Πολλοί ηγέτες επιχείρησαν να βάλουν τέλος στον πόλεμο, χωρίς επιτυχία, μέχρι που αυτό επιτεύχθηκε τώρα, χάρη στον TRUMP ανέφερε ο Αμερικανός πρόεδρος
(upd9) Μια ιστορική ειρηνευτική συμφωνία που βάζει τέλος σε μια σειρά πολέμων και εδαφικών συγκρούσεων αναμένεται να υπογράψουν σήμερα Παρασκευή 8/8 στις ΗΠΑ η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν.
Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν είχαν τεράστιες εδαφικές διαφορές - με αποκορύφωμα την περίπτωση του Nagorno - Karabakh - ακόμα και όταν αποτελούσαν Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης.
Τα τελευταία χρόνια, μια σειρά από πολεμικές συγκρούσεις είχαν ως αποτέλεσμα οι Αζέροι να καταφέρουν να διώξουν τους Αρμένιους από την περιοχή του Nagorno - Karabakh και οι δύο πλευρές να μπορέσουν να καταλήξουν σε συμβιβαστικές λύσεις για τις εδαφικές τους διαφορές.
Το μήνυμα Trump
Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Donald Trump επιβεβαίωσε ότι ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ilham Aliyev και ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας Nikol Pashinyan θα υπογράψουν την ειρηνευτική συμφωνία στις ΗΠΑ.
«Την Παρασκευή, 8 Αυγούστου, ο Πρόεδρος Aliyev και ο Πρωθυπουργός Pashinyan θα ενωθούν μαζί μου στον Λευκό Οίκο για την επίσημη τελετή υπογραφής της ειρηνευτικής συμφωνίας» ανέφερε σε ανάρτηση του στο Truth Social o Trump.
Υπό την προεδρία μου
Όπως είπε, οι ηγέτες της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν θα υπογράψουν στην Ουάσινγκτον, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Πολιτειών, μια «ιστορική» συμφωνία ειρήνης για να βάλουν τέλος στην εδαφική σύγκρουση που φέρνει αντιμέτωπες εδώ και δεκαετίες αυτές τις δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες.
«Πολλοί ηγέτες επιχείρησαν να βάλουν τέλος στον πόλεμο, χωρίς επιτυχία, μέχρι που αυτό επιτεύχθηκε τώρα, χάρη στον TRUMP» υπογράμμισε ο Αμερικανός πρόεδρος, αναφέροντας πως μια «τελετή υπογραφής της ειρήνης» θα οργανωθεί στη διάρκεια αυτής της «ιστορικής συνόδου κορυφής» με τη συμμετοχή του αζέρου προέδρου Ilham Aliyev και του αρμένιου πρωθυπουργού Nikol Pashinyan.
Οδός Trump
Ο Αμερικανός πρόεδρος θα υποδεχθεί αρχικά τους δύο ηγέτες χωριστά και θα υπογράψει με καθέναν μια διμερή συμφωνία ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη χώρα τους, πριν από την υπογραφή της τριμερούς συμφωνίας που θα πραγματοποιηθεί στις 16:15 ( 23:15 ώρα Ελλάδας).
Σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο CBS, το κείμενο της συμφωνίας δίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες δικαιώματα διαμόρφωσης ενός διαδρόμου 43 χιλιομέτρων στο αρμενικό έδαφος, ο οποίος θα ονομασθεί «Οδός Trump για τη διεθνή ειρήνη και ευημερία» ή TRIPP (Trump Route for International Peace and Prosperity).
Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε σε ερωτήσεις του Γαλλικού Πρακτορείου σχετικά με τις πληροφορίες αυτές.
Δικαιώματα σε ΗΠΑ
Το πρακτορείο Reuters μετέδωσε ότι η συνάντηση Trump–Aliyev–Pashinyan θα καταλήξει στην υπογραφή ενός πλαισίου ειρηνευτικής συμφωνίας, το οποίο θα παρέχει στις Ηνωμένες Πολιτείες αποκλειστικά δικαιώματα στην ανάπτυξη ενός διαμετακομιστικού διαδρόμου μέσω του Νότιου Καυκάσου.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στον Λευκό Οίκο θα υπογραφεί ένα έγγραφο που στοχεύει στον καθορισμό «συγκεκριμένου δρόμου προς την ειρήνη» και την επίλυση μιας μακροχρόνιας διαμάχης για τις μεταφορές.
Το πρακτορείο τονίζει ότι το Αζερμπαϊτζάν επιδιώκει τη δημιουργία ενός διαδρόμου μεταφορών μέσω της αρμενικής επικράτειας, ο οποίος θα συνδέει το κυρίως έδαφος της χώρας με τον αποκλεισμένο θύλακά της, τη Νacxivan.
Τι λέει η Αρμενία
Η Αρμενία επιβεβαίωσε ότι ο Pashinyan θα έχει συνομιλία με τον Αμερικανό πρόεδρο «για την ενίσχυση της στρατηγικής σύμπραξης ανάμεσα στην Αρμενία και τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Η αρμενική κυβέρνηση πρόσθεσε πως μια «τριμερής σύνοδος (...) με τον Donald Trump και τον Αζέρο πρόεδρο θα πραγματοποιηθεί επίσης για να συμβάλει στην ειρήνη, την ολοκλήρωση και την οικονομική συνεργασία στην περιοχή».
Η σύγκρουση του Nagorno Karabakh
Οι σχέσεις μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας οξύνθηκαν μετά το 1988, όταν η αυτόνομη περιοχή του Nagorno-Karabakh ανακοίνωσε την αποχώρησή της από τη σύνθεση της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν.
Η ανακήρυξη το 1991 της Δημοκρατίας του Nagorno-Karabakh (μη αναγνωρισμένη NKR, 1991-2023) έδωσε την αφορμή για ανοιχτή ένοπλη αντιπαράθεση μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας για τον έλεγχο της περιοχής.
Κατά τη διάρκεια της ένοπλης σύγκρουσης την περίοδο του 1992-1994, το Αζερμπαϊτζάν έχασε τον έλεγχο του Nagorno-Karabakh και των επτά παρακείμενων περιοχών του.
Οι εχθροπραξίες τερματίστηκαν το 1994, ωστόσο η πολιτική διαδικασία επίλυσης δεν απέδωσε αποτελέσματα.
Κατά τις επόμενες δεκαετίες, το Karabakh συνέχισε να αποτελεί αμφιλεγόμενο ζήτημα στις σχέσεις των δύο χωρών.
Το Αζερμπαϊτζάν επέμενε στην αποκατάσταση της εδαφικής του ακεραιότητας.
Οι αρχές της Αρμενίας δήλωναν την ανάγκη αυτοδιάθεσης του Karabakh και την αναγνώριση του καθεστώτος του από τη διεθνή κοινότητα.
Οι πλευρές κατηγορούσαν η μία την άλλη για παραβιάσεις της εκεχειρίας, και στα σύνορα σημειώνονταν τόσο μεγάλες ένοπλες συγκρούσεις όσο και τοπικά περιστατικά.
Κλιμάκωση το 2020
Τον Σεπτέμβριο του 2020, στην περιοχή ξέσπασαν και πάλι ενεργές εχθροπραξίες, οι οποίες τερματίστηκαν μόνο αφού στις 9 Νοεμβρίου 2020 ο Πρόεδρος της Ρωσίας Vladimir Putin, ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ilham Aliyev και ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας Nikol Pashinyan υπέγραψαν σχετική συμφωνία.
Σύμφωνα με τις συμφωνίες, οι πλευρές παρέμειναν στις θέσεις που είχαν καταλάβει, ενώ ορισμένες περιοχές του Nagorno-Karabakh, μεταξύ αυτών οι περιοχές Aghdam, Kalbajar και Lachin, πέρασαν υπό τον έλεγχο του Aζερμπαϊτζάν.
Κατά μήκος της γραμμής επαφής και του διαδρόμου του Lachin αναπτύχθηκαν ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις.
Σύμφωνα με τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν, περίπου 3.000 στρατιώτες των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας και 100 άμαχοι σκοτώθηκαν στις συγκρούσεις στο Nagorno-Karabakh το 2020.
Οι αρχές της Αρμενίας δήλωσαν ότι από την αρμενική πλευρά σκοτώθηκαν περίπου 4.000 άτομα.
Στις 11 Ιανουαρίου 2021 πραγματοποιήθηκε συνάντηση στη Μόσχα μεταξύ των ηγετών της Ρωσίας, της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης υπογράφηκε νέα κοινή δήλωση, η οποία, μεταξύ άλλων, προέβλεπε την αποκατάσταση όλων των οικονομικών και μεταφορικών συνδέσεων στην περιοχή.
Προτάσεις για την οριοθέτηση των συνόρων και ειρηνευτική συμφωνία
Στις 26 Νοεμβρίου 2021, σε συνομιλίες στο Sochi, οι ηγέτες της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας συμφώνησαν να λάβουν μέτρα για την ενίσχυση της σταθερότητας και της ασφάλειας στα αζερο-αρμενικά σύνορα και συζήτησαν την ανάγκη σύστασης διμερούς επιτροπής για την οριοθέτηση των συνόρων και την επακόλουθη χάραξή τους.
Στις 10 Μαρτίου 2022, το Αζερμπαϊτζάν, μέσω διαμεσολαβητών της Ομάδας του Μινσκ του ΟΑΣΕ (ιδρύθηκε το 1992 για την επίλυση της σύγκρουσης του Καραμπάχ, συμπροεδρεύοντες: Ρωσία, ΗΠΑ και Γαλλία), απέστειλε στην Αρμενία προτάσεις για την υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας.
Οι προτάσεις περιλάμβαναν την αμοιβαία αναγνώριση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας των δύο κρατών, την επιβεβαίωση της απουσίας εδαφικών διεκδικήσεων μεταξύ τους και τη δέσμευση να μην προβάλλουν τέτοιες διεκδικήσεις στο μέλλον, την αποκήρυξη της απειλής χρήσης βίας, την οριοθέτηση και χάραξη των συνόρων, την εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων, το άνοιγμα μεταφορικών και άλλων διαύλων επικοινωνίας και την ανάπτυξη συνεργασίας σε άλλους τομείς κοινού ενδιαφέροντος.
Στις 14 Μαρτίου 2022, το Υπουργείο Εξωτερικών της Αρμενίας δήλωσε ότι η Δημοκρατία απευθύνθηκε στην Ομάδα του Μινσκ του ΟΑΣΕ για την οργάνωση διαπραγματεύσεων σχετικά με την υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας.
Στις 31 Μαρτίου, ο Nikol Pashinyan επιβεβαίωσε ότι για την Αρμενία είναι αποδεκτή η αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης της εδαφικής ακεραιότητας και του απαραβίαστου των συνόρων των δύο κρατών.
Ωστόσο, τόνισε ότι το ζήτημα του αρμενικού πληθυσμού της περιοχής του Karabakh πρέπει να επιλυθεί στο πλαίσιο μιας συνολικής αρμενο-αζερικής διευθέτησης.
Στις 6 Απριλίου 2022, στις Βρυξέλλες, οι Ilham Aliyev και Nikol Pashinyan πραγματοποίησαν συνάντηση με τη μεσολάβηση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel.
Μετά τις συνομιλίες, οι ηγέτες του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας ανέθεσαν στους υπουργούς Εξωτερικών των χωρών τους να ξεκινήσουν την προετοιμασία διαπραγματεύσεων για ειρηνευτική συμφωνία. Επιπλέον, επιτεύχθηκε συμφωνία για τη σύσταση, μέχρι το τέλος Απριλίου του ίδιου έτους, κοινής επιτροπής για την οριοθέτηση των συνόρων.
Στις 13 Απριλίου 2022, ο Nikol Pashinyan, μιλώντας στο αρμενικό κοινοβούλιο, δήλωσε ότι η Αρμενία ποτέ δεν είχε εδαφικές διεκδικήσεις έναντι του Αζερμπαϊτζάν, και το ζήτημα του Karabakh δεν είναι εδαφικό, αλλά ζήτημα δικαιωμάτων.
Νέες συγκρούσεις τον Σεπτέμβριο του 2022
Παρά την προετοιμασία για την υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας, η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν συνέχιζαν τακτικά να αλληλοκατηγορούνται για παραβιάσεις του καθεστώτος κατάπαυσης του πυρός στα σύνορα των δύο χωρών.
Μια νέα σοβαρή όξυνση της σύγκρουσης σημειώθηκε στις 13-14 Σεπτεμβρίου 2022.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας της Αρμενίας ανακοίνωσε ότι ως αποτέλεσμα σκοτώθηκαν ή αγνοούνται 207 άτομα.
Το Υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανέφερε 80 νεκρούς Αζέρους στρατιώτες.
Στις 13 Σεπτεμβρίου, η Αρμενία απευθύνθηκε στη Ρωσία, καθώς και στον Οργανισμό Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), μέλος του οποίου είναι η Αρμενία, ζητώντας στρατιωτική βοήθεια.
Ο CSTO αποφάσισε να επιλύσει την κατάσταση με διπλωματικά μέσα και απέστειλε αποστολή στην Αρμενία.
Συνάντηση στην Πράγα το 2022 και δήλωση για αμοιβαία αναγνώριση εδαφικής ακεραιότητας
Στις 6 Οκτωβρίου 2022, στην Πράγα, μετά από συνάντηση με τη συμμετοχή του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel και του Προέδρου της Γαλλίας Emmanuel Macron, οι Nikol Pashinyan και Ilham Aliyev επιβεβαίωσαν τη δέσμευση των χωρών τους στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και στη Διακήρυξη της Alma-Ata του 1991, σύμφωνα με τις οποίες και οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία η μία της άλλης.
Βάσει της Διακήρυξης, η Αρμενία αναγνωρίζει την εδαφική ακεραιότητα του Αζερμπαϊτζάν στα 86.600 τετραγωνικά χιλιόμετρα, εντός των οποίων περιλαμβάνεται και το Karabakh, ενώ το Αζερμπαϊτζάν αναγνωρίζει την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας στα 29.800 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Περαιτέρω διαβουλεύσεις για την ειρηνευτική συμφωνία
Στις 31 Οκτωβρίου 2022, στο Sochi, κατά τη διάρκεια τριμερούς συνάντησης των ηγετών της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, οι Vladimir Putin, Ilham Aliyev και Nikol Pashinyan συμφώνησαν σε κοινή δήλωση, στην οποία οι δύο χώρες δεσμεύτηκαν να απέχουν από τη χρήση βίας και την απειλή χρήσης βίας.
Επιπλέον, τόνισαν τη δέσμευσή τους στην τήρηση των προηγούμενων συμφωνιών και την ανάγκη για προετοιμασία ειρηνευτικής συνθήκης μεταξύ των χωρών.
Στις 22 Δεκεμβρίου 2022, ο Nikol Pashinyan ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της κυβέρνησης ότι η Αρμενία υπέβαλε στο Αζερμπαϊτζάν τις προτάσεις της για ειρηνευτική συμφωνία, βάσει των οποίων η Αρμενία είναι έτοιμη να υπογράψει συνθήκη.
Στις 14 Μαΐου 2023, ο Pashinyan και ο Aliyev πραγματοποίησαν διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες με τη συμμετοχή του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel.
Σύμφωνα με τον Michel, κατά τη διάρκεια της συνάντησης οι δύο πλευρές δήλωσαν ότι σέβονται την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Alma-Ata του 1991. Επιπλέον, οι ηγέτες των δύο δημοκρατιών συμφώνησαν να επαναλάβουν τον διάλογο για την οριοθέτηση των συνόρων.
Στις 17 Μαΐου 2023, κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Ρέικιαβικ (Ισλανδία), ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας Nikol Pashinyan επιβεβαίωσε ότι η Αρμενία αναγνωρίζει την κυριαρχία του Αζερμπαϊτζάν εντός των συνόρων του, σε έκταση 86.600 τετραγωνικών χιλιομέτρων, εντός των οποίων περιλαμβάνεται και το Karabakh.
Λίγες ημέρες αργότερα, στις 25 Μαΐου, στη σύνοδο της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (EEU) στη Μόσχα, ο Pashinyan δήλωσε ότι οι δύο χώρες συμφώνησαν στην αμοιβαία αναγνώριση της εδαφικής ακεραιότητας. Ωστόσο, στις 29 Μαΐου, μιλώντας στο αρμενικό κοινοβούλιο, ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας δήλωσε ότι οι δύο πλευρές δεν έχουν ακόμη καταλήξει σε συμφωνία σχετικά με τους όρους της ειρηνευτικής συνθήκης.
Το ζήτημα του διαδρόμου του Lachin
Τον Δεκέμβριο του 2022, η Αρμενία δήλωσε ότι η διέλευση μέσω του διαδρόμου του Lachin, που συνδέει την Αρμενία με το Karabakh, είχε αποκλειστεί από ομάδα Αζέρων που «παρουσιάστηκαν ως περιβαλλοντικοί ακτιβιστές».
Στις 22 Δεκεμβρίου, η αρμενική πλευρά αρνήθηκε να συμμετάσχει στις προγραμματισμένες για τις 23 Δεκεμβρίου διαπραγματεύσεις στη Μόσχα μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των τριών χωρών σχετικά με την προετοιμασία της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Επιπλέον, ο Pashinyan κατηγόρησε τους Ρώσους ειρηνευτές ότι δεν τηρούν τις δεσμεύσεις τους για την ασφάλεια του διαδρόμου Lachin, όπως συμφωνήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2020.
Η Αρμενία κατέθεσε αρκετές προσφυγές στο Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ.
Στις 22 Φεβρουαρίου 2023, το Δικαστήριο αποφάσισε ότι το Αζερμπαϊτζάν πρέπει να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να διασφαλιστεί η ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων, οχημάτων και αγαθών.
Ωστόσο, τον Απρίλιο του 2023, στην είσοδο του διαδρόμου Lachin, στην γέφυρα Hakari πάνω από τον ποταμό Akera, στήθηκε φυλάκιο της Συνοριοφυλακής του Αζερμπαϊτζάν.
Τον Ιούνιο του 2023, μετά από ανταλλαγή πυρών μεταξύ Αρμενίων και Αζέρων συνοριοφυλάκων, οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν έκλεισαν την πρόσβαση στον διάδρομο.
Η Αρμενία έκανε λόγο για αποκλεισμό του Nagorno Karabakh και για ανθρωπιστική καταστροφή.
Ο πόλεμος του 2023
Στις 19 Σεπτεμβρίου 2023, το Αζερμπαϊτζάν ξεκίνησε στρατιωτική επιχείρηση στο Karabakh.
Το Υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε την έναρξη «αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων τοπικού χαρακτήρα» και απαίτησε την αποχώρηση των αρμενικών ενόπλων δυνάμεων από την περιοχή.
Η Αρμενία χαρακτήρισε τα γεγονότα «ευρείας κλίμακας επιθετικότητα» και δήλωσε ότι στο Karabakh δεν υπάρχουν Ένοπλες Δυνάμεις της Αρμενίας.
Στις 20 Σεπτεμβρίου, με τη μεσολάβηση Ρώσων ειρηνευτών, το Αζερμπαϊτζάν και οι αρχές του Karabakh κατέληξαν σε συμφωνία για κατάπαυση του πυρός.
Ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας Nikol Pashinyan, σε μήνυμα προς τον λαό της χώρας του, δήλωσε ότι η Αρμενία «δεν συμμετείχε στην προετοιμασία του υπογεγραμμένου κειμένου για το Karabakh και δεν ήταν μέρος των διαπραγματεύσεων».
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν αρκετοί γύροι διαπραγματεύσεων μεταξύ των εκπροσώπων του αρμενικού πληθυσμού του Karabakh και των αρχών του Αζερμπαϊτζάν, με αντικείμενο την ενσωμάτωση της περιοχής στη δημοκρατία.
Στις 28 Σεπτεμβρίου, ο πρόεδρος της μη αναγνωρισμένης Δημοκρατίας του Nagorno Karabakh, Samvel Shahramanyan, υπέγραψε διάταγμα για τη διάλυση όλων των κρατικών θεσμών και τον τερματισμό της ύπαρξης του Karabakh από την 1η Ιανουαρίου 2024.
Ο αρμενικός πληθυσμός του Karabakh άρχισε μαζικά να εγκαταλείπει την περιοχή.
Στις 17 Απριλίου 2024, βάσει απόφασης της ανώτατης ηγεσίας της Ρωσίας και του Αζερμπαϊτζάν, ξεκίνησε η πρόωρη αποχώρηση των Ρώσων ειρηνευτών από το Karabakh.
Στις 12 Ιουνίου του ίδιου έτους, το Υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
Συνάντηση στη Γρανάδα
Τον Οκτώβριο του 2023, στη Γρανάδα, στο περιθώριο της Συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, είχε προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί συνάντηση μεταξύ των ηγετών του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας με τη συμμετοχή της ΕΕ, της Γερμανίας και της Γαλλίας.
Οι πλευρές σχεδίαζαν να υπογράψουν διακήρυξη που θα αποτελούσε τη βάση για την επίσημη αμοιβαία αναγνώριση της εδαφικής ακεραιότητας.
Ωστόσο, ο Ilham Aliyev αρνήθηκε να συμμετάσχει στη συνάντηση εάν δεν συμμετείχε η Τουρκία στις διαπραγματεύσεις.
Ως αποτέλεσμα, στη Γρανάδα μετέβη μόνο ο Nikol Pashinyan.
Στις 5 Οκτωβρίου 2023 υπέγραψε διακήρυξη, στην οποία αναγνωρίζεται η εδαφική έκταση του Αζερμπαϊτζάν στα 86.600 τ.χλμ., συμπεριλαμβανομένου του Karabakh.
Το φθινόπωρο του 2023, ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας Nikol Pashinyan δήλωσε ότι για να επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία, oι δύο χώρες πρέπει να τηρήσουν τρεις βασικές αρχές επίλυσης.
- Η πρώτη είναι η αμοιβαία αναγνώριση της εδαφικής ακεραιότητας της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, με την κατανόηση ότι η έκταση της Αρμενίας είναι 29.800 τ.χλμ. και του Αζερμπαϊτζάν 86.600 τ.χλμ.
- Η δεύτερη αρχή είναι η οριοθέτηση των συνόρων σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Alma-Ata του 1991. Ο Pashinyan πρόσθεσε ότι υπάρχει συμφωνία μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν πως για την οριοθέτηση των συνόρων θα χρησιμοποιηθούν οι χάρτες του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της πρώην ΕΣΣΔ από το 1974 έως το 1990.
- Η τρίτη αρχή ειρήνης, σύμφωνα με τον Αρμένιο πρωθυπουργό, είναι το άνοιγμα των περιφερειακών διαδρόμων μεταφορών και επικοινωνιών.
Η διαδικασία οριοθέτησης των συνόρων
Τον Απρίλιο του 2024, οι δύο χώρες συμφώνησαν στην οριοθέτηση των συνόρων σε περιοχές κοντά στο αρμενικό χωριό Baganis, το αζερμπαϊτζανικό Baganis Ayrim, το αρμενικό Voskepar, το αζερμπαϊτζανικό Ashaghy Askipara, το αρμενικό Kirants, το αζερμπαϊτζανικό Heyrimli, το αρμενικό Berkaber και το αζερμπαϊτζανικό Gyzylgadzhyly.
Στις 10 Απριλίου, κατά τη διάρκεια συζήτησης στο αρμενικό κοινοβούλιο για τη μεταβίβαση του ελέγχου των παραμεθόριων χωριών στο Μπακού, ο Nikol Pashinyan δήλωσε ότι το Ερεβάν είναι έτοιμο να ξεκινήσει τη διαδικασία οριοθέτησης των συνόρων σε τέσσερα χωριά της επαρχίας Tavush — Baganis Ayrim, Ashaghy Askipara, Heyrimly και Gyzylgadzhyly (τα οποία κατά την περίοδο της ΕΣΣΔ ανήκαν στη ΣΣΔ Αζερμπαϊτζάν). Παράλληλα πρόσθεσε ότι αν «δεν ξεκινήσει η οριοθέτηση, η επίθεση [του Αζερμπαϊτζάν κατά της Αρμενίας] θα είναι εγγυημένη».
Στις 19 Απριλίου 2024, κατά τη διάρκεια της όγδοης συνάντησης της επιτροπής του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας για την οριοθέτηση των συνόρων, συμφωνήθηκε η μεταβίβαση του ελέγχου των χωριών Baganis Ayrim, Ashaghy Askipara, Heyrimly και Gyzylgadzhyly στο Μπακού.
Στις 24 Μαΐου 2024, η Κρατική Συνοριακή Υπηρεσία του Αζερμπαϊτζάν ανέλαβε τον έλεγχο των περιοχών αυτών.
Η αντιπολίτευση της Αρμενίας κατηγόρησε τις επίσημες αρχές για μονομερείς παραχωρήσεις στο Μπακού, ενώ οι κάτοικοι των παραμεθόριων χωριών ξεκίνησαν διαδηλώσεις.
Από την πλευρά της, η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση ξεκίνησε διαδικασία καθαίρεσης του πρωθυπουργού, αλλά η προσπάθεια απέτυχε.
Τον Σεπτέμβριο του 2024, η κυβέρνηση της Αρμενίας δημοσίευσε το σχέδιο για την κύρωση των διατάξεων σχετικά με τη συνεργασία των κοινών επιτροπών οριοθέτησης των συνόρων με το Αζερμπαϊτζάν.
Η διαδικασία προετοιμασίας της ειρηνευτικής συμφωνίας
Στις 20 Ιουλίου 2024, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ilham Aliyev ανέφερε ότι το κείμενο της ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Μπακού και Ερεβάν έχει συμφωνηθεί κατά 80-90%.
Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, η Αρμενία απέσυρε από το σχέδιο τα άρθρα και τους όρους που σχετίζονται με το Nagorno Karabakh, κάτι που «άνοιξε το δρόμο για την περαιτέρω εξέλιξη της διαδικασίας».
Στις 18 Δεκεμβρίου 2024, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν δήλωσε ότι έχουν συμφωνηθεί 15 από τα 17 άρθρα της μελλοντικής ειρηνευτικής συμφωνίας.
Απομένουν να συμφωνηθούν τα άρθρα σχετικά με την αποχή από αμοιβαίες αγωγές και την μη εγκατάσταση ξένων δυνάμεων στα κοινά σύνορα.
Ο Ilham Aliyev τόνισε ξανά ότι η Αρμενία πρέπει να αλλάξει το σύνταγμά της και ότι η Ομάδα του Μινσκ της ΟΑΣΕ πρέπει να διαλυθεί.
Στις 8 Ιανουαρίου 2025, ο Nikol Pashinyan σε συνέντευξή του ανέφερε ότι η Αρμενία έχει στείλει στο Αζερμπαϊτζάν προτάσεις για δύο μη συμφωνημένα σημεία του σχεδίου της ειρηνευτικής συμφωνίας και ότι σε περίπτωση θετικής απάντησης είναι έτοιμη να την υπογράψει.
Στις 13 Μαρτίου 2025, το Υπουργείο Εξωτερικών της Αρμενίας ανακοίνωσε ότι το Ερεβάν και το Μπακού ολοκλήρωσαν τις διαπραγματεύσεις και συμφώνησαν στο σχέδιο συμφωνίας «Για την εγκαθίδρυση ειρήνης και διμερών σχέσεων μεταξύ της Δημοκρατίας της Αρμενίας και της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν».
Στις 10 Μαΐου 2025, ο υπουργός Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν, Jeyhun Bayramov, ανακοίνωσε ότι οι επαφές μεταξύ των χωρών για την ειρηνική διευθέτηση συνεχίζονται σε διάφορους τομείς, αλλά «σοβαρά βήματα από πλευράς Αρμενίας δεν παρατηρούνται προς το παρόν».
Το Αζερμπαϊτζάν συνεχίζει να συνδέει την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας με τη διάλυση της Ομάδας του Μινσκ της ΟΑΣΕ, των συνπροέδρων της οποίας είναι η Ρωσία, οι ΗΠΑ και η Γαλλία, καθώς και με την αλλαγή του Συντάγματος της Αρμενίας.
Ωστόσο, το Ερεβάν απέρριψε τις κατηγορίες από πλευράς Αζερμπαϊτζάν ότι καθυστερεί την προετοιμασία για την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Στις 26 Μαΐου, ο Nikol Pashinyan δήλωσε ότι το Ερεβάν είναι έτοιμο να διαλύσει την Ομάδα του Μινσκ ταυτόχρονα με την υπογραφή της ειρήνης με το Μπακού.
Επιπλέον, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι θα προωθήσει προσωπικά τις αλλαγές στο βασικό νόμο της Αρμενίας, αν το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν εγκρίνει τις προτεινόμενες τροπολογίες.
Στις 28 Μαΐου, ο Pashinyan δήλωσε ότι το Ερεβάν και το Μπακού έχουν συμφωνήσει το σχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας και «οι διαπραγματεύσεις έχουν ολοκληρωθεί».
Στις 10 Ιουλίου 2025, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ilham Aliyev, και ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, Nikol Pashinyan, είχαν συνάντηση στο Αμπού Ντάμπι (ΗΑΕ).
Το βασικό θέμα ήταν η επίλυση των διαφωνιών γύρω από την ειρηνευτική συμφωνία με σκοπό την υπογραφή της μέχρι το τέλος του έτους.
Οι Ilham Aliyev και Nikol Pashinyan συζήτησαν ζητήματα οριοθέτησης των συνόρων, το άνοιγμα και την ανάπτυξη των μεταφορικών δικτύων και την προκαταρκτική υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Οι ηγέτες των δύο χωρών έδωσαν επίσης εντολές στις κρατικές επιτροπές να συνεχίσουν τις εργασίες για την οριοθέτηση των συνόρων.
Στις 19 Ιουλίου 2025, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ilham Aliyev, σε διεθνές μίντια φόρουμ στο Khankendi δήλωσε ότι το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία είναι «πολύ κοντά» στην υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας. Παράλληλα, τόνισε ότι το Μπακού εξακολουθεί να επιμένει στην αλλαγή του Συντάγματος της Αρμενίας και στη διάλυση της Ομάδας του Μινσκ της ΟΑΣΕ.
Το ζήτημα του μεταφορικού διαδρόμου του Αζερμπαϊτζάν μέσω της Αρμενίας
Κατά τις διαπραγματεύσεις μεταξύ του Nikol Pashinyan και του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, Ilham Aliyev, στη συνάντηση στο Αμπού Ντάμπι, ένα από τα θέματα ήταν η δημιουργία ενός μεταφορικού δρόμου που θα συνδέει την κύρια επικράτεια του Αζερμπαϊτζάν με τον θύλακά του — την Αυτόνομη Δημοκρατία του Nakhchivan — μέσω της επαρχίας Syunik της Αρμενίας.
Στο Αζερμπαϊτζάν, αυτός ο δρόμος είναι γνωστός ως ο Zangezur Corridor.
Στην Αρμενία, η δημιουργία του θεωρείται ως ένα έργο ανάπτυξης των μεταφορικών επικοινωνιών και της αντίστοιχης υποδομής με την ονομασία «Σταυροδρόμι της Ειρήνης» (Crossroads of Peace).
Μετά τις διαπραγματεύσεις στο Αμπού Ντάμπι, σε ορισμένα περιφερειακά μέσα ενημέρωσης εμφανίστηκαν πληροφορίες ότι οι ΗΠΑ πρότειναν να παραχωρήσουν τον έλεγχο του προγραμματιζόμενου μεταφορικού διαδρόμου μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας σε μια ιδιωτική εταιρεία.
Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, Tom Barrett, σημείωσε ότι η Ουάσινγκτον είναι έτοιμη να νοικιάσει για 100 χρόνια τμήμα της αρμενικής επικράτειας από όπου θα διέρχονται οι επικοινωνίες.
Ωστόσο, το αρμενικό Υπουργείο Εξωτερικών διέψευσε τα σχέδια παραχώρησης του ελέγχου του διαδρόμου σε άλλη χώρα.
Στις 16 Ιουλίου 2025, ο Nikol Pashinyan δήλωσε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν όσον αφορά το άνοιγμα των επικοινωνιών.
Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τον Pashinyan, το Ερεβάν εξετάζει το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας ιδιωτικής εταιρείας που θα προσελκύσει επενδύσεις και θα διαχειριστεί το έργο «Crossroads of Peace».
Στις 22 Ιουλίου 2025, η ισπανική εφημερίδα Periodista Digital δημοσίευσε άρθρο στο οποίο, μεταξύ άλλων, αναφερόταν ότι το Αζερμπαϊτζάν και οι ΗΠΑ συμφώνησαν να υπογράψουν μνημόνιο κατανόησης για τη δημιουργία μεταφορικού διαδρόμου, που στο έγγραφο αποκαλείται «Trump Bridge».
Ιδιώτες επενδυτές και ιδιωτικός στρατός
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο διάδρομος μήκους 42 χιλιομέτρων, που θα συνδέει το κύριο μέρος του Αζερμπαϊτζάν με το Nakhchivan, θα περνά μέσω της επαρχίας Syunik της Αρμενίας.
Η διαχείρισή του θα ανατεθεί σε μια ιδιωτική αμερικανική εταιρεία, η οποία θα λαμβάνει το 40% των εσόδων, ενώ η Αρμενία μόλις το 30%.
Η ασφάλεια θα εξασφαλίζεται από ιδιωτική αμερικανική στρατιωτική εταιρεία με προσωπικό έως 1.000 άτομα.
Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, τυπικά η Αρμενία θα διατηρήσει την κυριαρχία της, όμως ο έλεγχος θα περάσει ουσιαστικά στις ΗΠΑ για 99 χρόνια.
Στις 23 Ιουλίου 2025, η κυβέρνηση της Αρμενίας, σχολιάζοντας τη δημοσίευση, την χαρακτήρισε ως άλλη μία μορφή υβριδικού πολέμου και χειραγωγημένης προπαγάνδας.
www.bankingnews.gr
Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν είχαν τεράστιες εδαφικές διαφορές - με αποκορύφωμα την περίπτωση του Nagorno - Karabakh - ακόμα και όταν αποτελούσαν Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης.
Τα τελευταία χρόνια, μια σειρά από πολεμικές συγκρούσεις είχαν ως αποτέλεσμα οι Αζέροι να καταφέρουν να διώξουν τους Αρμένιους από την περιοχή του Nagorno - Karabakh και οι δύο πλευρές να μπορέσουν να καταλήξουν σε συμβιβαστικές λύσεις για τις εδαφικές τους διαφορές.
Το μήνυμα Trump
Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Donald Trump επιβεβαίωσε ότι ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ilham Aliyev και ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας Nikol Pashinyan θα υπογράψουν την ειρηνευτική συμφωνία στις ΗΠΑ.
«Την Παρασκευή, 8 Αυγούστου, ο Πρόεδρος Aliyev και ο Πρωθυπουργός Pashinyan θα ενωθούν μαζί μου στον Λευκό Οίκο για την επίσημη τελετή υπογραφής της ειρηνευτικής συμφωνίας» ανέφερε σε ανάρτηση του στο Truth Social o Trump.
Υπό την προεδρία μου
Όπως είπε, οι ηγέτες της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν θα υπογράψουν στην Ουάσινγκτον, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Πολιτειών, μια «ιστορική» συμφωνία ειρήνης για να βάλουν τέλος στην εδαφική σύγκρουση που φέρνει αντιμέτωπες εδώ και δεκαετίες αυτές τις δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες.
«Πολλοί ηγέτες επιχείρησαν να βάλουν τέλος στον πόλεμο, χωρίς επιτυχία, μέχρι που αυτό επιτεύχθηκε τώρα, χάρη στον TRUMP» υπογράμμισε ο Αμερικανός πρόεδρος, αναφέροντας πως μια «τελετή υπογραφής της ειρήνης» θα οργανωθεί στη διάρκεια αυτής της «ιστορικής συνόδου κορυφής» με τη συμμετοχή του αζέρου προέδρου Ilham Aliyev και του αρμένιου πρωθυπουργού Nikol Pashinyan.
Οδός Trump
Ο Αμερικανός πρόεδρος θα υποδεχθεί αρχικά τους δύο ηγέτες χωριστά και θα υπογράψει με καθέναν μια διμερή συμφωνία ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη χώρα τους, πριν από την υπογραφή της τριμερούς συμφωνίας που θα πραγματοποιηθεί στις 16:15 ( 23:15 ώρα Ελλάδας).
Σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο CBS, το κείμενο της συμφωνίας δίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες δικαιώματα διαμόρφωσης ενός διαδρόμου 43 χιλιομέτρων στο αρμενικό έδαφος, ο οποίος θα ονομασθεί «Οδός Trump για τη διεθνή ειρήνη και ευημερία» ή TRIPP (Trump Route for International Peace and Prosperity).
Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε σε ερωτήσεις του Γαλλικού Πρακτορείου σχετικά με τις πληροφορίες αυτές.
Δικαιώματα σε ΗΠΑ
Το πρακτορείο Reuters μετέδωσε ότι η συνάντηση Trump–Aliyev–Pashinyan θα καταλήξει στην υπογραφή ενός πλαισίου ειρηνευτικής συμφωνίας, το οποίο θα παρέχει στις Ηνωμένες Πολιτείες αποκλειστικά δικαιώματα στην ανάπτυξη ενός διαμετακομιστικού διαδρόμου μέσω του Νότιου Καυκάσου.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στον Λευκό Οίκο θα υπογραφεί ένα έγγραφο που στοχεύει στον καθορισμό «συγκεκριμένου δρόμου προς την ειρήνη» και την επίλυση μιας μακροχρόνιας διαμάχης για τις μεταφορές.
Το πρακτορείο τονίζει ότι το Αζερμπαϊτζάν επιδιώκει τη δημιουργία ενός διαδρόμου μεταφορών μέσω της αρμενικής επικράτειας, ο οποίος θα συνδέει το κυρίως έδαφος της χώρας με τον αποκλεισμένο θύλακά της, τη Νacxivan.
Τι λέει η Αρμενία
Η Αρμενία επιβεβαίωσε ότι ο Pashinyan θα έχει συνομιλία με τον Αμερικανό πρόεδρο «για την ενίσχυση της στρατηγικής σύμπραξης ανάμεσα στην Αρμενία και τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Η αρμενική κυβέρνηση πρόσθεσε πως μια «τριμερής σύνοδος (...) με τον Donald Trump και τον Αζέρο πρόεδρο θα πραγματοποιηθεί επίσης για να συμβάλει στην ειρήνη, την ολοκλήρωση και την οικονομική συνεργασία στην περιοχή».
Η σύγκρουση του Nagorno Karabakh
Οι σχέσεις μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας οξύνθηκαν μετά το 1988, όταν η αυτόνομη περιοχή του Nagorno-Karabakh ανακοίνωσε την αποχώρησή της από τη σύνθεση της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν.
Η ανακήρυξη το 1991 της Δημοκρατίας του Nagorno-Karabakh (μη αναγνωρισμένη NKR, 1991-2023) έδωσε την αφορμή για ανοιχτή ένοπλη αντιπαράθεση μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας για τον έλεγχο της περιοχής.
Κατά τη διάρκεια της ένοπλης σύγκρουσης την περίοδο του 1992-1994, το Αζερμπαϊτζάν έχασε τον έλεγχο του Nagorno-Karabakh και των επτά παρακείμενων περιοχών του.
Οι εχθροπραξίες τερματίστηκαν το 1994, ωστόσο η πολιτική διαδικασία επίλυσης δεν απέδωσε αποτελέσματα.
Κατά τις επόμενες δεκαετίες, το Karabakh συνέχισε να αποτελεί αμφιλεγόμενο ζήτημα στις σχέσεις των δύο χωρών.
Το Αζερμπαϊτζάν επέμενε στην αποκατάσταση της εδαφικής του ακεραιότητας.
Οι αρχές της Αρμενίας δήλωναν την ανάγκη αυτοδιάθεσης του Karabakh και την αναγνώριση του καθεστώτος του από τη διεθνή κοινότητα.
Οι πλευρές κατηγορούσαν η μία την άλλη για παραβιάσεις της εκεχειρίας, και στα σύνορα σημειώνονταν τόσο μεγάλες ένοπλες συγκρούσεις όσο και τοπικά περιστατικά.
Κλιμάκωση το 2020
Τον Σεπτέμβριο του 2020, στην περιοχή ξέσπασαν και πάλι ενεργές εχθροπραξίες, οι οποίες τερματίστηκαν μόνο αφού στις 9 Νοεμβρίου 2020 ο Πρόεδρος της Ρωσίας Vladimir Putin, ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ilham Aliyev και ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας Nikol Pashinyan υπέγραψαν σχετική συμφωνία.
Σύμφωνα με τις συμφωνίες, οι πλευρές παρέμειναν στις θέσεις που είχαν καταλάβει, ενώ ορισμένες περιοχές του Nagorno-Karabakh, μεταξύ αυτών οι περιοχές Aghdam, Kalbajar και Lachin, πέρασαν υπό τον έλεγχο του Aζερμπαϊτζάν.
Κατά μήκος της γραμμής επαφής και του διαδρόμου του Lachin αναπτύχθηκαν ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις.
Σύμφωνα με τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν, περίπου 3.000 στρατιώτες των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας και 100 άμαχοι σκοτώθηκαν στις συγκρούσεις στο Nagorno-Karabakh το 2020.
Οι αρχές της Αρμενίας δήλωσαν ότι από την αρμενική πλευρά σκοτώθηκαν περίπου 4.000 άτομα.
Στις 11 Ιανουαρίου 2021 πραγματοποιήθηκε συνάντηση στη Μόσχα μεταξύ των ηγετών της Ρωσίας, της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης υπογράφηκε νέα κοινή δήλωση, η οποία, μεταξύ άλλων, προέβλεπε την αποκατάσταση όλων των οικονομικών και μεταφορικών συνδέσεων στην περιοχή.
Προτάσεις για την οριοθέτηση των συνόρων και ειρηνευτική συμφωνία
Στις 26 Νοεμβρίου 2021, σε συνομιλίες στο Sochi, οι ηγέτες της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας συμφώνησαν να λάβουν μέτρα για την ενίσχυση της σταθερότητας και της ασφάλειας στα αζερο-αρμενικά σύνορα και συζήτησαν την ανάγκη σύστασης διμερούς επιτροπής για την οριοθέτηση των συνόρων και την επακόλουθη χάραξή τους.
Στις 10 Μαρτίου 2022, το Αζερμπαϊτζάν, μέσω διαμεσολαβητών της Ομάδας του Μινσκ του ΟΑΣΕ (ιδρύθηκε το 1992 για την επίλυση της σύγκρουσης του Καραμπάχ, συμπροεδρεύοντες: Ρωσία, ΗΠΑ και Γαλλία), απέστειλε στην Αρμενία προτάσεις για την υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας.
Οι προτάσεις περιλάμβαναν την αμοιβαία αναγνώριση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας των δύο κρατών, την επιβεβαίωση της απουσίας εδαφικών διεκδικήσεων μεταξύ τους και τη δέσμευση να μην προβάλλουν τέτοιες διεκδικήσεις στο μέλλον, την αποκήρυξη της απειλής χρήσης βίας, την οριοθέτηση και χάραξη των συνόρων, την εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων, το άνοιγμα μεταφορικών και άλλων διαύλων επικοινωνίας και την ανάπτυξη συνεργασίας σε άλλους τομείς κοινού ενδιαφέροντος.
Στις 14 Μαρτίου 2022, το Υπουργείο Εξωτερικών της Αρμενίας δήλωσε ότι η Δημοκρατία απευθύνθηκε στην Ομάδα του Μινσκ του ΟΑΣΕ για την οργάνωση διαπραγματεύσεων σχετικά με την υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας.
Στις 31 Μαρτίου, ο Nikol Pashinyan επιβεβαίωσε ότι για την Αρμενία είναι αποδεκτή η αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης της εδαφικής ακεραιότητας και του απαραβίαστου των συνόρων των δύο κρατών.
Ωστόσο, τόνισε ότι το ζήτημα του αρμενικού πληθυσμού της περιοχής του Karabakh πρέπει να επιλυθεί στο πλαίσιο μιας συνολικής αρμενο-αζερικής διευθέτησης.
Στις 6 Απριλίου 2022, στις Βρυξέλλες, οι Ilham Aliyev και Nikol Pashinyan πραγματοποίησαν συνάντηση με τη μεσολάβηση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel.
Μετά τις συνομιλίες, οι ηγέτες του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας ανέθεσαν στους υπουργούς Εξωτερικών των χωρών τους να ξεκινήσουν την προετοιμασία διαπραγματεύσεων για ειρηνευτική συμφωνία. Επιπλέον, επιτεύχθηκε συμφωνία για τη σύσταση, μέχρι το τέλος Απριλίου του ίδιου έτους, κοινής επιτροπής για την οριοθέτηση των συνόρων.
Στις 13 Απριλίου 2022, ο Nikol Pashinyan, μιλώντας στο αρμενικό κοινοβούλιο, δήλωσε ότι η Αρμενία ποτέ δεν είχε εδαφικές διεκδικήσεις έναντι του Αζερμπαϊτζάν, και το ζήτημα του Karabakh δεν είναι εδαφικό, αλλά ζήτημα δικαιωμάτων.
Νέες συγκρούσεις τον Σεπτέμβριο του 2022
Παρά την προετοιμασία για την υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας, η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν συνέχιζαν τακτικά να αλληλοκατηγορούνται για παραβιάσεις του καθεστώτος κατάπαυσης του πυρός στα σύνορα των δύο χωρών.
Μια νέα σοβαρή όξυνση της σύγκρουσης σημειώθηκε στις 13-14 Σεπτεμβρίου 2022.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας της Αρμενίας ανακοίνωσε ότι ως αποτέλεσμα σκοτώθηκαν ή αγνοούνται 207 άτομα.
Το Υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανέφερε 80 νεκρούς Αζέρους στρατιώτες.
Στις 13 Σεπτεμβρίου, η Αρμενία απευθύνθηκε στη Ρωσία, καθώς και στον Οργανισμό Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), μέλος του οποίου είναι η Αρμενία, ζητώντας στρατιωτική βοήθεια.
Ο CSTO αποφάσισε να επιλύσει την κατάσταση με διπλωματικά μέσα και απέστειλε αποστολή στην Αρμενία.
Συνάντηση στην Πράγα το 2022 και δήλωση για αμοιβαία αναγνώριση εδαφικής ακεραιότητας
Στις 6 Οκτωβρίου 2022, στην Πράγα, μετά από συνάντηση με τη συμμετοχή του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel και του Προέδρου της Γαλλίας Emmanuel Macron, οι Nikol Pashinyan και Ilham Aliyev επιβεβαίωσαν τη δέσμευση των χωρών τους στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και στη Διακήρυξη της Alma-Ata του 1991, σύμφωνα με τις οποίες και οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία η μία της άλλης.
Βάσει της Διακήρυξης, η Αρμενία αναγνωρίζει την εδαφική ακεραιότητα του Αζερμπαϊτζάν στα 86.600 τετραγωνικά χιλιόμετρα, εντός των οποίων περιλαμβάνεται και το Karabakh, ενώ το Αζερμπαϊτζάν αναγνωρίζει την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας στα 29.800 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Περαιτέρω διαβουλεύσεις για την ειρηνευτική συμφωνία
Στις 31 Οκτωβρίου 2022, στο Sochi, κατά τη διάρκεια τριμερούς συνάντησης των ηγετών της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, οι Vladimir Putin, Ilham Aliyev και Nikol Pashinyan συμφώνησαν σε κοινή δήλωση, στην οποία οι δύο χώρες δεσμεύτηκαν να απέχουν από τη χρήση βίας και την απειλή χρήσης βίας.
Επιπλέον, τόνισαν τη δέσμευσή τους στην τήρηση των προηγούμενων συμφωνιών και την ανάγκη για προετοιμασία ειρηνευτικής συνθήκης μεταξύ των χωρών.
Στις 22 Δεκεμβρίου 2022, ο Nikol Pashinyan ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της κυβέρνησης ότι η Αρμενία υπέβαλε στο Αζερμπαϊτζάν τις προτάσεις της για ειρηνευτική συμφωνία, βάσει των οποίων η Αρμενία είναι έτοιμη να υπογράψει συνθήκη.
Στις 14 Μαΐου 2023, ο Pashinyan και ο Aliyev πραγματοποίησαν διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες με τη συμμετοχή του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel.
Σύμφωνα με τον Michel, κατά τη διάρκεια της συνάντησης οι δύο πλευρές δήλωσαν ότι σέβονται την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Alma-Ata του 1991. Επιπλέον, οι ηγέτες των δύο δημοκρατιών συμφώνησαν να επαναλάβουν τον διάλογο για την οριοθέτηση των συνόρων.
Στις 17 Μαΐου 2023, κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Ρέικιαβικ (Ισλανδία), ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας Nikol Pashinyan επιβεβαίωσε ότι η Αρμενία αναγνωρίζει την κυριαρχία του Αζερμπαϊτζάν εντός των συνόρων του, σε έκταση 86.600 τετραγωνικών χιλιομέτρων, εντός των οποίων περιλαμβάνεται και το Karabakh.
Λίγες ημέρες αργότερα, στις 25 Μαΐου, στη σύνοδο της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (EEU) στη Μόσχα, ο Pashinyan δήλωσε ότι οι δύο χώρες συμφώνησαν στην αμοιβαία αναγνώριση της εδαφικής ακεραιότητας. Ωστόσο, στις 29 Μαΐου, μιλώντας στο αρμενικό κοινοβούλιο, ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας δήλωσε ότι οι δύο πλευρές δεν έχουν ακόμη καταλήξει σε συμφωνία σχετικά με τους όρους της ειρηνευτικής συνθήκης.
Το ζήτημα του διαδρόμου του Lachin
Τον Δεκέμβριο του 2022, η Αρμενία δήλωσε ότι η διέλευση μέσω του διαδρόμου του Lachin, που συνδέει την Αρμενία με το Karabakh, είχε αποκλειστεί από ομάδα Αζέρων που «παρουσιάστηκαν ως περιβαλλοντικοί ακτιβιστές».
Στις 22 Δεκεμβρίου, η αρμενική πλευρά αρνήθηκε να συμμετάσχει στις προγραμματισμένες για τις 23 Δεκεμβρίου διαπραγματεύσεις στη Μόσχα μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των τριών χωρών σχετικά με την προετοιμασία της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Επιπλέον, ο Pashinyan κατηγόρησε τους Ρώσους ειρηνευτές ότι δεν τηρούν τις δεσμεύσεις τους για την ασφάλεια του διαδρόμου Lachin, όπως συμφωνήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2020.
Η Αρμενία κατέθεσε αρκετές προσφυγές στο Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ.
Στις 22 Φεβρουαρίου 2023, το Δικαστήριο αποφάσισε ότι το Αζερμπαϊτζάν πρέπει να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να διασφαλιστεί η ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων, οχημάτων και αγαθών.
Ωστόσο, τον Απρίλιο του 2023, στην είσοδο του διαδρόμου Lachin, στην γέφυρα Hakari πάνω από τον ποταμό Akera, στήθηκε φυλάκιο της Συνοριοφυλακής του Αζερμπαϊτζάν.
Τον Ιούνιο του 2023, μετά από ανταλλαγή πυρών μεταξύ Αρμενίων και Αζέρων συνοριοφυλάκων, οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν έκλεισαν την πρόσβαση στον διάδρομο.
Η Αρμενία έκανε λόγο για αποκλεισμό του Nagorno Karabakh και για ανθρωπιστική καταστροφή.
Ο πόλεμος του 2023
Στις 19 Σεπτεμβρίου 2023, το Αζερμπαϊτζάν ξεκίνησε στρατιωτική επιχείρηση στο Karabakh.
Το Υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε την έναρξη «αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων τοπικού χαρακτήρα» και απαίτησε την αποχώρηση των αρμενικών ενόπλων δυνάμεων από την περιοχή.
Η Αρμενία χαρακτήρισε τα γεγονότα «ευρείας κλίμακας επιθετικότητα» και δήλωσε ότι στο Karabakh δεν υπάρχουν Ένοπλες Δυνάμεις της Αρμενίας.
Στις 20 Σεπτεμβρίου, με τη μεσολάβηση Ρώσων ειρηνευτών, το Αζερμπαϊτζάν και οι αρχές του Karabakh κατέληξαν σε συμφωνία για κατάπαυση του πυρός.
Ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας Nikol Pashinyan, σε μήνυμα προς τον λαό της χώρας του, δήλωσε ότι η Αρμενία «δεν συμμετείχε στην προετοιμασία του υπογεγραμμένου κειμένου για το Karabakh και δεν ήταν μέρος των διαπραγματεύσεων».
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν αρκετοί γύροι διαπραγματεύσεων μεταξύ των εκπροσώπων του αρμενικού πληθυσμού του Karabakh και των αρχών του Αζερμπαϊτζάν, με αντικείμενο την ενσωμάτωση της περιοχής στη δημοκρατία.
Στις 28 Σεπτεμβρίου, ο πρόεδρος της μη αναγνωρισμένης Δημοκρατίας του Nagorno Karabakh, Samvel Shahramanyan, υπέγραψε διάταγμα για τη διάλυση όλων των κρατικών θεσμών και τον τερματισμό της ύπαρξης του Karabakh από την 1η Ιανουαρίου 2024.
Ο αρμενικός πληθυσμός του Karabakh άρχισε μαζικά να εγκαταλείπει την περιοχή.
Στις 17 Απριλίου 2024, βάσει απόφασης της ανώτατης ηγεσίας της Ρωσίας και του Αζερμπαϊτζάν, ξεκίνησε η πρόωρη αποχώρηση των Ρώσων ειρηνευτών από το Karabakh.
Στις 12 Ιουνίου του ίδιου έτους, το Υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
Συνάντηση στη Γρανάδα
Τον Οκτώβριο του 2023, στη Γρανάδα, στο περιθώριο της Συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, είχε προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί συνάντηση μεταξύ των ηγετών του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας με τη συμμετοχή της ΕΕ, της Γερμανίας και της Γαλλίας.
Οι πλευρές σχεδίαζαν να υπογράψουν διακήρυξη που θα αποτελούσε τη βάση για την επίσημη αμοιβαία αναγνώριση της εδαφικής ακεραιότητας.
Ωστόσο, ο Ilham Aliyev αρνήθηκε να συμμετάσχει στη συνάντηση εάν δεν συμμετείχε η Τουρκία στις διαπραγματεύσεις.
Ως αποτέλεσμα, στη Γρανάδα μετέβη μόνο ο Nikol Pashinyan.
Στις 5 Οκτωβρίου 2023 υπέγραψε διακήρυξη, στην οποία αναγνωρίζεται η εδαφική έκταση του Αζερμπαϊτζάν στα 86.600 τ.χλμ., συμπεριλαμβανομένου του Karabakh.
Το φθινόπωρο του 2023, ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας Nikol Pashinyan δήλωσε ότι για να επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία, oι δύο χώρες πρέπει να τηρήσουν τρεις βασικές αρχές επίλυσης.
- Η πρώτη είναι η αμοιβαία αναγνώριση της εδαφικής ακεραιότητας της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, με την κατανόηση ότι η έκταση της Αρμενίας είναι 29.800 τ.χλμ. και του Αζερμπαϊτζάν 86.600 τ.χλμ.
- Η δεύτερη αρχή είναι η οριοθέτηση των συνόρων σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Alma-Ata του 1991. Ο Pashinyan πρόσθεσε ότι υπάρχει συμφωνία μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν πως για την οριοθέτηση των συνόρων θα χρησιμοποιηθούν οι χάρτες του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της πρώην ΕΣΣΔ από το 1974 έως το 1990.
- Η τρίτη αρχή ειρήνης, σύμφωνα με τον Αρμένιο πρωθυπουργό, είναι το άνοιγμα των περιφερειακών διαδρόμων μεταφορών και επικοινωνιών.
Η διαδικασία οριοθέτησης των συνόρων
Τον Απρίλιο του 2024, οι δύο χώρες συμφώνησαν στην οριοθέτηση των συνόρων σε περιοχές κοντά στο αρμενικό χωριό Baganis, το αζερμπαϊτζανικό Baganis Ayrim, το αρμενικό Voskepar, το αζερμπαϊτζανικό Ashaghy Askipara, το αρμενικό Kirants, το αζερμπαϊτζανικό Heyrimli, το αρμενικό Berkaber και το αζερμπαϊτζανικό Gyzylgadzhyly.
Στις 10 Απριλίου, κατά τη διάρκεια συζήτησης στο αρμενικό κοινοβούλιο για τη μεταβίβαση του ελέγχου των παραμεθόριων χωριών στο Μπακού, ο Nikol Pashinyan δήλωσε ότι το Ερεβάν είναι έτοιμο να ξεκινήσει τη διαδικασία οριοθέτησης των συνόρων σε τέσσερα χωριά της επαρχίας Tavush — Baganis Ayrim, Ashaghy Askipara, Heyrimly και Gyzylgadzhyly (τα οποία κατά την περίοδο της ΕΣΣΔ ανήκαν στη ΣΣΔ Αζερμπαϊτζάν). Παράλληλα πρόσθεσε ότι αν «δεν ξεκινήσει η οριοθέτηση, η επίθεση [του Αζερμπαϊτζάν κατά της Αρμενίας] θα είναι εγγυημένη».
Στις 19 Απριλίου 2024, κατά τη διάρκεια της όγδοης συνάντησης της επιτροπής του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας για την οριοθέτηση των συνόρων, συμφωνήθηκε η μεταβίβαση του ελέγχου των χωριών Baganis Ayrim, Ashaghy Askipara, Heyrimly και Gyzylgadzhyly στο Μπακού.
Στις 24 Μαΐου 2024, η Κρατική Συνοριακή Υπηρεσία του Αζερμπαϊτζάν ανέλαβε τον έλεγχο των περιοχών αυτών.
Η αντιπολίτευση της Αρμενίας κατηγόρησε τις επίσημες αρχές για μονομερείς παραχωρήσεις στο Μπακού, ενώ οι κάτοικοι των παραμεθόριων χωριών ξεκίνησαν διαδηλώσεις.
Από την πλευρά της, η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση ξεκίνησε διαδικασία καθαίρεσης του πρωθυπουργού, αλλά η προσπάθεια απέτυχε.
Τον Σεπτέμβριο του 2024, η κυβέρνηση της Αρμενίας δημοσίευσε το σχέδιο για την κύρωση των διατάξεων σχετικά με τη συνεργασία των κοινών επιτροπών οριοθέτησης των συνόρων με το Αζερμπαϊτζάν.
Η διαδικασία προετοιμασίας της ειρηνευτικής συμφωνίας
Στις 20 Ιουλίου 2024, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ilham Aliyev ανέφερε ότι το κείμενο της ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Μπακού και Ερεβάν έχει συμφωνηθεί κατά 80-90%.
Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, η Αρμενία απέσυρε από το σχέδιο τα άρθρα και τους όρους που σχετίζονται με το Nagorno Karabakh, κάτι που «άνοιξε το δρόμο για την περαιτέρω εξέλιξη της διαδικασίας».
Στις 18 Δεκεμβρίου 2024, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν δήλωσε ότι έχουν συμφωνηθεί 15 από τα 17 άρθρα της μελλοντικής ειρηνευτικής συμφωνίας.
Απομένουν να συμφωνηθούν τα άρθρα σχετικά με την αποχή από αμοιβαίες αγωγές και την μη εγκατάσταση ξένων δυνάμεων στα κοινά σύνορα.
Ο Ilham Aliyev τόνισε ξανά ότι η Αρμενία πρέπει να αλλάξει το σύνταγμά της και ότι η Ομάδα του Μινσκ της ΟΑΣΕ πρέπει να διαλυθεί.
Στις 8 Ιανουαρίου 2025, ο Nikol Pashinyan σε συνέντευξή του ανέφερε ότι η Αρμενία έχει στείλει στο Αζερμπαϊτζάν προτάσεις για δύο μη συμφωνημένα σημεία του σχεδίου της ειρηνευτικής συμφωνίας και ότι σε περίπτωση θετικής απάντησης είναι έτοιμη να την υπογράψει.
Στις 13 Μαρτίου 2025, το Υπουργείο Εξωτερικών της Αρμενίας ανακοίνωσε ότι το Ερεβάν και το Μπακού ολοκλήρωσαν τις διαπραγματεύσεις και συμφώνησαν στο σχέδιο συμφωνίας «Για την εγκαθίδρυση ειρήνης και διμερών σχέσεων μεταξύ της Δημοκρατίας της Αρμενίας και της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν».
Στις 10 Μαΐου 2025, ο υπουργός Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν, Jeyhun Bayramov, ανακοίνωσε ότι οι επαφές μεταξύ των χωρών για την ειρηνική διευθέτηση συνεχίζονται σε διάφορους τομείς, αλλά «σοβαρά βήματα από πλευράς Αρμενίας δεν παρατηρούνται προς το παρόν».
Το Αζερμπαϊτζάν συνεχίζει να συνδέει την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας με τη διάλυση της Ομάδας του Μινσκ της ΟΑΣΕ, των συνπροέδρων της οποίας είναι η Ρωσία, οι ΗΠΑ και η Γαλλία, καθώς και με την αλλαγή του Συντάγματος της Αρμενίας.
Ωστόσο, το Ερεβάν απέρριψε τις κατηγορίες από πλευράς Αζερμπαϊτζάν ότι καθυστερεί την προετοιμασία για την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Στις 26 Μαΐου, ο Nikol Pashinyan δήλωσε ότι το Ερεβάν είναι έτοιμο να διαλύσει την Ομάδα του Μινσκ ταυτόχρονα με την υπογραφή της ειρήνης με το Μπακού.
Επιπλέον, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι θα προωθήσει προσωπικά τις αλλαγές στο βασικό νόμο της Αρμενίας, αν το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν εγκρίνει τις προτεινόμενες τροπολογίες.
Στις 28 Μαΐου, ο Pashinyan δήλωσε ότι το Ερεβάν και το Μπακού έχουν συμφωνήσει το σχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας και «οι διαπραγματεύσεις έχουν ολοκληρωθεί».
Στις 10 Ιουλίου 2025, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ilham Aliyev, και ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, Nikol Pashinyan, είχαν συνάντηση στο Αμπού Ντάμπι (ΗΑΕ).
Το βασικό θέμα ήταν η επίλυση των διαφωνιών γύρω από την ειρηνευτική συμφωνία με σκοπό την υπογραφή της μέχρι το τέλος του έτους.
Οι Ilham Aliyev και Nikol Pashinyan συζήτησαν ζητήματα οριοθέτησης των συνόρων, το άνοιγμα και την ανάπτυξη των μεταφορικών δικτύων και την προκαταρκτική υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Οι ηγέτες των δύο χωρών έδωσαν επίσης εντολές στις κρατικές επιτροπές να συνεχίσουν τις εργασίες για την οριοθέτηση των συνόρων.
Στις 19 Ιουλίου 2025, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ilham Aliyev, σε διεθνές μίντια φόρουμ στο Khankendi δήλωσε ότι το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία είναι «πολύ κοντά» στην υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας. Παράλληλα, τόνισε ότι το Μπακού εξακολουθεί να επιμένει στην αλλαγή του Συντάγματος της Αρμενίας και στη διάλυση της Ομάδας του Μινσκ της ΟΑΣΕ.
Το ζήτημα του μεταφορικού διαδρόμου του Αζερμπαϊτζάν μέσω της Αρμενίας
Κατά τις διαπραγματεύσεις μεταξύ του Nikol Pashinyan και του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, Ilham Aliyev, στη συνάντηση στο Αμπού Ντάμπι, ένα από τα θέματα ήταν η δημιουργία ενός μεταφορικού δρόμου που θα συνδέει την κύρια επικράτεια του Αζερμπαϊτζάν με τον θύλακά του — την Αυτόνομη Δημοκρατία του Nakhchivan — μέσω της επαρχίας Syunik της Αρμενίας.
Στο Αζερμπαϊτζάν, αυτός ο δρόμος είναι γνωστός ως ο Zangezur Corridor.
Στην Αρμενία, η δημιουργία του θεωρείται ως ένα έργο ανάπτυξης των μεταφορικών επικοινωνιών και της αντίστοιχης υποδομής με την ονομασία «Σταυροδρόμι της Ειρήνης» (Crossroads of Peace).
Μετά τις διαπραγματεύσεις στο Αμπού Ντάμπι, σε ορισμένα περιφερειακά μέσα ενημέρωσης εμφανίστηκαν πληροφορίες ότι οι ΗΠΑ πρότειναν να παραχωρήσουν τον έλεγχο του προγραμματιζόμενου μεταφορικού διαδρόμου μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας σε μια ιδιωτική εταιρεία.
Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, Tom Barrett, σημείωσε ότι η Ουάσινγκτον είναι έτοιμη να νοικιάσει για 100 χρόνια τμήμα της αρμενικής επικράτειας από όπου θα διέρχονται οι επικοινωνίες.
Ωστόσο, το αρμενικό Υπουργείο Εξωτερικών διέψευσε τα σχέδια παραχώρησης του ελέγχου του διαδρόμου σε άλλη χώρα.
Στις 16 Ιουλίου 2025, ο Nikol Pashinyan δήλωσε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν όσον αφορά το άνοιγμα των επικοινωνιών.
Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τον Pashinyan, το Ερεβάν εξετάζει το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας ιδιωτικής εταιρείας που θα προσελκύσει επενδύσεις και θα διαχειριστεί το έργο «Crossroads of Peace».
Στις 22 Ιουλίου 2025, η ισπανική εφημερίδα Periodista Digital δημοσίευσε άρθρο στο οποίο, μεταξύ άλλων, αναφερόταν ότι το Αζερμπαϊτζάν και οι ΗΠΑ συμφώνησαν να υπογράψουν μνημόνιο κατανόησης για τη δημιουργία μεταφορικού διαδρόμου, που στο έγγραφο αποκαλείται «Trump Bridge».
Ιδιώτες επενδυτές και ιδιωτικός στρατός
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο διάδρομος μήκους 42 χιλιομέτρων, που θα συνδέει το κύριο μέρος του Αζερμπαϊτζάν με το Nakhchivan, θα περνά μέσω της επαρχίας Syunik της Αρμενίας.
Η διαχείρισή του θα ανατεθεί σε μια ιδιωτική αμερικανική εταιρεία, η οποία θα λαμβάνει το 40% των εσόδων, ενώ η Αρμενία μόλις το 30%.
Η ασφάλεια θα εξασφαλίζεται από ιδιωτική αμερικανική στρατιωτική εταιρεία με προσωπικό έως 1.000 άτομα.
Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, τυπικά η Αρμενία θα διατηρήσει την κυριαρχία της, όμως ο έλεγχος θα περάσει ουσιαστικά στις ΗΠΑ για 99 χρόνια.
Στις 23 Ιουλίου 2025, η κυβέρνηση της Αρμενίας, σχολιάζοντας τη δημοσίευση, την χαρακτήρισε ως άλλη μία μορφή υβριδικού πολέμου και χειραγωγημένης προπαγάνδας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών