«Μια χρηματοπιστωτική κρίση είναι αναπόφευκτη» σημειώνει ο Bruno Colmant.
Οι προειδοποιήσεις για συστημική κρίση από κορυφαίους οικονομολόγους δεν αφήνουν πλέον περιθώρια για εφησυχασμό. Τελευταίο χτύπημα;
Άρθρο του γνωστού οικονομολόγου, μέλους της Βασιλικής Ακαδημίας του Βελγίου, πρώην CEO του χρηματιστηρίου των Βρυξελλών και καθηγητή στα πανεπιστήμια ULB και UCLouvain, Bruno Colmant στο Euraktiv, στο οποίο αναφέρει πως η συσσώρευση χρέους των Ηνωμένων Πολιτειών σε συνδυασμό με την εύθραυστη κατάσταση του δολαρίου δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα, έτοιμο να πυροδοτήσει μια παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Η προειδοποίηση αυτή λειτουργεί ως «βόμβα» για τις αγορές, υπογραμμίζοντας ότι οι κίνδυνοι για το διεθνές οικονομικό σύστημα είναι πλέον όχι θεωρητικοί, αλλά πρακτικά αναπόφευκτοι.
«Ως οικονομολόγος, δεν είμαι αισιόδοξος. Το χάος του κόσμου, καλυμμένο από την ψευδαίσθηση της σταθερότητας, με ωθεί σε αυξημένη επαγρύπνηση.
Μια χρηματοπιστωτική κρίση παραμονεύει, ύπουλη και σιωπηλή, γεγονός που την καθιστά ακόμα πιο απειλητική.
Και η εκδήλωσή της θα εκπλήξει όλους όσοι δεν κατάφεραν να ακούσουν τον προειδοποιητικό βρυχηθμό.
Φοβάμαι ότι αυτή η κρίση θα είναι συστημική, αναπόφευκτη και αδύνατον να διαφοροποιηθεί, καθώς θα βασίζεται στον εκρηκτικό συνδυασμό δύο παραγόντων: το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ, που πιθανότατα έχει καταστεί μη βιώσιμο, και την ευθραυστότητα του ίδιου του δολαρίου, του ασταθούς πυλώνα του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Και οι δύο παράγοντες θα μπορούσαν να διορθωθούν, αλλά η ρητορική του Donald Trump βασίζεται σε μια ακατάπαυστη πορεία προς την οικονομική ανάπτυξη μέσω μελλοντικών μειώσεων φόρων, αυξάνοντας έτσι το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ.
Μια χρηματοπιστωτική κρίση είναι επομένως αναπόφευκτη» σημειώνει ο Bruno Colmant.
Το αμερικανικό χρέος
Σύμφωνα με τον Βέλγο καθηγητή, η χρηματοπιστωτική ευθραυστότητα των ΗΠΑ αποτελεί τον παράγοντα που εξηγεί την επιθετικότητα της διοίκησης Trump, η οποία προσπαθεί να αντισταθμίσει τις εσωτερικές αδυναμίες με μια πολεμοχαρή στάση στη διεθνή σκηνή.
Στον πυρήνα αυτής της ευθραυστότητας βρίσκεται η έκρηξη του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ.
Τροφοδοτούμενο από χρόνια δημοσιονομικά ελλείμματα και επιδεινούμενο από πολιτικές τόνωσης και μαζικές φορολογικές ελαφρύνσεις, μπορεί να φτάσει έως και το 140% του ΑΕΠ.
Η βιωσιμότητά του εξαρτάται εξ ολοκλήρου από την ικανότητα των ΗΠΑ να επιβάλλουν το δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Ωστόσο, αυτή η εμπιστοσύνη φθίνει σταδιακά.
Σε έναν πολυπολικό κόσμο, σημαδεμένο από ανταγωνιστικές δυνάμεις και αυξανόμενο απομονωτισμό των ΗΠΑ, η ηγεμονία του δολαρίου αμφισβητείται ολοένα και περισσότερο, όπως αποδεικνύεται από την υποβάθμιση της προοπτικής του κυρίαρχου χρέους των ΗΠΑ, η οποία επισημαίνει άμεσα τη δημοσιονομική πολιτική των ΗΠΑ ως βασικό παράγοντα κινδύνου.
Οι διεθνείς εντάσεις ωθούν τις ΗΠΑ να διατηρούν υψηλά επίπεδα δαπανών, ενώ η εσωτερική πόλωση εμποδίζει οποιαδήποτε δημοσιονομική μεταρρύθμιση.
Αυτή τροφοδοτείται από την αντίδραση κατά του φιλελευθερισμού, με την ανάδειξη της γεωοικονομίας.
Στην εποχή Trump, αυτό μεταφράζεται σε μέτρα που αποσκοπούν στην αποδυνάμωση της βιομηχανικής ηγεμονίας ανταγωνιστικών χωρών, ενώ προστατεύεται η χρηματοπιστωτική κυριαρχία των ΗΠΑ, με τον κίνδυνο παγκόσμιας διάσπασης.
Το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ δεν μπορεί να ελεγχθεί, όχι λόγω έλλειψης τεχνικών λύσεων, αλλά επειδή οι πολιτικές ελίτ, εμμονικές με έναν λαϊκιστικό ανταγωνισμό, αρνούνται να πληρώσουν το τίμημα, καθιστώντας το χρέος σύμπτωμα μιας ανεπίλυτης πολιτικής παθολογίας.
Ο παράγων «δολάριο»
Όπως επισημαίνει ο Colmart, στο ρίσκο του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ προστίθεται ένας δεύτερος, ακόμη πιο καθοριστικός παράγοντας: η ευθραυστότητα του δολαρίου.
Η πολιτικοποίηση της νομισματικής πολιτικής, πλέον υπόλογη σε εκλογικές παραμέτρους, απειλεί άμεσα τη σταθερότητα του δολαρίου.
Η απώλεια εμπιστοσύνης στη θεσμική και δημοσιονομική ισχύ των ΗΠΑ θα μπορούσε να πυροδοτήσει υποτίμηση του δολαρίου, οδηγώντας σε καταστροφικές αλυσιδωτές αντιδράσεις: ανταγωνιστικές υποτιμήσεις, εκτίναξη της παγκόσμιας πληθωριστικής πίεσης και πανικό στις αγορές.
Μακριά από το να είναι υποθετικό, αυτό το σενάριο ήδη διαγράφεται από τις προσπάθειες αποδολαριοποίησης αναδυόμενων οικονομικών μπλοκ.
Ο συνδυασμός υπερβολικού χρέους και ενός αποδυναμωμένου δολαρίου θα τροφοδοτήσει γενικευμένη δυσπιστία, καθιστώντας την κρίση σχεδόν αναπόφευκτη.
Οι συνέπειες μιας τέτοιας κρίσης θα είναι παγκόσμιες.
Το ρίσκο στα ομόλογα των ΗΠΑ θα ανεβάσει τα επιτόκια, αναγκάζοντας άλλες κεντρικές τράπεζες να ακολουθήσουν.
Τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών θα υποτιμηθούν και οι αγορές μετοχών θα υποστούν σοβαρή διόρθωση.
Η ίδια η οικονομία των ΗΠΑ θα αντιμετωπίσει ιστορικά υψηλό κόστος χρηματοδότησης.
Ο κίνδυνος είναι ακόμα μεγαλύτερος καθώς οι ρυθμιστικές προστασίες έχουν αποδυναμωθεί.
Οι χαλαρωμένοι νόμοι προστασίας και η προοπτική χαλάρωσης των προληπτικών κανόνων καθιστούν το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ πιο ευάλωτο.
Αυτή η ρυθμιστική απόκλιση διευρύνει το χάσμα ανθεκτικότητας και καθιστά μια νέα χρηματοπιστωτική κρίση υπό την προεδρία Trump όχι μόνο πιθανή, αλλά και άμεση. Η στρατηγική του είναι να καταρρίψει τη μεταπολεμική παγκόσμια τάξη.
Με το δολάριο ως αποθεματικό νόμισμα, οι ΗΠΑ εισήγαγαν ό,τι δεν παρήγαγαν πλέον, έχοντας σχηματίσει μια αποικιακού τύπου παγκοσμιοποίηση του εμπορίου.
Σήμερα θέλουν να απεγκλωβιστούν από αυτό, κατηγορώντας πρώην αποικιοποιημένες χώρες ότι κλέβουν τις θέσεις εργασίας τους για να τις κάνουν υποτελείς.
Ό,τι κάνει ο Trump κινείται προς αυτή την κατεύθυνση: δασμοί, διπλωματικές απειλές και αποχώρηση από διεθνείς οργανισμούς.
Το δολάριο, που κυριαρχεί στο παγκόσμιο νομισματικό σύστημα από το 1944, υποστηρίζεται από τον αμερικανικό στρατό.
Αλλά σήμερα οι ΗΠΑ αποσύρονται από συγκρούσεις, εγκαταλείπουν τους συμμάχους τους και παραχωρούν ζώνες επιρροής.
«Στην προεδρία Trump, αναδύεται ένας ακμάζων εθνικισμός, αποδυναμώνοντας το δολάριο, του οποίου η αξιοπιστία για βιώσιμες επενδύσεις μειώνεται.
Θα έρθει η στιγμή που το δολάριο δεν θα έχει επαρκείς εγγυήσεις για να διασφαλίσει την αξιοπιστία του.
Το αμερικανικό νομικό σύστημα έχει μετατραπεί σε εργαλείο οικονομικής ηγεμονίας, υποβάλλοντας ξένες εταιρείες στην εξωεδαφική του δικαιοδοσία, διαβρώνοντας την κυριαρχία και τον ανταγωνισμό.
Αντιμέτωπη με αυτές τις προκλήσεις, η Ευρώπη παρακμάζει στο παρασκήνιο.
Χωρίς διακυβέρνηση ή τεχνολογία – και με έναν εξαρτημένο και γηρασμένο πληθυσμό – η Ένωση στερείται τόλμης. Είμαστε καθηλωμένοι από τις αντιφάσεις μας» καταλήγει ο Colmart.
www.bankingnews.gr
Άρθρο του γνωστού οικονομολόγου, μέλους της Βασιλικής Ακαδημίας του Βελγίου, πρώην CEO του χρηματιστηρίου των Βρυξελλών και καθηγητή στα πανεπιστήμια ULB και UCLouvain, Bruno Colmant στο Euraktiv, στο οποίο αναφέρει πως η συσσώρευση χρέους των Ηνωμένων Πολιτειών σε συνδυασμό με την εύθραυστη κατάσταση του δολαρίου δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα, έτοιμο να πυροδοτήσει μια παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Η προειδοποίηση αυτή λειτουργεί ως «βόμβα» για τις αγορές, υπογραμμίζοντας ότι οι κίνδυνοι για το διεθνές οικονομικό σύστημα είναι πλέον όχι θεωρητικοί, αλλά πρακτικά αναπόφευκτοι.
«Ως οικονομολόγος, δεν είμαι αισιόδοξος. Το χάος του κόσμου, καλυμμένο από την ψευδαίσθηση της σταθερότητας, με ωθεί σε αυξημένη επαγρύπνηση.
Μια χρηματοπιστωτική κρίση παραμονεύει, ύπουλη και σιωπηλή, γεγονός που την καθιστά ακόμα πιο απειλητική.
Και η εκδήλωσή της θα εκπλήξει όλους όσοι δεν κατάφεραν να ακούσουν τον προειδοποιητικό βρυχηθμό.
Φοβάμαι ότι αυτή η κρίση θα είναι συστημική, αναπόφευκτη και αδύνατον να διαφοροποιηθεί, καθώς θα βασίζεται στον εκρηκτικό συνδυασμό δύο παραγόντων: το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ, που πιθανότατα έχει καταστεί μη βιώσιμο, και την ευθραυστότητα του ίδιου του δολαρίου, του ασταθούς πυλώνα του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Και οι δύο παράγοντες θα μπορούσαν να διορθωθούν, αλλά η ρητορική του Donald Trump βασίζεται σε μια ακατάπαυστη πορεία προς την οικονομική ανάπτυξη μέσω μελλοντικών μειώσεων φόρων, αυξάνοντας έτσι το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ.
Μια χρηματοπιστωτική κρίση είναι επομένως αναπόφευκτη» σημειώνει ο Bruno Colmant.
Το αμερικανικό χρέος
Σύμφωνα με τον Βέλγο καθηγητή, η χρηματοπιστωτική ευθραυστότητα των ΗΠΑ αποτελεί τον παράγοντα που εξηγεί την επιθετικότητα της διοίκησης Trump, η οποία προσπαθεί να αντισταθμίσει τις εσωτερικές αδυναμίες με μια πολεμοχαρή στάση στη διεθνή σκηνή.
Στον πυρήνα αυτής της ευθραυστότητας βρίσκεται η έκρηξη του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ.
Τροφοδοτούμενο από χρόνια δημοσιονομικά ελλείμματα και επιδεινούμενο από πολιτικές τόνωσης και μαζικές φορολογικές ελαφρύνσεις, μπορεί να φτάσει έως και το 140% του ΑΕΠ.
Η βιωσιμότητά του εξαρτάται εξ ολοκλήρου από την ικανότητα των ΗΠΑ να επιβάλλουν το δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Ωστόσο, αυτή η εμπιστοσύνη φθίνει σταδιακά.
Σε έναν πολυπολικό κόσμο, σημαδεμένο από ανταγωνιστικές δυνάμεις και αυξανόμενο απομονωτισμό των ΗΠΑ, η ηγεμονία του δολαρίου αμφισβητείται ολοένα και περισσότερο, όπως αποδεικνύεται από την υποβάθμιση της προοπτικής του κυρίαρχου χρέους των ΗΠΑ, η οποία επισημαίνει άμεσα τη δημοσιονομική πολιτική των ΗΠΑ ως βασικό παράγοντα κινδύνου.
Οι διεθνείς εντάσεις ωθούν τις ΗΠΑ να διατηρούν υψηλά επίπεδα δαπανών, ενώ η εσωτερική πόλωση εμποδίζει οποιαδήποτε δημοσιονομική μεταρρύθμιση.
Αυτή τροφοδοτείται από την αντίδραση κατά του φιλελευθερισμού, με την ανάδειξη της γεωοικονομίας.
Στην εποχή Trump, αυτό μεταφράζεται σε μέτρα που αποσκοπούν στην αποδυνάμωση της βιομηχανικής ηγεμονίας ανταγωνιστικών χωρών, ενώ προστατεύεται η χρηματοπιστωτική κυριαρχία των ΗΠΑ, με τον κίνδυνο παγκόσμιας διάσπασης.
Το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ δεν μπορεί να ελεγχθεί, όχι λόγω έλλειψης τεχνικών λύσεων, αλλά επειδή οι πολιτικές ελίτ, εμμονικές με έναν λαϊκιστικό ανταγωνισμό, αρνούνται να πληρώσουν το τίμημα, καθιστώντας το χρέος σύμπτωμα μιας ανεπίλυτης πολιτικής παθολογίας.
Ο παράγων «δολάριο»
Όπως επισημαίνει ο Colmart, στο ρίσκο του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ προστίθεται ένας δεύτερος, ακόμη πιο καθοριστικός παράγοντας: η ευθραυστότητα του δολαρίου.
Η πολιτικοποίηση της νομισματικής πολιτικής, πλέον υπόλογη σε εκλογικές παραμέτρους, απειλεί άμεσα τη σταθερότητα του δολαρίου.
Η απώλεια εμπιστοσύνης στη θεσμική και δημοσιονομική ισχύ των ΗΠΑ θα μπορούσε να πυροδοτήσει υποτίμηση του δολαρίου, οδηγώντας σε καταστροφικές αλυσιδωτές αντιδράσεις: ανταγωνιστικές υποτιμήσεις, εκτίναξη της παγκόσμιας πληθωριστικής πίεσης και πανικό στις αγορές.
Μακριά από το να είναι υποθετικό, αυτό το σενάριο ήδη διαγράφεται από τις προσπάθειες αποδολαριοποίησης αναδυόμενων οικονομικών μπλοκ.
Ο συνδυασμός υπερβολικού χρέους και ενός αποδυναμωμένου δολαρίου θα τροφοδοτήσει γενικευμένη δυσπιστία, καθιστώντας την κρίση σχεδόν αναπόφευκτη.
Οι συνέπειες μιας τέτοιας κρίσης θα είναι παγκόσμιες.
Το ρίσκο στα ομόλογα των ΗΠΑ θα ανεβάσει τα επιτόκια, αναγκάζοντας άλλες κεντρικές τράπεζες να ακολουθήσουν.
Τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών θα υποτιμηθούν και οι αγορές μετοχών θα υποστούν σοβαρή διόρθωση.
Η ίδια η οικονομία των ΗΠΑ θα αντιμετωπίσει ιστορικά υψηλό κόστος χρηματοδότησης.
Ο κίνδυνος είναι ακόμα μεγαλύτερος καθώς οι ρυθμιστικές προστασίες έχουν αποδυναμωθεί.
Οι χαλαρωμένοι νόμοι προστασίας και η προοπτική χαλάρωσης των προληπτικών κανόνων καθιστούν το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ πιο ευάλωτο.
Αυτή η ρυθμιστική απόκλιση διευρύνει το χάσμα ανθεκτικότητας και καθιστά μια νέα χρηματοπιστωτική κρίση υπό την προεδρία Trump όχι μόνο πιθανή, αλλά και άμεση. Η στρατηγική του είναι να καταρρίψει τη μεταπολεμική παγκόσμια τάξη.
Με το δολάριο ως αποθεματικό νόμισμα, οι ΗΠΑ εισήγαγαν ό,τι δεν παρήγαγαν πλέον, έχοντας σχηματίσει μια αποικιακού τύπου παγκοσμιοποίηση του εμπορίου.
Σήμερα θέλουν να απεγκλωβιστούν από αυτό, κατηγορώντας πρώην αποικιοποιημένες χώρες ότι κλέβουν τις θέσεις εργασίας τους για να τις κάνουν υποτελείς.
Ό,τι κάνει ο Trump κινείται προς αυτή την κατεύθυνση: δασμοί, διπλωματικές απειλές και αποχώρηση από διεθνείς οργανισμούς.
Το δολάριο, που κυριαρχεί στο παγκόσμιο νομισματικό σύστημα από το 1944, υποστηρίζεται από τον αμερικανικό στρατό.
Αλλά σήμερα οι ΗΠΑ αποσύρονται από συγκρούσεις, εγκαταλείπουν τους συμμάχους τους και παραχωρούν ζώνες επιρροής.
«Στην προεδρία Trump, αναδύεται ένας ακμάζων εθνικισμός, αποδυναμώνοντας το δολάριο, του οποίου η αξιοπιστία για βιώσιμες επενδύσεις μειώνεται.
Θα έρθει η στιγμή που το δολάριο δεν θα έχει επαρκείς εγγυήσεις για να διασφαλίσει την αξιοπιστία του.
Το αμερικανικό νομικό σύστημα έχει μετατραπεί σε εργαλείο οικονομικής ηγεμονίας, υποβάλλοντας ξένες εταιρείες στην εξωεδαφική του δικαιοδοσία, διαβρώνοντας την κυριαρχία και τον ανταγωνισμό.
Αντιμέτωπη με αυτές τις προκλήσεις, η Ευρώπη παρακμάζει στο παρασκήνιο.
Χωρίς διακυβέρνηση ή τεχνολογία – και με έναν εξαρτημένο και γηρασμένο πληθυσμό – η Ένωση στερείται τόλμης. Είμαστε καθηλωμένοι από τις αντιφάσεις μας» καταλήγει ο Colmart.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών