Οι πολίτες της Δύσης στρέφονται πιο αριστερά στο πολιτικό φάσμα και θεωρούν μείζονα απειλή την κλιματική αλλαγή
Στροφή στον ευρύτερο χώρο της αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας το 2023 «βλέπει» ο Economist, όσον αφορά τις πολιτικές εξελίξεις, ωστόσο θεωρεί ότι υπάρχει περιορισμένη διάθεση για ριζοσπαστικές αλλαγές.
Κάποιες χρονιές έχουν τον τρόπο να δίνουνμια ώθηση προς μια νέα κατεύθυνση.
Το 1945 οι Ευρωπαίοι αποφάσισαν ότι το κράτος έπρεπε να αναλάβει ηγετικό ρόλο στη δημιουργία μιας σύγχρονης οικονομίας, ενός ευρύτερου κράτους πρόνοιας και μιας πιο ειρηνικής ηπείρου.
Το 1979, ο διπλασιασμός των τιμών του πετρελαίου, που ακολούθησε μια δεκαετία στασιμοπληθωρισμού, επέφερε μια στροφή από την άνετη συνεργασία μεταξύ του κράτους και των επιχειρήσεων προς ένα μεγαλύτερο ρόλο για τις αγορές και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Μήπως το 2023 θα είναι άλλη μια τέτοια χρονιάμ διερωτάται ο Ecoomist.
Η νέα χρονιά έρχεται καθώς τελειώνει μια δεκαετία χαμηλών επιτοκίων, καθώς οι υψηλές τιμές ενέργειας και ο πληθωρισμός επιστρέφουν στην παγκόσμια οικονομία και καθώς ο πόλεμος παραμονεύει στην Ευρώπη.
Έρχεται επίσης στον απόηχο μιας από τις πιο θανατηφόρες πανδημίες στην ιστορία και καθώς η Κίνα υποχωρεί από τη στενότερη παγκόσμια ολοκλήρωση.
Στροφή στην αριστερά ως αντίδραση στις κεντροδεξιές κυβερνήσεις
Αν αυτές οι τάσεις προμηνύουν ευρείες πολιτικές αλλαγές στις πλούσιες χώρες, θα μπορούσατε να περιμένετε ότι η πολιτική θα κινηθεί προς τα αριστερά, έστω και ως αντίδραση στις κυρίως κεντροδεξιές κυβερνήσεις που κυριάρχησαν στις πλούσιες δημοκρατίες κατά την προηγούμενη δεκαετία.
Αυτό φαίνεται ήδη να συμβαίνει, εκτιμά το δημοσίευμα.
Το 2022 στις Βαυαρικές Άλπεις, σε μια συνάντηση της G7, μιας ομάδας πλούσιων χωρών, ο Joe Biden μπορούσε να κοιτάξει γύρω από το τραπέζι (βλ. φωτογραφία) και να μετρήσει άλλους πέντε ηγέτες από την κεντροαριστερά: του Καναδά, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία (πριν τις εκλογές και την επικράτηση του δεξιού συνασπισμού υπό τη νυν πρωθυπουργό Giorgia Meloni).
Αντίθετα, όταν ο Δημοκρατικός προκάτοχος του Biden, ο Barack Obama, συναντήθηκε με τους ομολόγους του το 2010, όλοι τους προέρχονταν από τη δεξιά ή την κεντροδεξιά.
Αυτό μπορεί, φυσικά, να είναι απλώς μια ασυνήθιστα συγχρονισμένη ταλάντωση του εκκρεμούς και όχι η αρχή μιας ευρύτερης μετατόπισης, σημειώνει ο Economist.
Η επιτυχία της δεξιάς στις ιταλικές βουλευτικές εκλογές στα τέλη του 2022 υπενθυμίζει τη σημασία των εθνικών εξαιρέσεων.
«Παρόλα αυτά, υπάρχουν λόγοι να σκεφτούμε ότι μπορεί να συμβαίνει κάτι πιο βαθύ από το να χτυπάμε απλώς όποιον τυχαίνει να είναι στην εξουσία.
Πρόκειται για κάτι που διαπερνά τα εθνικά σύνορα», εξηγεί το δημοσίευμα.
Τι συμβαίνει στην πλούσια Δύση
Η κοινή γνώμη φαίνεται να μετατοπίζεται προς τα αριστερά στις πλούσιες δημοκρατίες.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το ποσοστό των ερωτηθέντων σε έρευνες του Κέντρου Ερευνών Pew που δήλωσαν ότι οι τράπεζες έχουν θετικό αντίκτυπο στην οικονομία μειώθηκε από 49% το 2019 σε 40% τρία χρόνια αργότερα (βλ. διάγραμμα 1).
Η πτώση για τις εταιρείες τεχνολογίας ήταν ανάλογη και για τις μεγάλες εταιρείες μεγαλύτερη- μόνο το ένα τέταρτο των Αμερικανών πίστευε ότι είχαν καθαρό πλεονέκτημα.
Αυτό φαίνεται να απέχει πολύ από την πεποίθηση της δεκαετίας του 1980 ότι οι ιδιωτικές επιχειρήσεις θα έλυναν πολλά από τα προβλήματα του κόσμου.
Το αντιεπιχειρηματικό συναίσθημα είναι μόνο η αρχή.
Οι μισοί ή περισσότεροι από τους ερωτηθέντες στην Αμερική, τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία δήλωσαν στην Pew ότι οι οικονομίες τους χρειάζονται σημαντικές αλλαγές ή πλήρη αναμόρφωση.
Η πλειονότητα αυτών που ζητούν μεγαλύτερη μεταρρύθμιση περιέγραψαν τους εαυτούς τους ως αριστερούς.
Η επιθυμία του κοινού για σαρωτικές αλλαγές μπορεί να υποστηρίζεται από τις ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή και την πεποίθηση ότι δεν γίνονται αρκετά για αυτές.
Σε άλλη δημοσκόπηση της Pew σε 19 χώρες, τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων χαρακτήρισαν την κλιματική αλλαγή ως μείζονα απειλή, γεγονός που την καθιστά μεγαλύτερη ανησυχία ακόμη και από την παγκόσμια οικονομία και τις πανδημίες (βλ. διάγραμμα 2).
Εκ πρώτης όψεως, οι πολίτες θέλουν κάτι περισσότερο από τη συνήθη λειτουργία.
Έτος καμπής το 2023;
Η πιθανότητα ότι το 2023 μπορεί να αποδειχθεί ένα έτος καμπής υποστηρίζεται από το είδος των τεκτονικών μετατοπίσεων που οδηγούν σε ευρείες αλλαγές, ακόμη και αν σπάνια γίνονται πρωτοσέλιδα.
Επί δεκαετίες, το μερίδιο του παγκόσμιου πληθυσμού σε ηλικία εργασίας αυξανόταν, παράγοντας περισσότερους εργαζόμενους σε σχέση με τα παιδιά και τους συνταξιούχους και παρέχοντας το λεγόμενο "δημογραφικό μέρισμα" στην παγκόσμια οικονομία.
Αυτό άσκησε καθοδική πίεση στα επιτόκια και τους μισθούς και οδήγησε προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης εισοδηματικής ανισότητας, της ταχύτερης οικονομικής ανάπτυξης και των υψηλών αποτιμήσεων των μεγάλων εταιρειών.
Αλλά όπως επισημαίνουν οι Charles Goodhart και Manoj Pradhan, αμφότεροι οικονομολόγοι, αυτές οι τάσεις μπορούν να αλλάξουν - και μερικές φορές γρήγορα.
Το μερίδιο του παγκόσμιου πληθυσμού σε ηλικία εργασίας μειώνεται εδώ και δέκα χρόνια, τα επιτόκια έχουν αρχίσει να αυξάνονται και η αξία των εταιρειών έχει βυθιστεί, τουλάχιστον όπως μετράται από τον προσαρμοσμένο δείκτη τιμών - κερδών των εταιρειών του S&P 500, ο οποίος υποχώρησε από 39 στα τέλη του 2021 σε 27 τον Δεκέμβριο του 2022.
Το αν όλα αυτά μεταφράζονται σε σημαντική αλλαγή κατεύθυνσης για τη δημοκρατική πολιτική, ωστόσο, είναι ένα διαφορετικό θέμα.
Για να συμβεί αυτό, δεν αρκούν η κοινή γνώμη ή οι οικονομικές μετατοπίσεις.
Οι καμπές του παρελθόντος κατέστησαν δυνατές όχι μόνο επειδή τα πολιτικά κόμματα υποστήριζαν νέες πεποιθήσεις, αλλά και επειδή ήταν σε θέση να κάνουν τους συμβιβασμούς που χρειάζονταν για να υλοποιήσουν τις ιδέες στην πράξη.
Δεν είναι καθόλου σαφές ότι τα πολιτικά κόμματα έχουν τις εντολές, τη δύναμη ή τη βούληση να το κάνουν αυτό τώρα.
www.bankingnews.gr
Κάποιες χρονιές έχουν τον τρόπο να δίνουνμια ώθηση προς μια νέα κατεύθυνση.
Το 1945 οι Ευρωπαίοι αποφάσισαν ότι το κράτος έπρεπε να αναλάβει ηγετικό ρόλο στη δημιουργία μιας σύγχρονης οικονομίας, ενός ευρύτερου κράτους πρόνοιας και μιας πιο ειρηνικής ηπείρου.
Το 1979, ο διπλασιασμός των τιμών του πετρελαίου, που ακολούθησε μια δεκαετία στασιμοπληθωρισμού, επέφερε μια στροφή από την άνετη συνεργασία μεταξύ του κράτους και των επιχειρήσεων προς ένα μεγαλύτερο ρόλο για τις αγορές και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Μήπως το 2023 θα είναι άλλη μια τέτοια χρονιάμ διερωτάται ο Ecoomist.
Η νέα χρονιά έρχεται καθώς τελειώνει μια δεκαετία χαμηλών επιτοκίων, καθώς οι υψηλές τιμές ενέργειας και ο πληθωρισμός επιστρέφουν στην παγκόσμια οικονομία και καθώς ο πόλεμος παραμονεύει στην Ευρώπη.
Έρχεται επίσης στον απόηχο μιας από τις πιο θανατηφόρες πανδημίες στην ιστορία και καθώς η Κίνα υποχωρεί από τη στενότερη παγκόσμια ολοκλήρωση.
Στροφή στην αριστερά ως αντίδραση στις κεντροδεξιές κυβερνήσεις
Αν αυτές οι τάσεις προμηνύουν ευρείες πολιτικές αλλαγές στις πλούσιες χώρες, θα μπορούσατε να περιμένετε ότι η πολιτική θα κινηθεί προς τα αριστερά, έστω και ως αντίδραση στις κυρίως κεντροδεξιές κυβερνήσεις που κυριάρχησαν στις πλούσιες δημοκρατίες κατά την προηγούμενη δεκαετία.
Αυτό φαίνεται ήδη να συμβαίνει, εκτιμά το δημοσίευμα.
Το 2022 στις Βαυαρικές Άλπεις, σε μια συνάντηση της G7, μιας ομάδας πλούσιων χωρών, ο Joe Biden μπορούσε να κοιτάξει γύρω από το τραπέζι (βλ. φωτογραφία) και να μετρήσει άλλους πέντε ηγέτες από την κεντροαριστερά: του Καναδά, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία (πριν τις εκλογές και την επικράτηση του δεξιού συνασπισμού υπό τη νυν πρωθυπουργό Giorgia Meloni).
Αντίθετα, όταν ο Δημοκρατικός προκάτοχος του Biden, ο Barack Obama, συναντήθηκε με τους ομολόγους του το 2010, όλοι τους προέρχονταν από τη δεξιά ή την κεντροδεξιά.
Αυτό μπορεί, φυσικά, να είναι απλώς μια ασυνήθιστα συγχρονισμένη ταλάντωση του εκκρεμούς και όχι η αρχή μιας ευρύτερης μετατόπισης, σημειώνει ο Economist.
Η επιτυχία της δεξιάς στις ιταλικές βουλευτικές εκλογές στα τέλη του 2022 υπενθυμίζει τη σημασία των εθνικών εξαιρέσεων.
«Παρόλα αυτά, υπάρχουν λόγοι να σκεφτούμε ότι μπορεί να συμβαίνει κάτι πιο βαθύ από το να χτυπάμε απλώς όποιον τυχαίνει να είναι στην εξουσία.
Πρόκειται για κάτι που διαπερνά τα εθνικά σύνορα», εξηγεί το δημοσίευμα.
Τι συμβαίνει στην πλούσια Δύση
Η κοινή γνώμη φαίνεται να μετατοπίζεται προς τα αριστερά στις πλούσιες δημοκρατίες.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το ποσοστό των ερωτηθέντων σε έρευνες του Κέντρου Ερευνών Pew που δήλωσαν ότι οι τράπεζες έχουν θετικό αντίκτυπο στην οικονομία μειώθηκε από 49% το 2019 σε 40% τρία χρόνια αργότερα (βλ. διάγραμμα 1).
Η πτώση για τις εταιρείες τεχνολογίας ήταν ανάλογη και για τις μεγάλες εταιρείες μεγαλύτερη- μόνο το ένα τέταρτο των Αμερικανών πίστευε ότι είχαν καθαρό πλεονέκτημα.
Αυτό φαίνεται να απέχει πολύ από την πεποίθηση της δεκαετίας του 1980 ότι οι ιδιωτικές επιχειρήσεις θα έλυναν πολλά από τα προβλήματα του κόσμου.
Το αντιεπιχειρηματικό συναίσθημα είναι μόνο η αρχή.
Οι μισοί ή περισσότεροι από τους ερωτηθέντες στην Αμερική, τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία δήλωσαν στην Pew ότι οι οικονομίες τους χρειάζονται σημαντικές αλλαγές ή πλήρη αναμόρφωση.
Η πλειονότητα αυτών που ζητούν μεγαλύτερη μεταρρύθμιση περιέγραψαν τους εαυτούς τους ως αριστερούς.
Η επιθυμία του κοινού για σαρωτικές αλλαγές μπορεί να υποστηρίζεται από τις ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή και την πεποίθηση ότι δεν γίνονται αρκετά για αυτές.
Σε άλλη δημοσκόπηση της Pew σε 19 χώρες, τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων χαρακτήρισαν την κλιματική αλλαγή ως μείζονα απειλή, γεγονός που την καθιστά μεγαλύτερη ανησυχία ακόμη και από την παγκόσμια οικονομία και τις πανδημίες (βλ. διάγραμμα 2).
Εκ πρώτης όψεως, οι πολίτες θέλουν κάτι περισσότερο από τη συνήθη λειτουργία.
Έτος καμπής το 2023;
Η πιθανότητα ότι το 2023 μπορεί να αποδειχθεί ένα έτος καμπής υποστηρίζεται από το είδος των τεκτονικών μετατοπίσεων που οδηγούν σε ευρείες αλλαγές, ακόμη και αν σπάνια γίνονται πρωτοσέλιδα.
Επί δεκαετίες, το μερίδιο του παγκόσμιου πληθυσμού σε ηλικία εργασίας αυξανόταν, παράγοντας περισσότερους εργαζόμενους σε σχέση με τα παιδιά και τους συνταξιούχους και παρέχοντας το λεγόμενο "δημογραφικό μέρισμα" στην παγκόσμια οικονομία.
Αυτό άσκησε καθοδική πίεση στα επιτόκια και τους μισθούς και οδήγησε προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης εισοδηματικής ανισότητας, της ταχύτερης οικονομικής ανάπτυξης και των υψηλών αποτιμήσεων των μεγάλων εταιρειών.
Αλλά όπως επισημαίνουν οι Charles Goodhart και Manoj Pradhan, αμφότεροι οικονομολόγοι, αυτές οι τάσεις μπορούν να αλλάξουν - και μερικές φορές γρήγορα.
Το μερίδιο του παγκόσμιου πληθυσμού σε ηλικία εργασίας μειώνεται εδώ και δέκα χρόνια, τα επιτόκια έχουν αρχίσει να αυξάνονται και η αξία των εταιρειών έχει βυθιστεί, τουλάχιστον όπως μετράται από τον προσαρμοσμένο δείκτη τιμών - κερδών των εταιρειών του S&P 500, ο οποίος υποχώρησε από 39 στα τέλη του 2021 σε 27 τον Δεκέμβριο του 2022.
Το αν όλα αυτά μεταφράζονται σε σημαντική αλλαγή κατεύθυνσης για τη δημοκρατική πολιτική, ωστόσο, είναι ένα διαφορετικό θέμα.
Για να συμβεί αυτό, δεν αρκούν η κοινή γνώμη ή οι οικονομικές μετατοπίσεις.
Οι καμπές του παρελθόντος κατέστησαν δυνατές όχι μόνο επειδή τα πολιτικά κόμματα υποστήριζαν νέες πεποιθήσεις, αλλά και επειδή ήταν σε θέση να κάνουν τους συμβιβασμούς που χρειάζονταν για να υλοποιήσουν τις ιδέες στην πράξη.
Δεν είναι καθόλου σαφές ότι τα πολιτικά κόμματα έχουν τις εντολές, τη δύναμη ή τη βούληση να το κάνουν αυτό τώρα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών