Η προοπτική ενός πολέμου στην Ευρώπη είναι πλέον μια πραγματικότητα που δύσκολα μπορεί να παραβλεφθεί - Η επιστροφή της στρατιωτικής υποχρέωσης σε χώρες της Ευρώπης αποτελεί μια από τις πιο ανησυχητικές ενδείξεις για την προετοιμασία για πόλεμο
Για έναν τεράστιο, καταστροφικό και ταυτόχρονα αυτοκαταστροφικό πόλεμο προετοιμάζεται η Ευρώπη, η οποία βρίσκεται σε φάση ανησυχητικής αναμονής για την ιστορική σύγκρουση με τη Ρωσία.
Η ευρωπαϊκή ήπειρος, μετά από δεκαετίες ειρήνης και σταθερότητας, προετοιμάζεται για τον επικείμενο πόλεμο.
Το θέμα δεν είναι απλώς ο λόγος και οι δηλώσεις, αλλά τα απτά βήματα που γίνονται για την επιστροφή της στρατιωτικής κινητοποίησης, την αναβάθμιση της στρατιωτικής υποδομής και την ενίσχυση των αμυντικών προγραμμάτων.
Σε αυτή τη διαδικασία, η Ρωσία καταλαμβάνει μία κεντρική θέση, με τις σχέσεις της με την Ευρώπη να χαρακτηρίζονται από αμφιλεγόμενα στοιχεία και ανησυχίες.
Η προοπτική ενός πολέμου στην Ευρώπη είναι πλέον μια πραγματικότητα που δύσκολα μπορεί να παραβλεφθεί.
Οι ενέργειες των Ευρωπαίων ηγετών και της Δύσης γενικότερα τείνουν να προκαλέσουν την κλιμάκωση της σύγκρουσης με τη Ρωσία ενώ η Μόσχα επιδιώκει την αποκλιμάκωση.
Η Ευρώπη στο χακί
Η επιστροφή της στρατιωτικής υποχρέωσης σε χώρες της Ευρώπης αποτελεί μια από τις πιο ανησυχητικές ενδείξεις για την προετοιμασία για πόλεμο.
Χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία ανακοινώνουν την επαναφορά της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Emmanuel Macron δήλωσε χαρακτηριστικά ότι η μόνη οδός για να αποφευχθεί ο κίνδυνος είναι η προετοιμασία για αυτόν.
Ωστόσο, αυτή η στρατηγική της προετοιμασίας δεν είναι μόνο μια αντίδραση σε εξωτερικές απειλές αλλά και μία απόδειξη της αυξανόμενης καχυποψίας που επικρατεί απέναντι στην Ρωσία, η οποία, αν και επανειλημμένα έχει δηλώσει ότι δεν επιθυμεί τον πόλεμο με την Ευρώπη, παραμένει σε θέση άμυνας, επισημαίνει ο γεωπολιτικός αναλυτής Nitin Ticku.
Στις 11 Δεκεμβρίου 2025, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Mark Rutte, προειδοποίησε τους συμμάχους του πως η Ρωσία είναι η επόμενη απειλή και ότι η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για μία σύγκρουση στην κλίμακα των δύο παγκοσμίων πολέμων.
Η δήλωση αυτή ήρθε σε μια εποχή που η Ρωσία έχει ήδη καταστήσει σαφές ότι δεν επιθυμεί πόλεμο με την Ευρώπη, αλλά πως είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της σε περίπτωση που η Δύση αναλάβει επιθετικές ενέργειες.
Οι στρατιωτικές δαπάνες και η ρωσική προετοιμασία
Αν και η Ευρώπη προετοιμάζεται για πόλεμο, η Ρωσία συνεχίζει να επενδύει στις ένοπλες δυνάμεις της, αναπτύσσοντας στρατηγικές για την αποτροπή μιας ενδεχόμενης σύγκρουσης.
Ο Ρώσος πρόεδρος, Vladimir Putin, επανέλαβε σε πολλές δηλώσεις του ότι η Μόσχα δεν επιθυμεί τον πόλεμο με την Ευρώπη, αλλά πως είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τον εαυτό της, εάν η Ευρώπη αποφασίσει να την προκαλέσει.
Η Ρωσία, κατά την τελευταία δεκαετία, έχει αναπτύξει εκτενώς τις στρατιωτικές της δυνάμεις και έχει ενισχύσει την αμυντική της βιομηχανία με στόχο την προστασία των συνόρων της και τη διασφάλιση της εθνικής της ασφάλειας.
Η αύξηση των στρατιωτικών προϋπολογισμών στην Ευρώπη, η οποία ξεπερνά και το όριο του 2% του ΑΕΠ που είχε θεσπίσει το ΝΑΤΟ, είναι μια απόδειξη των ανησυχιών που επικρατούν στις δυτικές χώρες σχετικά με τη ρωσική στρατιωτική ισχύ και τις προθέσεις της.
Η Γερμανία, η Πολωνία, η Εσθονία και άλλες χώρες έχουν ήδη ανακοινώσει αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες για να εξοπλίσουν τις ένοπλες δυνάμεις τους και να ενισχύσουν τις αμυντικές υποδομές τους.
Γρήγορη κινητοποίηση 800.000 στρατιωτών
Η Ευρώπη δεν επενδύει μόνο σε στρατιωτικό εξοπλισμό, αλλά και σε στρατηγικά σχέδια για την ταχεία κινητοποίηση των δυνάμεών της σε περίπτωση πολέμου.
Η Γερμανία, για παράδειγμα, έχει εκπονήσει το σχέδιο «OPLAN DEU», ένα 1.200 σελίδων σχέδιο για τη γρήγορη επιστράτευση - κινητοποίηση 800.000 στρατιωτών στην περίπτωση πολέμου με τη Ρωσία.
Η Πολωνία, από την άλλη πλευρά, επεκτείνει τον στρατό της και εκπαιδεύει όλους τους ενήλικες άνδρες για πιθανή σύγκρουση, ενώ η Λιθουανία και η Λετονία επαναφέρουν την τοποθέτηση ναρκοπεδίων και αποθήκευση πυρομαχικών για να ενισχύσουν δήθεν την άμυνα των ανατολικών συνόρων της Ευρώπης.
Αυτές οι κινήσεις καταδεικνύουν την έντονη ανησυχία για μία πιθανή σύγκρουση με τη Ρωσία, η οποία, σύμφωνα με αρκετές αναλύσεις, θα μπορούσε να ξεκινήσει μέχρι το 2028.
Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει και την αποκατάσταση καταφυγίων του Ψυχρού Πολέμου και την υποχρεωτική κατασκευή καταφυγίων σε νέες κατασκευές.
Η Ρωσία επιμένει στην αποτροπή αλλά…
Αν και η Δύση προετοιμάζεται για πόλεμο, η Ρωσία παραμένει σε θέση αποτροπής.
Η Ρωσία, υπό την ηγεσία του Putin, έχει επισημάνει σε πολλές περιπτώσεις ότι δεν έχει καμία πρόθεση να ξεκινήσει πόλεμο με την Ευρώπη.
Ο Putin επανέλαβε ότι η Ρωσία δεν επιθυμεί πόλεμο αλλά είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τις κόκκινες γραμμές της, οι οποίες περιλαμβάνουν την ασφάλεια των συνόρων της και την εθνική κυριαρχία.
Η ρωσική προσέγγιση αναδεικνύει την άποψη ότι οι ενέργειες της Δύσης και οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις της Ευρώπης για στρατιωτική ετοιμότητα ενδέχεται να εντείνουν τις εντάσεις και να οδηγήσουν σε έναν πόλεμο που δεν επιθυμεί κανείς να ξεκινήσει.
Η Ρωσία παραμένει σε μια θέση άμυνας και προσπαθεί να αποτρέψει τις προκλήσεις από την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, που αυξάνουν την πιθανότητα σύγκρουσης.
Η Ευρώπη προετοιμάζεται για έναν πιθανό πόλεμο, με τις κινήσεις αυτές να δείχνουν πως οι ηγέτες της ηπείρου βλέπουν τη Ρωσία ως την κύρια απειλή για την ασφάλειά τους.
Ωστόσο, η ρωσική πλευρά έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν επιθυμεί έναν πόλεμο με την Ευρώπη και είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της, αν και εφόσον η Ευρώπη προκαλέσει τη σύγκρουση.
Οι ευρωπαϊκές δαπάνες για την άμυνα, η στρατηγική προετοιμασία για πόλεμο και η επιστροφή της στρατιωτικής υποχρέωσης δημιουργούν μια έντονα τεταμένη κατάσταση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ατυχήματα και συγκρούσεις που θα επηρεάσουν όχι μόνο την Ευρώπη, αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο.
Το νέο δόγμα ΗΠΑ για «Κόσμο 5 Iσχυρών» οδηγεί την Ευρώπη σε πόλεμο με Ρωσία και αφανισμό
Σύμφωνα με τον καθηγητή ευρωπαϊκών σπουδών του MGIMO και διευθυντή του Valdai Club, Oleg Barabanov αυτό που αναδύεται δεν είναι απλώς μια νέα γεωπολιτική πραγματικότητα• είναι μια ριζικά διαφορετική παγκόσμια τάξη, στην οποία η Ευρώπη, η Ρωσία, οι ΗΠΑ και ο αναδυόμενος μη δυτικός κόσμος επανατοποθετούνται με βίαιο τρόπο.
Οι θέσεις του Barabanov προσφέρουν ένα σπάνια συμπυκνωμένο αφήγημα για:
• την κατάρρευση της πυρηνικής αποτροπής,
• την πιθανότητα νέων πολέμων στην Ευρώπη,
• τη διττή στρατηγική του Donald Trump
• τη ρωγμή στη συνοχή των BRICS,
• και το νέο δόγμα του πολυπολικού κόσμου που γεννιέται μέσα από σύγκρουση και όχι μέσα από συνεργασία.
Οι αναλύσεις του, επιτρέπουν μια ιδιαίτερη ματιά στον τρόπο με τον οποίο η Μόσχα αντιλαμβάνεται τη διεθνή σκηνή — και αυτό από μόνο του έχει σημασία.
Κατάρρευση της πυρηνικής αποτροπής - Το τέλος του «φόβου»
Η πιο σημαντική θέση του Barabanov είναι ίσως και η πιο ριζοσπαστική:
Η πυρηνική αποτροπή δεν λειτουργεί πλέον.
Ο πυρήνας της σκέψης του είναι ο εξής: Η Δύση πέρασε όλες τις «κόκκινες γραμμές» που η Ρωσία διακήρυσσε, η στρατιωτική εμπλοκή της Ευρώπης και των ΗΠΑ στην Ουκρανία κλιμακώθηκε από εξοπλιστικές αποστολές σε εκπαίδευση προσωπικού και εμπλοκή εθελοντών.
Κανένα από αυτά δεν απέτρεψε η ύπαρξη ρωσικών πυρηνικών.
Αυτό, κατά τον Barabanov έχει δύο συνέπειες:
1. Η Ευρώπη έχει πάψει να φοβάται τον πυρηνικό κίνδυνο.
2. Ο πόλεμος στην Ευρώπη παύει να θεωρείται αδιανόητος.
Σύμφωνα με την ανάλυσή του, στο πλαίσιο αυτό γεννιέται η πιο επικίνδυνη ιδέα της εποχής: Ένας μελλοντικός ρωσο-ευρωπαϊκός πόλεμος δεν θα εξελιχθεί σε πυρηνική σύγκρουση, αλλά θα μοιάζει με την Ουκρανία: drones, μικρές ομάδες, χαμηλής έντασης επιχειρήσεις.
Αν και αυτή η άποψη είναι βαρύτατα αμφισβητήσιμη από τη δυτική στρατηγική θεωρία, έχει σημασία γιατί αποτυπώνει την αντίληψη της Μόσχας για το πώς ο κόσμος ερμηνεύει την αποτροπή.
Το δόγμα Trump περιθωριοποιεί την Ευρώπη
Για τον Ρώσο αναλυτή, ο μόνος δυτικός ηγέτης που αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο της διάλυσης της πυρηνικής αποτροπής είναι ο Trump.
Όπως υποστηρίζει ο Barabanov, o Trump δεν πιστεύει στις «αιώνιες συμμαχίες», θωρεί ότι οι ΗΠΑ ξοδεύουν υπερβολικά σε ξένους πολέμους χωρίς οικονομικό όφελος ενώ προωθεί έναν κόσμο όπου οι σχέσεις είναι εμπορικές, όχι ιδεολογικές.
Ο Barabanov αποκαλεί αυτό το μοντέλο: «Alaska World Order», δηλαδή ένας κόσμος όπου μόνο 5–6 χώρες έχουν ειδική σχέση με τις ΗΠΑ, η Ρωσία, το Ισραήλ, η Ουγγαρία, η Λευκορωσία και το Πακιστάν.
Αποκλείονται Ευρώπη, Καναδάς και το ΝΑΤΟ ως σύνολο.
Oleg Barabanov
Η ουσία κατά τον Barabanov:
• Ο Trump πιέζει τους Ευρωπαίους για 2% – 5% αμυντικές δαπάνες.
• Αποδυναμώνει τη συνοχή του ΝΑΤΟ.
• Προτείνει στην Ουκρανία «ειρήνη ή εξοπλισμούς με το αζημίωτο».
Ο Trump, λέει ο Barabanov, είναι «έμπορος, όχι πολεμιστής».
Προσφέρει ειρήνη. Αν δεν γίνει δεκτή, πουλάει όπλα.
Η Ευρώπη: Από τον φόβο στον υπέρμετρο κίνδυνο
Η ανάλυση του Barabanov περιγράφει μια Ευρώπη που αισθάνεται λιγότερο τρωτή, έχει πειστεί ότι η Ρωσία δεν μπορεί να πετύχει στρατηγική νίκη και προετοιμάζεται – τουλάχιστον πολιτικά – για το ενδεχόμενο άμεσης σύγκρουσης.
Το επιχείρημά του για την «απώλεια φόβου»:
1. Η Ευρώπη λειτουργεί με βάση αξίες – όπως η αντίληψη ότι η Ρωσία είναι «αντιδημοκρατική απειλή».
2. Αδιαφορεί για ρωσικά υπερόπλα – θεωρώντας ότι η Ρωσία δεν θα τα χρησιμοποιήσει.
3. Διαστρεβλωμένη ιστορική μνήμη – με νεότερες γενιές που, κατά τη ρωσική οπτική, αγνοούν την ιστορική φρίκη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Από ρωσική σκοπιά, αυτό δημιουργεί ένα επικίνδυνο υπόστρωμα υπεραπλουστευμένης αποφασιστικότητας.
Η υπέρβαση του πολέμου στην Ουκρανία
Στο πιο ανησυχητικό σημείο της συνέντευξης, ο Barabanov υποστηρίζει ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία έχει φτάσει στα όριά της, καμία πλευρά δεν μπορεί να πετύχει τους αρχικούς στόχους της, και χωρίς εξωτερική μεσολάβηση θα γίνει «ατελείωτη».
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι ο Trump προσφέρει στη Ρωσία μια «έξοδο με διατήρηση του κύρους της».
Αν όμως δεν υπάρξει πολιτική λύση, τότε: Η σύγκρουση ίσως μεταφερθεί εκτός Ουκρανίας, προς τα σύνορα Ρωσίας – ΕΕ.
Πρόκειται για εκτίμηση, όχι για γεγονός.
Αλλά αντικατοπτρίζει ένα υπαρκτό φόβο εντός μερίδας της ρωσικής στρατηγικής κοινότητας.
Κόσμος χωρίς φόβους και χωρίς κανόνες
Από την πολυσχιδή αφήγηση του Barabanov προκύπτει ένα βασικό συμπέρασμα:
Ο κόσμος έχει περάσει σε μετα-αποτρεπτικό στάδιο.
Κανένας κανόνας δεν θεωρείται δεδομένος.
Καμία συμμαχία δεν είναι βέβαιο ότι θα λειτουργήσει.
Καμία χώρα δεν έχει πλέον την ισχύ να επιβάλει πλήρως τη θέλησή της.
Η Ευρώπη νιώθει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
Η Ρωσία βλέπει τους παραδοσιακούς φόβους να διαλύονται.
Οι ΗΠΑ αναζητούν ένα νέο μοντέλο ηγεμονίας, ίσως πιο εμπορικό παρά στρατηγικό.
Οι BRICS δεν καταφέρνουν να συγκροτήσουν έναν ενιαίο αντίπαλο πόλο.
Και η πυρηνική αποτροπή, η βάση της παγκόσμιας σταθερότητας επί 70 χρόνια, έχει μπει σε επικίνδυνη αμφισβήτηση.
Το μέλλον, με τα λόγια του Barabanov είναι μια εποχή:
• όπου οι πόλεμοι μπορεί να θεωρούνται «διαχειρίσιμοι»,
• όπου οι συμμαχίες είναι ρευστές,
• όπου οι μεγάλες δυνάμεις δρουν περισσότερο ως επιχειρήσεις παρά ως κράτη,
• και όπου η παγκόσμια τάξη δεν έχει πια σταθερό πυρήνα.
Αυτό το νέο διεθνές περιβάλλον παραμένει απρόβλεπτο, ευμετάβλητο και επικίνδυνο.
Και ίσως βρίσκεται πιο κοντά από όσο πιστεύουμε.
www.bankingnews.gr
Η ευρωπαϊκή ήπειρος, μετά από δεκαετίες ειρήνης και σταθερότητας, προετοιμάζεται για τον επικείμενο πόλεμο.
Το θέμα δεν είναι απλώς ο λόγος και οι δηλώσεις, αλλά τα απτά βήματα που γίνονται για την επιστροφή της στρατιωτικής κινητοποίησης, την αναβάθμιση της στρατιωτικής υποδομής και την ενίσχυση των αμυντικών προγραμμάτων.
Σε αυτή τη διαδικασία, η Ρωσία καταλαμβάνει μία κεντρική θέση, με τις σχέσεις της με την Ευρώπη να χαρακτηρίζονται από αμφιλεγόμενα στοιχεία και ανησυχίες.
Η προοπτική ενός πολέμου στην Ευρώπη είναι πλέον μια πραγματικότητα που δύσκολα μπορεί να παραβλεφθεί.
Οι ενέργειες των Ευρωπαίων ηγετών και της Δύσης γενικότερα τείνουν να προκαλέσουν την κλιμάκωση της σύγκρουσης με τη Ρωσία ενώ η Μόσχα επιδιώκει την αποκλιμάκωση.
Η Ευρώπη στο χακί
Η επιστροφή της στρατιωτικής υποχρέωσης σε χώρες της Ευρώπης αποτελεί μια από τις πιο ανησυχητικές ενδείξεις για την προετοιμασία για πόλεμο.
Χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία ανακοινώνουν την επαναφορά της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Emmanuel Macron δήλωσε χαρακτηριστικά ότι η μόνη οδός για να αποφευχθεί ο κίνδυνος είναι η προετοιμασία για αυτόν.
Ωστόσο, αυτή η στρατηγική της προετοιμασίας δεν είναι μόνο μια αντίδραση σε εξωτερικές απειλές αλλά και μία απόδειξη της αυξανόμενης καχυποψίας που επικρατεί απέναντι στην Ρωσία, η οποία, αν και επανειλημμένα έχει δηλώσει ότι δεν επιθυμεί τον πόλεμο με την Ευρώπη, παραμένει σε θέση άμυνας, επισημαίνει ο γεωπολιτικός αναλυτής Nitin Ticku.
Στις 11 Δεκεμβρίου 2025, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Mark Rutte, προειδοποίησε τους συμμάχους του πως η Ρωσία είναι η επόμενη απειλή και ότι η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για μία σύγκρουση στην κλίμακα των δύο παγκοσμίων πολέμων.
Η δήλωση αυτή ήρθε σε μια εποχή που η Ρωσία έχει ήδη καταστήσει σαφές ότι δεν επιθυμεί πόλεμο με την Ευρώπη, αλλά πως είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της σε περίπτωση που η Δύση αναλάβει επιθετικές ενέργειες.
Οι στρατιωτικές δαπάνες και η ρωσική προετοιμασία
Αν και η Ευρώπη προετοιμάζεται για πόλεμο, η Ρωσία συνεχίζει να επενδύει στις ένοπλες δυνάμεις της, αναπτύσσοντας στρατηγικές για την αποτροπή μιας ενδεχόμενης σύγκρουσης.
Ο Ρώσος πρόεδρος, Vladimir Putin, επανέλαβε σε πολλές δηλώσεις του ότι η Μόσχα δεν επιθυμεί τον πόλεμο με την Ευρώπη, αλλά πως είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τον εαυτό της, εάν η Ευρώπη αποφασίσει να την προκαλέσει.
Η Ρωσία, κατά την τελευταία δεκαετία, έχει αναπτύξει εκτενώς τις στρατιωτικές της δυνάμεις και έχει ενισχύσει την αμυντική της βιομηχανία με στόχο την προστασία των συνόρων της και τη διασφάλιση της εθνικής της ασφάλειας.
Η αύξηση των στρατιωτικών προϋπολογισμών στην Ευρώπη, η οποία ξεπερνά και το όριο του 2% του ΑΕΠ που είχε θεσπίσει το ΝΑΤΟ, είναι μια απόδειξη των ανησυχιών που επικρατούν στις δυτικές χώρες σχετικά με τη ρωσική στρατιωτική ισχύ και τις προθέσεις της.
Η Γερμανία, η Πολωνία, η Εσθονία και άλλες χώρες έχουν ήδη ανακοινώσει αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες για να εξοπλίσουν τις ένοπλες δυνάμεις τους και να ενισχύσουν τις αμυντικές υποδομές τους.
Γρήγορη κινητοποίηση 800.000 στρατιωτών
Η Ευρώπη δεν επενδύει μόνο σε στρατιωτικό εξοπλισμό, αλλά και σε στρατηγικά σχέδια για την ταχεία κινητοποίηση των δυνάμεών της σε περίπτωση πολέμου.
Η Γερμανία, για παράδειγμα, έχει εκπονήσει το σχέδιο «OPLAN DEU», ένα 1.200 σελίδων σχέδιο για τη γρήγορη επιστράτευση - κινητοποίηση 800.000 στρατιωτών στην περίπτωση πολέμου με τη Ρωσία.
Η Πολωνία, από την άλλη πλευρά, επεκτείνει τον στρατό της και εκπαιδεύει όλους τους ενήλικες άνδρες για πιθανή σύγκρουση, ενώ η Λιθουανία και η Λετονία επαναφέρουν την τοποθέτηση ναρκοπεδίων και αποθήκευση πυρομαχικών για να ενισχύσουν δήθεν την άμυνα των ανατολικών συνόρων της Ευρώπης.
Αυτές οι κινήσεις καταδεικνύουν την έντονη ανησυχία για μία πιθανή σύγκρουση με τη Ρωσία, η οποία, σύμφωνα με αρκετές αναλύσεις, θα μπορούσε να ξεκινήσει μέχρι το 2028.
Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει και την αποκατάσταση καταφυγίων του Ψυχρού Πολέμου και την υποχρεωτική κατασκευή καταφυγίων σε νέες κατασκευές.
Η Ρωσία επιμένει στην αποτροπή αλλά…
Αν και η Δύση προετοιμάζεται για πόλεμο, η Ρωσία παραμένει σε θέση αποτροπής.
Η Ρωσία, υπό την ηγεσία του Putin, έχει επισημάνει σε πολλές περιπτώσεις ότι δεν έχει καμία πρόθεση να ξεκινήσει πόλεμο με την Ευρώπη.
Ο Putin επανέλαβε ότι η Ρωσία δεν επιθυμεί πόλεμο αλλά είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τις κόκκινες γραμμές της, οι οποίες περιλαμβάνουν την ασφάλεια των συνόρων της και την εθνική κυριαρχία.
Η ρωσική προσέγγιση αναδεικνύει την άποψη ότι οι ενέργειες της Δύσης και οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις της Ευρώπης για στρατιωτική ετοιμότητα ενδέχεται να εντείνουν τις εντάσεις και να οδηγήσουν σε έναν πόλεμο που δεν επιθυμεί κανείς να ξεκινήσει.
Η Ρωσία παραμένει σε μια θέση άμυνας και προσπαθεί να αποτρέψει τις προκλήσεις από την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, που αυξάνουν την πιθανότητα σύγκρουσης.
Η Ευρώπη προετοιμάζεται για έναν πιθανό πόλεμο, με τις κινήσεις αυτές να δείχνουν πως οι ηγέτες της ηπείρου βλέπουν τη Ρωσία ως την κύρια απειλή για την ασφάλειά τους.
Ωστόσο, η ρωσική πλευρά έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν επιθυμεί έναν πόλεμο με την Ευρώπη και είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της, αν και εφόσον η Ευρώπη προκαλέσει τη σύγκρουση.
Οι ευρωπαϊκές δαπάνες για την άμυνα, η στρατηγική προετοιμασία για πόλεμο και η επιστροφή της στρατιωτικής υποχρέωσης δημιουργούν μια έντονα τεταμένη κατάσταση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ατυχήματα και συγκρούσεις που θα επηρεάσουν όχι μόνο την Ευρώπη, αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο.
Το νέο δόγμα ΗΠΑ για «Κόσμο 5 Iσχυρών» οδηγεί την Ευρώπη σε πόλεμο με Ρωσία και αφανισμό
Σύμφωνα με τον καθηγητή ευρωπαϊκών σπουδών του MGIMO και διευθυντή του Valdai Club, Oleg Barabanov αυτό που αναδύεται δεν είναι απλώς μια νέα γεωπολιτική πραγματικότητα• είναι μια ριζικά διαφορετική παγκόσμια τάξη, στην οποία η Ευρώπη, η Ρωσία, οι ΗΠΑ και ο αναδυόμενος μη δυτικός κόσμος επανατοποθετούνται με βίαιο τρόπο.
Οι θέσεις του Barabanov προσφέρουν ένα σπάνια συμπυκνωμένο αφήγημα για:
• την κατάρρευση της πυρηνικής αποτροπής,
• την πιθανότητα νέων πολέμων στην Ευρώπη,
• τη διττή στρατηγική του Donald Trump
• τη ρωγμή στη συνοχή των BRICS,
• και το νέο δόγμα του πολυπολικού κόσμου που γεννιέται μέσα από σύγκρουση και όχι μέσα από συνεργασία.
Οι αναλύσεις του, επιτρέπουν μια ιδιαίτερη ματιά στον τρόπο με τον οποίο η Μόσχα αντιλαμβάνεται τη διεθνή σκηνή — και αυτό από μόνο του έχει σημασία.
Κατάρρευση της πυρηνικής αποτροπής - Το τέλος του «φόβου»
Η πιο σημαντική θέση του Barabanov είναι ίσως και η πιο ριζοσπαστική:
Η πυρηνική αποτροπή δεν λειτουργεί πλέον.
Ο πυρήνας της σκέψης του είναι ο εξής: Η Δύση πέρασε όλες τις «κόκκινες γραμμές» που η Ρωσία διακήρυσσε, η στρατιωτική εμπλοκή της Ευρώπης και των ΗΠΑ στην Ουκρανία κλιμακώθηκε από εξοπλιστικές αποστολές σε εκπαίδευση προσωπικού και εμπλοκή εθελοντών.
Κανένα από αυτά δεν απέτρεψε η ύπαρξη ρωσικών πυρηνικών.
Αυτό, κατά τον Barabanov έχει δύο συνέπειες:
1. Η Ευρώπη έχει πάψει να φοβάται τον πυρηνικό κίνδυνο.
2. Ο πόλεμος στην Ευρώπη παύει να θεωρείται αδιανόητος.
Σύμφωνα με την ανάλυσή του, στο πλαίσιο αυτό γεννιέται η πιο επικίνδυνη ιδέα της εποχής: Ένας μελλοντικός ρωσο-ευρωπαϊκός πόλεμος δεν θα εξελιχθεί σε πυρηνική σύγκρουση, αλλά θα μοιάζει με την Ουκρανία: drones, μικρές ομάδες, χαμηλής έντασης επιχειρήσεις.
Αν και αυτή η άποψη είναι βαρύτατα αμφισβητήσιμη από τη δυτική στρατηγική θεωρία, έχει σημασία γιατί αποτυπώνει την αντίληψη της Μόσχας για το πώς ο κόσμος ερμηνεύει την αποτροπή.
Το δόγμα Trump περιθωριοποιεί την Ευρώπη
Για τον Ρώσο αναλυτή, ο μόνος δυτικός ηγέτης που αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο της διάλυσης της πυρηνικής αποτροπής είναι ο Trump.
Όπως υποστηρίζει ο Barabanov, o Trump δεν πιστεύει στις «αιώνιες συμμαχίες», θωρεί ότι οι ΗΠΑ ξοδεύουν υπερβολικά σε ξένους πολέμους χωρίς οικονομικό όφελος ενώ προωθεί έναν κόσμο όπου οι σχέσεις είναι εμπορικές, όχι ιδεολογικές.
Ο Barabanov αποκαλεί αυτό το μοντέλο: «Alaska World Order», δηλαδή ένας κόσμος όπου μόνο 5–6 χώρες έχουν ειδική σχέση με τις ΗΠΑ, η Ρωσία, το Ισραήλ, η Ουγγαρία, η Λευκορωσία και το Πακιστάν.
Αποκλείονται Ευρώπη, Καναδάς και το ΝΑΤΟ ως σύνολο.
Oleg Barabanov
Η ουσία κατά τον Barabanov:
• Ο Trump πιέζει τους Ευρωπαίους για 2% – 5% αμυντικές δαπάνες.
• Αποδυναμώνει τη συνοχή του ΝΑΤΟ.
• Προτείνει στην Ουκρανία «ειρήνη ή εξοπλισμούς με το αζημίωτο».
Ο Trump, λέει ο Barabanov, είναι «έμπορος, όχι πολεμιστής».
Προσφέρει ειρήνη. Αν δεν γίνει δεκτή, πουλάει όπλα.
Η Ευρώπη: Από τον φόβο στον υπέρμετρο κίνδυνο
Η ανάλυση του Barabanov περιγράφει μια Ευρώπη που αισθάνεται λιγότερο τρωτή, έχει πειστεί ότι η Ρωσία δεν μπορεί να πετύχει στρατηγική νίκη και προετοιμάζεται – τουλάχιστον πολιτικά – για το ενδεχόμενο άμεσης σύγκρουσης.
Το επιχείρημά του για την «απώλεια φόβου»:
1. Η Ευρώπη λειτουργεί με βάση αξίες – όπως η αντίληψη ότι η Ρωσία είναι «αντιδημοκρατική απειλή».
2. Αδιαφορεί για ρωσικά υπερόπλα – θεωρώντας ότι η Ρωσία δεν θα τα χρησιμοποιήσει.
3. Διαστρεβλωμένη ιστορική μνήμη – με νεότερες γενιές που, κατά τη ρωσική οπτική, αγνοούν την ιστορική φρίκη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Από ρωσική σκοπιά, αυτό δημιουργεί ένα επικίνδυνο υπόστρωμα υπεραπλουστευμένης αποφασιστικότητας.
Η υπέρβαση του πολέμου στην Ουκρανία
Στο πιο ανησυχητικό σημείο της συνέντευξης, ο Barabanov υποστηρίζει ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία έχει φτάσει στα όριά της, καμία πλευρά δεν μπορεί να πετύχει τους αρχικούς στόχους της, και χωρίς εξωτερική μεσολάβηση θα γίνει «ατελείωτη».
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι ο Trump προσφέρει στη Ρωσία μια «έξοδο με διατήρηση του κύρους της».
Αν όμως δεν υπάρξει πολιτική λύση, τότε: Η σύγκρουση ίσως μεταφερθεί εκτός Ουκρανίας, προς τα σύνορα Ρωσίας – ΕΕ.
Πρόκειται για εκτίμηση, όχι για γεγονός.
Αλλά αντικατοπτρίζει ένα υπαρκτό φόβο εντός μερίδας της ρωσικής στρατηγικής κοινότητας.
Κόσμος χωρίς φόβους και χωρίς κανόνες
Από την πολυσχιδή αφήγηση του Barabanov προκύπτει ένα βασικό συμπέρασμα:
Ο κόσμος έχει περάσει σε μετα-αποτρεπτικό στάδιο.
Κανένας κανόνας δεν θεωρείται δεδομένος.
Καμία συμμαχία δεν είναι βέβαιο ότι θα λειτουργήσει.
Καμία χώρα δεν έχει πλέον την ισχύ να επιβάλει πλήρως τη θέλησή της.
Η Ευρώπη νιώθει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
Η Ρωσία βλέπει τους παραδοσιακούς φόβους να διαλύονται.
Οι ΗΠΑ αναζητούν ένα νέο μοντέλο ηγεμονίας, ίσως πιο εμπορικό παρά στρατηγικό.
Οι BRICS δεν καταφέρνουν να συγκροτήσουν έναν ενιαίο αντίπαλο πόλο.
Και η πυρηνική αποτροπή, η βάση της παγκόσμιας σταθερότητας επί 70 χρόνια, έχει μπει σε επικίνδυνη αμφισβήτηση.
Το μέλλον, με τα λόγια του Barabanov είναι μια εποχή:
• όπου οι πόλεμοι μπορεί να θεωρούνται «διαχειρίσιμοι»,
• όπου οι συμμαχίες είναι ρευστές,
• όπου οι μεγάλες δυνάμεις δρουν περισσότερο ως επιχειρήσεις παρά ως κράτη,
• και όπου η παγκόσμια τάξη δεν έχει πια σταθερό πυρήνα.
Αυτό το νέο διεθνές περιβάλλον παραμένει απρόβλεπτο, ευμετάβλητο και επικίνδυνο.
Και ίσως βρίσκεται πιο κοντά από όσο πιστεύουμε.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών