Όπως αναφέρει ο καναδικός οίκος αξιολόγησης, η αναβάθμιση αντικατοπτρίζει τη θεαματική μείωση του δημοσίου χρέους τα τελευταία χρόνια και την εκτίμηση ότι η θετική αυτή πορεία θα συνεχιστεί και στο άμεσο μέλλον. Συγκεκριμένα, το χρέος της γενικής κυβέρνησης υποχώρησε σημαντικά, από 96,5% του ΑΕΠ τον Δεκέμβριο του 2021 σε 64,3% τον Μάρτιο του 2025.
Αυτή η εξέλιξη οφείλεται κυρίως στα μεγάλα δημοσιονομικά πλεονάσματα και την ισχυρή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, λόγω της έντονης εγχώριας ζήτησης και της ανόδου των εξαγωγών υπηρεσιών.
Η κυβέρνηση της Κύπρου προβλέπει διατήρηση υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ για το 2025 και 3,7% για την περίοδο 2026-2028.
Ως αποτέλεσμα, το δημόσιο χρέος αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 43,3% του ΑΕΠ έως το 2028, γεγονός που ενισχύει τη μακροπρόθεσμη δημοσιονομική βιωσιμότητα και λειτουργεί υποστηρικτικά για τη γενικότερη οικονομική σταθερότητα της χώρας.
Παράλληλα, η αύξηση των φορολογικών εσόδων, και ιδιαίτερα των εταιρικών φόρων λόγω μετεγκατάστασης επιχειρήσεων στην Κύπρο, συνέβαλε στην ενίσχυση των κρατικών εσόδων. Η άνοδος των εισφορών κοινωνικών ασφαλίσεων από τον Ιανουάριο του 2024 ενίσχυσε περαιτέρω τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Η σταθερή τάση μείωσης του λόγου χρέους προς ΑΕΠ βοηθά επίσης στην απορρόφηση των επιπτώσεων από την άνοδο των επιτοκίων. Παρά την αύξηση του κόστους δανεισμού διεθνώς, η Κύπρος συνεχίζει να ωφελείται από ευνοϊκούς όρους για το δάνειο του ESM που χορηγήθηκε το 2013, το οποίο αντιστοιχούσε στο 28,8% του συνολικού χρέους τον Μάρτιο του 2025.
Ωστόσο, παραμένουν ορισμένοι δημοσιονομικοί κίνδυνοι, όπως ο σημαντικός όγκος ενδοκυβερνητικού χρέους (35,5% του ΑΕΠ) προς τα ταμεία κοινωνικών ασφαλίσεων. Παρ’ όλα αυτά, οι προβλέψεις δείχνουν διατήρηση πλεονασμάτων στο ασφαλιστικό, χάρη στην αύξηση της απασχόλησης και των εισφορών.
Η κυπριακή οικονομία εμφανίζει ρυθμούς ανάπτυξης που ξεπερνούν τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Μετά από αύξηση 3,4% το 2024, το πρώτο εξάμηνο του 2025 σημειώθηκε ετήσια ανάπτυξη 3,3%, έναντι 1,5% για την Ευρωζώνη. Οι κύριοι τομείς που ενισχύουν την ανάπτυξη είναι:
-
ο τουρισμός,
-
οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ICT),
-
και οι υπηρεσίες πνευματικής ιδιοκτησίας.
Παράλληλα, η ιδιωτική κατανάλωση παραμένει ισχυρή, ενώ οι επενδύσεις ενισχύονται από ευρωπαϊκά κονδύλια και μεγάλα έργα σε τομείς όπως η ενέργεια και ο τουρισμός.
Παρότι θετικά τα σημεία αυτά, η Κύπρος παραμένει ευάλωτη σε εξωτερικά σοκ λόγω της μικρής, υπηρεσιο-κεντρικής της οικονομίας. Η παραγωγικότητα της εργασίας συνεχίζει να υστερεί έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου, παρά τη σχετική πρόοδο. Το ονομαστικό ΑΕΠ ανά απασχολούμενο αντιστοιχεί στο 89,2% του μέσου όρου της ΕΕ.
Ο τραπεζικός τομέας παρουσιάζει σημαντική ενίσχυση της κεφαλαιακής του επάρκειας (CET1 στο 25,9%) και ισχυρή ρευστότητα, ωστόσο τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs), αν και μειωμένα, παραμένουν στο 6,1%, υψηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ (2,1%). Παρότι οι πρόωροι δείκτες κινδύνου δεν υποδεικνύουν άμεση αύξηση των καθυστερήσεων, ο κίνδυνος από επιτοκιακή επιβάρυνση των δανειοληπτών δεν πρέπει να αγνοηθεί.
Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, χωρίς την επίδραση των SPEs, παρουσιάζει μεγάλο έλλειμμα 8,5% του ΑΕΠ, το οποίο όμως χρηματοδοτείται κυρίως από μη-δανειακές εισροές κεφαλαίων (όπως επενδύσεις σε ακίνητα), και όχι μέσω εξωτερικού δανεισμού. Αντίθετα, το εξωτερικό χρέος (εκτός SPEs) μειώθηκε σημαντικά στο 174% του ΑΕΠ από 315% το 2017.
Τέλος, η πολιτική σταθερότητα αποτελεί σημαντικό στήριγμα για την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας. Η κυβέρνηση του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη προωθεί μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, με στόχο:
-
την ενίσχυση της δικαιοσύνης,
-
τη βελτίωση της δημόσιας διοίκησης,
-
και την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της οικονομίας.
Σχόλια αναγνωστών