Η πίεση στα αποθέματα της Αργεντινής προϋπήρχε της αύξησης της αβεβαιότητας ενόψει των εκλογών του Οκτωβρίου και είναι απίθανο να εξαλειφθεί πλήρως ακόμη και μετά τη νίκη του Milei
Υπάρχουν, γενικά, δύο ανταγωνιστικές θεωρίες που εξηγούν τη μακρά ιστορία οικονομικής αναταραχής της Αργεντινής.
Η πρώτη, σύμφωνα με ανάλυση του Council on Foreign Relations, δίνει έμφαση στην παράδοση της χώρας σε πελατειακές πολιτικές, στο περίπλοκο σύστημα δημοσιονομικού φεντεραλισμού και στη δυσκολία περιορισμού των ισχυρών επαρχιακών κυβερνητών — προβλήματα που καθιστούν δύσκολη τη διατήρηση δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Ο νέος Φιλελεύθερος Πρόεδρος της Αργεντινής, Javier Miley, φαίνεται πως έχει επιλύσει αυτό το ζήτημα.
Ο επίσημος προϋπολογισμός είναι ισοσκελισμένος και το πραγματικό έλλειμμα, συμπεριλαμβανομένου του «κρυφού» ελλείμματος στην κεντρική τράπεζα, έχει μειωθεί σημαντικά.
Το ζήτημα των συναλλαγματικών αποθεμάτων
Η δεύτερη θεωρία τονίζει τις δυσκολίες της Αργεντινής στη δημιουργία ξένου συναλλάγματος και τους κινδύνους που προκαλούνται από τα χαμηλά αποθέματα σε σχέση με τις υψηλές ανάγκες εισαγωγών και το μεγάλο εξωτερικό χρέος.
Η Αργεντινή χρειάζεται αποθέματα διότι δεν διαθέτει ισχυρή εξαγωγική βάση.
Οι εξαγωγές αγαθών κυμαίνονται μεταξύ 60 και 90 δισ. δολαρίων τον χρόνο, ενώ ο τομέας υπηρεσιών έχει μόνιμο έλλειμμα.
Αυτά τα επίπεδα εξαγωγών είναι πολύ χαμηλά σε σχέση με το εξωτερικό χρέος της κυβέρνησης (200 δισ. δολάρια, μαζί με το χρέος της κεντρικής τράπεζας) και με το συνολικό εξωτερικό χρέος της οικονομίας (σχεδόν 300 δισ.). Αν η χώρα πλήρωνε επιτόκιο αγοράς σε αυτό το χρέος, η κατάσταση θα ήταν ακόμη χειρότερη.
Η «κληρονομιά» του Javier Milei
Ο Πρόεδρος Milei παρέλαβε μια αποδυναμωμένη Κεντρική Τράπεζα και έναν διογκωμένο προϋπολογισμό.
Αρχικά επέτρεψε μια αναγκαία υποτίμηση και κατέρριψε τις εισαγωγές για να ανακτήσει αποθέματα, κόβοντας ταυτόχρονα δραστικά τις δημόσιες δαπάνες — με περικοπές στις δημόσιες επενδύσεις που δεν μπορούν να διατηρηθούν μακροπρόθεσμα. Κατόπιν, μετακινήθηκε σε πολιτική ισχυρού πέσος για να μειώσει τον πληθωρισμό.
Το πέσο υποτιμούνταν με ρυθμό χαμηλότερο του πληθωρισμού, οδηγώντας σε ανατίμηση της πραγματικής του αξίας και αύξηση των εισαγωγών.
Η προτεραιότητα δόθηκε στην ενίσχυση του νομίσματος εις βάρος της ανασυγκρότησης των αποθεμάτων συναλλάγματος.
Η στήριξη από το ΔΝΤ και οι «τρύπες» στα αποθέματα
Η πολιτική της υποστηριζόμενης ισοτιμίας ενισχύθηκε με νέο δάνειο 12 δισ. δολαρίων από το ΔΝΤ τον Απρίλιο.
Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των χρημάτων χρησιμοποιήθηκε για πληρωμές σε ξένο νόμισμα.
Ταυτόχρονα, η χώρα δεν πέτυχε τον στόχο αποθεμάτων του προγράμματος του ΔΝΤ και έλαβε εξαίρεση για να περάσει την αξιολόγηση του καλοκαιριού. Σε βάθος, η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη: η Κεντρική Τράπεζα αναφέρει 40 δισ. δολάρια σε συνολικά αποθέματα, αλλά 7 δισ. είναι σε χρυσό, 13 δισ. είναι σε γουάν και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο με έγκριση της PBOC, πάνω από 12 δισ. είναι καταθέσεις των εγχώριων τραπεζών, ενώ 2 δισ. ανήκουν στο ταμείο εγγύησης καταθέσεων. Τα πραγματικά χρησιμοποιήσιμα αποθέματα είναι πολύ κάτω από 10 δισ. δολάρια.
Με τον ορισμό του ΔΝΤ, τα καθαρά αποθέματα είναι αρνητικά.
Η στήριξη των ΗΠΑ και οι πολιτικές προσδοκίες
Η χώρα χρειάστηκε περίπου 2 δισ. δολάρια σε στήριξη από το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, για να διατηρήσει το πέσο εντός του νέου εύρους διακύμανσης πριν τις εκλογές. Επιπλέον, έχει δεσμευθεί ένα swap line 20 δισ. δολαρίων από την κυβέρνηση Trump μετά τις εκλογές.
Πολλοί στην Αργεντινή θεωρούν πως η πίεση στο πέσο προερχόταν από την εκλογική αβεβαιότητα.
Τώρα που αυτή έχει παρέλθει, υπάρχουν ελπίδες πως τα κεφάλαια θα επιστρέψουν στη χώρα και θα στηρίξουν το νόμισμα, επιτρέποντας και μικρό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.
Όμως αυτή η οπτική έχει σοβαρούς κινδύνους, καθώς τα αποθέματα έπεφταν ήδη πριν από την ένταση του φθινοπώρου, κατά περίπου 10 δισ. δολάρια σε οκτώ μήνες.
Τα εμπόδια του 2026
Υπάρχει ο κίνδυνος η πραγματική αξία του πέσο να αρχίσει ξανά να ανατιμάται, διότι η μηνιαία προσαρμογή του εύρους ισοτιμίας είναι 1% ενώ ο μηνιαίος πληθωρισμός βρίσκεται γύρω στο 2%.
Σημαντικές εξωτερικές υποχρεώσεις λήγουν επίσης στις αρχές του 2026, με στοιχεία από το ΔΝΤ να δείχνουν 5 δισ. δολάρια σε χρεολύσια και 3 δισ. σε τόκους μόνο στο πρώτο εξάμηνο, τα περισσότερα τον Ιανουάριο.
Χωρίς νέα κεφάλαια, τα χρησιμοποιήσιμα αποθέματα θα φτάσουν σε κρίσιμο σημείο νωρίς το 2026.
Η αναγκαία επιλογή
Το συμπέρασμα είναι πως η Αργεντινή δεν πρέπει να ξοδεύει τα ελάχιστα εναπομείναντα αποθέματα και την αμερικανική υποστήριξη για να υπερασπίζεται μια ισοτιμία που δεν μπορεί να διατηρήσει.
Καλύτερα να επιτρέψει στο πέσο να προσαρμοστεί, μέσω ελεύθερης διακύμανσης ή αναπροσαρμογής του εύρους, και στη συνέχεια να ανακτήσει αποθέματα από ισχυρότερη βάση. Η Αργεντινή χρειάζεται ένα σχέδιο που θα της επιτρέπει να αποπληρώνει περίπου 5 δισ. δολάρια τον χρόνο σε εξωτερικό χρέος, ενώ ταυτόχρονα θα αποκαθιστά τα ταμειακά διαθέσιμα και θα συγκεντρώνει τους πόρους για αποπληρωμή σε ΗΠΑ, Κίνα και ΔΝΤ.
Το συνολικό ποσό που ενδέχεται να χρειαστεί να αποπληρωθεί μπορεί να φτάσει τα 100 δισ. δολάρια, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί ευκολότερα μόνο με πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών και επαναχρηματοδότηση του επίσημου χρέους αντί για χρηματοδότηση νέων ελλειμμάτων.
Το επικίνδυνο ρίσκο
Παρά τα παραπάνω, η κυβέρνηση Milei και το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, φαίνεται να επιμένουν στη διατήρηση της τρέχουσας ισοτιμίας του πέσο. Αυτό όμως ενέχει τον κίνδυνο να αποδειχθεί σοβαρό λάθος με την πάροδο του χρόνου. Το εξωτερικό χρέος δεν αποπληρώνεται με δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά με συναλλαγματικά αποθέματα.
Οι δημοσιονομικοί λογαριασμοί βελτιώθηκαν υπό τον Milei, αλλά οι εξωτερικοί επιδεινώθηκαν.
Ένας ισοσκελισμένος προϋπολογισμός επιτεύχθηκε παράλληλα με αύξηση του εξωτερικού ελλείμματος, χάρη σε πιστωτική επέκταση και σχετικά χαλαρή νομισματική πολιτική το 2024.
Αλλά τα εξωτερικά ελλείμματα χρειάζονται χρηματοδότηση. Οι αγορές δεν είναι ανοικτές με ρεαλιστικούς όρους, το ΔΝΤ έχει εξαντλήσει τις αντοχές του, και πλέον εναπόκειται στις ΗΠΑ να αποφασίσουν εάν είναι πραγματικά διατεθειμένες να κάνουν ό,τι χρειαστεί για να διατηρήσει η Αργεντινή το καθεστώς της ισοτιμίας της.
www.bankingnews.gr
Η πρώτη, σύμφωνα με ανάλυση του Council on Foreign Relations, δίνει έμφαση στην παράδοση της χώρας σε πελατειακές πολιτικές, στο περίπλοκο σύστημα δημοσιονομικού φεντεραλισμού και στη δυσκολία περιορισμού των ισχυρών επαρχιακών κυβερνητών — προβλήματα που καθιστούν δύσκολη τη διατήρηση δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Ο νέος Φιλελεύθερος Πρόεδρος της Αργεντινής, Javier Miley, φαίνεται πως έχει επιλύσει αυτό το ζήτημα.
Ο επίσημος προϋπολογισμός είναι ισοσκελισμένος και το πραγματικό έλλειμμα, συμπεριλαμβανομένου του «κρυφού» ελλείμματος στην κεντρική τράπεζα, έχει μειωθεί σημαντικά.
Το ζήτημα των συναλλαγματικών αποθεμάτων
Η δεύτερη θεωρία τονίζει τις δυσκολίες της Αργεντινής στη δημιουργία ξένου συναλλάγματος και τους κινδύνους που προκαλούνται από τα χαμηλά αποθέματα σε σχέση με τις υψηλές ανάγκες εισαγωγών και το μεγάλο εξωτερικό χρέος.
Η Αργεντινή χρειάζεται αποθέματα διότι δεν διαθέτει ισχυρή εξαγωγική βάση.
Οι εξαγωγές αγαθών κυμαίνονται μεταξύ 60 και 90 δισ. δολαρίων τον χρόνο, ενώ ο τομέας υπηρεσιών έχει μόνιμο έλλειμμα.
Αυτά τα επίπεδα εξαγωγών είναι πολύ χαμηλά σε σχέση με το εξωτερικό χρέος της κυβέρνησης (200 δισ. δολάρια, μαζί με το χρέος της κεντρικής τράπεζας) και με το συνολικό εξωτερικό χρέος της οικονομίας (σχεδόν 300 δισ.). Αν η χώρα πλήρωνε επιτόκιο αγοράς σε αυτό το χρέος, η κατάσταση θα ήταν ακόμη χειρότερη.
Η «κληρονομιά» του Javier Milei
Ο Πρόεδρος Milei παρέλαβε μια αποδυναμωμένη Κεντρική Τράπεζα και έναν διογκωμένο προϋπολογισμό.
Αρχικά επέτρεψε μια αναγκαία υποτίμηση και κατέρριψε τις εισαγωγές για να ανακτήσει αποθέματα, κόβοντας ταυτόχρονα δραστικά τις δημόσιες δαπάνες — με περικοπές στις δημόσιες επενδύσεις που δεν μπορούν να διατηρηθούν μακροπρόθεσμα. Κατόπιν, μετακινήθηκε σε πολιτική ισχυρού πέσος για να μειώσει τον πληθωρισμό.
Το πέσο υποτιμούνταν με ρυθμό χαμηλότερο του πληθωρισμού, οδηγώντας σε ανατίμηση της πραγματικής του αξίας και αύξηση των εισαγωγών.
Η προτεραιότητα δόθηκε στην ενίσχυση του νομίσματος εις βάρος της ανασυγκρότησης των αποθεμάτων συναλλάγματος.
Η στήριξη από το ΔΝΤ και οι «τρύπες» στα αποθέματα
Η πολιτική της υποστηριζόμενης ισοτιμίας ενισχύθηκε με νέο δάνειο 12 δισ. δολαρίων από το ΔΝΤ τον Απρίλιο.
Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των χρημάτων χρησιμοποιήθηκε για πληρωμές σε ξένο νόμισμα.
Ταυτόχρονα, η χώρα δεν πέτυχε τον στόχο αποθεμάτων του προγράμματος του ΔΝΤ και έλαβε εξαίρεση για να περάσει την αξιολόγηση του καλοκαιριού. Σε βάθος, η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη: η Κεντρική Τράπεζα αναφέρει 40 δισ. δολάρια σε συνολικά αποθέματα, αλλά 7 δισ. είναι σε χρυσό, 13 δισ. είναι σε γουάν και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο με έγκριση της PBOC, πάνω από 12 δισ. είναι καταθέσεις των εγχώριων τραπεζών, ενώ 2 δισ. ανήκουν στο ταμείο εγγύησης καταθέσεων. Τα πραγματικά χρησιμοποιήσιμα αποθέματα είναι πολύ κάτω από 10 δισ. δολάρια.
Με τον ορισμό του ΔΝΤ, τα καθαρά αποθέματα είναι αρνητικά.
Η στήριξη των ΗΠΑ και οι πολιτικές προσδοκίες
Η χώρα χρειάστηκε περίπου 2 δισ. δολάρια σε στήριξη από το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, για να διατηρήσει το πέσο εντός του νέου εύρους διακύμανσης πριν τις εκλογές. Επιπλέον, έχει δεσμευθεί ένα swap line 20 δισ. δολαρίων από την κυβέρνηση Trump μετά τις εκλογές.
Πολλοί στην Αργεντινή θεωρούν πως η πίεση στο πέσο προερχόταν από την εκλογική αβεβαιότητα.
Τώρα που αυτή έχει παρέλθει, υπάρχουν ελπίδες πως τα κεφάλαια θα επιστρέψουν στη χώρα και θα στηρίξουν το νόμισμα, επιτρέποντας και μικρό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.
Όμως αυτή η οπτική έχει σοβαρούς κινδύνους, καθώς τα αποθέματα έπεφταν ήδη πριν από την ένταση του φθινοπώρου, κατά περίπου 10 δισ. δολάρια σε οκτώ μήνες.
Τα εμπόδια του 2026
Υπάρχει ο κίνδυνος η πραγματική αξία του πέσο να αρχίσει ξανά να ανατιμάται, διότι η μηνιαία προσαρμογή του εύρους ισοτιμίας είναι 1% ενώ ο μηνιαίος πληθωρισμός βρίσκεται γύρω στο 2%.
Σημαντικές εξωτερικές υποχρεώσεις λήγουν επίσης στις αρχές του 2026, με στοιχεία από το ΔΝΤ να δείχνουν 5 δισ. δολάρια σε χρεολύσια και 3 δισ. σε τόκους μόνο στο πρώτο εξάμηνο, τα περισσότερα τον Ιανουάριο.
Χωρίς νέα κεφάλαια, τα χρησιμοποιήσιμα αποθέματα θα φτάσουν σε κρίσιμο σημείο νωρίς το 2026.
Η αναγκαία επιλογή
Το συμπέρασμα είναι πως η Αργεντινή δεν πρέπει να ξοδεύει τα ελάχιστα εναπομείναντα αποθέματα και την αμερικανική υποστήριξη για να υπερασπίζεται μια ισοτιμία που δεν μπορεί να διατηρήσει.
Καλύτερα να επιτρέψει στο πέσο να προσαρμοστεί, μέσω ελεύθερης διακύμανσης ή αναπροσαρμογής του εύρους, και στη συνέχεια να ανακτήσει αποθέματα από ισχυρότερη βάση. Η Αργεντινή χρειάζεται ένα σχέδιο που θα της επιτρέπει να αποπληρώνει περίπου 5 δισ. δολάρια τον χρόνο σε εξωτερικό χρέος, ενώ ταυτόχρονα θα αποκαθιστά τα ταμειακά διαθέσιμα και θα συγκεντρώνει τους πόρους για αποπληρωμή σε ΗΠΑ, Κίνα και ΔΝΤ.
Το συνολικό ποσό που ενδέχεται να χρειαστεί να αποπληρωθεί μπορεί να φτάσει τα 100 δισ. δολάρια, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί ευκολότερα μόνο με πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών και επαναχρηματοδότηση του επίσημου χρέους αντί για χρηματοδότηση νέων ελλειμμάτων.
Το επικίνδυνο ρίσκο
Παρά τα παραπάνω, η κυβέρνηση Milei και το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, φαίνεται να επιμένουν στη διατήρηση της τρέχουσας ισοτιμίας του πέσο. Αυτό όμως ενέχει τον κίνδυνο να αποδειχθεί σοβαρό λάθος με την πάροδο του χρόνου. Το εξωτερικό χρέος δεν αποπληρώνεται με δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά με συναλλαγματικά αποθέματα.
Οι δημοσιονομικοί λογαριασμοί βελτιώθηκαν υπό τον Milei, αλλά οι εξωτερικοί επιδεινώθηκαν.
Ένας ισοσκελισμένος προϋπολογισμός επιτεύχθηκε παράλληλα με αύξηση του εξωτερικού ελλείμματος, χάρη σε πιστωτική επέκταση και σχετικά χαλαρή νομισματική πολιτική το 2024.
Αλλά τα εξωτερικά ελλείμματα χρειάζονται χρηματοδότηση. Οι αγορές δεν είναι ανοικτές με ρεαλιστικούς όρους, το ΔΝΤ έχει εξαντλήσει τις αντοχές του, και πλέον εναπόκειται στις ΗΠΑ να αποφασίσουν εάν είναι πραγματικά διατεθειμένες να κάνουν ό,τι χρειαστεί για να διατηρήσει η Αργεντινή το καθεστώς της ισοτιμίας της.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών