφεί στα εξής: Το εύρος της απάντησης του Ιράν, περιλαμβανομένης της δράσης μέσω πληρεξουσίων (π.χ. Χεζμπολάχ, Χούθι), δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων και του Donald Trump αργότερα σήμερα, η έκταση των ζημιών στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, ενδεχόμενες επαναληπτικές επιθέσεις του Ισραήλ
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Evans: «Η επενδυτική ψυχολογία είναι πτωτική, όπως φαίνεται από τις τοποθετήσεις, λόγω μιας σειράς αυξήσεων παραγωγής από τον OPEC+ και της εκτίμησης για σημαντική υπερπροσφορά στο δεύτερο εξάμηνο του 2024.
Ωστόσο, αυτή την εβδομάδα σημειώθηκε σημαντική αύξηση στην αγορά των call options βραχυπρόθεσμης λήξης, μετά τις αναφορές για απομάκρυνση προσωπικού των ΗΠΑ από την περιοχή.
Παρά ταύτα, υπήρξε σκεπτικισμός για το κατά πόσο και πότε θα υπήρχε ισραηλινή στρατιωτική δράση, δεδομένης της έλλειψης αμερικανικής στήριξης και ενός οικογενειακού γάμου του Netanyahu τη Δευτέρα.»
«Η αγορά επικεντρώνεται πλέον:
(1) Στο εύρος της ιρανικής απάντησης, περιλαμβανομένων ενεργειών από περιφερειακούς συμμάχους,
(2) Στις δηλώσεις των ΗΠΑ και του Trump αργότερα σήμερα,
(3) Στην αξιολόγηση της ζημιάς στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις και
(4) Στην κλίμακα ενδεχόμενων περαιτέρω επιθέσεων.»
Έχει επιβεβαιωθεί ότι αρκετοί ανώτεροι στρατιωτικοί και επιστήμονες έχουν σκοτωθεί.
Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) δήλωσε ότι δεν έχει παρατηρηθεί αύξηση στα επίπεδα ραδιενέργειας στις εγκαταστάσεις του Natanz.
Οι ιρανικές αρχές ενημέρωσαν την IAEA ότι οι πυρηνικές εγκαταστάσεις σε Fordow και Ισφαχάν δεν επλήγησαν.
Όσον αφορά τα εμπορεύματα, ο κίνδυνος για την αγορά ενέργειας επικεντρώνεται προφανώς στα Στενά του Ορμούζ, καθώς και σε κινδύνους για τα εγχώρια κοιτάσματα πετρελαίου του Ιράν (περίπου 3,5% της παγκόσμιας παραγωγής, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Goldman Sachs) και τις υποδομές διύλισης.
Τα Στενά του Ορμούζ αντιπροσωπεύουν περίπου 20% της παγκόσμιας ροής πετρελαίου και LNG, και η GS Research έχει ιστορικά προβλέψει άνοδο της τάξης του +25% στις τιμές πετρελαίου σε περίπτωση διακοπής της ροής.
Εξελισσόμενη κρίση
Περισσότερη σαφήνεια για την εξελισσόμενη κρίση παρέχει ο αναλυτής της Goldman Sachs, Daan Struyven, ο οποίος παρουσίασε αρκετά σενάρια στους πελάτες της τράπεζας.
Ο Struyven προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε σοβαρή ζημιά στις εξαγωγικές υποδομές πετρελαίου του Ιράν θα μπορούσε να περιορίσει σημαντικά την προσφορά — πυροδοτώντας ενδεχομένως απότομη άνοδο στις τιμές του αργού:
«Το πρώτο σενάριο υποθέτει ότι ενδεχόμενες ζημιές στις εξαγωγικές υποδομές του Ιράν μειώνουν την προσφορά κατά 1,75 εκατ. βαρέλια/ημέρα για περίοδο 6 μηνών, προτού αρχίσει σταδιακά η ανάκαμψη.
Αν προσθέσουμε την υπόθεση ότι η επιπλέον παραγωγή από τον "πυρήνα" του OPEC+ καλύπτει το ήμισυ του μέγιστου κενού της ιρανικής παραγωγής, εκτιμούμε ότι η τιμή του Brent εκτοξεύεται σε κορύφωση άνω των 90 δολαρίων/βαρέλι, αλλά επιστρέφει στα επίπεδα των $60 το 2026 καθώς η ιρανική προσφορά ανακάμπτει.»
«Οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να αυξηθούν ακόμη περισσότερο σε ακραία σενάρια, όπου η ευρύτερη περιφερειακή παραγωγή ή οι ναυτιλιακές ροές επηρεάζονται αρνητικά.»
(Σενάριο βάσης: Μερική μείωση ιρανικής παραγωγής και σταδιακή ανάκαμψη, ακραία σενάρια: Επιπτώσεις σε περιφερειακές υποδομές και διαδρομές μεταφοράς — ακόμα εντονότερη άνοδος τιμών).
Σε ό,τι αφορά το 2026, οι τιμές ενδέχεται να επανέλθουν κοντά στα $60/βαρέλι, αν δεν υπάρξει παρατεταμένος αντίκτυπος στη φυσική προσφορά
Η επίθεση των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) κατά του Ιράν αναζωπυρώνει τις ανησυχίες σχετικά με κομβικά θαλάσσια περάσματα στη Μέση Ανατολή — όπως η Διώρυγα του Σουέζ, τα Στενά του Μπαμπ ελ-Μαντέμπ και τα Στενά του Ορμούζ — τα οποία θα μπορούσαν να διαταραχθούν από ιρανικές δυνάμεις μέσω πληρεξουσίων.
Οι φόβοι για διαταραχές οδήγησαν σε άλμα 15% στις προθεσμιακές συμφωνίες ναύλων (forward freight agreements) για τον Ιούλιο, που αφορούν τη μεταφορά πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή στην Ασία, φτάνοντας τα $12,83 ανά μετρικό τόνο, σύμφωνα με το Bloomberg, το οποίο επικαλείται δεδομένα του Marex Group Plc.
«Προς το παρόν, πρόκειται για ασφάλιστρο κινδύνου - οι πλοιοκτήτες διστάζουν να στείλουν πλοία στον Περσικό Κόλπο σαν να πρόκειται για κανονική επιχειρηματική δραστηριότητα», δήλωσε ο Anoop Singh, επικεφαλής της παγκόσμιας έρευνας για τη ναυτιλία στην Oil Brokerage Ltd., προσθέτοντας: «Η απειλή πολέμου στη Μέση Ανατολή έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στα ναύλα.»
Το κρίσιμο ερώτημα πλέον είναι αν το Ιράν ή οι πληρεξούσιοί του θα στοχεύσουν την εγκατάσταση του Abqaiq στη Σαουδική Αραβία —μία από τις σημαντικότερες μονάδες επεξεργασίας πετρελαίου παγκοσμίως— κάτι που θα θυμίζει τις καταστροφικές επιθέσεις του 2019, οι οποίες διέκοψαν προσωρινά πάνω από το 5% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών