Όσο ανορθόδοξο κι αν ακούγεται, είναι πιθανό ότι η παγκόσμια οικονομία να ωφεληθεί από κάπως υψηλότερα επιτόκια
Είναι ώρα να ενταθεί το τύπωμα χρήματος, προκειμένου να δοθεί ώθηση στην οικονομία, υποστηρίζει ο Kemal Dervis, πρώην υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας και αντιπρόεδρος του Brookings Institution, ο οποίος εναρμονίζεται με την άποψη πολλών οικονομολόγων ότι οι κινήσεις των Κεντρικών Τραπεζών είναι τελικά ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος.
Οι ισολογισμοί των κεντρικών τραπεζών έχουν διογκωθεί, και τα περιθώρια της πολιτικής έχουν φτάσει "κοντά στο μηδέν".
Υπάρχει άφθονο φθηνό νερό, όπως φαίνεται, αλλά το άλογο αρνείται να πιει, αναφέρει ο Dervis.
Χωρίς σημάδια του πληθωρισμού, και με την ανάπτυξη ακόμα χλιαρή και εύθραυστη, πολλοί αναμένουν χρόνια αργή ανάπτυξη, με μερικούς ακόμη να φοβούνται μια άλλη παγκόσμια ύφεση.
Αλλά οι φορείς χάραξης πολιτικής έχουν μία ακόμη επιλογή: Πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική, στην οποία οι δημόσιες δαπάνες θα χρηματοδοτούνται με την εκτύπωση χρήματος, προκειμένου να κατευθυνθούν τα κεφάλαια προς τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα των καταναλωτών.
Με την τοποθέτηση της αγοραστικής δύναμης στα χέρια εκείνων που το χρειάζονται περισσότερο, την άμεση νομισματική χρηματοδότηση των δημοσίων δαπανών θα υπάξει βελτίωση της αναπτυξιακής τοχιάς σε οικονομίες όπου η ανισότητα αυξάνεται γρήγορα.
Αν και οι περισσότεροι οικονομολόγοι είναι υπέρ όλων αυτών των προτάσεων, σε κάποια μορφή, οι λεπτομέρειες της εφαρμογής τους θα πρέπει προφανώς να ποικίλλει, ανάλογα με τις περιστάσεις της κάθε οικονομίας.
Η Γερμανία, για παράδειγμα, είναι σε ισχυρή θέση να εφαρμόσει μια αντίστροφη εισοδηματική πολιτική, εξαιτίας του τεράστιου πλεονάσματος τρεχουσών συναλλαγών, αν και αναμφίβολα θα υπάρξουν μεγάλα πολιτικά εμπόδια.
Περισσότερες δαπάνες για την εκπαίδευση, την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και των υποδομών, όμως, είναι μια ανάγκη σχεδόν παντού και είναι πολιτικά πιο εφικτή.
Αλλά υπάρχει και μια άλλη διάσταση της πρόκλησης που έχει μέχρι στιγμής δεν έχει τονιστεί αρκετά.
Μηδανικά ή αρνητικά πραγματικά επιτόκια, όταν γίνουν οιονεί μόνιμα, υπονομεύουν την αποτελεσματική κατανομή του κεφαλαίου και θέτουν τις βάσεις για φούσκες και κρίσεις.
Μπορούν επίσης να συμβάλουν στην περαιτέρω συγκέντρωση του εισοδήματος στην κορυφή "πληγώνοντας" τους μικροκαταθέτες, ενώ δημιουργεί ευκαιρίες για τους μεγάλους χρηματοπιστωτικούς φορείς να επωφεληθούν από την πρόσβαση σε χρηματοδότηση σε αρνητικό πραγματικό κόστος.
Όσο ανορθόδοξο κι αν ακούγεται, είναι πιθανό ότι η παγκόσμια οικονομία να ωφεληθεί από κάπως υψηλότερα επιτόκια.
Η αύξηση των επιτοκίων δεν μπορεί, ωστόσο, να είναι μια αυτόνομη πολιτική.
Αντ 'αυτού, μικρές αυξήσεις πρέπει να ενσωματωθούν σε μια ευρύτερη δημοσιονομική και αναδιανεμητική στρατηγική, με εφαρμογή παράλληλα σε περισσότερες δημόσιες δαπάνες για τις υποδομές και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων.
Ακόμη και με μια τέτοια προσέγγιση, ωστόσο, οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να συντονίσουν τις πολιτικές τους.
Αν μια ενιαία σημαντική κεντρική τράπεζα προσπαθήσει να εισαγάγει υψηλότερα επιτόκια, η οικονομία της αμέσως θα "τιμωρηθεί" μέσω της ανατίμησης του νομίσματος, της μείωση της ανταγωνιστικότητας και της πτώσης των εξαγωγών, με το σύνολο των οποίων να υπονομεύει τη συνολική ζήτηση και την απασχόληση.
Αν οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες αποφασίσουν να αυξήσουν τα επιτόκια τους ταυτόχρονα, αυτές οι δευτερογενείς συνέπειες θα ακυρώσουν η μία την άλλη.
Η επιτυχία εξαρτάται επίσης από την ταυτόχρονη επιδίωξη της δημοσιονομικής επέκτασης σε όλο τον κόσμο, με τις προσπάθειες κάθε χώρας να προσδιορίζονται σύμφωνα με τα δημοσιονομικά περιθώρια της και τη θέση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Ο Dervis υποστηρίζει ότι η οικονομική ορθοδοξία και οι ανεξάρτητες ενέργειες έχουν σαφώς αποτύχει.
Ήρθε η ώρα για τους πολιτικούς να αναγνωρίσουν ότι η καινοτόμος διεθνής πολιτική συνεργασίας δεν είναι μια πολυτέλεια.
Μερικές φορές - όπως και σήμερα - είναι μια αναγκαιότητα.
www.bankingnews.gr
Οι ισολογισμοί των κεντρικών τραπεζών έχουν διογκωθεί, και τα περιθώρια της πολιτικής έχουν φτάσει "κοντά στο μηδέν".
Υπάρχει άφθονο φθηνό νερό, όπως φαίνεται, αλλά το άλογο αρνείται να πιει, αναφέρει ο Dervis.
Χωρίς σημάδια του πληθωρισμού, και με την ανάπτυξη ακόμα χλιαρή και εύθραυστη, πολλοί αναμένουν χρόνια αργή ανάπτυξη, με μερικούς ακόμη να φοβούνται μια άλλη παγκόσμια ύφεση.
Αλλά οι φορείς χάραξης πολιτικής έχουν μία ακόμη επιλογή: Πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική, στην οποία οι δημόσιες δαπάνες θα χρηματοδοτούνται με την εκτύπωση χρήματος, προκειμένου να κατευθυνθούν τα κεφάλαια προς τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα των καταναλωτών.
Με την τοποθέτηση της αγοραστικής δύναμης στα χέρια εκείνων που το χρειάζονται περισσότερο, την άμεση νομισματική χρηματοδότηση των δημοσίων δαπανών θα υπάξει βελτίωση της αναπτυξιακής τοχιάς σε οικονομίες όπου η ανισότητα αυξάνεται γρήγορα.
Αν και οι περισσότεροι οικονομολόγοι είναι υπέρ όλων αυτών των προτάσεων, σε κάποια μορφή, οι λεπτομέρειες της εφαρμογής τους θα πρέπει προφανώς να ποικίλλει, ανάλογα με τις περιστάσεις της κάθε οικονομίας.
Η Γερμανία, για παράδειγμα, είναι σε ισχυρή θέση να εφαρμόσει μια αντίστροφη εισοδηματική πολιτική, εξαιτίας του τεράστιου πλεονάσματος τρεχουσών συναλλαγών, αν και αναμφίβολα θα υπάρξουν μεγάλα πολιτικά εμπόδια.
Περισσότερες δαπάνες για την εκπαίδευση, την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και των υποδομών, όμως, είναι μια ανάγκη σχεδόν παντού και είναι πολιτικά πιο εφικτή.
Αλλά υπάρχει και μια άλλη διάσταση της πρόκλησης που έχει μέχρι στιγμής δεν έχει τονιστεί αρκετά.
Μηδανικά ή αρνητικά πραγματικά επιτόκια, όταν γίνουν οιονεί μόνιμα, υπονομεύουν την αποτελεσματική κατανομή του κεφαλαίου και θέτουν τις βάσεις για φούσκες και κρίσεις.
Μπορούν επίσης να συμβάλουν στην περαιτέρω συγκέντρωση του εισοδήματος στην κορυφή "πληγώνοντας" τους μικροκαταθέτες, ενώ δημιουργεί ευκαιρίες για τους μεγάλους χρηματοπιστωτικούς φορείς να επωφεληθούν από την πρόσβαση σε χρηματοδότηση σε αρνητικό πραγματικό κόστος.
Όσο ανορθόδοξο κι αν ακούγεται, είναι πιθανό ότι η παγκόσμια οικονομία να ωφεληθεί από κάπως υψηλότερα επιτόκια.
Η αύξηση των επιτοκίων δεν μπορεί, ωστόσο, να είναι μια αυτόνομη πολιτική.
Αντ 'αυτού, μικρές αυξήσεις πρέπει να ενσωματωθούν σε μια ευρύτερη δημοσιονομική και αναδιανεμητική στρατηγική, με εφαρμογή παράλληλα σε περισσότερες δημόσιες δαπάνες για τις υποδομές και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων.
Ακόμη και με μια τέτοια προσέγγιση, ωστόσο, οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να συντονίσουν τις πολιτικές τους.
Αν μια ενιαία σημαντική κεντρική τράπεζα προσπαθήσει να εισαγάγει υψηλότερα επιτόκια, η οικονομία της αμέσως θα "τιμωρηθεί" μέσω της ανατίμησης του νομίσματος, της μείωση της ανταγωνιστικότητας και της πτώσης των εξαγωγών, με το σύνολο των οποίων να υπονομεύει τη συνολική ζήτηση και την απασχόληση.
Αν οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες αποφασίσουν να αυξήσουν τα επιτόκια τους ταυτόχρονα, αυτές οι δευτερογενείς συνέπειες θα ακυρώσουν η μία την άλλη.
Η επιτυχία εξαρτάται επίσης από την ταυτόχρονη επιδίωξη της δημοσιονομικής επέκτασης σε όλο τον κόσμο, με τις προσπάθειες κάθε χώρας να προσδιορίζονται σύμφωνα με τα δημοσιονομικά περιθώρια της και τη θέση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Ο Dervis υποστηρίζει ότι η οικονομική ορθοδοξία και οι ανεξάρτητες ενέργειες έχουν σαφώς αποτύχει.
Ήρθε η ώρα για τους πολιτικούς να αναγνωρίσουν ότι η καινοτόμος διεθνής πολιτική συνεργασίας δεν είναι μια πολυτέλεια.
Μερικές φορές - όπως και σήμερα - είναι μια αναγκαιότητα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών