Σχετικά Άρθρα
Σεισμός στο παγκόσμιο εμπόριο - Καταιγίδα ύφεσης φέρνουν οι δασμοί Trump
Γονάτισαν την Κίνα οι δασμοί Trump - Συναγερμός για τη μεταποίηση, πτώση - ρεκόρ τον Μάιο 2025
Με την πλάτη στον τοίχο βρίσκεται η Ευρώπη αδυνατώντας να διαχειριστεί την τριπλή απειλή των ΗΠΑ για Ουκρανία, ΝΑΤΟ και δασμούς. Πρόκειται για την «τέλεια καταιγίδα», που -όπως όλα δείχνουν- θα αναγκάσουν την ΕΕ σε μεγάλες παραχωρήσεις, ενώ τα σχέδια περί «ανεξάρτητης Ευρώπης» έχουν ήδη μπει στον πάγο. Οι Ευρωπαίοι καταβάλλουν προσπάθειες να διατηρήσουν την υποστήριξη του Trump κατά τη διάρκεια πέντε κρίσιμων εβδομάδων συνομιλιών για την Ουκρανία, το διατλαντικό εμπόριο και τη δέσμευση των ΗΠΑ για την ασφάλεια του ΝΑΤΟ.
Οι Ευρωπαίοι διαπραγματευτές ανησυχούν ολοένα και περισσότερο ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θα απαιτήσει παραχωρήσεις σε έναν τομέα ως αντάλλαγμα για υποστήριξη σε άλλον, αναγκάζοντας την ΕΕ είτε να θυσιάσει τις θεμελιώδεις αξίες της είτε να αποδεχτεί μια σκληρή ρήξη με την Ουάσιγκτον.
«Όλες αυτές οι κρίσεις, ταυτόχρονα… Είναι η τέλεια καταιγίδα», δήλωσε ο Josep Borrell, πρώην επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, που αποχώρησε τον Νοέμβριο. «Μπορεί να προσπαθήσει να μας πιέσει, και θα μπορούσε να μας στριμώξει από όλες τις πλευρές». «Θα μπορούσε να μας πει: “Αν δεν μου δώσετε μια καλή εμπορική συμφωνία, τότε δεν θα υποστηρίξουμε την Ουκρανία”. Ή: “Αν με πιέσετε να υποστηρίξω την Ουκρανία, τότε θα αυξήσουμε τις απαιτήσεις μας για να αυξήσετε τις στρατιωτικές σας δαπάνες για το ΝΑΤΟ”, για παράδειγμα».
Τα χειρότερα δυνατά σενάρια
Ανώτατοι αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν συζητήσει τα χειρότερα πιθανά σενάρια και στους τρεις τομείς. Αυτά -σύμφωνα με τους Financial Times- περιλαμβάνουν:
- Την πλήρη αναστολή της αμερικανικής στήριξης στην Ουκρανία, τη διακοπή ανταλλαγής πληροφοριών και την παρεμπόδιση της προμήθειας αμερικανικών όπλων από τις ευρωπαϊκές χώρες
- Έναν πλήρους κλίμακας εμπορικό πόλεμο με καταστροφικές συνέπειες για την οικονομική ανάπτυξη
- Την ταχεία απόσυρση αμερικανικών στρατευμάτων και στρατιωτικών δυνατοτήτων από την Ευρώπη.
«Η κατάσταση έχει μετατραπεί από σενάρια βέλτιστης έκβασης σε διαχείριση ζημιών», δήλωσε ένας ανώτατος αξιωματούχος της ΕΕ. «Στο εμπόριο, την άμυνα και την Ουκρανία, η επιλογή είναι ανάμεσα σε μια κακή έκβαση και μια πολύ κακή έκβαση».
Η Σύνοδος Κορυφής του G7
Ο Trump θα βρεθεί αντιμέτωπος με τους Ευρωπαίους ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής της G7 στον Καναδά σε 11 ημέρες, όπου οι αξιωματούχοι αναμένουν ότι θα ξεκαθαρίσει τη στάση του για την Ουκρανία και το σχέδιό του για τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θέλουν ο Trump να δεσμευτεί για συνεχιζόμενη στήριξη προς το Κίεβο, αλλά φοβούνται ότι επιδιώκει μια ειρηνευτική συμφωνία που θα αφήσει την Ουκρανία –και την υπόλοιπη Ευρώπη– ευάλωτη σε μελλοντική ρωσική επιθετικότητα.
Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ
Μία εβδομάδα αργότερα, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ θα συγκεντρωθούν στη Χάγη, με τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να ελπίζουν ότι οι υποσχέσεις τους για αυξημένες αμυντικές δαπάνες θα πείσουν τον Trump να διατηρήσει τη στήριξη των ΗΠΑ στην ευρωπαϊκή άμυνα και θα τον αποτρέψουν από το να μειώσει τις αναπτύξεις στρατευμάτων και όπλων.
Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ
Την επόμενη ημέρα, οι ηγέτες της ΕΕ θα συνεδριάσουν στις Βρυξέλλες γνωρίζοντας ότι έχουν λιγότερο από δύο εβδομάδες για να διαπραγματευτούν μια εμπορική συμφωνία με τον Trump και να αποφύγουν δασμούς 50% που θα μπορούσαν να καταστρέψουν την οικονομία της ηπείρου.
«Εμείς βλέπουμε [την Ουκρανία, την ευρωπαϊκή άμυνα και το εμπόριο] ως ξεχωριστά ζητήματα, αλλά για τον Trump είναι όλα το ίδιο: Βλέπει τα ίδια πρόσωπα να του παρουσιάζουν διάφορες ενοχλητικές απαιτήσεις. Δεν πρόκειται να τα αντιμετωπίσει διαφορετικά σε διαφορετικά πλαίσια», δήλωσε ένας ανώτατος Ευρωπαίος διπλωμάτης. «Επομένως, είμαστε ουσιαστικά μία ανάρτηση ή ένα σχόλιο σε συνέντευξη Τύπου μακριά από την καταστροφή σε τρία υπαρξιακά ζητήματα για την Ευρώπη: την άμυνα, την οικονομία και την ασφάλεια», πρόσθεσε. «Γι’ αυτό όλοι είναι τόσο τεταμένοι».
Η μεγαλύτερη ανησυχία της ΕΕ
Αυτός ο φόβος ότι ο Trump θα συνδυάσει τα ζητήματα σε μία ενιαία διαπραγμάτευση και θα χρησιμοποιήσει την έλλειψη προόδου σε έναν τομέα για να τιμωρήσει την ΕΕ σε άλλον, είναι η πιο επείγουσα ανησυχία στις Βρυξέλλες, όπως είπαν διπλωμάτες και αξιωματούχοι.
Οι συνεδριάσεις των πρέσβεων από τα 27 κράτη της ΕΕ τις τελευταίες εβδομάδες έχουν σημαδευτεί από ανησυχίες για την έλλειψη επιλογών του μπλοκ, σύμφωνα με αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για τις συνομιλίες. Η σταθερότητα σε έναν τομέα εμπεριέχει τον κίνδυνο αντιποίνων σε άλλον.
«[Οι συζητήσεις] είναι απλώς εξωπραγματικές», είπε ένας από τους αξιωματούχους. «Η απάντηση σε όλα τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι: η Αμερική. Και η Αμερική υποτίθεται ότι είναι ο στενότερός μας σύμμαχος».
Η μακροχρόνια πίεση της Γαλλίας για μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ανεξαρτησία από την Αμερική έχει αποκτήσει πολλούς περισσότερους υποστηρικτές από τότε που ο Trump επανεξελέγη τον περασμένο Νοέμβριο.
«Η επόμενη μεγάλη μας εποχή, το επόμενο μεγάλο ενωτικό εγχείρημα, είναι η οικοδόμηση μιας ανεξάρτητης Ευρώπης», δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ursula von der Leyen, σε ομιλία της την περασμένη εβδομάδα.
Ωστόσο, κατ’ ιδίαν, διπλωμάτες κρατών-μελών και αξιωματούχοι της ΕΕ ανησυχούν βαθιά για το πώς τα τρωτά σημεία της περιοχής ενδέχεται να διχάσουν τις χώρες που υποστηρίζουν τη λεγόμενη στρατηγική αυτονομία από εκείνες που πιστεύουν πως η διατλαντική σχέση πρέπει να διαφυλαχθεί με κάθε κόστος.
«Η σχέση με τις ΗΠΑ είναι θεμελιώδης… για να διατηρήσουμε τη δύναμη της Δύσης. Οι μοίρες μας είναι αλληλένδετες», δήλωσε η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Giorgia Meloni –ίσως η πιο στενή πολιτική σύμμαχος του Trump στην Ευρώπη– την περασμένη εβδομάδα. «[Ο διάλογος με την Ουάσιγκτον] πρέπει να διεξάγεται με σοφία και κοινή λογική, και με μια πιο πολιτική παρά γραφειοκρατική προσέγγιση», είπε η Meloni.
Η Alexandra de Hoop Scheffer, πρόεδρος του German Marshall Fund, είπε ότι οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες πλέον έχουν μια «πολύ πιο ρεαλιστική» προσέγγιση για τη διατλαντική σχέση. Αλλά πρόσθεσε: «Ποια είναι τα κοινά μας συμφέροντα; Δεν είχαμε ποτέ πραγματικά αυτή τη συζήτηση… Η πρόταση, η προσφορά, θα πρέπει να προέλθει από τις Βρυξέλλες και, ως προς αυτό, δεν είναι ακόμη προετοιμασμένες».
Οι συνεχείς μεταβολές στη στάση του Trump έχουν καταστήσει ακόμη πιο περίπλοκο τον συντονισμό των απαντήσεων μεταξύ των 27 κρατών-μελών για τα τρία ζητήματα.
Ενδείξεις ότι ο Trump χάνει την υπομονή του με τον Ρώσο πρόεδρο, Vladimir Putin, έχουν αναπτερώσει τις ελπίδες ότι μπορεί ακόμη και να στηρίξει περισσότερες κυρώσεις κατά της Μόσχας. Έχει επαινέσει τις προσπάθειες των εταίρων του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες, αλλά έχει επίσης απειλήσει με αποσύρσεις στρατευμάτων από την Ευρώπη. Και οι αλλεπάλληλες παλινωδίες του σχετικά με τις απειλές για δασμούς έχουν αφήσει πολλούς να αναρωτιούνται πόσο σοβαρά πρέπει να τον παίρνουν.
«Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στον εαυτό μας… να ξαναπέσει στην αυταπάτη ότι η καταιγίδα θα περάσει», δήλωσε η von der Leyen στην ομιλία της την περασμένη εβδομάδα. «Ότι τα πράγματα θα επιστρέψουν όπως ήταν πριν: αν μόνο τελείωνε ο πόλεμος, ή υπήρχε μια συμφωνία για τους δασμούς, ή οι επόμενες εκλογές είχαν διαφορετικό αποτέλεσμα. Όχι, δεν θα επιστρέψουν».
Ενώ ο μακροπρόθεσμος στόχος μιας πιο αυτόνομης Ευρώπης φαίνεται να κερδίζει έδαφος στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η βραχυπρόθεσμη απάντηση στο πώς θα διατηρηθεί η στήριξη των ΗΠΑ όσο η ήπειρος διαμορφώνει το εναλλακτικό της μέλλον αποδεικνύεται δύσκολη.
«Έχουμε πρόβλημα;» δήλωσε ένας ανώτατος αξιωματούχος της ΕΕ που συμμετέχει στις συζητήσεις. «Ναι. Έχουμε πρόβλημα».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών