Το ένα τρίτο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που εκπροσωπούν περίπου τον μισό πληθυσμό του μπλοκ, παραβιάζουν πλέον τους δημοσιονομικούς κανόνες της, με την Αυστρία να προστίθεται πρόσφατα στη λίστα.
Ο κατάλογος των εννέα χωρών που επιπλήττονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δόθηκε στη δημοσιότητα από τις Βρυξέλλες την Τετάρτη και αποτελεί τον μεγαλύτερο αριθμό από την εποχή της κρίσης χρέους της ευρωζώνης. Κάθε μία από αυτές διατηρεί δημοσιονομικό έλλειμμα άνω του 3% του ΑΕΠ.
Οι χώρες που κατονομάζονται θα τεθούν υπό αυστηρότερη επιτήρηση από τις Βρυξέλλες στο πλαίσιο της λεγόμενης «διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος» και ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πρόστιμα εάν δεν επιτύχουν τους δημοσιονομικούς στόχους που θα συμφωνήσουν με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η διεύρυνση της λίστας υπογραμμίζει τις γενικότερες δημοσιονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η περιοχή, σε μια περίοδο που τα κράτη επωμίζονται αυξημένα κόστη για επανεξοπλισμό λόγω της ρωσικής απειλής, επιπρόσθετα στις ήδη πιεσμένες δημόσιες δαπάνες εξαιτίας της αναιμικής ανάπτυξης και της γήρανσης του πληθυσμού.
Και η Αυστρία στο μικροσκόπιο
Η ένταξη της Αυστρίας -με έλλειμμα 4,7% το 2024- είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη, δεδομένου ότι στο παρελθόν ανήκε στις ελάχιστες χώρες που απολάμβαναν την υψηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση. Παραμένει σήμερα μία βαθμίδα κάτω από αυτήν στους τρεις βασικούς οίκους αξιολόγησης. Η αυστριακή κυβέρνηση βρίσκεται τώρα υπό αυστηρή εποπτεία, καθώς προσπαθεί να εξυγιάνει τα δημόσια οικονομικά αποφεύγοντας παράλληλα την επέκταση της ήδη τρίτης συνεχόμενης χρονιάς ύφεσης.
«Το άνοιγμα διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος λόγω ελλείμματος κρίνεται δικαιολογημένο για την Αυστρία», αναφέρεται στην έκθεση των Βρυξελλών. «Η Επιτροπή σκοπεύει να προτείνει στο Συμβούλιο το άνοιγμα διαδικασιών υπερβολικού ελλείμματος για την Αυστρία και να εισηγηθεί σχετικές συστάσεις για να τερματιστεί η κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος».
Πρώην υπέρμαχος της αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής, η Αυστρία έχει χαλαρώσει την πειθαρχία της λόγω γενναιόδωρων παροχών για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού και αυξημένων κοινωνικών δαπανών. Είναι επίσης η μόνη οικονομία της ΕΕ που προβλέπεται από την Επιτροπή να συρρικνωθεί φέτος.
Ο υπουργός Οικονομικών Markus Marterbauer, ο οποίος προέρχεται από τους Σοσιαλδημοκράτες και συμμετέχει σε τρικομματική κυβέρνηση από τον Μάρτιο, σχεδιάζει να επιτύχει τον στόχο ελλείμματος 3% του ΑΕΠ μόλις το 2028, παρά το γεγονός ότι έχει ήδη ανακοινώσει μέτρα εξοικονόμησης 6,3 δισ. ευρώ φέτος. Το κεντρώο υπουργικό συμβούλιο προσπαθεί να κατανείμει την επίπτωση των περικοπών στον χρόνο.
Οι υπόλοιπες χώρες που επιπλήττονται από τις Βρυξέλλες για παρόμοιες δημοσιονομικές παραβιάσεις είναι το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Σλοβακία και η Ρουμανία.
Την ίδια στιγμή, η Ιρλανδία, η Κύπρος, το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία εντοπίστηκαν από την Επιτροπή ως κράτη μέλη με τη μεγαλύτερη επιδείνωση σε σχέση με τους δημοσιονομικούς στόχους, χωρίς όμως συνέπειες, λόγω των υγιών επιπέδων ελλείμματος και χρέους.
Η ανάγκη για ευρωπαϊκό επανεξοπλισμό αποτελεί μία από τις δημοσιονομικές πιέσεις που έχει αναγνωρίσει η ΕΕ. Οι Βρυξέλλες έχουν χορηγήσει κάποια ευελιξία σε αυτό το σκέλος και 16 κράτη μέλη ζήτησαν δημοσιονομικό περιθώριο έως 1,5% του ΑΕΠ για στρατιωτικές δαπάνες, το οποίο θα εξαιρείται από την εποπτεία.
Η Γαλλία ξεχωρίζει
Μεταξύ των χωρών που παραβιάζουν τους κανόνες, η Γαλλία ξεχωρίζει, καθώς τα δημοσιονομικά της προβλήματα έχουν προκαλέσει ανησυχία στις αγορές. Ο Γάλλος πρωθυπουργός, François Bayrou, δεσμεύθηκε την περασμένη εβδομάδα για πολυετές σχέδιο προϋπολογισμού τον Ιούλιο, με στόχο τη μείωση του ελλείμματος. Το φετινό έλλειμμα στοχεύεται στο 5,4%, ενώ η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί προηγουμένως να το περιορίσει στο 3% έως το 2029.
Παρότι η Ιταλία παραμένει στη λίστα της Επιτροπής, οι προσπάθειές της για εξυγίανση των διογκωμένων δημόσιων οικονομικών της αναμένεται να οδηγήσουν σε έλλειμμα κάτω από το όριο της ΕΕ ήδη από του χρόνου.
Η Ρουμανία αντιμετωπίζει τη σοβαρότερη επίπληξη. Αξιωματούχοι των Βρυξελλών κάλεσαν την κυβέρνηση να υιοθετήσει άμεσα μέτρα για τον περιορισμό του ελλείμματος, μετά από μια ταραχώδη πολιτική περίοδο, χωρίς ωστόσο να προχωρήσουν στην επιβολή κυρώσεων ή στην αναστολή ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Οι οικονομίες που αποτυγχάνουν να διατηρήσουν τα ελλείμματα και τα επίπεδα χρέους κάτω από το 3% και 60% του ΑΕΠ αντίστοιχα, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν κυρώσεις, εφόσον οι κυβερνήσεις τους δεν περιορίσουν εγκαίρως τις δαπάνες ή δεν αυξήσουν τους φόρους — αν και αυτό το ενδεχόμενο δεν έχει υλοποιηθεί ποτέ στην πράξη.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών