Από τα στοιχεία για το ΑΕΠ… στις παροχές: Η ελληνική οικονομία στη σκιά της ΔΕΘ

Με προσδοκίες για ανάπτυξη άνω του 1,9% στο δεύτερο τρίμηνο του 2025, η κυβέρνηση ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη, θεωρώντας ότι η ανακοίνωση των νέων στοιχείων για το ΑΕΠ θα δώσει διαφορετικό πρόσημο στην ατμόσφαιρα της ΔΕΘ.
Το πρώτο τρίμηνο του 2025 η ελληνική οικονομία κινήθηκε με υψηλό ρυθμό φτάνοντας στο 2,2%, ωστόσο, οι πρόδρομοι δείκτες για τον Ιούνιο σκιαγραφούν ένα πιο σύνθετο τοπίο: η κατανάλωση και η βιομηχανική παραγωγή δείχνουν ανθεκτικότητα, ενώ η οικοδομή και οι εξαγωγές υποχωρούν.
Ο επίσημος στόχος για το 2025 παραμένει στο 2,3%, αλλά αρκετά στελέχη και αναλυτές θεωρούν ότι η τελική επίδοση πιθανότατα θα κινηθεί χαμηλότερα.
Τα στοιχεία που θα ανακοινώσει η ΕΛΣΤΑΤ αναμένονται με μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς η κυβέρνηση σκοπεύει να αξιοποιήσει τη θετική δυναμική για την ανακοίνωση παροχών ύψους 1,7 δισ. ευρώ για το 2026.

Κατανάλωση: Ο βασικός μοχλός ανάπτυξης

Ο τομέας της κατανάλωσης εξακολουθεί να στηρίζει την ανάπτυξη. Ο τζίρος στο λιανεμπόριο αυξήθηκε τον Ιούνιο κατά 1,8% σε σχέση με πέρυσι, κυρίως λόγω των πωλήσεων τροφίμων.
Παρά τη θετική αυτή εικόνα, η περιορισμένη αύξηση υποδηλώνει ότι η ζήτηση παραμένει ευάλωτη στις πληθωριστικές πιέσεις και στις μεταβολές της εμπιστοσύνης των καταναλωτών. Το υψηλό κόστος διαβίωσης και οι συνεχείς ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά, την ενέργεια και τις υπηρεσίες περιορίζουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό και τις καταναλωτικές δαπάνες.

Κατασκευές και οικοδομή: Σημάδια κόπωσης

Η οικοδομική δραστηριότητα δείχνει σημάδια κόπωσης. Ο όγκος των οικοδομικών αδειών μειώθηκε κατά 8,3% το πρώτο πεντάμηνο σε σχέση με πέρυσι, ενώ η καθυστέρηση εφαρμογής νέων κανονισμών και η αβεβαιότητα γύρω από τις δημόσιες επενδύσεις περιορίζουν τον ρυθμό ανάπτυξης του κατασκευαστικού τομέα, ο οποίος παραδοσιακά αποτελεί ισχυρό στήριγμα της οικονομίας.
Η πτώση αυτή δημιουργεί «κενά» στην επενδυτική δυναμική και εγείρει ερωτήματα για τη διατήρηση της ισχυρής ανάπτυξης.

Βιομηχανία και εξωτερικό εμπόριο

Η βιομηχανική παραγωγή σημείωσε οριακή αύξηση 0,5% τον Ιούνιο, μετά την πτώση του Μαΐου. Η άνοδος οφείλεται κυρίως στην εξόρυξη μετάλλων (+16,2%), ενώ η παραγωγή ενέργειας μειώθηκε κατά 7,2%.
Ο δείκτης PMI μεταποίησης παραμένει πάνω από τις 50 μονάδες, υποδηλώνοντας ήπια επέκταση της δραστηριότητας, ενώ ο δείκτης οικονομικού κλίματος υποχώρησε ελαφρά, αντανακλώντας την επιφυλακτικότητα καταναλωτών και επιχειρήσεων.

Στο εξωτερικό εμπόριο, οι εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 8,3% τον Ιούνιο σε σχέση με πέρυσι, περιορίζοντας τη θετική συμβολή τους στην επιτάχυνση του ΑΕΠ, ενώ οι εισαγωγές συνεχίζουν να αυξάνονται, πιέζοντας το εμπορικό ισοζύγιο. Η αγορά εργασίας παραμένει φωτεινή πλευρά, με αύξηση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας.

Επενδύσεις: Το μεγάλο «αγκάθι»

Οι επενδύσεις παραμένουν το μεγάλο «αγκάθι», κυρίως λόγω καθυστερήσεων και υπο-εκτέλεσης έργων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Το πρώτο τρίμηνο η βουτιά στις παραγωγικές επενδύσεις άγγιξε το 3,2%, με τη μεγαλύτερη πτώση στις κατασκευές πλην κατοικιών.
Στο β’ τρίμηνο, όμως, το ΠΔΕ ανέβασε ρυθμούς, με δαπάνες αυξημένες κατά 19% στα 2,42 δισ. ευρώ. Σημαντική ήταν και η άνοδος στις πληρωμές για έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, με εκταμιεύσεις ύψους 840 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, οι άμεσες ξένες επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 76% σε σχέση με το β’ τρίμηνο του 2024, φτάνοντας στα 1,54 δισ. ευρώ.

Η σημασία των ευρωπαϊκών και εθνικών κεφαλαίων

«Η αναπτυξιακή προοπτική της ελληνικής οικονομίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών και εθνικών κεφαλαίων για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων και την τόνωση της επιχειρηματικότητας», σημειώνουν αρμόδιοι παράγοντες.
Η αξιοποίηση αυτή έχει διττό αποτέλεσμα: βελτιώνει άμεσα τον ρυθμό ανάπτυξης μέσω της συνεισφοράς στο ΑΕΠ και μακροπρόθεσμα ενισχύει τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την παραγωγικότητα του παγίου κεφαλαίου.

Από τον περασμένο χρόνο έως το 2027 η χώρα αναμένεται να έχει εξασφαλίσει περίπου 78,6 δισ. ευρώ από φορείς της ΕΕ και επιπλέον περίπου 17 δισ. ευρώ από εθνικούς πόρους. Στόχος είναι η αύξηση του λόγου επενδύσεων παγίου κεφαλαίου προς ΑΕΠ στο 15%, με τελικό ορίζοντα τη σύγκλιση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (22%).
Παράλληλα, προτεραιότητα αποτελεί η μείωση του επενδυτικού κενού και η ανανέωση του εργοστασιακού εξοπλισμού που έχει απαξιωθεί κατά την οικονομική κρίση.

Ταμείο Ανάκαμψης: Στοχευμένες εκταμιεύσεις

Στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, η Ελλάδα έχει εισπράξει ήδη 21,3 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 60% των συνολικά 36 δισ. ευρώ που έχει εξασφαλίσει. Μέσα στους επόμενους 12 μήνες, πριν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα, πρέπει να υλοποιήσει 104 επενδύσεις και 77 μεταρρυθμίσεις του προγράμματος Ελλάδα 2.0.
Από τα 21,3 δισ. ευρώ που έχουν εισπραχθεί, περίπου το 50% (19,1 δισ. ευρώ) έχουν ήδη διατεθεί στην οικονομία: 10,6 δισ. ευρώ ως πληρωμές έργων και 8,5 δισ. ευρώ ως εκταμιεύσεις δανείων, ενισχύοντας σταδιακά την αναπτυξιακή δυναμική.

Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr