Aυτή μπορεί να είναι η αρχή της μεγαλύτερης κρίσης από το 2008…
Τα προειδοποιητικά σημάδια είναι μπροστά μας: ένα κραχ 30 τρισ. δολαρίων στην αγορά ομολόγων πλησιάζει, και κανείς δεν φαίνεται να ξέρει πώς να το αποτρέψει — ούτε καν ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Jerome Powell.
Σύμφωνα με τη Moody’s, η πιστοληπτική αξιολόγηση των ΗΠΑ υποβαθμίστηκε την περασμένη Παρασκευή 16/5, με την τελευταία αξιολόγηση ΑΑΑ να πέφτει κατά μία βαθμίδα σε Aa1.
Τη Δευτέρα 19/5, οι επενδυτές δεν έχασαν χρόνο: ξεπούλησαν ομόλογα και οι αποδόσεις εκτοξεύθηκαν.
Η απόδοση του 30ετούς αμερικανικού κρατικού ομολόγου εκτινάχθηκε στο 5,012%, η 10ετής στο 4,54% και η 2ετής στο 4,023%. Δεν ήταν απλώς μια αντίδραση — ήταν μια κατάρρευση.
Η Moody’s εξήγησε την υποβάθμιση ως άμεση συνέπεια του αυξανόμενου κόστους εξυπηρέτησης του ολοένα και διογκούμενου ελλείμματος των ΗΠΑ, το οποίο επιβαρύνεται από την αύξηση των επιτοκίων και τις αυστηρότερες χρηματοοικονομικές συνθήκες.
Η εταιρεία σημείωσε: «Αυτή η υποβάθμιση κατά μία βαθμίδα στην κλίμακα των 21 βαθμίδων αντανακλά την αύξηση, εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία, του χρέους της κυβέρνησης και των πληρωμών τόκων σε επίπεδα σημαντικά υψηλότερα από αυτά άλλων κρατών με παρόμοια αξιολόγηση.»
Άνοδος αποδόσεων σε Ευρώπη και Ασία μετά την υποβάθμιση των ΗΠΑ
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η απόδοση του 10ετούς βρετανικού ομολόγου (Gilt) αυξήθηκε από 4,64% σε 4,75%.
Αναλυτές αποδίδουν την άνοδο στη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας της Αγγλίας, η οποία έχει κάνει τον δανεισμό ακριβότερο.
Στη Γερμανία, η απόδοση του 10ετούς Bund ανέβηκε ελαφρώς από 2,60% σε 2,64%.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επίσης δεν ενίσχυσε την εμπιστοσύνη: την ίδια ημέρα, υποβάθμισε την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη του ΑΕΠ της ευρωζώνης για το 2025 από 1,3% σε 0,9%, επικαλούμενη τόσο δημοσιονομικά όσο και εμπορικά προβλήματα.
Στην Ινδία, η αγορά ομολόγων παρέμεινε σε γενικές γραμμές σταθερή.
Η απόδοση του 10ετούς διατηρήθηκε στο 6,27%, με τους traders να παρατηρούν μια σχετική σταθεροποίηση μετά την απότομη πτώση της προηγούμενης εβδομάδας. Παρ’ όλα αυτά, η καμπύλη αποδόσεων γίνεται πιο απότομη, κάτι που συνήθως προμηνύει προβλήματα.
Στην Ιαπωνία, η απόδοση του 10ετούς ανέβηκε στο 1,49%, ως αποτέλεσμα της αύξησης των επιτοκίων από την Τράπεζα της Ιαπωνίας νωρίτερα φέτος στο 0,5% και της απομάκρυνσης από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, που αύξησε το κόστος δανεισμού και μείωσε τις αγορές ομολόγων.
Στην Κίνα, η εικόνα είναι διαφορετική. Η απόδοση του 10ετούς υποχώρησε ελαφρώς στο 1,66%, αλλά αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κανείς δεν αναμένει πραγματική ανάκαμψη το 2025.
Η αγορά ακινήτων παραμένει αδύναμη και ο πληθωρισμός δεν αυξάνεται αρκετά ώστε να ενισχύσει τη ζήτηση.
Στη Νότια Κορέα παρατηρείται επίσης ανοδική κίνηση. Στις 16 Μαΐου, η απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου ήταν στο 2,69%, ενώ το 3ετές ανέβηκε στο 2,366% και το 5ετές στο 2,501%.
Ο Powell κρατά τα επιτόκια ψηλά καθώς ο Trump επιτίθεται στη Fed
Στο εσωτερικό, ο Powell αρνείται να μειώσει τα επιτόκια ή να διοχετεύσει νέα ρευστότητα στην οικονομία.
Ο Πρόεδρος Donald Trump επιτίθεται δημοσίως στον Powell εδώ και μήνες. Το Σάββατο έγραψε στο Truth Social:
«Η ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΣΧΕΔΟΝ ΟΛΩΝ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ “Η FED ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΟΨΕΙ ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΤΟ ΣΥΝΤΟΜΟΤΕΡΟ, ΟΧΙ ΑΡΓΟΤΕΡΑ”.
Πολύ αργά, Powell — ένας άνθρωπος γνωστός για το ότι πάντα αργεί — πιθανότατα θα τα κάνει μαντάρα ξανά. Αλλά ποιος ξέρει;;;»
Ωστόσο, ο Powell δεν αλλάζει πορεία. Επιμένει στη στρατηγική του «ψηλά για περισσότερο», κρατώντας το βασικό επιτόκιο της Fed μεταξύ 4,25% και 4,50%. Η δικαιολόγησή του;
Ο συνεχιζόμενος πληθωρισμός λόγω δασμών και μια ισχυρή οικονομία.
Όμως η Wall Street προεξοφλεί μόλις 2,7 μειώσεις επιτοκίων για το 2025 και οι προσδοκίες για άμεση ανακούφιση εξασθενούν.
Αν ο Powell επιμείνει, οι αποδόσεις των ομολόγων μπορεί να συνεχίσουν να ανεβαίνουν πάνω από το επικίνδυνο όριο του 5%, φέρνοντας τις αγορές πιο κοντά σε μια πλήρη κατάρρευση.
Αυτό θα χτυπήσει τον δανεισμό των καταναλωτών, θα εκτοξεύσει τα επιτόκια στεγαστικών δανείων πάνω από το ήδη υψηλό 7,5% και θα «σκοτώσει» κάθε προσπάθεια ανάκαμψης της αγοράς κατοικίας.
Οι επιχειρηματικές επενδύσεις θα πληγούν επίσης λόγω του αυξημένου κόστους χρηματοδότησης, ενώ τα πρώιμα σημάδια δείχνουν ήδη επιβράδυνση του ΑΕΠ λόγω της πίεσης από τους δασμούς στο πρώτο τρίμηνο.
Οι καταναλωτές, που αποτελούν το 70% του ΑΕΠ των ΗΠΑ, ίσως περιορίσουν τις δαπάνες τους, ειδικά εφόσον ο πληθωρισμός παραμένει πάνω από τον στόχο του 2% της Fed.
Ένα κραχ στην αγορά ομολόγων μπορεί να στραγγαλίσει την οικονομία — και αν ο Powell δεν δράσει σύντομα, θα του επιρριφθούν βαριές ευθύνες.
Αλλά υπάρχει και μια παγίδα: η πρόωρη μείωση επιτοκίων, ειδικά με τους δασμούς να προσθέτουν πιθανώς έως και 1% στον δείκτη τιμών καταναλωτή (CPI), ενδέχεται να πυροδοτήσει νέο κύμα πληθωρισμού — ίσως και χειρότερο από αυτό του μοιραίου 2008.
Ο Powell έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα υποχωρήσει μπροστά στις πολιτικές πιέσεις.
Ωστόσο, αν η αγορά ομολόγων καταρρεύσει, μπορεί να μην έχει άλλη επιλογή.
Αν τα πράγματα βγουν εκτός ελέγχου, οι ΗΠΑ ενδέχεται να αντιμετωπίσουν κρίση εξυπηρέτησης του χρέους.
Το εκτιμώμενο έλλειμμα των 2 τρισ. δολ. για το 2025 και οι τρέχουσες πληρωμές τόκων (που ήδη ανέρχονται στο 15% του προϋπολογισμού) θα γίνουν μη βιώσιμα.
Αυτό σημαίνει περικοπές αλλού, περαιτέρω υποβαθμίσεις και πιθανή απώλεια της αξιοπιστίας των αμερικανικών ομολόγων.
Υπάρχει επίσης κίνδυνος για τις τράπεζες. Όσες διακρατούν ομόλογα με χαμηλές αποδόσεις που αγοράστηκαν στα χρόνια της εύκολης ρευστότητας, ιδίως μικρές περιφερειακές τράπεζες, θα υποστούν τεράστιες ζημίες.
Το είδαμε αυτό με την κατάρρευση της Silicon Valley Bank το 2023. Η επόμενη μπορεί να είναι ακόμη πιο δύσκολο να ελεγχθεί - και κάπως έτσι θυμηθήκαμε τη Lehman Brothers.
Ray Dalio: Ο κίνδυνος για τα αμερικανικά ομόλογα είναι μεγαλύτερος απ’ ό,τι λέει η Moody’s
Ο ιδρυτής της Bridgewater Associates και δισεκατομμυριούχος Ray Dalio προειδοποίησε τη Δευτέρα 19/5 ότι η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ από τη Moody’s υποτιμά τον πραγματικό κίνδυνο για τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, καθώς ο οίκος αξιολόγησης δεν λαμβάνει υπόψη τον κίνδυνο να καταφύγει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση στην εκτύπωση χρήματος για την αποπληρωμή του χρέους της.
«Πρέπει να γνωρίζετε ότι οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις υποτιμούν τον πιστωτικό κίνδυνο, επειδή αξιολογούν μόνο τον κίνδυνο η κυβέρνηση να μην αποπληρώσει το χρέος της» ανέφερε ο Dalio σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter).
«Δεν περιλαμβάνουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, ότι δηλαδή οι υπερχρεωμένες χώρες θα τυπώσουν χρήμα για να πληρώσουν τα χρέη τους, προκαλώντας ζημιές στους κατόχους των ομολόγων λόγω της μείωσης της αξίας των χρημάτων που λαμβάνουν (και όχι λόγω μείωσης του ονομαστικού ποσού που λαμβάνουν)» πρόσθεσε ο ιδρυτής της Bridgewater.
Η Moody’s υποβάθμισε την Παρασκευή 16/5 την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ κατά μία βαθμίδα, από Aaa σε Aa1, επικαλούμενη το αυξανόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και τις εκτοξευόμενες δαπάνες για πληρωμές τόκων.
Ήταν ο τελευταίος από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης που υποβάθμισε τις ΗΠΑ από το ανώτατο επίπεδο αξιολόγησης.
«Με άλλα λόγια, για όσους νοιάζονται για την αγοραστική δύναμη των χρημάτων τους, οι κίνδυνοι που αφορούν το αμερικανικό χρέος είναι μεγαλύτεροι απ’ ό,τι αφήνουν να εννοηθεί οι οίκοι αξιολόγησης», τόνισε ο Dalio.
Σύμφωνα με το Reuters, τα υπό διαχείριση κεφάλαια της Bridgewater μειώθηκαν κατά 18% το 2024, στα περίπου 92 δισ. δολάρια, από πρόσφατο υψηλό των 150 δισ. το 2021.
www.bankingnews.gr
Σύμφωνα με τη Moody’s, η πιστοληπτική αξιολόγηση των ΗΠΑ υποβαθμίστηκε την περασμένη Παρασκευή 16/5, με την τελευταία αξιολόγηση ΑΑΑ να πέφτει κατά μία βαθμίδα σε Aa1.
Τη Δευτέρα 19/5, οι επενδυτές δεν έχασαν χρόνο: ξεπούλησαν ομόλογα και οι αποδόσεις εκτοξεύθηκαν.
Η απόδοση του 30ετούς αμερικανικού κρατικού ομολόγου εκτινάχθηκε στο 5,012%, η 10ετής στο 4,54% και η 2ετής στο 4,023%. Δεν ήταν απλώς μια αντίδραση — ήταν μια κατάρρευση.
Η Moody’s εξήγησε την υποβάθμιση ως άμεση συνέπεια του αυξανόμενου κόστους εξυπηρέτησης του ολοένα και διογκούμενου ελλείμματος των ΗΠΑ, το οποίο επιβαρύνεται από την αύξηση των επιτοκίων και τις αυστηρότερες χρηματοοικονομικές συνθήκες.
Η εταιρεία σημείωσε: «Αυτή η υποβάθμιση κατά μία βαθμίδα στην κλίμακα των 21 βαθμίδων αντανακλά την αύξηση, εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία, του χρέους της κυβέρνησης και των πληρωμών τόκων σε επίπεδα σημαντικά υψηλότερα από αυτά άλλων κρατών με παρόμοια αξιολόγηση.»
Άνοδος αποδόσεων σε Ευρώπη και Ασία μετά την υποβάθμιση των ΗΠΑ
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η απόδοση του 10ετούς βρετανικού ομολόγου (Gilt) αυξήθηκε από 4,64% σε 4,75%.
Αναλυτές αποδίδουν την άνοδο στη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας της Αγγλίας, η οποία έχει κάνει τον δανεισμό ακριβότερο.
Στη Γερμανία, η απόδοση του 10ετούς Bund ανέβηκε ελαφρώς από 2,60% σε 2,64%.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επίσης δεν ενίσχυσε την εμπιστοσύνη: την ίδια ημέρα, υποβάθμισε την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη του ΑΕΠ της ευρωζώνης για το 2025 από 1,3% σε 0,9%, επικαλούμενη τόσο δημοσιονομικά όσο και εμπορικά προβλήματα.
Στην Ινδία, η αγορά ομολόγων παρέμεινε σε γενικές γραμμές σταθερή.
Η απόδοση του 10ετούς διατηρήθηκε στο 6,27%, με τους traders να παρατηρούν μια σχετική σταθεροποίηση μετά την απότομη πτώση της προηγούμενης εβδομάδας. Παρ’ όλα αυτά, η καμπύλη αποδόσεων γίνεται πιο απότομη, κάτι που συνήθως προμηνύει προβλήματα.
Στην Ιαπωνία, η απόδοση του 10ετούς ανέβηκε στο 1,49%, ως αποτέλεσμα της αύξησης των επιτοκίων από την Τράπεζα της Ιαπωνίας νωρίτερα φέτος στο 0,5% και της απομάκρυνσης από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, που αύξησε το κόστος δανεισμού και μείωσε τις αγορές ομολόγων.
Στην Κίνα, η εικόνα είναι διαφορετική. Η απόδοση του 10ετούς υποχώρησε ελαφρώς στο 1,66%, αλλά αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κανείς δεν αναμένει πραγματική ανάκαμψη το 2025.
Η αγορά ακινήτων παραμένει αδύναμη και ο πληθωρισμός δεν αυξάνεται αρκετά ώστε να ενισχύσει τη ζήτηση.
Στη Νότια Κορέα παρατηρείται επίσης ανοδική κίνηση. Στις 16 Μαΐου, η απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου ήταν στο 2,69%, ενώ το 3ετές ανέβηκε στο 2,366% και το 5ετές στο 2,501%.
Ο Powell κρατά τα επιτόκια ψηλά καθώς ο Trump επιτίθεται στη Fed
Στο εσωτερικό, ο Powell αρνείται να μειώσει τα επιτόκια ή να διοχετεύσει νέα ρευστότητα στην οικονομία.
Ο Πρόεδρος Donald Trump επιτίθεται δημοσίως στον Powell εδώ και μήνες. Το Σάββατο έγραψε στο Truth Social:
«Η ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΣΧΕΔΟΝ ΟΛΩΝ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ “Η FED ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΟΨΕΙ ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΤΟ ΣΥΝΤΟΜΟΤΕΡΟ, ΟΧΙ ΑΡΓΟΤΕΡΑ”.
Πολύ αργά, Powell — ένας άνθρωπος γνωστός για το ότι πάντα αργεί — πιθανότατα θα τα κάνει μαντάρα ξανά. Αλλά ποιος ξέρει;;;»
Ωστόσο, ο Powell δεν αλλάζει πορεία. Επιμένει στη στρατηγική του «ψηλά για περισσότερο», κρατώντας το βασικό επιτόκιο της Fed μεταξύ 4,25% και 4,50%. Η δικαιολόγησή του;
Ο συνεχιζόμενος πληθωρισμός λόγω δασμών και μια ισχυρή οικονομία.
Όμως η Wall Street προεξοφλεί μόλις 2,7 μειώσεις επιτοκίων για το 2025 και οι προσδοκίες για άμεση ανακούφιση εξασθενούν.
Αν ο Powell επιμείνει, οι αποδόσεις των ομολόγων μπορεί να συνεχίσουν να ανεβαίνουν πάνω από το επικίνδυνο όριο του 5%, φέρνοντας τις αγορές πιο κοντά σε μια πλήρη κατάρρευση.
Αυτό θα χτυπήσει τον δανεισμό των καταναλωτών, θα εκτοξεύσει τα επιτόκια στεγαστικών δανείων πάνω από το ήδη υψηλό 7,5% και θα «σκοτώσει» κάθε προσπάθεια ανάκαμψης της αγοράς κατοικίας.
Οι επιχειρηματικές επενδύσεις θα πληγούν επίσης λόγω του αυξημένου κόστους χρηματοδότησης, ενώ τα πρώιμα σημάδια δείχνουν ήδη επιβράδυνση του ΑΕΠ λόγω της πίεσης από τους δασμούς στο πρώτο τρίμηνο.
Οι καταναλωτές, που αποτελούν το 70% του ΑΕΠ των ΗΠΑ, ίσως περιορίσουν τις δαπάνες τους, ειδικά εφόσον ο πληθωρισμός παραμένει πάνω από τον στόχο του 2% της Fed.
Ένα κραχ στην αγορά ομολόγων μπορεί να στραγγαλίσει την οικονομία — και αν ο Powell δεν δράσει σύντομα, θα του επιρριφθούν βαριές ευθύνες.
Αλλά υπάρχει και μια παγίδα: η πρόωρη μείωση επιτοκίων, ειδικά με τους δασμούς να προσθέτουν πιθανώς έως και 1% στον δείκτη τιμών καταναλωτή (CPI), ενδέχεται να πυροδοτήσει νέο κύμα πληθωρισμού — ίσως και χειρότερο από αυτό του μοιραίου 2008.
Ο Powell έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα υποχωρήσει μπροστά στις πολιτικές πιέσεις.
Ωστόσο, αν η αγορά ομολόγων καταρρεύσει, μπορεί να μην έχει άλλη επιλογή.
Αν τα πράγματα βγουν εκτός ελέγχου, οι ΗΠΑ ενδέχεται να αντιμετωπίσουν κρίση εξυπηρέτησης του χρέους.
Το εκτιμώμενο έλλειμμα των 2 τρισ. δολ. για το 2025 και οι τρέχουσες πληρωμές τόκων (που ήδη ανέρχονται στο 15% του προϋπολογισμού) θα γίνουν μη βιώσιμα.
Αυτό σημαίνει περικοπές αλλού, περαιτέρω υποβαθμίσεις και πιθανή απώλεια της αξιοπιστίας των αμερικανικών ομολόγων.
Υπάρχει επίσης κίνδυνος για τις τράπεζες. Όσες διακρατούν ομόλογα με χαμηλές αποδόσεις που αγοράστηκαν στα χρόνια της εύκολης ρευστότητας, ιδίως μικρές περιφερειακές τράπεζες, θα υποστούν τεράστιες ζημίες.
Το είδαμε αυτό με την κατάρρευση της Silicon Valley Bank το 2023. Η επόμενη μπορεί να είναι ακόμη πιο δύσκολο να ελεγχθεί - και κάπως έτσι θυμηθήκαμε τη Lehman Brothers.
Ray Dalio: Ο κίνδυνος για τα αμερικανικά ομόλογα είναι μεγαλύτερος απ’ ό,τι λέει η Moody’s
Ο ιδρυτής της Bridgewater Associates και δισεκατομμυριούχος Ray Dalio προειδοποίησε τη Δευτέρα 19/5 ότι η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ από τη Moody’s υποτιμά τον πραγματικό κίνδυνο για τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, καθώς ο οίκος αξιολόγησης δεν λαμβάνει υπόψη τον κίνδυνο να καταφύγει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση στην εκτύπωση χρήματος για την αποπληρωμή του χρέους της.
«Πρέπει να γνωρίζετε ότι οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις υποτιμούν τον πιστωτικό κίνδυνο, επειδή αξιολογούν μόνο τον κίνδυνο η κυβέρνηση να μην αποπληρώσει το χρέος της» ανέφερε ο Dalio σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter).
«Δεν περιλαμβάνουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, ότι δηλαδή οι υπερχρεωμένες χώρες θα τυπώσουν χρήμα για να πληρώσουν τα χρέη τους, προκαλώντας ζημιές στους κατόχους των ομολόγων λόγω της μείωσης της αξίας των χρημάτων που λαμβάνουν (και όχι λόγω μείωσης του ονομαστικού ποσού που λαμβάνουν)» πρόσθεσε ο ιδρυτής της Bridgewater.
Η Moody’s υποβάθμισε την Παρασκευή 16/5 την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ κατά μία βαθμίδα, από Aaa σε Aa1, επικαλούμενη το αυξανόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και τις εκτοξευόμενες δαπάνες για πληρωμές τόκων.
Ήταν ο τελευταίος από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης που υποβάθμισε τις ΗΠΑ από το ανώτατο επίπεδο αξιολόγησης.
«Με άλλα λόγια, για όσους νοιάζονται για την αγοραστική δύναμη των χρημάτων τους, οι κίνδυνοι που αφορούν το αμερικανικό χρέος είναι μεγαλύτεροι απ’ ό,τι αφήνουν να εννοηθεί οι οίκοι αξιολόγησης», τόνισε ο Dalio.
Σύμφωνα με το Reuters, τα υπό διαχείριση κεφάλαια της Bridgewater μειώθηκαν κατά 18% το 2024, στα περίπου 92 δισ. δολάρια, από πρόσφατο υψηλό των 150 δισ. το 2021.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών