Η αναδιάρθρωση των τραπεζών θα έπρεπε να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την κυβέρνηση
Η ελληνική οικονομία θα ανακάμψει μόνο μέσω της αποτελεσματικής εξυγίανσης των τραπεζών, αναφέρουν σε εκτενές δημοσίευμά τους οι Financial Times.
To πρόβλημα των τραπεζών ζόμπι δεν αντιμετωπίστηκε με αποτελεσματικότητα, παρά τις διαδοχικές διασώσεις της Ελλάδας, σημειώνουν οι FT.
Ο ελληνικός τραπεζικός κλάδος είναι είναι εξαιρετικά συγκεντρωτικός, με το 90% των τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων να κατέχονται από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, την Alpha Bank, τη Eurobank, την Τράπεζα Πειραιώς και την Εθνική Τράπεζα, αναφέρει το δημοσίευμα.
Τα κεφάλαια για να γίνει η ανακεφαλαιοποίησή τους δόθηκαν από τους πιστωτές της ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μέσω του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο έχει στην κατοχή του την πλειοψηφία των μετοχών.
Ωστόσο, η ανακεφαλαιοποίησή τους το 2012, δεν σήμαινε και αναδιάρθρωσή τους.
Παρά το γεγονός ότι η γενεσιουργός αιτία της διάσωσης του 2012 ήταν το PSI, η επίδοσή τους είχε μειωθεί κατακόρυφα από το 2008 δημιουργώντας διαρκώς ελλείμματα περίπου από το 2010.
Η έλλειψη ρευστότητας, είναι η βασική εξήγηση για τα προβλήματα των τραπεζών.
Οι διαδοχικές υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας τόσο των δικών τους ομολόγων όσο και του ελληνικού δημοσίου από το 2009, οδήγησαν σε αύξηση του κόστους χρηματοδότησής τους.
Την ίδια ώρα, η φυγή των καταθέσεων αύξηση την ανάγκη τους για χρηματοδότηση.
Οι ελληνικές τράπεζες έχασαν την πρόσβαση στις αγορές το 2009 και από τότε έχουν βασίστηκε εξ ολοκλήρου στη βοήθεια του ευρωσυστήματος, τόσο στη χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όσο και στην έκτακτη παροχή ρευστότητας από την Τράπεζα της Ελλάδος (ELA).
Η εξάρτηση τους από τον επίσημο τομέα καθιστά εύκολο τον ισχυρισμό ότι τα προβλήματά τους οφείλονται στον περιορισμό της, τη λεγόμενη «ασφυξία» σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη.
Ο περιορισμός της ρευστότητας αναγκάζει τις τράπεζες να αποφύγουν δραστηριότητες που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κενά χρηματοδότησης.
Τα δάνεια δημιουργούν ένα κενό χρηματοδότησης και αν οι τράπεζες δεν είναι πεπεισμένες ότι θα μπορέσουν να λάβουν χρηματοδότηση ικανή για να ισοσταθμίσουν την παροχή δανείων, δεν θα δανείσουν.
Αλλά ο περιορισμός της ρευστότητας δεν εξηγεί τα πάντα. Μια άλλη πλευρά του πράγματος, αυτή των ισολογισμών των τραπεζών, είναι επίσης υπεύθυνη για την πιστωτική ασφυξία. Από το 2009, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έχουν αυξηθεί σημαντικά και τώρα αποτελούν τουλάχιστον το ένα τρίτο των ελληνικών τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων.
Για μια σύγχρονη νομισματική οικονομία, ο μειωμένος τραπεζικός δανεισμός συνιστά μειωμένη κυκλοφορία χρήματος, κάτι που στην περίπτωση της Ελλάδας επιτείνεται από τον περιορισμό της ρευστότητας εκ μέρους της ΕΚΤ καθώς κι από την παρατεταμένη σφιχτή νομισματική πολιτική.
Οι τράπεζες φαίνεται να θεωρούν τους εαυτούς τους θύματα της ελληνικής ύφεσης, αλλά λόγω της προ-κυκλικής δανειοδοτικής συμπεριφοράς τους, στην πραγματικότητα αυτές είναι που την προκαλούν.
Εάν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ήταν το κλειδί για την αποκατάσταση της ανάπτυξης μετά από ένα σοκ, η Ελλάδα θα έπρεπε να πηγαίνει καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Ωστόσο αντί να ανακάμψει, η Ελλάδα έχει υποστεί τη μεγαλύτερη και βαθύτερη ύφεση από οποιαδήποτε άλλη χώρα του ΟΟΣΑ από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και μετά.
Στον αντίποδα, χώρες με ελλείμματα όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο - οι οποίες δεν έχουν μόνο μεταρρυθμιστεί πολύ λιγότερο από την Ελλάδα, αλλά, σε αντίθεση με την Ελλάδα, εξακολουθούν να παράγουν σημαντικά πρωτογενή ελλείμματα αλλά έχουν ανακάμψει.
Στην Ελλάδα, δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια για τη μεταρρύθμιση των ελληνικών τραπεζών.
Η πρόταση διάσωσης που συμφωνήθηκε στη σύνοδο κορυφής της ευρωζώνης στις 12 Ιουλίου περιγράφει τη δυνατότητα αναδιάρθρωσης των ελληνικών τραπεζών.
Περιλαμβάνει την εξής απαίτηση:
«Να αναληφθούν τα απαραίτητα βήματα για την ενδυνάμωση του χρηματοπιστωτικού τομέα, συμπεριλαμβάνοντας αποφασιστικές ενέργειες για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και μέτρα για την ενδυνάμωση της διοίκησης του ΤΧΣ και των τραπεζών, ειδικότερα με την εξάλειψη κάθε δυνατότητας για πολιτική επιρροή, ιδιαίτερα σε ότι αφορά στις τοποθετήσεις προσωπικού.»
Ωστόσο, σύμφωνα με τους FT, η εκκαθάριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από μόνη της δεν θα είναι αρκετή.
Ο τοξικός εναγκαλισμός μεταξύ τραπεζών και ελληνικής κυβέρνησης πρέπει να σπάσει μέσω της εκτεταμένης ανακεφαλαιοποίησης.
Το ιδανικό θα ήταν να συμβεί με κεφάλαια από ιδιωτικές πηγές.
Αν δεν υπάρξει επαρκές ιδιωτικό κεφαλαίο, το εργαλείο του bail-in που προβλέπεται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας είναι πιθανό να χρησιμοποιηθεί.
Αυτό θα σήμαινε, τουλάχιστον, το bail-in στα ανασφάλιστα χρέη, και, ενδεχομένως, στα ανώτερα ακάλυπτα ομόλογα και τις ανασφάλιστες καταθέσεις.
Το κόστος για την ελληνική οικονομία θα είναι σημαντικό, σε μια τέτοια περίπτωση.
Η αναδιάρθρωση των τραπεζών θα έπρεπε να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την κυβέρνηση, υπογραμμίζουν οι Financial Times.
www.bankingnews.gr
To πρόβλημα των τραπεζών ζόμπι δεν αντιμετωπίστηκε με αποτελεσματικότητα, παρά τις διαδοχικές διασώσεις της Ελλάδας, σημειώνουν οι FT.
Ο ελληνικός τραπεζικός κλάδος είναι είναι εξαιρετικά συγκεντρωτικός, με το 90% των τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων να κατέχονται από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, την Alpha Bank, τη Eurobank, την Τράπεζα Πειραιώς και την Εθνική Τράπεζα, αναφέρει το δημοσίευμα.
Τα κεφάλαια για να γίνει η ανακεφαλαιοποίησή τους δόθηκαν από τους πιστωτές της ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μέσω του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο έχει στην κατοχή του την πλειοψηφία των μετοχών.
Ωστόσο, η ανακεφαλαιοποίησή τους το 2012, δεν σήμαινε και αναδιάρθρωσή τους.
Παρά το γεγονός ότι η γενεσιουργός αιτία της διάσωσης του 2012 ήταν το PSI, η επίδοσή τους είχε μειωθεί κατακόρυφα από το 2008 δημιουργώντας διαρκώς ελλείμματα περίπου από το 2010.
Η έλλειψη ρευστότητας, είναι η βασική εξήγηση για τα προβλήματα των τραπεζών.
Οι διαδοχικές υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας τόσο των δικών τους ομολόγων όσο και του ελληνικού δημοσίου από το 2009, οδήγησαν σε αύξηση του κόστους χρηματοδότησής τους.
Την ίδια ώρα, η φυγή των καταθέσεων αύξηση την ανάγκη τους για χρηματοδότηση.
Οι ελληνικές τράπεζες έχασαν την πρόσβαση στις αγορές το 2009 και από τότε έχουν βασίστηκε εξ ολοκλήρου στη βοήθεια του ευρωσυστήματος, τόσο στη χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όσο και στην έκτακτη παροχή ρευστότητας από την Τράπεζα της Ελλάδος (ELA).
Η εξάρτηση τους από τον επίσημο τομέα καθιστά εύκολο τον ισχυρισμό ότι τα προβλήματά τους οφείλονται στον περιορισμό της, τη λεγόμενη «ασφυξία» σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη.
Ο περιορισμός της ρευστότητας αναγκάζει τις τράπεζες να αποφύγουν δραστηριότητες που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κενά χρηματοδότησης.
Τα δάνεια δημιουργούν ένα κενό χρηματοδότησης και αν οι τράπεζες δεν είναι πεπεισμένες ότι θα μπορέσουν να λάβουν χρηματοδότηση ικανή για να ισοσταθμίσουν την παροχή δανείων, δεν θα δανείσουν.
Αλλά ο περιορισμός της ρευστότητας δεν εξηγεί τα πάντα. Μια άλλη πλευρά του πράγματος, αυτή των ισολογισμών των τραπεζών, είναι επίσης υπεύθυνη για την πιστωτική ασφυξία. Από το 2009, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έχουν αυξηθεί σημαντικά και τώρα αποτελούν τουλάχιστον το ένα τρίτο των ελληνικών τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων.
Για μια σύγχρονη νομισματική οικονομία, ο μειωμένος τραπεζικός δανεισμός συνιστά μειωμένη κυκλοφορία χρήματος, κάτι που στην περίπτωση της Ελλάδας επιτείνεται από τον περιορισμό της ρευστότητας εκ μέρους της ΕΚΤ καθώς κι από την παρατεταμένη σφιχτή νομισματική πολιτική.
Οι τράπεζες φαίνεται να θεωρούν τους εαυτούς τους θύματα της ελληνικής ύφεσης, αλλά λόγω της προ-κυκλικής δανειοδοτικής συμπεριφοράς τους, στην πραγματικότητα αυτές είναι που την προκαλούν.
Εάν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ήταν το κλειδί για την αποκατάσταση της ανάπτυξης μετά από ένα σοκ, η Ελλάδα θα έπρεπε να πηγαίνει καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Ωστόσο αντί να ανακάμψει, η Ελλάδα έχει υποστεί τη μεγαλύτερη και βαθύτερη ύφεση από οποιαδήποτε άλλη χώρα του ΟΟΣΑ από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και μετά.
Στον αντίποδα, χώρες με ελλείμματα όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο - οι οποίες δεν έχουν μόνο μεταρρυθμιστεί πολύ λιγότερο από την Ελλάδα, αλλά, σε αντίθεση με την Ελλάδα, εξακολουθούν να παράγουν σημαντικά πρωτογενή ελλείμματα αλλά έχουν ανακάμψει.
Στην Ελλάδα, δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια για τη μεταρρύθμιση των ελληνικών τραπεζών.
Η πρόταση διάσωσης που συμφωνήθηκε στη σύνοδο κορυφής της ευρωζώνης στις 12 Ιουλίου περιγράφει τη δυνατότητα αναδιάρθρωσης των ελληνικών τραπεζών.
Περιλαμβάνει την εξής απαίτηση:
«Να αναληφθούν τα απαραίτητα βήματα για την ενδυνάμωση του χρηματοπιστωτικού τομέα, συμπεριλαμβάνοντας αποφασιστικές ενέργειες για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και μέτρα για την ενδυνάμωση της διοίκησης του ΤΧΣ και των τραπεζών, ειδικότερα με την εξάλειψη κάθε δυνατότητας για πολιτική επιρροή, ιδιαίτερα σε ότι αφορά στις τοποθετήσεις προσωπικού.»
Ωστόσο, σύμφωνα με τους FT, η εκκαθάριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από μόνη της δεν θα είναι αρκετή.
Ο τοξικός εναγκαλισμός μεταξύ τραπεζών και ελληνικής κυβέρνησης πρέπει να σπάσει μέσω της εκτεταμένης ανακεφαλαιοποίησης.
Το ιδανικό θα ήταν να συμβεί με κεφάλαια από ιδιωτικές πηγές.
Αν δεν υπάρξει επαρκές ιδιωτικό κεφαλαίο, το εργαλείο του bail-in που προβλέπεται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας είναι πιθανό να χρησιμοποιηθεί.
Αυτό θα σήμαινε, τουλάχιστον, το bail-in στα ανασφάλιστα χρέη, και, ενδεχομένως, στα ανώτερα ακάλυπτα ομόλογα και τις ανασφάλιστες καταθέσεις.
Το κόστος για την ελληνική οικονομία θα είναι σημαντικό, σε μια τέτοια περίπτωση.
Η αναδιάρθρωση των τραπεζών θα έπρεπε να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την κυβέρνηση, υπογραμμίζουν οι Financial Times.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών