Ήταν ένα ταξίδι γεμάτο περιπέτειες και αναμνήσεις – και, όπως αποδείχθηκε, όχι χωρίς κινδύνους.
Η ιστορία που θα σας διηγηθώ έρχεται να συμπληρώσει μιαν άλλη, που σας αφηγήθηκα πριν από λίγα χρόνια.
Αφορά εκείνο το ταξίδι στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, στην Republika Srpska, τον Ιανουάριο του 2001.
Ήταν ένα ταξίδι γεμάτο περιπέτειες και αναμνήσεις – και, όπως αποδείχθηκε, όχι χωρίς κινδύνους.
Ξεκινήσαμε με τον φίλο και συμπολεμιστή Αντώνη, ο οποίος οδηγούσε το αυτοκίνητό του.
Περάσαμε από τα Σκόπια και τη Σερβία και μπήκαμε στη Δημοκρατία των Σέρβων της Βοσνίας.
Πρώτη στάση, η Βλασένιτσα, στο σπίτι του Ζβόγκο – ο οποίος τότε διοικούσε την Ελληνική Εθελοντική Φρουρά.
Επισκεφθήκαμε φίλους του Αντώνη και συνεχίσαμε την επομένη για το Βοϊκοβίτσι, λίγο έξω από το Σεράγεβο.
Το Βοϊκοβίτσι ήταν για μένα κάτι παραπάνω από ένας σταθμός• ήταν ο τόπος μου.
Εκεί είχα υπηρετήσει, εκεί είχα – κι έχω ακόμα – φίλους, ανθρώπους που έγιναν οικογένεια.
Μείναμε στο σπίτι του Ράικο και της Ντάνα, που μας υποδέχτηκαν σαν δικά τους παιδιά.
Αν και δεν γνώριζαν τον Αντώνη, τους εξηγήσαμε πως υπήρξε ο Έλληνας διοικητής της Εθελοντικής Φρουράς.
Είχα μαζί μου μερικά αντίτυπα από το βιβλίο μου «Το Ταξίδι του Εθελοντή» στην ελληνική του έκδοση και τα μοίρασα σε φίλους.
Η σερβική μετάφραση δεν είχε ακόμα κυκλοφορήσει.
Κατά το βραδάκι της επόμενης μέρας, επισκεφθήκαμε τον Μόμο Σέχοβατς – τον παλιό μας διοικητή στο οχυρό του βουνού.
Ο Μόμο είχε τραυματιστεί σοβαρά από νάρκη• είχε χάσει το ένα μάτι, τραυματιστεί στα άκρα και του έλειπαν δάχτυλα.
Μα στεκόταν ακόμη όρθιος, περήφανος, ζωντανός.
Ζούσε μόνος, μας δέχτηκε με χαρά, μας κέρασε σλιβοβίτσα και καθίσαμε να τα πούμε.
Του αφιέρωσα ένα βιβλίο, κουβεντιάσαμε για τα παλιά, για το σήμερα, για τη ζωή.
Ο Αντώνης μιλούσε καλά τα σερβικά, πράγμα που βοήθησε στη συζήτηση.
Κάποια στιγμή, ο Μόμο σηκώθηκε και μας είπε πως ήθελε να μας πάει κάπου.
Δεν αποκάλυψε πού.
Βγήκαμε μαζί του στο σκοτάδι, κατηφορίσαμε σιωπηλοί ανάμεσα σε σπίτια.
Σταματήσαμε μπροστά σε μια πόρτα.
Ο Μόμο χτύπησε και η πόρτα άνοιξε διστακτικά.
Μια μεσόκοπη γυναίκα μάς κοίταξε καχύποπτα.
Μα μόλις είδε τον Μόμο, το πρόσωπό της φώτισε.
Μας σύστησε ως Έλληνες πρώην εθελοντές.
Η πόρτα άνοιξε διάπλατα.
Μπήκαμε στο σπίτι.
Η οικοδέσποινα ήταν ευγενική, ευτραφής, το πρόσωπό της μου φαινόταν γνώριμο, μα δεν μπορούσα να προσδιορίσω γιατί.
Μας πρόσφερε σλιβοβίτσα, ετοίμασε σλανίνα και άλλα μεζεδάκια, και για λίγα λεπτά βγήκε έξω.
Δεν πέρασε πολλή ώρα και το σπίτι γέμισε γείτονες.
Με έναν αθόρυβο και σχεδόν μαγικό τρόπο, είχε διαδοθεί η είδηση πως στο σπίτι της κυρίας Mladic είχαν έρθει Έλληνες.
Οι Σέρβοι έχουν έναν ιδιαίτερο τρόπο να μεταφέρουν νέα — χωρίς λόγια, χωρίς φωνές, αλλά με ακρίβεια.
Καμιά δεκαριά άνθρωποι μαζεύτηκαν.
Φέραν σπιτική σλιβοβίτσα, κάθισαν μαζί μας και άρχισαν οι ερωτήσεις, τα γέλια, οι ιστορίες.
Η ηλικιωμένη γυναίκα μάς φρόντιζε ακούραστα, με μια θέρμη που δεν ξεχνιέται. Ήπιαμε αρκετά, το κλίμα ήταν σχεδόν γιορτινό.
Και τότε, ο Μόμο αποκάλυψε το μυστικό.
Η οικοδέσποινα ήταν η αδελφή του Στρατηγού Mladic.
Μια ευχάριστη, συγκινητική έκπληξη.
Ξαφνικά, κατάλαβα γιατί μου θύμιζε τόσο κάποιον το πρόσωπό της.
Αγκαλιαστήκαμε, τη φιλήσαμε, ευχηθήκαμε για την υγεία του Στρατηγού.
Εκείνη τη δύσκολη εποχή, τον καταδίωκαν οι νατοϊκές δυνάμεις, και το σπίτι της είχε ήδη ερευνηθεί – γι’ αυτό και είχε αντιδράσει με επιφύλαξη όταν χτυπήσαμε την πόρτα.
Άνοιξα το σακίδιό μου.
Είχε απομείνει ένα τελευταίο αντίτυπο του βιβλίου. Έγραψα στα ελληνικά:
«Για τον Στρατηγό Ratco Mladic, από έναν Έλληνα Εθελοντή».
Το πρόσφερα στην κυρία Mladic, λέγοντάς της πως, αν τον έβλεπε ποτέ, να του το δώσει.
Της εξήγησα πως πρόκειται για την καταγραφή της δράσης Ελλήνων εθελοντών που πολέμησαν στο πλευρό των Σέρβων.
Το βιβλίο πέρασε από χέρι σε χέρι, παρόλο που ήταν στα ελληνικά.
Μεταφέραμε την ουσία του στους παρευρισκομένους, οι οποίοι μας κατανοούσαν και μας χτυπούσαν φιλικά την πλάτη.
Ήταν πια περασμένα μεσάνυχτα όταν σηκωθήκαμε να φύγουμε.
Αποχαιρετήσαμε τους πάντες – την κυρία Mladic, τους γείτονες, τον Μόμο.
Ήπιαμε ένα τελευταίο σφηνάκι σλιβοβίτσας «στην υγειά του Στρατηγού», και φύγαμε σιωπηλά, με την ψυχή γεμάτη συγκίνηση.
Ήταν μια βραδιά που δεν θα ξεχάσω ποτέ.
Του Κυριάκου Καθάριου
ΥΓ. Ο Κυριάκος Καθάριος είναι ίσως ο πιο γνωστός Έλληνας εθελοντής που πολέμησε στο πλευρό των Σέρβων το 1995.
Έχει γράψει το βιβλίο «Το ταξίδι του εθελοντή» στο οποίο με λεπτομέρειες παρουσιάζει πώς έζησε ο ίδιος, αλλά κι οι υπόλοιποι Έλληνες εθελοντές, τον πόλεμο.
www.bankingnews.gr
Αφορά εκείνο το ταξίδι στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, στην Republika Srpska, τον Ιανουάριο του 2001.
Ήταν ένα ταξίδι γεμάτο περιπέτειες και αναμνήσεις – και, όπως αποδείχθηκε, όχι χωρίς κινδύνους.
Ξεκινήσαμε με τον φίλο και συμπολεμιστή Αντώνη, ο οποίος οδηγούσε το αυτοκίνητό του.
Περάσαμε από τα Σκόπια και τη Σερβία και μπήκαμε στη Δημοκρατία των Σέρβων της Βοσνίας.
Πρώτη στάση, η Βλασένιτσα, στο σπίτι του Ζβόγκο – ο οποίος τότε διοικούσε την Ελληνική Εθελοντική Φρουρά.
Επισκεφθήκαμε φίλους του Αντώνη και συνεχίσαμε την επομένη για το Βοϊκοβίτσι, λίγο έξω από το Σεράγεβο.
Το Βοϊκοβίτσι ήταν για μένα κάτι παραπάνω από ένας σταθμός• ήταν ο τόπος μου.
Εκεί είχα υπηρετήσει, εκεί είχα – κι έχω ακόμα – φίλους, ανθρώπους που έγιναν οικογένεια.
Μείναμε στο σπίτι του Ράικο και της Ντάνα, που μας υποδέχτηκαν σαν δικά τους παιδιά.
Αν και δεν γνώριζαν τον Αντώνη, τους εξηγήσαμε πως υπήρξε ο Έλληνας διοικητής της Εθελοντικής Φρουράς.
Είχα μαζί μου μερικά αντίτυπα από το βιβλίο μου «Το Ταξίδι του Εθελοντή» στην ελληνική του έκδοση και τα μοίρασα σε φίλους.
Η σερβική μετάφραση δεν είχε ακόμα κυκλοφορήσει.
Κατά το βραδάκι της επόμενης μέρας, επισκεφθήκαμε τον Μόμο Σέχοβατς – τον παλιό μας διοικητή στο οχυρό του βουνού.
Ο Μόμο είχε τραυματιστεί σοβαρά από νάρκη• είχε χάσει το ένα μάτι, τραυματιστεί στα άκρα και του έλειπαν δάχτυλα.
Μα στεκόταν ακόμη όρθιος, περήφανος, ζωντανός.
Ζούσε μόνος, μας δέχτηκε με χαρά, μας κέρασε σλιβοβίτσα και καθίσαμε να τα πούμε.
Του αφιέρωσα ένα βιβλίο, κουβεντιάσαμε για τα παλιά, για το σήμερα, για τη ζωή.
Ο Αντώνης μιλούσε καλά τα σερβικά, πράγμα που βοήθησε στη συζήτηση.
Κάποια στιγμή, ο Μόμο σηκώθηκε και μας είπε πως ήθελε να μας πάει κάπου.
Δεν αποκάλυψε πού.
Βγήκαμε μαζί του στο σκοτάδι, κατηφορίσαμε σιωπηλοί ανάμεσα σε σπίτια.
Σταματήσαμε μπροστά σε μια πόρτα.
Ο Μόμο χτύπησε και η πόρτα άνοιξε διστακτικά.
Μια μεσόκοπη γυναίκα μάς κοίταξε καχύποπτα.
Μα μόλις είδε τον Μόμο, το πρόσωπό της φώτισε.
Μας σύστησε ως Έλληνες πρώην εθελοντές.
Η πόρτα άνοιξε διάπλατα.
Μπήκαμε στο σπίτι.
Η οικοδέσποινα ήταν ευγενική, ευτραφής, το πρόσωπό της μου φαινόταν γνώριμο, μα δεν μπορούσα να προσδιορίσω γιατί.
Μας πρόσφερε σλιβοβίτσα, ετοίμασε σλανίνα και άλλα μεζεδάκια, και για λίγα λεπτά βγήκε έξω.
Δεν πέρασε πολλή ώρα και το σπίτι γέμισε γείτονες.
Με έναν αθόρυβο και σχεδόν μαγικό τρόπο, είχε διαδοθεί η είδηση πως στο σπίτι της κυρίας Mladic είχαν έρθει Έλληνες.
Οι Σέρβοι έχουν έναν ιδιαίτερο τρόπο να μεταφέρουν νέα — χωρίς λόγια, χωρίς φωνές, αλλά με ακρίβεια.
Καμιά δεκαριά άνθρωποι μαζεύτηκαν.
Φέραν σπιτική σλιβοβίτσα, κάθισαν μαζί μας και άρχισαν οι ερωτήσεις, τα γέλια, οι ιστορίες.
Η ηλικιωμένη γυναίκα μάς φρόντιζε ακούραστα, με μια θέρμη που δεν ξεχνιέται. Ήπιαμε αρκετά, το κλίμα ήταν σχεδόν γιορτινό.
Και τότε, ο Μόμο αποκάλυψε το μυστικό.
Η οικοδέσποινα ήταν η αδελφή του Στρατηγού Mladic.
Μια ευχάριστη, συγκινητική έκπληξη.
Ξαφνικά, κατάλαβα γιατί μου θύμιζε τόσο κάποιον το πρόσωπό της.
Αγκαλιαστήκαμε, τη φιλήσαμε, ευχηθήκαμε για την υγεία του Στρατηγού.
Εκείνη τη δύσκολη εποχή, τον καταδίωκαν οι νατοϊκές δυνάμεις, και το σπίτι της είχε ήδη ερευνηθεί – γι’ αυτό και είχε αντιδράσει με επιφύλαξη όταν χτυπήσαμε την πόρτα.
Άνοιξα το σακίδιό μου.
Είχε απομείνει ένα τελευταίο αντίτυπο του βιβλίου. Έγραψα στα ελληνικά:
«Για τον Στρατηγό Ratco Mladic, από έναν Έλληνα Εθελοντή».
Το πρόσφερα στην κυρία Mladic, λέγοντάς της πως, αν τον έβλεπε ποτέ, να του το δώσει.
Της εξήγησα πως πρόκειται για την καταγραφή της δράσης Ελλήνων εθελοντών που πολέμησαν στο πλευρό των Σέρβων.
Το βιβλίο πέρασε από χέρι σε χέρι, παρόλο που ήταν στα ελληνικά.
Μεταφέραμε την ουσία του στους παρευρισκομένους, οι οποίοι μας κατανοούσαν και μας χτυπούσαν φιλικά την πλάτη.
Ήταν πια περασμένα μεσάνυχτα όταν σηκωθήκαμε να φύγουμε.
Αποχαιρετήσαμε τους πάντες – την κυρία Mladic, τους γείτονες, τον Μόμο.
Ήπιαμε ένα τελευταίο σφηνάκι σλιβοβίτσας «στην υγειά του Στρατηγού», και φύγαμε σιωπηλά, με την ψυχή γεμάτη συγκίνηση.
Ήταν μια βραδιά που δεν θα ξεχάσω ποτέ.
Του Κυριάκου Καθάριου
ΥΓ. Ο Κυριάκος Καθάριος είναι ίσως ο πιο γνωστός Έλληνας εθελοντής που πολέμησε στο πλευρό των Σέρβων το 1995.
Έχει γράψει το βιβλίο «Το ταξίδι του εθελοντή» στο οποίο με λεπτομέρειες παρουσιάζει πώς έζησε ο ίδιος, αλλά κι οι υπόλοιποι Έλληνες εθελοντές, τον πόλεμο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών