Στο θετικό σενάριο για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους ποντάρει η Megan Greene με συνέντευξή της στο bankingnews
Υπέρ της πρότασης του ΔΝΤ για άμεση ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, παρά εκείνης που διατυπώνει η Γερμανία, για μετά το 2018, τάσσεται το άλλοτε δεξί χέρι του Nouriel Roubini και νυν επικεφαλής οικονομολόγος της Manulife Asset Management, Megan Greene, σε συνέντευξή της στο bankingnews.gr.
“Ο Jeroen Dijsselbloem, ο επικεφαλής του Eurogroup, έχει αφήσει ανοιχτό το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής του χρέους στην Ελλάδα, επομένως δεν είναι απαραίτητη η ελάφρυνση του χρέους σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα”, επισημαίνει.
Η Megan Greene εκφράζει την άποψη ότι “το περασμένο καλοκαίρι ο ΣΥΡΙΖΑ κατέληξε με μια ακόμη χειρότερη συμφωνία από μία που θα είχε κάνει η Ελλάδα αν η κυβέρνηση είχε κάνει κάποιες παραχωρήσεις στις αρχές των διαπραγματεύσεων για το τρίτο πακέτο διάσωσης”, ενώ υποστηρίζει πως η μάχη για την αναδιάρθρωση του χρέους που δίνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ από τις αρχές της διακυβέρνησής της θα είχε το ίδιο αποτέλεσμα, αφού όπως λέει, έτσι κι αλλιώς “το χρέος δεν είναι βιώσιμο”.
Χαρακτηρίζει δε απίστευτο το γεγονός ότι οι Έλληνες αντιμετωπίζουν με αυτόν τον τρόπο το ΔΝΤ, που είναι ο μόνος εκ των πιστωτών “που πιέζει για πολιτικές που είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας” και “το μόνο από τα θεσμικά όργανα που ζητά με συνέπεια την ελάφρυνση του χρέους, το οποίο είναι σίγουρα προς το συμφέρον της κυβέρνησης”.
“Ορισμένα μέλη της γερμανικής κυβέρνησης θα ήθελαν να δουν την Ελλάδα να αποχωρεί από την ευρωζώνη, αν και ευτυχώς η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δεν είναι ανάμεσά τους”, συμπληρώνει η γνωστή οικονομολόγος.
Διαβάστε αναλυτικά τη συνέντευξη της Megan Greene στο bankingnews.gr:
- Βρισκόμαστε ένα βήμα πριν την τυπική ολοκλήρωση της ήδη καθυστερημένης αξιολόγησης.
Η Ελλάδα ζητά ελάφρυνση του χρέους.
Μπορείτε να προβλέψετε πως θα τελειώσει αυτή η ιστορία;
Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το καλύτερο και το χειρότερο σενάριο;
Στο χειρότερο σενάριο, η Γερμανία και το ΔΝΤ δεν θα μπορέσουν να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με την ελάφρυνση του χρέους και το ΔΝΤ θα αρνηθεί να συμμετάσχει στο τρίτο πακέτο διάσωσης.
Κάτι τέτοιο θα ήταν αρνητικό, επειδή η Bundestag χρειάζεται την σφραγίδα έγκρισης του ΔΝΤ, προκειμένου να κρίνουν ότι η Ελλάδα είναι φερέγγυα και να συνεχίσουν να δίνουν το πράσινο φως για την εκταμίευση των δόσεων.
Το καλό σενάριο είναι ότι η Γερμανία θα παραδεχθεί ότι η Ελλάδα είναι αφερέγγυα και θα συναινέσει σε μία εμπροσθοβαρή αναδιάρθρωση του χρέους (υπό τη μορφή του rescheduling).
Αυτό κατά τη γνώμη μου και το πιο πιθανό σενάριο.
- Το ΔΝΤ παίζει σκληρό παιχνίδι με Βρυξέλλες και Βερολίνο στο ζήτημα του ελληνικού χρέους, προτείνοντας περίοδο χάριτος για την Ελλάδα έως το 2040. Πώς σχολιάζετε την πρόταση αυτή;
Συμφωνείτε με την πίεση που φαίνεται να ασκεί το ΔΝΤ στους Ευρωπαίους;
Το ΔΝΤ δεν έχει τίποτα να χάσει παίζοντας σκληρά.
Το χειρότερο σενάριο είναι ότι η Γερμανία και η υπόλοιπη ευρωζώνη θα απορρίψει τα αιτήματα του ΔΝΤ και έτσι δεν θα συμμετέχει στο τρίτο πακέτο διάσωσης.
Αυτό δεν αποτελεί δυσκολία για το ΔΝΤ, καθώς έχει πρόθεση θα συμμετάσχει χρηματοδοτικά στο τρίτο πακέτο διάσωσης μόνο με βιώσιμο χρέος.
Ο Jeroen Dijsselbloem (ο επικεφαλής του Eurogroup) έχει αφήσει ανοιχτό το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής του χρέους στην Ελλάδα, επομένως δεν είναι απαραίτητη η ελάφρυνση του χρέους σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα.
Αυτό που παραλείπει όμως είναι ότι ένα υπέρογκο χρέος δεν θα είναι πρόβλημα μόνο λόγω του κόστους χρηματοδότησης, αλλά ότι θα αφήσει εκτός τον ιδιωτικό τομέα, αποτελειώνοντας την εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία, γεγονός που θα καταστήσει ακόμη πιο δύσκολη την ανάπτυξη.
Το ΔΝΤ έχει δίκιο να ζητά άμεση αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και όχι μετά από τις εκλογές στη Γερμανία το 2018, όπως έχει προτείνει ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
- Έχετε μιλήσει πολλές φορές για αδύνατες μεταρρυθμίσεις και παράλογες απαιτήσεις που έχουν τεθεί στις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις τα τελευταία έξι χρόνια. Πόσο σημαντικές όμως είναι αυτές οι μεταρρυθμίσεις, αλλά και τι θα μπορούσε να έχει γίνει διαφορετικά σε αυτή τη μακροχρόνια διαδικασία που είναι η έξοδος από το μνημόνιο;
Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα δεν είναι από μόνες τους πρόβλημα.
Το πραγματικό ζήτημα είναι το χρονοδιάγραμμα.
Όταν επιχειρείς μαζικά να αναδιαρθρώσεις το συνταξιοδοτικό σύστημα μετά από πέντε χρόνια ύφεσης, όταν περισσότερα από τα μισά νοικοκυριά εξαρτώνται από την σύνταξη ενός μέλους της οικογένειάς τους, για παράδειγμα, αυτό θα είναι επιζήμιο για την οικονομική ανάπτυξη, αλλά και για τον κοινωνικό ιστό στην Ελλάδα.
Σίγουρα, οι αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα είναι απαραίτητες.
Αλλά το χρονοδιάγραμμα είναι τελείως λάθος.
Για αυτό όμως δεν φέρουν ευθύνη μόνο οι πιστωτές.
Πολλές από τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ζητήθηκε να υλοποιηθούν άμεσα, όμως δεν τέθηκαν σε εφαρμογή λόγω της τεράστιας αντίστασης που έφεραν τα παγιωμένα συμφέροντα.
Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις τείνουν να είναι αρνητικές για την ανάπτυξη και τη δημοσιονομική δυναμική βραχυπρόθεσμα, αλλά λειτουργούν υποστηρικτικά μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Η Ελλάδα δεν μπορεί να αντέξει αυτόν τον βραχυπρόθεσμο αρνητικό αντίκτυπο τώρα, αφού έχει χάσει περίπου το 25% του ΑΕΠ.
Τα μέτρα λιτότητας είναι εξίσου αντιπαραγωγικά.
Η Ελλάδα βρίσκεται τόσο μακριά στην καμπύλη Laffer που τόσο περισσότερο επιβάλλει φόρους σε αυτό το στάδιο, τόσο χαμηλότερα θα είναι τα φορολογικά έσοδα και οι πολίτες θα εγκαταλείψουν κάθε ελπίδα και δεν θα είναι σε θέση να τους πληρώσουν.
- Σε άρθρο σας στο Bloomberg το 2013 είχατε γράψει πως με το που εκλεγεί ο ΣΥΡΙΖΑ, το μόνο που θα μπορέσει να κάνει είναι απλώς να υποχωρήσει και να ευθυγραμμιστεί με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Πού βρισκόμαστε σήμερα, τρία χρόνια μετά από αυτή σας την πρόβλεψη και ένα χρόνο αφότου ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε στην εξουσία;
Φαίνεται πως η πρόβλεψή μου ήταν προφητική.
Έχουμε παρακολουθήσει ξανά και ξανά τον Τσίπρα να κάνει σκληρή διαπραγμάτευση με τους πιστωτές, μόνο και μόνο για να κάνει πίσω εξ ολοκλήρου όταν πλησιάσει ασφυκτικά μία προθεσμία.
Το περασμένο καλοκαίρι ο ΣΥΡΙΖΑ κατέληξε με μια ακόμη χειρότερη συμφωνία από μία που θα είχε κάνει η Ελλάδα αν η κυβέρνηση είχε κάνει κάποιες παραχωρήσεις στις αρχές των διαπραγματεύσεων για το τρίτο πακέτο διάσωσης.
Αυτό το καλοκαίρι, ο Τσίπρας, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, έχει ξεπεράσει όλες τις κόκκινες γραμμές που είχε θέσει.
Η μία και μοναδική παραχώρηση που ενδεχομένως να κερδίσει η ελληνική κυβέρνηση σαν αντάλλαγμα είναι η αναδιάρθρωση του χρέους, αλλά και αυτό ήταν τελικά αναπόφευκτο δεδομένου ότι το ελληνικό χρέος είναι απολύτως μη βιώσιμο.
- Η Ελλάδα πρέπει να προσελκύσει άμεσα επενδύσεις; Βλέπετε επενδυτικές ευκαιρίες;
Υπάρχει ένας μικρός αλλά πολύ ζωντανός επιχειρηματικός τομέας που έχει δημιουργήσει ορισμένες καλές εταιρείες στις οποίες αξίζει να επενδύσει κανείς.
Το ερώτημα είναι, τελικά, αν νομίζετε ότι η Ελλάδα έχει διορθωθεί ή όχι.
Σε αυτό, πιστεύω ότι, χωρίς μια άμεση συμφωνία για αναδιάρθρωση του χρέους, η ελληνική κρίση έχει ακόμα μίλια να διανύσει.
- Γερμανία, Ελλάδα και ΔΝΤ: Πόσο περίπλοκη είναι αυτή η σχέση;
Αυτή η σχέση είναι εξαιρετικά πολύπλοκη, επειδή η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να αποκλείσει τον πιστωτή εκείνο που πιέζει για πολιτικές που είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας: το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Το ΔΝΤ είναι το μόνο από τα θεσμικά όργανα που ζητά με συνέπεια την ελάφρυνση του χρέους, το οποίο είναι σίγουρα προς το συμφέρον της κυβέρνησης.
Αλλά για την Ελλάδα το ΔΝΤ σημαίνει μόνο μέτρα λιτότητας και φόρους.
Είναι απίστευτο το πως οι Έλληνες σκέφτονται για το ΔΝΤ με αυτόν τον τρόπο.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει επανειλημμένα εκδηλωθεί θετικά στο ενδεχόμενο αποχώρησης του ΔΝΤ από τις διαπραγματεύσεις.
Η σχέση ανάμεσα στη Γερμανία και την Ελλάδα είναι επίσης πολιτικά τοξική, ακόμα και μετά τον ανασχηματισμό της ελληνικής κυβέρνησης το περασμένο καλοκαίρι (ιδίως την αντικατάσταση του Γιάνη Βαρουφάκη από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο).
Ορισμένα μέλη της γερμανικής κυβέρνησης θα ήθελαν να δουν την Ελλάδα να αποχωρεί από την ευρωζώνη, αν και ευτυχώς η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δεν είναι ανάμεσά τους.
Διαβάστε τη συνέντευξη της Megan Greene στα αγγλικά:
- We are one step away from the completion of the delayed first review of the Greek program (third bailout). Greece demands a debt relief. How do you predict this story will end? Which is your worst and your best case scenario?
The worst case scenario is that Germany and the IMF cannot find agreement on debt relief and the IMF refuses to participate in the third bailout. This would be negative because the Bundestag needs the IMF's stamp of approval in order to deem Greece solvent and continue to disburse bailout tranches. The best case scenario is that Germany admits that Greece is insolvent and agrees to up front debt relief or (more likely) rescheduling. This is also the most likely scenario, in my view.
- The IMF is playing hardball over Greek debt relief, suggesting that Greece should skip paying interest or principal on bailout loans until 2040. What do you comment on this proposal? Do you agree with this pressing over eurozone?
The IMF has nothing to lose in playing hardball. The worst case scenario is that Germany and the rest of the eurozone rejects its demands and it does not partake in the third bailout. That is hardly a hardship for the IMF, which is intent on only participating in the third bailout if the numbers for Greece's debt sustainability add up. Joreon Dijsselbloem (the head of the Eurogroup) has said that Greece's debt repayment schedule is not particularly onerous over the next few years, and so no debt relief in the short term is necessary. What he is missing is that a debt overhang is not just a problem because of the financing costs--it also crowds out the private sector and kills off confidence in the economy, making it even more difficult to grow out from under the debt burden. The IMF is correct that Greece's debt must be rescheduled immediately and not just once Germany's elections have passed in 2018, as German finance minister Wolfgang Schaeuble has proposed.
- You have excessively talked about impossible reforms and unreasonable demands that were asked consistently from the Greek governments over the last 6 years. In your opinion how important are the reforms and what could have been done differently in this long year process?
Structural reforms are not a problem in and of themselves in Greece. The real issue is one of timing. Massively restructuring the pension system after five years of recession when more than half of households are reliant on a family member's pension, for example, is going to be detrimental for economic growth as well as the social fabric in Greece. Sure, pension reform is necessary. But the timing is all off. This is not just the fault of the creditors; a lot of structural reforms were demanded up front but were not implemented in the face of huge resistance from vested interests. Structural reforms tend to be negative for growth and fiscal dynamics in the short-term but supportive of them over the medium- to long-term. Greece cannot withstand that short-term negative impact now after losing around 25% of its GDP from peak to trough. Austerity measures are similarly counterproductive. In particular, Greece is so far along the Laffer curve that the more you hike taxes at this stage, the lower your tax revenues and people give up any hope of being able to pay them.
- Back in 2013, you wrote an article for Bloomberg saying that Syriza might back down and fall into line with the demands of the European Union, the European Central Bank and the International Monetary Fund. Where do we stand 3 years later and one year since Syriza came to power?
It looks like I was prescient in that prediction. Time and again we have watched Tsipras play hardball with the creditors only to cave entirely when hitting a hard deadline. Last summer, Syriza ended up with an even worse deal than Greece would have had if the government had made some concessions with its creditors at the beginning of the third bailout negotiations. This summer Tsipras has similarly had to cross all of the red lines he had previously set out for the government. The one concession the Greek government may get in return is debt restructuring, but this was ultimately inevitable given that Greece's debt is completely unsustainable.
- Greece needs investments immediately. Are there investing opportunities in Greece?
There is a small but very vibrant entrepreneurial sector that has produced some good companies worth investing in. The question is ultimately whether you think Greece has been fixed or not. On this front, I think that in the absence of a massive debt restructuring over the next month, the Greek crisis has miles to run.
- Germany, Greece and IMF: How complicated is this relationship?
This relationship is incredibly complex, least of all because the Greek government has been lambasting and trying to exclude the one creditor that has been pushing policies that are in Greece's best interests: the IMF. The IMF has been the only member of the institutions to consistently demand debt relief, which is certainly in the government's best interests. But in Greece the IMF stands for austerity and tax hikes alone. It has been a fantastic public relations failure that the Greek public has come to think of the IMF this way. The Syriza-led government has repeatedly expressed an interest in having the IMF leave the institutions nevertheless. The relationship between Germany and Greece is politically toxic as well, even given the turnover in cabinet members since last summer (in particular Euclid Tsakalotos as finance minister in the place of Yannis Varoufakis). Some members of the German government would love to see Greece leave the eurozone, though thankfully German chancellor Angela Merkel is not among them.
Αθηνά Δημητρακοπούλου
www.bankingnews.gr
“Ο Jeroen Dijsselbloem, ο επικεφαλής του Eurogroup, έχει αφήσει ανοιχτό το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής του χρέους στην Ελλάδα, επομένως δεν είναι απαραίτητη η ελάφρυνση του χρέους σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα”, επισημαίνει.
Η Megan Greene εκφράζει την άποψη ότι “το περασμένο καλοκαίρι ο ΣΥΡΙΖΑ κατέληξε με μια ακόμη χειρότερη συμφωνία από μία που θα είχε κάνει η Ελλάδα αν η κυβέρνηση είχε κάνει κάποιες παραχωρήσεις στις αρχές των διαπραγματεύσεων για το τρίτο πακέτο διάσωσης”, ενώ υποστηρίζει πως η μάχη για την αναδιάρθρωση του χρέους που δίνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ από τις αρχές της διακυβέρνησής της θα είχε το ίδιο αποτέλεσμα, αφού όπως λέει, έτσι κι αλλιώς “το χρέος δεν είναι βιώσιμο”.
Χαρακτηρίζει δε απίστευτο το γεγονός ότι οι Έλληνες αντιμετωπίζουν με αυτόν τον τρόπο το ΔΝΤ, που είναι ο μόνος εκ των πιστωτών “που πιέζει για πολιτικές που είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας” και “το μόνο από τα θεσμικά όργανα που ζητά με συνέπεια την ελάφρυνση του χρέους, το οποίο είναι σίγουρα προς το συμφέρον της κυβέρνησης”.
“Ορισμένα μέλη της γερμανικής κυβέρνησης θα ήθελαν να δουν την Ελλάδα να αποχωρεί από την ευρωζώνη, αν και ευτυχώς η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δεν είναι ανάμεσά τους”, συμπληρώνει η γνωστή οικονομολόγος.
Διαβάστε αναλυτικά τη συνέντευξη της Megan Greene στο bankingnews.gr:
- Βρισκόμαστε ένα βήμα πριν την τυπική ολοκλήρωση της ήδη καθυστερημένης αξιολόγησης.
Η Ελλάδα ζητά ελάφρυνση του χρέους.
Μπορείτε να προβλέψετε πως θα τελειώσει αυτή η ιστορία;
Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το καλύτερο και το χειρότερο σενάριο;
Στο χειρότερο σενάριο, η Γερμανία και το ΔΝΤ δεν θα μπορέσουν να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με την ελάφρυνση του χρέους και το ΔΝΤ θα αρνηθεί να συμμετάσχει στο τρίτο πακέτο διάσωσης.
Κάτι τέτοιο θα ήταν αρνητικό, επειδή η Bundestag χρειάζεται την σφραγίδα έγκρισης του ΔΝΤ, προκειμένου να κρίνουν ότι η Ελλάδα είναι φερέγγυα και να συνεχίσουν να δίνουν το πράσινο φως για την εκταμίευση των δόσεων.
Το καλό σενάριο είναι ότι η Γερμανία θα παραδεχθεί ότι η Ελλάδα είναι αφερέγγυα και θα συναινέσει σε μία εμπροσθοβαρή αναδιάρθρωση του χρέους (υπό τη μορφή του rescheduling).
Αυτό κατά τη γνώμη μου και το πιο πιθανό σενάριο.
- Το ΔΝΤ παίζει σκληρό παιχνίδι με Βρυξέλλες και Βερολίνο στο ζήτημα του ελληνικού χρέους, προτείνοντας περίοδο χάριτος για την Ελλάδα έως το 2040. Πώς σχολιάζετε την πρόταση αυτή;
Συμφωνείτε με την πίεση που φαίνεται να ασκεί το ΔΝΤ στους Ευρωπαίους;
Το ΔΝΤ δεν έχει τίποτα να χάσει παίζοντας σκληρά.
Το χειρότερο σενάριο είναι ότι η Γερμανία και η υπόλοιπη ευρωζώνη θα απορρίψει τα αιτήματα του ΔΝΤ και έτσι δεν θα συμμετέχει στο τρίτο πακέτο διάσωσης.
Αυτό δεν αποτελεί δυσκολία για το ΔΝΤ, καθώς έχει πρόθεση θα συμμετάσχει χρηματοδοτικά στο τρίτο πακέτο διάσωσης μόνο με βιώσιμο χρέος.
Ο Jeroen Dijsselbloem (ο επικεφαλής του Eurogroup) έχει αφήσει ανοιχτό το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής του χρέους στην Ελλάδα, επομένως δεν είναι απαραίτητη η ελάφρυνση του χρέους σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα.
Αυτό που παραλείπει όμως είναι ότι ένα υπέρογκο χρέος δεν θα είναι πρόβλημα μόνο λόγω του κόστους χρηματοδότησης, αλλά ότι θα αφήσει εκτός τον ιδιωτικό τομέα, αποτελειώνοντας την εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία, γεγονός που θα καταστήσει ακόμη πιο δύσκολη την ανάπτυξη.
Το ΔΝΤ έχει δίκιο να ζητά άμεση αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και όχι μετά από τις εκλογές στη Γερμανία το 2018, όπως έχει προτείνει ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
- Έχετε μιλήσει πολλές φορές για αδύνατες μεταρρυθμίσεις και παράλογες απαιτήσεις που έχουν τεθεί στις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις τα τελευταία έξι χρόνια. Πόσο σημαντικές όμως είναι αυτές οι μεταρρυθμίσεις, αλλά και τι θα μπορούσε να έχει γίνει διαφορετικά σε αυτή τη μακροχρόνια διαδικασία που είναι η έξοδος από το μνημόνιο;
Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα δεν είναι από μόνες τους πρόβλημα.
Το πραγματικό ζήτημα είναι το χρονοδιάγραμμα.
Όταν επιχειρείς μαζικά να αναδιαρθρώσεις το συνταξιοδοτικό σύστημα μετά από πέντε χρόνια ύφεσης, όταν περισσότερα από τα μισά νοικοκυριά εξαρτώνται από την σύνταξη ενός μέλους της οικογένειάς τους, για παράδειγμα, αυτό θα είναι επιζήμιο για την οικονομική ανάπτυξη, αλλά και για τον κοινωνικό ιστό στην Ελλάδα.
Σίγουρα, οι αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα είναι απαραίτητες.
Αλλά το χρονοδιάγραμμα είναι τελείως λάθος.
Για αυτό όμως δεν φέρουν ευθύνη μόνο οι πιστωτές.
Πολλές από τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ζητήθηκε να υλοποιηθούν άμεσα, όμως δεν τέθηκαν σε εφαρμογή λόγω της τεράστιας αντίστασης που έφεραν τα παγιωμένα συμφέροντα.
Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις τείνουν να είναι αρνητικές για την ανάπτυξη και τη δημοσιονομική δυναμική βραχυπρόθεσμα, αλλά λειτουργούν υποστηρικτικά μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Η Ελλάδα δεν μπορεί να αντέξει αυτόν τον βραχυπρόθεσμο αρνητικό αντίκτυπο τώρα, αφού έχει χάσει περίπου το 25% του ΑΕΠ.
Τα μέτρα λιτότητας είναι εξίσου αντιπαραγωγικά.
Η Ελλάδα βρίσκεται τόσο μακριά στην καμπύλη Laffer που τόσο περισσότερο επιβάλλει φόρους σε αυτό το στάδιο, τόσο χαμηλότερα θα είναι τα φορολογικά έσοδα και οι πολίτες θα εγκαταλείψουν κάθε ελπίδα και δεν θα είναι σε θέση να τους πληρώσουν.
- Σε άρθρο σας στο Bloomberg το 2013 είχατε γράψει πως με το που εκλεγεί ο ΣΥΡΙΖΑ, το μόνο που θα μπορέσει να κάνει είναι απλώς να υποχωρήσει και να ευθυγραμμιστεί με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Πού βρισκόμαστε σήμερα, τρία χρόνια μετά από αυτή σας την πρόβλεψη και ένα χρόνο αφότου ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε στην εξουσία;
Φαίνεται πως η πρόβλεψή μου ήταν προφητική.
Έχουμε παρακολουθήσει ξανά και ξανά τον Τσίπρα να κάνει σκληρή διαπραγμάτευση με τους πιστωτές, μόνο και μόνο για να κάνει πίσω εξ ολοκλήρου όταν πλησιάσει ασφυκτικά μία προθεσμία.
Το περασμένο καλοκαίρι ο ΣΥΡΙΖΑ κατέληξε με μια ακόμη χειρότερη συμφωνία από μία που θα είχε κάνει η Ελλάδα αν η κυβέρνηση είχε κάνει κάποιες παραχωρήσεις στις αρχές των διαπραγματεύσεων για το τρίτο πακέτο διάσωσης.
Αυτό το καλοκαίρι, ο Τσίπρας, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, έχει ξεπεράσει όλες τις κόκκινες γραμμές που είχε θέσει.
Η μία και μοναδική παραχώρηση που ενδεχομένως να κερδίσει η ελληνική κυβέρνηση σαν αντάλλαγμα είναι η αναδιάρθρωση του χρέους, αλλά και αυτό ήταν τελικά αναπόφευκτο δεδομένου ότι το ελληνικό χρέος είναι απολύτως μη βιώσιμο.
- Η Ελλάδα πρέπει να προσελκύσει άμεσα επενδύσεις; Βλέπετε επενδυτικές ευκαιρίες;
Υπάρχει ένας μικρός αλλά πολύ ζωντανός επιχειρηματικός τομέας που έχει δημιουργήσει ορισμένες καλές εταιρείες στις οποίες αξίζει να επενδύσει κανείς.
Το ερώτημα είναι, τελικά, αν νομίζετε ότι η Ελλάδα έχει διορθωθεί ή όχι.
Σε αυτό, πιστεύω ότι, χωρίς μια άμεση συμφωνία για αναδιάρθρωση του χρέους, η ελληνική κρίση έχει ακόμα μίλια να διανύσει.
- Γερμανία, Ελλάδα και ΔΝΤ: Πόσο περίπλοκη είναι αυτή η σχέση;
Αυτή η σχέση είναι εξαιρετικά πολύπλοκη, επειδή η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να αποκλείσει τον πιστωτή εκείνο που πιέζει για πολιτικές που είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας: το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Το ΔΝΤ είναι το μόνο από τα θεσμικά όργανα που ζητά με συνέπεια την ελάφρυνση του χρέους, το οποίο είναι σίγουρα προς το συμφέρον της κυβέρνησης.
Αλλά για την Ελλάδα το ΔΝΤ σημαίνει μόνο μέτρα λιτότητας και φόρους.
Είναι απίστευτο το πως οι Έλληνες σκέφτονται για το ΔΝΤ με αυτόν τον τρόπο.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει επανειλημμένα εκδηλωθεί θετικά στο ενδεχόμενο αποχώρησης του ΔΝΤ από τις διαπραγματεύσεις.
Η σχέση ανάμεσα στη Γερμανία και την Ελλάδα είναι επίσης πολιτικά τοξική, ακόμα και μετά τον ανασχηματισμό της ελληνικής κυβέρνησης το περασμένο καλοκαίρι (ιδίως την αντικατάσταση του Γιάνη Βαρουφάκη από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο).
Ορισμένα μέλη της γερμανικής κυβέρνησης θα ήθελαν να δουν την Ελλάδα να αποχωρεί από την ευρωζώνη, αν και ευτυχώς η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δεν είναι ανάμεσά τους.
Διαβάστε τη συνέντευξη της Megan Greene στα αγγλικά:
- We are one step away from the completion of the delayed first review of the Greek program (third bailout). Greece demands a debt relief. How do you predict this story will end? Which is your worst and your best case scenario?
The worst case scenario is that Germany and the IMF cannot find agreement on debt relief and the IMF refuses to participate in the third bailout. This would be negative because the Bundestag needs the IMF's stamp of approval in order to deem Greece solvent and continue to disburse bailout tranches. The best case scenario is that Germany admits that Greece is insolvent and agrees to up front debt relief or (more likely) rescheduling. This is also the most likely scenario, in my view.
- The IMF is playing hardball over Greek debt relief, suggesting that Greece should skip paying interest or principal on bailout loans until 2040. What do you comment on this proposal? Do you agree with this pressing over eurozone?
The IMF has nothing to lose in playing hardball. The worst case scenario is that Germany and the rest of the eurozone rejects its demands and it does not partake in the third bailout. That is hardly a hardship for the IMF, which is intent on only participating in the third bailout if the numbers for Greece's debt sustainability add up. Joreon Dijsselbloem (the head of the Eurogroup) has said that Greece's debt repayment schedule is not particularly onerous over the next few years, and so no debt relief in the short term is necessary. What he is missing is that a debt overhang is not just a problem because of the financing costs--it also crowds out the private sector and kills off confidence in the economy, making it even more difficult to grow out from under the debt burden. The IMF is correct that Greece's debt must be rescheduled immediately and not just once Germany's elections have passed in 2018, as German finance minister Wolfgang Schaeuble has proposed.
- You have excessively talked about impossible reforms and unreasonable demands that were asked consistently from the Greek governments over the last 6 years. In your opinion how important are the reforms and what could have been done differently in this long year process?
Structural reforms are not a problem in and of themselves in Greece. The real issue is one of timing. Massively restructuring the pension system after five years of recession when more than half of households are reliant on a family member's pension, for example, is going to be detrimental for economic growth as well as the social fabric in Greece. Sure, pension reform is necessary. But the timing is all off. This is not just the fault of the creditors; a lot of structural reforms were demanded up front but were not implemented in the face of huge resistance from vested interests. Structural reforms tend to be negative for growth and fiscal dynamics in the short-term but supportive of them over the medium- to long-term. Greece cannot withstand that short-term negative impact now after losing around 25% of its GDP from peak to trough. Austerity measures are similarly counterproductive. In particular, Greece is so far along the Laffer curve that the more you hike taxes at this stage, the lower your tax revenues and people give up any hope of being able to pay them.
- Back in 2013, you wrote an article for Bloomberg saying that Syriza might back down and fall into line with the demands of the European Union, the European Central Bank and the International Monetary Fund. Where do we stand 3 years later and one year since Syriza came to power?
It looks like I was prescient in that prediction. Time and again we have watched Tsipras play hardball with the creditors only to cave entirely when hitting a hard deadline. Last summer, Syriza ended up with an even worse deal than Greece would have had if the government had made some concessions with its creditors at the beginning of the third bailout negotiations. This summer Tsipras has similarly had to cross all of the red lines he had previously set out for the government. The one concession the Greek government may get in return is debt restructuring, but this was ultimately inevitable given that Greece's debt is completely unsustainable.
- Greece needs investments immediately. Are there investing opportunities in Greece?
There is a small but very vibrant entrepreneurial sector that has produced some good companies worth investing in. The question is ultimately whether you think Greece has been fixed or not. On this front, I think that in the absence of a massive debt restructuring over the next month, the Greek crisis has miles to run.
- Germany, Greece and IMF: How complicated is this relationship?
This relationship is incredibly complex, least of all because the Greek government has been lambasting and trying to exclude the one creditor that has been pushing policies that are in Greece's best interests: the IMF. The IMF has been the only member of the institutions to consistently demand debt relief, which is certainly in the government's best interests. But in Greece the IMF stands for austerity and tax hikes alone. It has been a fantastic public relations failure that the Greek public has come to think of the IMF this way. The Syriza-led government has repeatedly expressed an interest in having the IMF leave the institutions nevertheless. The relationship between Germany and Greece is politically toxic as well, even given the turnover in cabinet members since last summer (in particular Euclid Tsakalotos as finance minister in the place of Yannis Varoufakis). Some members of the German government would love to see Greece leave the eurozone, though thankfully German chancellor Angela Merkel is not among them.
Αθηνά Δημητρακοπούλου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών