γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Οι ελληνικές εκλογές και η απόφαση για κρατικοποίηση της ισπανικής Bankia φαίνεται ότι σηματοδοτεί μία νέα φάση στην σοβούσα κρίση της ευρωζώνης, καθώς οι πρώτες μπορεί να σημάνουν την πρώτη έξοδο χώρας από το κοινό νόμισμα, και η δεύτερη την βίαιη κλιμάκωση της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Αν και η Ισπανία έχει συγκριθεί πολλάκις με την Ελλάδα, αναλυτές που γνωρίζουν περισσότερο τα προβλήματα της χώρας θεωρούν ότι αυτή η σύγκριση είναι ατυχής. Η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης μοιάζει περισσότερο με την Ιρλανδία και λιγότερο με την Ελλάδα. Η κατάρρευση του κλάδου των ακινήτων πριν από περίπου 4 χρόνια έχει φέρει το τραπεζικό σύστημα στα όρια του, και μετά από συνεχείς διεργασίες, αναδιαρθρώσεις και συγχωνεύσεις, ήρθε η ώρα να αναλάβει δράση του κράτος. Ένα κράτος που πασχίζει μέσω σκληρής λιτότητας και ύφεσης να συμμαζέψει τα δικά του δημοσιονομικά, καλείται να στηρίξει το τραπεζικό κλάδο που καταρρέει.
Το ισπανικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε χθες ότι θα αποκτήσει μερίδιο 45% στην τράπεζα. Ο βασικός μέτοχος της Bankia, η ισπανική τράπεζα Banco Financiero y de Ahorros (BFA), ζήτησε να μετατραπούν σε μετοχές τα 4,4 εκατ. ευρώ που της έχουν ήδη δοθεί από το Ταμείο Διάσωσης του Τραπεζικού Τομέα (FROB).
Παράλληλα, η ισπανική κυβέρνηση αναμένεται να παρουσιάσει αύριο μία νέα μεταρρύθμιση του τραπεζικού τομέα υπό το φως της αναζωπύρωσης των εντάσεων στις αγορές, με στόχο να εξοικονομήσει τα κεφάλαια, σε μια περίοδο που αγωνίζεται να ανακτήσει την εμπιστοσύνη σε έναν κλάδο οι μεγάλες ζημιές του οποίου έχουν εντείνει τις ανησυχίες ότι η χώρα μπορεί να χρειαστεί διεθνή βοήθεια.
Τα πιστωτικά ιδρύματα της Ισπανίας διαγράφουν από τα βιβλία τους 54 δισ. ευρώ σε assets που χρονολογούνται από την κατάρρευση του real estate το 2008 και από την απαίτηση να βρουν περισσότερα κεφάλαια για να καλύψουν δάνεια τα οποία μπορεί να αυξηθούν καθώς η οικονομία επιδεινώνεται, και ασκεί περαιτέρω πιέσεις στις τράπεζες.
Η κυβέρνηση θα απαιτήσει από τις τράπεζες να αυξήσουν τις προβλέψεις σε ένα επίπεδο αντίστοιχο με το 30% των δανείων προς τους κατασκευαστές, από το 7% στο οποίο βρίσκεται τώρα. Οι ισπανικές τράπεζες έχουν 298 δισ. ευρώ σε δάνεια προς τους εργολάβους, ποσό που αντιστοιχεί στο 30% του ΑΕΠ της χώρας. Περίπου τα μισά από αυτά είναι ήδη καθυστερούμενα, και καθώς η οικονομία επιδεινώνεται, θα καταστούν μη πληρωτέα.
Παράλληλα, ένα ακόμη ενδεχόμενο που εξετάζεται είναι και η πρόταση για δημιουργία «τοξικής τράπεζας» (Bad Bank), στην οποία θα συγκεντρωθούν τα επισφαλή στεγαστικά δάνεια, κυρίως των περιφερειακών τραπεζών (cajas). Το εν λόγω πρότυπο το είδαμε και στην περίπτωση της Ιρλανδίας, η οποία δημιούργησε τη ΝΑΜΑ, τις ζημίες της οποίας επωμίστηκε το Δημόσιο εκτοξεύοντας το έλλειμμα πάνω από το 30% το 2010.
Η Ισπανία ομολογουμένως βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Ανάμεσα στην εντεινόμενη ύφεση και τον προβληματικό τραπεζικό κλάδο. Το αδιέξοδο το οποίο οδηγείται, σε συνδυασμό με το μέγεθος της χώρας και της απουσίας κεφαλαίων σε περίπτωση ανάγκης διάσωσης της, μπορεί να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί η ευρωζώνη. Οι προβληματικές τράπεζες απειλούν πλέον ολόκληρο το ευρωπαϊκό σύστημα, με τους αναλυτές να δείχνουν την ΕΚΤ ως τη μόνη που μπορεί να δώσει λύση, έστω και προσωρινή.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους αναλυτές δεδομένης της αδυναμίας των κυβερνήσεων να στηρίξουν το σύστημα, η κρατικοποίηση θα είναι μία λύση που δεν θα οδηγήσει πουθενά. Μάλιστα, θεωρείται ότι μπορεί να εντείνει τα προβλήματα, καθώς θα εκτροχιάσει τους κρατικούς προϋπολογισμούς συντηρώντας και κλιμακώνοντας τα κυκλικά φαινόμενα. Αντίθετα, εάν η ΕΚΤ επέμβει πιο δραστικά, ξεπερνώντας τις γερμανικές αντιρρήσεις, μπορεί να βοηθήσει τις προβληματικές τράπεζες να διατηρήσουν τη βιωσιμότητα τους, εωσότου η οικονομία επανέλθει σε αναπτυξιακή τροχιά. Μάλιστα, με τόνωση της ρευστότητας και εξασφάλιση της χρηματοδότησης τους, δίδεται χρόνος για την ενίσχυση και εξυγίανση των ισολογισμών, μέσω διαρθρωτικών κινήσεων.
Το συμπέρασμα
Η κρατικοποίηση μιας τράπεζας δεν μπορεί να είναι μια ενδιάμεση λύση και μόνο.
Το τραπεζικό σύστημα πρέπει να παραμείνει στον έλεγχο των ιδιωτών καθώς είναι οι μόνοι που μπορούν να εγγυηθούν αποδόσεις στους μετόχους και ανάπτυξη.
Παγκοσμίως όπου υπήρξαν κρατικοποιήσεις ήταν για μεταβατικό διάστημα έως ότου οι τράπεζες εξυγιανθούν.
Το πείραμα αυτό του μεταβατικού διαστήματος δοκιμάστηκε στις ΗΠΑ, στην Μεγάλη Βρετανία.
Στην Ελλάδα όπως ορθά τονίζει η Τρόικα οι τράπεζες πρέπει να μείνουν ιδιωτικές.
www.bankingnews.gr
Το ισπανικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε χθες ότι θα αποκτήσει μερίδιο 45% στην τράπεζα. Ο βασικός μέτοχος της Bankia, η ισπανική τράπεζα Banco Financiero y de Ahorros (BFA), ζήτησε να μετατραπούν σε μετοχές τα 4,4 εκατ. ευρώ που της έχουν ήδη δοθεί από το Ταμείο Διάσωσης του Τραπεζικού Τομέα (FROB).
Παράλληλα, η ισπανική κυβέρνηση αναμένεται να παρουσιάσει αύριο μία νέα μεταρρύθμιση του τραπεζικού τομέα υπό το φως της αναζωπύρωσης των εντάσεων στις αγορές, με στόχο να εξοικονομήσει τα κεφάλαια, σε μια περίοδο που αγωνίζεται να ανακτήσει την εμπιστοσύνη σε έναν κλάδο οι μεγάλες ζημιές του οποίου έχουν εντείνει τις ανησυχίες ότι η χώρα μπορεί να χρειαστεί διεθνή βοήθεια.
Τα πιστωτικά ιδρύματα της Ισπανίας διαγράφουν από τα βιβλία τους 54 δισ. ευρώ σε assets που χρονολογούνται από την κατάρρευση του real estate το 2008 και από την απαίτηση να βρουν περισσότερα κεφάλαια για να καλύψουν δάνεια τα οποία μπορεί να αυξηθούν καθώς η οικονομία επιδεινώνεται, και ασκεί περαιτέρω πιέσεις στις τράπεζες.
Η κυβέρνηση θα απαιτήσει από τις τράπεζες να αυξήσουν τις προβλέψεις σε ένα επίπεδο αντίστοιχο με το 30% των δανείων προς τους κατασκευαστές, από το 7% στο οποίο βρίσκεται τώρα. Οι ισπανικές τράπεζες έχουν 298 δισ. ευρώ σε δάνεια προς τους εργολάβους, ποσό που αντιστοιχεί στο 30% του ΑΕΠ της χώρας. Περίπου τα μισά από αυτά είναι ήδη καθυστερούμενα, και καθώς η οικονομία επιδεινώνεται, θα καταστούν μη πληρωτέα.
Παράλληλα, ένα ακόμη ενδεχόμενο που εξετάζεται είναι και η πρόταση για δημιουργία «τοξικής τράπεζας» (Bad Bank), στην οποία θα συγκεντρωθούν τα επισφαλή στεγαστικά δάνεια, κυρίως των περιφερειακών τραπεζών (cajas). Το εν λόγω πρότυπο το είδαμε και στην περίπτωση της Ιρλανδίας, η οποία δημιούργησε τη ΝΑΜΑ, τις ζημίες της οποίας επωμίστηκε το Δημόσιο εκτοξεύοντας το έλλειμμα πάνω από το 30% το 2010.
Η Ισπανία ομολογουμένως βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Ανάμεσα στην εντεινόμενη ύφεση και τον προβληματικό τραπεζικό κλάδο. Το αδιέξοδο το οποίο οδηγείται, σε συνδυασμό με το μέγεθος της χώρας και της απουσίας κεφαλαίων σε περίπτωση ανάγκης διάσωσης της, μπορεί να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί η ευρωζώνη. Οι προβληματικές τράπεζες απειλούν πλέον ολόκληρο το ευρωπαϊκό σύστημα, με τους αναλυτές να δείχνουν την ΕΚΤ ως τη μόνη που μπορεί να δώσει λύση, έστω και προσωρινή.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους αναλυτές δεδομένης της αδυναμίας των κυβερνήσεων να στηρίξουν το σύστημα, η κρατικοποίηση θα είναι μία λύση που δεν θα οδηγήσει πουθενά. Μάλιστα, θεωρείται ότι μπορεί να εντείνει τα προβλήματα, καθώς θα εκτροχιάσει τους κρατικούς προϋπολογισμούς συντηρώντας και κλιμακώνοντας τα κυκλικά φαινόμενα. Αντίθετα, εάν η ΕΚΤ επέμβει πιο δραστικά, ξεπερνώντας τις γερμανικές αντιρρήσεις, μπορεί να βοηθήσει τις προβληματικές τράπεζες να διατηρήσουν τη βιωσιμότητα τους, εωσότου η οικονομία επανέλθει σε αναπτυξιακή τροχιά. Μάλιστα, με τόνωση της ρευστότητας και εξασφάλιση της χρηματοδότησης τους, δίδεται χρόνος για την ενίσχυση και εξυγίανση των ισολογισμών, μέσω διαρθρωτικών κινήσεων.
Το συμπέρασμα
Η κρατικοποίηση μιας τράπεζας δεν μπορεί να είναι μια ενδιάμεση λύση και μόνο.
Το τραπεζικό σύστημα πρέπει να παραμείνει στον έλεγχο των ιδιωτών καθώς είναι οι μόνοι που μπορούν να εγγυηθούν αποδόσεις στους μετόχους και ανάπτυξη.
Παγκοσμίως όπου υπήρξαν κρατικοποιήσεις ήταν για μεταβατικό διάστημα έως ότου οι τράπεζες εξυγιανθούν.
Το πείραμα αυτό του μεταβατικού διαστήματος δοκιμάστηκε στις ΗΠΑ, στην Μεγάλη Βρετανία.
Στην Ελλάδα όπως ορθά τονίζει η Τρόικα οι τράπεζες πρέπει να μείνουν ιδιωτικές.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών