Στην πράξη η Εταιρική Διακυβέρνηση είναι ένα πλαίσιο αξιών
Η πρόσφατη ψήφιση του νόμου 4706/2020 ενσωματώνει στην Ελληνική νομοθεσία την Ευρωπαϊκή οδηγία για την «Εταιρική διακυβέρνηση Ανωνύμων εταιρειών» και παρέχει ένα εξελιγμένο κανονιστικό πλαίσιο για τη Διοίκηση των εισηγμένων στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Εταιρειών.
Στη συνοδευτική έκθεση της Διεύθυνσης Επιστημονικών Μελετών της Βουλής στο σχέδιο του ψηφισθέντος νόμου αναφέρεται πως «…στοιχείο κλειδί για τη βελτίωση της οικονομικής αποτελεσματικότητας των εταιρειών είναι η εταιρική διακυβέρνηση» και ως εκ τούτου θα αναμέναμε το πεδίο εφαρμογής του νόμου, με την όποια κατά περίπτωση εξειδίκευση, να συμπεριελάμβανε και τις μη εισηγμένες ανώνυμες εταιρίες, τις Δημόσιες επιχειρήσεις αλλά και τους φορείς του ευρύτερου Δημοσίου τομέα όπως λχ τις Αναπτυξιακές εταιρείες των Δήμων.
Σύμφωνα με τη μελέτη του ΟΟΣΑ «Αρχές Εταιρικής Διακυβέρνησης ,(2004)» η εταιρική διακυβέρνηση αποτελεί ένα δομημένο σύστημα σχέσεων ανάμεσα στη Διοίκηση της εταιρείας, το Διοικητικό Συμβούλιο (ΔΣ), τους μετόχους της και τα λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη (πελάτες, προμηθευτές, χρηματοδότες, εργαζομένους, τη κυβέρνηση και τη κοινωνία).
Η εταιρική διακυβέρνηση αποτελεί τη πλατφόρμα μέσω της οποίας:
- προσεγγίζονται και τίθενται οι στόχοι της εταιρείας,
- προσδιορίζονται οι προτεραιότητες και τα μέσα επίτευξης των εταιρικών στόχων,
- εντοπίζονται οι βασικοί κίνδυνοι και οργανώνεται το σύστημα διαχείρισης αυτών
- καθίσταται δυνατή η παρακολούθηση της απόδοσης και η λογοδοσία της Διοίκησης .
Στην πράξη η Εταιρική Διακυβέρνηση είναι ένα πλαίσιο αξιών με βασικούς πυλώνες την Ανεξαρτησία, Αμεροληψία, Διαφάνεια, Γνωστοποίηση, Υπευθυνότητα, Αποτελεσματικότητα, Δικαιοσύνη, Λογοδοσία της Διοίκησης της επιχείρησης, όπου η λήψη αποφάσεων είναι το αποτέλεσμα διαβούλευσης όλων των ενδιαφερόμενων μερών, αποσκοπεί δε στην επίτευξη της ιδανικής ισορροπίας μεταξύ οικονομικών αποτελεσμάτων και κοινωνικού αποτυπώματος, μεταξύ προσωπικών και επιχειρηματικών επιδιώξεων .
Η ορθή εφαρμογή της Εταιρική Διακυβέρνησης προϋποθέτει
- την ουσιαστική συμμετοχή μη εκτελεστικών και ανεξάρτητων μη εκτελεστικών μελών στη λειτουργία και διαδικασία αποφάσεων και ελέγχου του ΔΣ,
- τη θέσπιση και τη λειτουργία μονάδας εσωτερικού ελέγχου,
- την υιοθέτηση εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας,
- τη θέσπιση και λειτουργία επιτροπών και υποεπιτροπών
Καθοριστικό στοιχείο στην αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα του Διοικητικού Συμβουλίου των εταιρειών είναι η πρόβλεψη κριτηρίων πολυμορφίας (diversity)
για την επιλογή των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου αλλά και η επιλογή/ διορισμός ενός επαρκούς αριθμού ανεξάρτητων μη εκτελεστικών μελών στη σύνθεση του (ο νόμος 4706/2020 ορίζει πως «δεν υπολείπονται του ενός τρίτου (1/3) του συνολικού αριθμού των μελών του ΔΣ και, πάντως, δεν είναι λιγότερα από δύο).
Η θετική συσχέτιση μεταξύ του ποσοστού των ανεξάρτητων μελών ΔΣ και της εταιρικής απόδοσης έχει μελετηθεί και τεκμηριωθεί (βλ Boards Of Directors And Corporate Financial Performance, Zahra & Pearce, Jun 1989) μιας και τα ανεξάρτητα μέλη εκτελεστικά και μη εκτελεστικά :
1.Εχουν προσωπικό κίνητρο να ενεργήσουν ως όργανα ελέγχου της διοίκησης για να
προστατεύσουν την ακεραιότητα και την υστεροφημία τους
2. Παρέχουν εξειδικευμένη γνώση και καινοτομική προσέγγιση (think out of the box)
3. Παρέχουν υψηλότερο βαθμό αντικειμενικότητας για την κατάσταση της εταιρίας και τις επιλογές της ειδικότερα σε περιόδους κρίσης και λήψης σημαντικών αποφάσεων όπως αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, συγχωνεύσεις, εξαγορές.
4. Παρέχουν την «έξωθεν καλή μαρτυρία» και αμβλύνουν την ένταση των αντικρουόμενων συμφερόντων (agency problem)
Η ποσοτικοποίηση των παραπάνω παρουσιάζεται στη πρωτότυπη μελέτη μας PRESTIGE Holistic Management Approach Framework© 2013, όπου αναγνωρίζεται πως εταιρείες με ισχυρές επιδόσεις εταιρικής διακυβέρνηση επιτυγχάνουν 30% υψηλότερη Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων, 31% υψηλότερο δείκτη τιμής/κέρδη, και έως 61% υψηλότερο δείκτη τιμής/λογιστική αξία σε σύγκριση με τις λοιπές εισηγμένες εταιρείες.
Σήμερα τα χρηματιστήρια της Βραζιλίας FBOVESPA Special Corporate Governance Stock Index (IGC), Κίνας Shanghai Stock Exchange (SSE) Corporate Governance Index, Ιταλίας Borsa Italiana FTSE Italia STAR, Περού Lima Stock Exchange (BVL) Good Corporate Governance Index, Νότιας Κορέας Korea Stock Exchange (KRX) Korean Corporate Governance Index (KOGI) και Τουρκίας Istanbul Stock Exchange (ISE) Corporate Governance Index παρέχουν τη δυνατότητα επένδυσης σε εταιρίες με ισχυρή και αποδεδειγμένη εταιρική διακυβέρνηση.
Η υιοθέτηση και πιστοποίηση υψηλών προτύπων Εταιρικής Διακυβέρνησης από τις Ελληνικές εταιρείες, η ανάδειξη των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων τους από τους εγχώριους αναλυτές χρεογράφων, η προβολή τους από το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών και η κατά προτεραιότητα χρηματοδότηση τους αποτελούν, κατά τη γνώμη μας, τα πρώτα βήματα για το χτίσιμο των νέων «Εθνικών Εταιρικών Πρωταθλητών» και της νέας βιώσιμης και κοινωνικά υπεύθυνης επιχειρηματικής κουλτούρας.
Ο Δημήτρης Κατσαρέλλος είναι Οικονομολόγος και Πιστοποιημένο Μέλος Επιτροπών Διοικητικού Συμβουλίου Εταιρειών.
www.bankingnews.gr
Στη συνοδευτική έκθεση της Διεύθυνσης Επιστημονικών Μελετών της Βουλής στο σχέδιο του ψηφισθέντος νόμου αναφέρεται πως «…στοιχείο κλειδί για τη βελτίωση της οικονομικής αποτελεσματικότητας των εταιρειών είναι η εταιρική διακυβέρνηση» και ως εκ τούτου θα αναμέναμε το πεδίο εφαρμογής του νόμου, με την όποια κατά περίπτωση εξειδίκευση, να συμπεριελάμβανε και τις μη εισηγμένες ανώνυμες εταιρίες, τις Δημόσιες επιχειρήσεις αλλά και τους φορείς του ευρύτερου Δημοσίου τομέα όπως λχ τις Αναπτυξιακές εταιρείες των Δήμων.
Σύμφωνα με τη μελέτη του ΟΟΣΑ «Αρχές Εταιρικής Διακυβέρνησης ,(2004)» η εταιρική διακυβέρνηση αποτελεί ένα δομημένο σύστημα σχέσεων ανάμεσα στη Διοίκηση της εταιρείας, το Διοικητικό Συμβούλιο (ΔΣ), τους μετόχους της και τα λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη (πελάτες, προμηθευτές, χρηματοδότες, εργαζομένους, τη κυβέρνηση και τη κοινωνία).
Η εταιρική διακυβέρνηση αποτελεί τη πλατφόρμα μέσω της οποίας:
- προσεγγίζονται και τίθενται οι στόχοι της εταιρείας,
- προσδιορίζονται οι προτεραιότητες και τα μέσα επίτευξης των εταιρικών στόχων,
- εντοπίζονται οι βασικοί κίνδυνοι και οργανώνεται το σύστημα διαχείρισης αυτών
- καθίσταται δυνατή η παρακολούθηση της απόδοσης και η λογοδοσία της Διοίκησης .
Στην πράξη η Εταιρική Διακυβέρνηση είναι ένα πλαίσιο αξιών με βασικούς πυλώνες την Ανεξαρτησία, Αμεροληψία, Διαφάνεια, Γνωστοποίηση, Υπευθυνότητα, Αποτελεσματικότητα, Δικαιοσύνη, Λογοδοσία της Διοίκησης της επιχείρησης, όπου η λήψη αποφάσεων είναι το αποτέλεσμα διαβούλευσης όλων των ενδιαφερόμενων μερών, αποσκοπεί δε στην επίτευξη της ιδανικής ισορροπίας μεταξύ οικονομικών αποτελεσμάτων και κοινωνικού αποτυπώματος, μεταξύ προσωπικών και επιχειρηματικών επιδιώξεων .
Η ορθή εφαρμογή της Εταιρική Διακυβέρνησης προϋποθέτει
- την ουσιαστική συμμετοχή μη εκτελεστικών και ανεξάρτητων μη εκτελεστικών μελών στη λειτουργία και διαδικασία αποφάσεων και ελέγχου του ΔΣ,
- τη θέσπιση και τη λειτουργία μονάδας εσωτερικού ελέγχου,
- την υιοθέτηση εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας,
- τη θέσπιση και λειτουργία επιτροπών και υποεπιτροπών
Καθοριστικό στοιχείο στην αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα του Διοικητικού Συμβουλίου των εταιρειών είναι η πρόβλεψη κριτηρίων πολυμορφίας (diversity)
για την επιλογή των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου αλλά και η επιλογή/ διορισμός ενός επαρκούς αριθμού ανεξάρτητων μη εκτελεστικών μελών στη σύνθεση του (ο νόμος 4706/2020 ορίζει πως «δεν υπολείπονται του ενός τρίτου (1/3) του συνολικού αριθμού των μελών του ΔΣ και, πάντως, δεν είναι λιγότερα από δύο).
Η θετική συσχέτιση μεταξύ του ποσοστού των ανεξάρτητων μελών ΔΣ και της εταιρικής απόδοσης έχει μελετηθεί και τεκμηριωθεί (βλ Boards Of Directors And Corporate Financial Performance, Zahra & Pearce, Jun 1989) μιας και τα ανεξάρτητα μέλη εκτελεστικά και μη εκτελεστικά :
1.Εχουν προσωπικό κίνητρο να ενεργήσουν ως όργανα ελέγχου της διοίκησης για να
προστατεύσουν την ακεραιότητα και την υστεροφημία τους
2. Παρέχουν εξειδικευμένη γνώση και καινοτομική προσέγγιση (think out of the box)
3. Παρέχουν υψηλότερο βαθμό αντικειμενικότητας για την κατάσταση της εταιρίας και τις επιλογές της ειδικότερα σε περιόδους κρίσης και λήψης σημαντικών αποφάσεων όπως αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, συγχωνεύσεις, εξαγορές.
4. Παρέχουν την «έξωθεν καλή μαρτυρία» και αμβλύνουν την ένταση των αντικρουόμενων συμφερόντων (agency problem)
Η ποσοτικοποίηση των παραπάνω παρουσιάζεται στη πρωτότυπη μελέτη μας PRESTIGE Holistic Management Approach Framework© 2013, όπου αναγνωρίζεται πως εταιρείες με ισχυρές επιδόσεις εταιρικής διακυβέρνηση επιτυγχάνουν 30% υψηλότερη Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων, 31% υψηλότερο δείκτη τιμής/κέρδη, και έως 61% υψηλότερο δείκτη τιμής/λογιστική αξία σε σύγκριση με τις λοιπές εισηγμένες εταιρείες.
Σήμερα τα χρηματιστήρια της Βραζιλίας FBOVESPA Special Corporate Governance Stock Index (IGC), Κίνας Shanghai Stock Exchange (SSE) Corporate Governance Index, Ιταλίας Borsa Italiana FTSE Italia STAR, Περού Lima Stock Exchange (BVL) Good Corporate Governance Index, Νότιας Κορέας Korea Stock Exchange (KRX) Korean Corporate Governance Index (KOGI) και Τουρκίας Istanbul Stock Exchange (ISE) Corporate Governance Index παρέχουν τη δυνατότητα επένδυσης σε εταιρίες με ισχυρή και αποδεδειγμένη εταιρική διακυβέρνηση.
Η υιοθέτηση και πιστοποίηση υψηλών προτύπων Εταιρικής Διακυβέρνησης από τις Ελληνικές εταιρείες, η ανάδειξη των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων τους από τους εγχώριους αναλυτές χρεογράφων, η προβολή τους από το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών και η κατά προτεραιότητα χρηματοδότηση τους αποτελούν, κατά τη γνώμη μας, τα πρώτα βήματα για το χτίσιμο των νέων «Εθνικών Εταιρικών Πρωταθλητών» και της νέας βιώσιμης και κοινωνικά υπεύθυνης επιχειρηματικής κουλτούρας.
Ο Δημήτρης Κατσαρέλλος είναι Οικονομολόγος και Πιστοποιημένο Μέλος Επιτροπών Διοικητικού Συμβουλίου Εταιρειών.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών