Η Πολωνία και η Ρουμανία, δύο χώρες που βρίσκονται στον πυρήνα του γεωπολιτικού άξονα Βαλτικής–Μαύρης Θάλασσας, επιλέγουν σήμερα να επενδύσουν στην ενίσχυση της άμυνάς τους με έναν τρόπο που ξεπερνά τα σύνορα των παραδοσιακών στρατιωτικών σχεδιασμών. Αν και μοιράζονται κοινές ανησυχίες απέναντι στη ρωσική επιρροή και πρωταγωνιστούν στη στρατηγική ανάσχεσης της Μόσχας, οι προσεγγίσεις τους στην προετοιμασία των κοινωνιών τους διαφέρουν ριζικά — όσο και οι φιλοδοξίες τους.
Η Βαρσοβία επιλέγει να εκπαιδεύσει μαζικά τους πολίτες της, με στόχο να δημιουργήσει μια κοινωνία που δεν θα φοβάται την κρίση, αλλά θα ξέρει πώς να την αντιμετωπίζει. Το Βουκουρέστι, αντίθετα, εστιάζει στη στρατολόγηση και την ενίσχυση της εφεδρείας του, «τρέχοντας» να καλύψει τα κενά που αφήνει ένα γηρασμένο σώμα εφέδρων και μια νέα γενιά που εμφανίζεται απρόθυμη να συνδεθεί με την ιδέα της στρατιωτικής εμπλοκής.
Στο φόντο αυτών των εξελίξεων, οι ανησυχίες δεν περιορίζονται στην άμυνα, αλλά επεκτείνονται στην κοινωνική συνοχή, στην εμπιστοσύνη των πολιτών προς τον στρατό και στην ικανότητα των κρατών να εμπνεύσουν συμμετοχή σε μια εποχή όπου η απειλή του πολέμου μοιάζει ξανά ρεαλιστική. Και ενώ η Πολωνία επιχειρεί να χτίσει μια «πολιτική ανθεκτικότητας της κοινωνίας», η Ρουμανία καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων και την αδυναμία μαζικής κινητοποίησης της κοινωνίας της.
Η σύγκριση δεν είναι απλώς στρατιωτική. Είναι μια σύγκρουση δύο διαφορετικών μοντέλων προετοιμασίας, που καθορίζουν ποιος εκπαιδεύει έναν λαό να αμύνεται και ποιος απλώς προσπαθεί να ενισχύσει τον στρατό του πριν να είναι αργά.
Οι 400.000
Η Πολωνία και η Ρουμανία ξεκινούν προγράμματα στρατιωτικής εκπαίδευσης για τον πληθυσμό τους, αλλά με εντελώς διαφορετική προσέγγιση.
Το πολωνικό πρόγραμμα «At Ready» (W Gotowości) στοχεύει στην εκπαίδευση 400.000 πολιτών έως το 2026.
Χωρίζεται σε δύο στάδια:
Μονοήμερη εκπαίδευση Σαββατοκύριακου κοντά στο σπίτι, με αντικείμενα:
Πρώτες βοήθειες & επείγουσα ιατρική περίθαλψη
Επιβίωση σε κρίσεις (φυσικές καταστροφές, μπλακ άουτ, έκτακτες ανάγκες)
Ένταξη στην εφεδρεία, με όρκο και – για όσους θέλουν – βασική στρατιωτική εκπαίδευση και χειρισμό όπλων.
Ρουμανία: Στρατολόγηση, όχι λαϊκή εκπαίδευση
Το ρουμανικό πρόγραμμα διαρκεί 4 μήνες και απευθύνεται σε ηλικίες 18–35, με στόχο την ενίσχυση της εφεδρείας.
Σε αντίθεση με την Πολωνία, δεν στοχεύει στη μαζική εκπαίδευση του πληθυσμού, αλλά στην αναπλήρωση στρατεύσιμων, καθώς η ρουμανική εφεδρεία γηράσκει (μέσος όρος 48 έτη).
«Το ρουμανικό πρόγραμμα δεν εκπαιδεύει τον λαό — στρατολογεί. Λείπει το κρίσιμο στοιχείο που έχει η Πολωνία: στρατιωτική κατάρτιση για το 99% της κοινωνίας. Η Ρουμανία αφήνει τη συντριπτική πλειοψηφία απροετοίμαστη, θεωρώντας ότι η άμυνα είναι αποκλειστική δουλειά του στρατού.»
Και συνεχίζει:
«Η αποτροπή δεν χτίζεται μόνο με Abrams και F-35, αλλά με 40 εκατομμύρια πολίτες που ξέρουν τι να κάνουν σε κρίση».
Οι νέοι δεν θέλουν πόλεμο
Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις:
49,1% των Πολωνών δεν θα πολεμούσαν σε πόλεμο
Στις ηλικίες 18–29, το ποσοστό άρνησης ανεβαίνει στο 69%
Μόνο το 41% εμπιστεύεται τον στρατό ότι μπορεί να τους προστατεύσει
Γι’ αυτό, η Πολωνία δεν επιβάλλει θητεία, αλλά προσφέρει μια “ήπια εισαγωγή” στην αυτοπροστασία μέσω πρακτικής εκπαίδευσης.
Ο άξονας Βαλτικής–Μαύρης Θάλασσας και η Δύση
Οι δύο χώρες:
- Χτίζουν στρατιωτική ισχύ για να ηγηθούν στον άξονα Βαλτική–Μαύρη Θάλασσα
- Επιδιώκουν να ανασχέσουν τη ρωσική επιρροή
- Στηρίζονται από τη Δύση ως κρίσιμο ανάχωμα στη Ρωσία
- Η Πολωνία ήδη διαθέτει τον 3ο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ (216.000)
- Η Ρουμανία επιχειρεί επείγουσα ενίσχυση με νέους 18–35
Σχόλια αναγνωστών