γράφει : ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΧΙΟΝΗΣ
Η κοινωνική αναταραχή στην Ελλάδα απειλεί την Ευρωζώνη
Οι προτεραιότητες της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής τα τελευταία χρόνια, εξαντλούνται στην αποκλιμάκωση της κρίσης χρέους και στη διευθέτηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Βεβαίως, όλοι οι αναλυτές συμφωνούν πως στους δύο προαναφερθέντες τομείς έχει συντελεστεί μεγάλη ή μικρή βελτίωση.
Ωστόσο, το think tank Bruegel προειδοποιεί πως η Ευρωζώνη ακόμη δεν έχει θεραπεύσει το μεγαλύτερο πρόβλημά της, την κοινωνική αναταραχή! Ο κίνδυνος ενός μόνιμου κοινωνικού κατακερματισμού, ο οποίος ενδέχεται να ωθήσει σε μία… επανάσταση εναντίον των πολιτικών ελίτ αλλά και στους τίτλους τέλους του ευρωπαϊκού οράματος, έχει εκτιναχθεί στα… ύψη τα τελευταία χρόνια και οι Ευρωπαίοι ηγέτες στρουθοκαμηλίζουν.
Όπως αναλύει ορθά το think tank, η εμπιστοσύνη των κρατών – μελών προς την Ευρωζώνη έχει απολεσθεί σε μεγάλο βαθμό. Μάλιστα, η «βουτιά» είναι ισχυρότερη σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία και Κύπρο, καθώς το 80% διατείνεται αρνητικά έναντι των ευρωπαϊκών θεσμών.
Άλλωστε, από το 2008 έχουν «χαθεί» 6 εκ. θέσεις εργασίας, με την ανεργία να «θερίζει» ιδίως τους νέους εργαζόμενους.
Η κατάσταση δεν βαίνει προς ομαλοποίηση, παρά τις απόπειρες της Ε.Ε. Η ανεργία υπονομεύει την ανάπτυξη και πλήττει την παραγωγικότητα, το ασφαλιστικό και εκπαιδευτικό σύστημα.
Μάλιστα, η κατάσταση είναι δεινότερη στις χώρες του Νότου και της Βαλτικής, με την εισοδηματική ανισότητα να βρίσκεται σε απαγορευτικά επίπεδα.
Επομένως, διερωτάται το Bruegel, η Ευρωπαϊκή Ένωση σε ποια βήματα οφείλει να προχωρήσει, προκειμένου να διασωθεί.
Προτεραιότητα νούμερο 1 – Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας
Ως κορυφαία προτεραιότητα πρέπει να καταστεί η μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλειας. Η Ελλάδα και η Ισπανία δαπανούσαν πριν την κρίση, περίπου το 16% με 18% του ΑΕΠ για την κοινωνική ασφάλιση. Αυτή η κοινωνική πολιτική ωστόσο, μείωσε την εισοδηματική ανισότητα μόλις κατά 20%. Αντιθέτως, σε Δανία και Σουηδία η μείωση ανήλθε στο 45%, δαπανώντας το ίδιο ποσοστό ΑΕΠ.
Επομένως, για να επιταχυνθεί η συρρίκνωση της ανισότητας στο Νότο απαιτούνταν μεταρρυθμίσεις με κοινωνικό πρόσημο, στην αγορά εργασίας.
Ωστόσο, η ανάγκη δημοσιονομικής προσαρμογής, η οποία αναδύθηκε με την οικονομική κρίση, ανέτρεψε όλη την πρότερη κατάσταση, καθώς οι δαπάνες για εκπαίδευση, οικογένεια και συντάξεις συρρικνώθηκαν ραγδαία. Φυσικά, η εκ νέου εξισορρόπηση των κοινωνικών δαπανών κρίνεται αναγκαία για τη υποχώρηση του οικονομικού «χάσματος» μεταξύ των γενεών.
Προτεραιότητα νούμερο 2 – Ορθή διαχείριση της ζήτησης
Με την δημοσιονομική προσαρμογή στα κράτη – μέλη της Ε.Ε. να κρίνεται αναπόφευκτη, η καταναλωτική ζήτηση αφέθηκε σε… δεύτερη μοίρα, γεγονός που αποτυπώνεται και στα επίσημα στοιχεία.
Η Ευρωζώνη χρήζει της αναζήτησης μεθόδων τόνωσης της καταναλωτικής ζήτησης, εντός ωστόσο, των δημοσιονομικά επιτρεπτών ορίων. Στις χώρες που πλήττονται από την κρίση, για παράδειγμα, τα επιδόματα προς τους άνεργους συρρικνώθηκαν στο ελάχιστο, συμβάλλοντας στην αγοραστική αδρανοποίηση μίας μεγάλης μερίδας καταναλωτών. Η ανάκτηση των συγκεκριμένων επιδομάτων θα αποτελούσε ένας ωθητικός παράγοντας στην κατανάλωση.
Προτεραιότητα νούμερο 3 – Φορολογικό Σύστημα
Αναμφίβολα, τα φορολογικά συστήματα στην Ευρωζώνη χρήζουν επαναξιολόγησης. Για παράδειγμα, η φιλοσοφία πως ένας ηπιότερος φόρος στα εταιρικά κέρδη θα ωφελούσε κατά κόρον την παραγωγικότητα, απεδείχθη λαθεμένη. Παράλληλα, η αύξηση των φόρων κληρονομιάς αλλά και της επέκταση των φόρων στην υγεία αποτέλεσε ένα ακόμη αρνητικό εγχείρημα.
Η Ευρώπη έχει καταφέρει να υπερβεί το πιο οξύ τμήμα της οικονομικής κρίσης. Ωστόσο, έχει αποτύχει να προωθήσει μία δυναμική, κοινωνική ανάπτυξη, γεγονός που υπονομεύει τη βιωσιμότητα του χρέους και ενισχύει τις κοινωνικές ανισότητες.
www.bankingnews.gr
Βεβαίως, όλοι οι αναλυτές συμφωνούν πως στους δύο προαναφερθέντες τομείς έχει συντελεστεί μεγάλη ή μικρή βελτίωση.
Ωστόσο, το think tank Bruegel προειδοποιεί πως η Ευρωζώνη ακόμη δεν έχει θεραπεύσει το μεγαλύτερο πρόβλημά της, την κοινωνική αναταραχή! Ο κίνδυνος ενός μόνιμου κοινωνικού κατακερματισμού, ο οποίος ενδέχεται να ωθήσει σε μία… επανάσταση εναντίον των πολιτικών ελίτ αλλά και στους τίτλους τέλους του ευρωπαϊκού οράματος, έχει εκτιναχθεί στα… ύψη τα τελευταία χρόνια και οι Ευρωπαίοι ηγέτες στρουθοκαμηλίζουν.
Όπως αναλύει ορθά το think tank, η εμπιστοσύνη των κρατών – μελών προς την Ευρωζώνη έχει απολεσθεί σε μεγάλο βαθμό. Μάλιστα, η «βουτιά» είναι ισχυρότερη σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία και Κύπρο, καθώς το 80% διατείνεται αρνητικά έναντι των ευρωπαϊκών θεσμών.
Άλλωστε, από το 2008 έχουν «χαθεί» 6 εκ. θέσεις εργασίας, με την ανεργία να «θερίζει» ιδίως τους νέους εργαζόμενους.
Η κατάσταση δεν βαίνει προς ομαλοποίηση, παρά τις απόπειρες της Ε.Ε. Η ανεργία υπονομεύει την ανάπτυξη και πλήττει την παραγωγικότητα, το ασφαλιστικό και εκπαιδευτικό σύστημα.
Μάλιστα, η κατάσταση είναι δεινότερη στις χώρες του Νότου και της Βαλτικής, με την εισοδηματική ανισότητα να βρίσκεται σε απαγορευτικά επίπεδα.
Επομένως, διερωτάται το Bruegel, η Ευρωπαϊκή Ένωση σε ποια βήματα οφείλει να προχωρήσει, προκειμένου να διασωθεί.
Προτεραιότητα νούμερο 1 – Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας
Ως κορυφαία προτεραιότητα πρέπει να καταστεί η μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλειας. Η Ελλάδα και η Ισπανία δαπανούσαν πριν την κρίση, περίπου το 16% με 18% του ΑΕΠ για την κοινωνική ασφάλιση. Αυτή η κοινωνική πολιτική ωστόσο, μείωσε την εισοδηματική ανισότητα μόλις κατά 20%. Αντιθέτως, σε Δανία και Σουηδία η μείωση ανήλθε στο 45%, δαπανώντας το ίδιο ποσοστό ΑΕΠ.
Επομένως, για να επιταχυνθεί η συρρίκνωση της ανισότητας στο Νότο απαιτούνταν μεταρρυθμίσεις με κοινωνικό πρόσημο, στην αγορά εργασίας.
Ωστόσο, η ανάγκη δημοσιονομικής προσαρμογής, η οποία αναδύθηκε με την οικονομική κρίση, ανέτρεψε όλη την πρότερη κατάσταση, καθώς οι δαπάνες για εκπαίδευση, οικογένεια και συντάξεις συρρικνώθηκαν ραγδαία. Φυσικά, η εκ νέου εξισορρόπηση των κοινωνικών δαπανών κρίνεται αναγκαία για τη υποχώρηση του οικονομικού «χάσματος» μεταξύ των γενεών.
Προτεραιότητα νούμερο 2 – Ορθή διαχείριση της ζήτησης
Με την δημοσιονομική προσαρμογή στα κράτη – μέλη της Ε.Ε. να κρίνεται αναπόφευκτη, η καταναλωτική ζήτηση αφέθηκε σε… δεύτερη μοίρα, γεγονός που αποτυπώνεται και στα επίσημα στοιχεία.
Η Ευρωζώνη χρήζει της αναζήτησης μεθόδων τόνωσης της καταναλωτικής ζήτησης, εντός ωστόσο, των δημοσιονομικά επιτρεπτών ορίων. Στις χώρες που πλήττονται από την κρίση, για παράδειγμα, τα επιδόματα προς τους άνεργους συρρικνώθηκαν στο ελάχιστο, συμβάλλοντας στην αγοραστική αδρανοποίηση μίας μεγάλης μερίδας καταναλωτών. Η ανάκτηση των συγκεκριμένων επιδομάτων θα αποτελούσε ένας ωθητικός παράγοντας στην κατανάλωση.
Προτεραιότητα νούμερο 3 – Φορολογικό Σύστημα
Αναμφίβολα, τα φορολογικά συστήματα στην Ευρωζώνη χρήζουν επαναξιολόγησης. Για παράδειγμα, η φιλοσοφία πως ένας ηπιότερος φόρος στα εταιρικά κέρδη θα ωφελούσε κατά κόρον την παραγωγικότητα, απεδείχθη λαθεμένη. Παράλληλα, η αύξηση των φόρων κληρονομιάς αλλά και της επέκταση των φόρων στην υγεία αποτέλεσε ένα ακόμη αρνητικό εγχείρημα.
Η Ευρώπη έχει καταφέρει να υπερβεί το πιο οξύ τμήμα της οικονομικής κρίσης. Ωστόσο, έχει αποτύχει να προωθήσει μία δυναμική, κοινωνική ανάπτυξη, γεγονός που υπονομεύει τη βιωσιμότητα του χρέους και ενισχύει τις κοινωνικές ανισότητες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών