Αποκαλυπτική έκθεση Allianz - Η Ευρώπη μεταμφιέζεται σε πολεμική οικονομία, με παρωχημένα μοντέλα με στόχο ΗΠΑ και Ρωσία

Σχέδια να σηκώσει ενιαίο ισχυρό αμυντικό μέτωπο κατά εχθρικών δυνάμεων εκπονεί η Ευρώπη, τραβώντας χρήματα από παντού μετά το φιάσκο του πολέμου μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας που υπέστη, αλλά και για να αλλάξει το χρήμα χέρια.
Βάζει μπρος και πάλι την πολεμική υψικάμινο για να κυριαρχήσει στον κόσμο, στοχεύοντας να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ, μεταμφιεζόμενη σε πολεμική δύναμη.
Η δυναμική για τον αμυντικό επανεξοπλισμό της Ευρώπης είναι ισχυρή, αλλά η περιοχή πρέπει να λάβει σωστή χρηματοδότηση και να έχει στρατηγική για να πετύχει τον στόχο της.
Εάν η Ευρώπη θέλει να επιτύχει πραγματική στρατηγική αυτονομία, πρέπει όχι μόνο να δαπανήσει πολύ περισσότερα χρήματα, αλλά και να δαπανήσει με γνώμονα τη βιομηχανική κυριαρχία, αναφέρει η Allianz Trade, προτείνοντας τρόπους και επισημαίνοντας τις προς αποφυγήν παγίδες.

Πέντε μοχλοί ανάπτυξης αμυντικού μετώπου

1: Αύξηση των αμυντικών δαπανών και διασφάλιση των χρημάτων
Τα ελλείμματα της Ευρώπης στην αμυντική παραγωγή οφείλονται σε ασυνεπή και ανεπαρκή χρηματοδότηση.
Η ΕΕ δαπανά μόλις περίπου το 2,2% του ΑΕΠ της για την άμυνα, επομένως οι επενδύσεις σε Έρευνα και Ανάπτυξη και παραγωγική ικανότητα υστερούν σημαντικά σε σχέση με τις ΗΠΑ και ακόμη και μεσαίου μεγέθους εξαγωγείς όπως η Νότια Κορέα. Δαπάνες στο 3% του ΑΕΠ μεταξύ 1993 και 2023 θα απαιτούσαν από τα κράτη-μέλη της ΕΕ να διαθέσουν επιπλέον 416 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ετησίως για την άμυνα.
Οι βραχυπρόθεσμες λύσεις κυμαίνονται από την αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ή την προσφυγή στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), αλλά τα κράτη πρέπει να είναι προσεκτικά ώστε να μην πέσουν σε παγίδα χρέους και να εξασφαλίσουν μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση για την άμυνα. Η Allianz συνιστά στην Ευρώπη μακροπρόθεσμα να εξασφαλίσει ένα ισχυρότερο και κατάλληλα χρηματοδοτούμενο Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας.

2: Αγορές από την Ευρώπη με ευθυγράμμιση βιομηχανικών στόχων
Στα κράτη της ΕΕ λειτουργούν 17 τύποι αρμάτων μάχης και πάνω από 20 τύποι μαχητικών αεροσκαφών — έναντι ενός ενιαίου κυρίου μοντέλου στις ΗΠΑ. Οι κοινές προμήθειες παραμένουν κάτω από το 20% των συνολικών δαπανών και την τελευταία δεκαετία σχεδόν οι μισές εισαγωγές όπλων της Ευρώπης προήλθαν από τις ΗΠΑ. Ο ευρωπαϊκός αμυντικός τομέας είναι κατακερματισμένος, με το 84% των μικρών αυτών προμηθευτών να προέρχονται από χώρες εκτός Ευρώπης, έναντι του 32% για τις ΗΠΑ.
Βασιζόμενη στον «Νόμο Αγοράς Ευρωπαϊκής Άμυνας» που προκρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Allianz προτείνει η περιοχή να προσανατολιστεί σε συντονισμένες αγορές και στόχους συνεργασίας. Μακροπρόθεσμα, η Ευρώπη πρέπει να ενσωματώσει αγορές και να τυποποιήσει προγράμματα για να κινητοποιήσει εταιρείες σε ολόκληρη την ΕΕ και να ενισχύσει μια βιομηχανία σε ολόκληρη την περιοχή.

3: Εξοπλισμός μεγάλης κλίμακας και ανοικοδόμηση πλήρους αλυσίδας εφοδιασμού
Η αμυντική βιομηχανία της Ευρώπης είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένη, με λίγους πολύ μεγάλους παίκτες και μεγαλύτερο αριθμό προμηθευτών βαθμίδας 2 και 3.
Υπάρχουν περίπου 2.500-3.000 εταιρείες στον τομέα στην Ευρώπη το 2025, αλλά αυτό συγκρίνεται με 60.000 εταιρείες που εξυπηρετούν τον τομέα της άμυνας στις ΗΠΑ. Με ένα μεγάλο μερίδιο της αλυσίδας εφοδιασμού να βρίσκεται εκτός Ευρώπης, η μετεγκατάσταση μιας ολοκληρωμένης αλυσίδας εφοδιασμού στην περιοχή είναι δύσκολη, ενώ σύμφωνα με την Allianz απαιτούνται τρία έως πέντε χρόνια για να διπλασιαστεί η εξοπλιστική ικανότητα στην ΕΕ.

Για να επιτευχθεί αυτό, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να συνεργαστούν στενά με τους βιομηχανικούς παράγοντες. Χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Νότια Κορέα και το Ισραήλ έχουν καταφέρει με επιτυχία να κατευθύνουν τις βιομηχανίες τους προς την ανάπτυξη τόσο εγχώρια όσο και στις παγκόσμιες αγορές μέσω μιας στενής ενσωμάτωσης με κυβερνητικές υπηρεσίες.
Βραχυπρόθεσμα, η Allianz συνιστά στην Ευρώπη να αυξήσει σε ρεαλιστικά επίπεδα την παραγωγή και να σχεδιάσει αποθηκευτικούς χώρους.
Κατά τα επόμενα πέντε χρόνια, θα πρέπει να ενοποιήσει τις βιομηχανίες και να ασφαλίσει τις αλυσίδες εφοδιασμού, διασφαλίζοντας ότι οι μικρομεσαίες —και ιδίως αυτές οι εταιρείες που δεν ανήκουν στον τομέα της άμυνας— μπορούν να μεταπηδήσουν και να συμμετάσχουν στο ενιαίο ευρωπαϊκό οικοσύστημα.

4: Τεχνολογία διπλής χρήσης
Η Ευρώπη υστερεί στην καινοτομία στην αμυντική τεχνολογία. Η συνολική της έρευνα και ανάπτυξη στον τομέα της άμυνας ανέρχεται σε περίπου 9,5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, με περιορισμένη ενσωμάτωση διπλής χρήσης (έναντι 140 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ στις ΗΠΑ). Μακροπρόθεσμα, η έρευνα και ανάπτυξη διπλής χρήσης θα πρέπει να θεσμοθετηθεί μέσω κόμβων καινοτομίας, επιταχυντών αμυντικής τεχνολογίας και βιομηχανικής έρευνας. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να συγχρηματοδοτήσουν αναδυόμενες τεχνολογίες.
Η Ευρώπη, τονίζει η Allianz, θα πρέπει να αποφεύγει τις μεμονωμένες χρηματοδοτήσεις, να αποφεύγει τα δαπανηρά προγράμματα «μεγάλης εμβέλειας», να συμπεριλαμβάνει νεοσύστατες επιχειρήσεις και μικρότερες επιχειρήσεις που συχνά έχουν υψηλότερη ικανότητα καινοτομίας και να διασφαλίζει ότι θα σταματήσει η διαρροή ταλέντων.

5: Ενοποίηση πολιτικών – κεντρικός σχεδιασμός
Χωρίς ευθυγράμμιση πολιτικής, οι προσπάθειες κινδυνεύουν να μη ευδοκιμήσουν. Η Ευρώπη δεν διαθέτει ενιαίους κανόνες εξαγωγών, κοινό σχεδιασμό, πρότυπα διαλειτουργικότητας ή κοινό κανονιστικό πλαίσιο.
Η αμυντική βιομηχανία της Ευρώπης υποφέρει από κατακερματισμένη διακυβέρνηση, αδύναμη εφαρμογή των κοινών δεσμεύσεων, αποκλίνοντες ελέγχους εξαγωγών και βιομηχανική ανάλυση. Οι διαδικασίες προμηθειών πρέπει επίσης να επιταχυνθούν και να βελτιστοποιηθούν για να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα.
Αντίθετα, οι ΗΠΑ επωφελούνται από τον κεντρικό σχεδιασμό, τις ενοποιημένες προμήθειες και τη συνεκτική πολιτική εξαγωγών. Για να οικοδομήσει μια «ενοποιητική διοίκηση», η Ευρώπη απαιτεί ισχυρότερη θεσμική ηγεσία, δεσμευτικούς μηχανισμούς συντονισμού και ενοποιημένες βιομηχανικές στρατηγικές.

Ελ. Ερμείδου
www.bankingnews.gr