Η Τουρκία και η ΤΔΒΚ έχουν κάνει τρεις σημαντικές κινήσεις για την προστασία των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων
Η Θάλασσα της Νότιας Κίνας και η Μεσόγειος μπορεί να απέχουν χιλιάδες μίλια μακριά, αλλά τα νερά τους καίγονται κυριολεκτικά, καθώς οι παγκόσμιες δυνάμεις παίζουν ένα νέο «Μεγάλο Παιχνίδι», λαμβάνοντας υπόψη τα στρατηγικά τους ενδιαφέροντα και τις μεγάλες ανακαλύψεις αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου σε αυτές τις περιοχές.
Για πολλά χρόνια, χώρες που έχουν αντίθετα συμφέροντα με αυτά της Τουρκίας χρησιμοποιούν τη Μεσόγειο Θάλασσα για να περιορίσουν τη χώρα.
Έτσι, η επιτακτική κίνηση της Τουρκίας να συνάψει συμφωνία με τη Λιβύη τον περασμένο Νοέμβριο, άφησε έκθετους πολλούς παγκόσμιους και περιφερειακούς παίκτες, όπως την Ελλάδα, τη Γαλλία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τις ΗΠΑ.
Αυτό αναφέρει νέα ανάλυση του πρακτορείου Anadolu, τονίζοντας ότι πολλοί από αυτούς έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στο κυρίαρχο δικαίωμα και των δύο κυβερνήσεων να συνάψουν συμφωνία, καθώς παραβιάζουν τη στρατηγική περί ελληνικής περιφέρειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) που συμφωνήθηκε τώρα από την Άγκυρα και την Τρίπολη θα διακόψει επίσης τη γραμμή των αγωγών της Ανατολικής Μεσογείου, τον EastMed, που η Κύπρος, η Ελλάδα και το Ισραήλ σχεδιάζουν να κατασκευάσουν για να συνδεθούν με την Ευρώπη.
Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ένα κυρίαρχο κράτος έχει ειδικά δικαιώματα όσον αφορά την εξερεύνηση και τη χρήση θαλάσσιων πόρων, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής ενέργειας από νερό και άνεμο έως 200 ναυτικά μίλια από την ακτή του.
Οι αλληλεπικαλυπτόμενες αξιώσεις, οι ακτές και τα διάφορα νησιά καθιστούν αδύνατη την εφαρμογή αυτής της αρχής στη Μεσόγειο, εξηγεί το Anadolu.
Όμως, οι διατάξεις της ίδιας σύμβασης απαιτούν επίσης τον καθορισμό ενός μεγάλου νησιού από το οποίο μπορεί να μετρηθεί η απόσταση και όχι από μικρότερα νησιά όπως πιστεύει η Ελλάδα.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτή η προσέγγιση βασίστηκε στη στάση ότι ένα μικρό νησί μπορεί να μην διαθέτει επαρκείς πόρους για τη διαφύλαξη και την ανάπτυξη των υδάτων και ότι επομένως θα πρέπει να έχουν δικαιοδοσία μόνο σε μικρές περιοχές.
Ισχυριζόμενη την ΑΟΖ για τα νησιά της, η Ελλάδα, παραβιάζοντας αυτήν την αρχή, προσπαθεί να επεκταθεί σε τμήματα της θαλάσσιας περιοχής που συμφωνήθηκαν από την Τουρκία και τη Λιβύη.
Επιπλέον, δεδομένου ότι πολλά νησιά όπως το Καστελόριζο, βρίσκονται ακριβώς έξω από την ακτή της Τουρκίας, το ελληνικό επιχείρημα περιορίζεται από την ακτογραμμή της Τουρκίας και θα την περιορίσει στις νότιες ακτές της.
Πρόταση αγωγού στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τον αναλυτή Idlir Lika, ο οποίος έχει γράψει ένα έγγραφο για το τουρκικό Ίδρυμα Πολιτικής Οικονομίας και Κοινωνικής Έρευνας (SETA), η Ελλάδα είχε προηγουμένως αντιταχθεί στην πρόταση για την κατασκευή αγωγού μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας στα μέσα του 2016.
«Όταν αυτή η πρόταση ήταν στα τελικά στάδια των διαπραγματεύσεων, η Αθήνα ώθησε τους Ελληνοκύπριους να τορπιλήσουν τις συνομιλίες του ΟΗΕ για την επανένωση της Κύπρου, και έτσι κατέρρευσαν οι ελπίδες του αγωγού φυσικού αερίου».
Μετά τη σοβαρή ρήξη στις σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας μετά το συμβάν του 2010 στο Μαβί Μαρμαρά, η Ελλάδα άρχισε να αναπτύσσει μια ολοκληρωμένη στρατηγική συνεργασίας με το Ισραήλ επιδιώκοντας στενότερους πολιτικούς, οικονομικούς και ενεργειακούς δεσμούς.
Τον Ιανουάριο του 2019 στο Κάιρο, η Ελλάδα διοργάνωσε μια συνάντηση για την προώθηση της ενεργειακής συνεργασίας, αλλά απέκλεισε την Τουρκία.
Θεωρημένο ως ορόσημο στις ελληνικές διπλωματικές προσπάθειες για να περικυκλώσει την Τουρκία, επτά κυβερνήσεις, η ελληνοκυπριακή διοίκηση, η Ελλάδα, το Ισραήλ, η Ιταλία, η Ιορδανία, η Παλαιστινιακή Αρχή και η Αίγυπτος αποφάσισαν να σχηματίσουν το Φόρουμ Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (EMGF) για την προώθηση της ενεργειακής συνεργασίας.
Λίγους μήνες αργότερα, η Γαλλία ζήτησε επίσημα να γίνει το ένατο μέλος της EMGF, ενώ οι ΗΠΑ πιέζουν να ενταχθούν ως επίσημος παρατηρητής.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς ενός βιβλίου με τίτλο "Ανατολική Μεσόγειος και Τουρκία: Πολιτική, Δικαστική και Οικονομική προοπτική", παρά το γεγονός ότι η Τουρκία έχει μια από τις μακρύτερες ακτές της Ανατολικής Μεσογείου, υπάρχει μια προφανής προσπάθεια να φυλακιστεί σε μια στενή περιοχή.
«Παραβλέποντας τις ειδικές καταστάσεις της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου Πελάγους που προκαλούνται από ημίκλειστη θάλασσα και νησιά, και χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τις αποφάσεις διεθνών δικαστικών οργάνων σχετικά με τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας των νησιών, χάρτες - που δείχνουν ότι το μεγαλύτερο μέρος της τουρκικής υφαλοκρηπίδας ανήκει στην Ελλάδα - είναι ήδη προετοιμασμένοι», έγραψαν οι ερευνητές Kemal Inat και Burhanettin Duran.
Το Ισραήλ και η Ελλάδα αναπτύσσουν στρατηγικούς δεσμούς
Μόλις η Ελλάδα πέτυχε να σταματήσει το έργο του αγωγού φυσικού αερίου Ισραήλ-Τουρκίας, στη συνέχεια ανέπτυξε στρατηγικούς δεσμούς με το Ισραήλ.
Ο Amikam Nachmani, Ισραηλινός μελετητής ειδικευμένος στις μελέτες της Ανατολικής Μεσογείου, δήλωσε ότι η συνεργασία λειτούργησε για την Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία καθώς η Ελλάδα χρησιμοποιεί το ρωσικό αμυντικό σύστημα S-300, το οποίο προοριζόταν για Ελληνοκύπριους.
Δεδομένου ότι η Συρία και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής είναι επίσης εξοπλισμένες με παρόμοιο ρωσικό σύστημα, η εκπαίδευση εναντίον αυτών των πυραύλων έχει βοηθήσει τις ισραηλινές δυνάμεις να πολεμήσουν και να βομβαρδίσουν ιρανικές θέσεις στη Συρία εξουδετερώνοντας το σύστημα S-300.
Στις 2 Ιανουαρίου, η Ελλάδα υπέγραψε συμφωνία με τη Νότια Κύπρο και το Ισραήλ για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου 1.900 χιλιομέτρων (1.180 μίλια) με κόστος 7 δισ. δολαρίων που θα μεταφέρει αέριο από τις ακτές του νησιού της Κύπρου και το Ισραήλ στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας.
Σε αντίθεση με αυτήν τη στρατηγική, η Άγκυρα διαπραγματεύτηκε την οριοθέτηση θαλάσσιων συνόρων και μια συμφωνία αμυντικής συνεργασίας με την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση της Εθνικής Συμφωνίας (GNA) στη Λιβύη.
Ενώ οι αναλυτές πίστευαν ότι ο αγωγός EastMed ήταν ήδη δαπανηρή υπόθεση, η συμφωνία της Τουρκίας και της Λιβύης το έκανε πιο ανέφικτο.
Η Ελλάδα, ωστόσο, πίεσε επιτυχώς στο Κογκρέσο των ΗΠΑ και κατάφερε να άρει το εμπάργκο όπλων ηλικίας τριών δεκαετιών από την ελληνοκυπριακή διοίκηση της Νότιας Κύπρου.
Προσπάθησε επίσης να χρησιμοποιήσει το μοχλό της εντός της ΕΕ για να καταφερθεί ενάντια στην Τουρκία και να εμποδίσει οποιαδήποτε πολιτική λύση στην κρίση της Λιβύης, εκτός εάν ακυρωθεί η συμφωνία Τουρκίας-GNA.
Τον Δεκέμβριο του 2019, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κήρυξε τη συμφωνία Τουρκίας-GNA ως παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων τρίτων κρατών και επιβεβαίωσε κατηγορηματικά την αλληλεγγύη του προς τις ελληνοκυπριακές ανησυχίες.
Το Κογκρέσο των ΗΠΑ ψήφισε τον νόμο για την εταιρική σχέση ασφάλειας και ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο, ο οποίος, μεταξύ άλλων διατάξεων, άφησε το εμπάργκο τριών δεκαετιών από τη Νότια Κύπρο και επέκτεινε περαιτέρω την ξένη στρατιωτική βοήθεια στην Ελλάδα.
Εκείνοι που πίεσαν έντονα στο Κογκρέσο των ΗΠΑ ήταν η Αμερικανική Εβραϊκή Επιτροπή και το Ελληνοαμερικανικό Συμβούλιο Ηγεσίας.
Αντί να προσπαθούν να μεσολαβήσουν και να φέρουν συμφιλίωση μεταξύ των δύο μελών του ΝΑΤΟ, της Τουρκίας και της Ελλάδας, οι ΗΠΑ τροφοδότησαν τη στρατιωτικοποίηση του γεωπολιτικού ενεργειακού ανταγωνισμού στην περιοχή.
Η σκοπιμότητα του αγωγού EastMed
Όσον αφορά τη σκοπιμότητα του αγωγού EastMed, ακόμη και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και Εμπορίου της Κύπρου, Νίκος Ρολάνδης δήλωσε ότι οι επενδυτές δεν θα αναλάβουν σχεδόν κανέναν κίνδυνο να επενδύσουν στον αγωγό που απειλείται από αντιπαραθέσεις.
«Ποια εταιρεία ή όμιλος εταιρειών θα δώσει 5-6 δισ. ευρώ σε ένα έργο που διέρχεται από μέρος μιας θάλασσας στο οποίο η Τουρκία και η Λιβύη έχουν υποβάλει αξιώσεις μέσω της πρόσφατης υπογραφής συμφωνίας», δήλωσε στο κινεζικό επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Xinhua τον Ιανουάριο.
Σύμφωνα με μια ερευνητική έκθεση της ανεξάρτητης ιστοσελίδας Mada Masr, «είναι απίθανο το Ισραηλινό αέριο να μπορεί να εξαχθεί στην Ευρώπη λόγω του υψηλού κόστους του».
Εκτιμάται ότι το εισαγόμενο ισραηλινό αέριο θα πωλείται περίπου 7,5-8 δολάρια ανά MBTU, ενώ η τρέχουσα τιμή αγοράς του φυσικού αερίου που αγοράζει η Ευρώπη ανέρχεται σε περίπου 5,8 δολάρια/MBTU.
Ο Ρολάνδης, ο οποίος υπηρέτησε ως υπουργός εμπορίου, βιομηχανίας και τουρισμού το 1998-2003, αμφισβήτησε επίσης το κόστος μεταφοράς μιας σχετικά μικρής ποσότητας φυσικού αερίου μέσω του μεγαλύτερου αγωγού στον κόσμο.
«Σε σύγκριση με άλλους αγωγούς που μεταφέρουν πέντε ή έξι φορές περισσότερο αέριο στην Ευρώπη, το συσσωρευμένο κόστος του έργου EastMed θα είναι υψηλότερο», είπε.
Ο Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ) Mustafa Akinci δήλωσε ότι ο αγωγός δεν θα φέρει ειρήνη στην περιοχή.
Είπε ότι η εξαίρεση της περιοχής του και της Τουρκίας θα προσθέσει μόνο αστάθεια στην περιοχή.
«Η διαχείριση της σταθερότητας στην περιοχή απαιτεί μια αμοιβαία επωφελής προσέγγιση, η οποία απαιτεί μια διαδρομή που θα μεταφέρει αέριο στην Ευρώπη μέσω της Τουρκίας, η οποία είναι η συντομότερη, φθηνότερη και ταχύτερη», είπε.
Εύκολη επιλογή για συμπερίληψη της Τουρκίας
Η Τουρκία και η ΤΔΒΚ έχουν κάνει τρεις σημαντικές κινήσεις για την προστασία των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής επέμβασης, του τερματισμού των ξένων επιχειρήσεων και της αποτροπής εισβολών στις περιοχές που έχουν λάβει άδεια από τη Βόρεια Κύπρο σε τουρκικές εταιρείες πετρελαίου, σύμφωνα με τους Emre Iseri και Ahmet Cagri Bartan, ερευνητές από το πανεπιστήμιο Yasar της Τουρκίας.
Ένα πολύ πρόσφατο παράδειγμα αυτού ήταν όταν η Τουρκία εμπόδισε την ENI, να κινηθεί στην περιοχή, ενώ έχει ξεκινήσει διπλωματικές προσπάθειες για να διεκδικήσει τα δικαιώματά της σε πόρους υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Suzanne Carlson, της The Oil & Gas Year υποστηρίζει ότι, αυτή τη στιγμή, η πιο πρόσφορη οικονομική επιλογή στην Ανατολική Μεσόγειο είναι η κατασκευή ενός νέου αγωγού που θα μεταφέρει το Ισραηλινό αέριο μέσω της Τουρκίας.
Πίστευε ότι όσο η Τουρκία δεν έχει προοπτικές περιφερειακής σταθεροποίησης, η αποτελεσματική ανάπτυξη ενεργειακών πόρων μπορεί να μειωθεί.
Η Ανατολική Μεσόγειος πιστεύεται ότι διαθέτει περίπου 4,5% των συνολικών αποθεμάτων φυσικού αερίου στον κόσμο.
Εκτός από τις εξερευνήσεις στις λεκάνες του Λεβάντς και του Δυτικού Νείλου, δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμη πλήρης έρευνα στην περιοχή, η οποία περιλαμβάνει την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας, που εκτείνεται από τις νοτιοδυτικές ακτές της Τουρκίας έως την ανατολική ακτή της Λιβύης και τη δυτική ακτή της Αιγύπτου.
Έχοντας τα πεδία φυσικού αερίου Wafa και Bouri, η Λιβύη είναι η 22η στον κόσμο με περίπου 1,5 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αποθεμάτων φυσικού αερίου.
www.bankingnews.gr
Για πολλά χρόνια, χώρες που έχουν αντίθετα συμφέροντα με αυτά της Τουρκίας χρησιμοποιούν τη Μεσόγειο Θάλασσα για να περιορίσουν τη χώρα.
Έτσι, η επιτακτική κίνηση της Τουρκίας να συνάψει συμφωνία με τη Λιβύη τον περασμένο Νοέμβριο, άφησε έκθετους πολλούς παγκόσμιους και περιφερειακούς παίκτες, όπως την Ελλάδα, τη Γαλλία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τις ΗΠΑ.
Αυτό αναφέρει νέα ανάλυση του πρακτορείου Anadolu, τονίζοντας ότι πολλοί από αυτούς έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στο κυρίαρχο δικαίωμα και των δύο κυβερνήσεων να συνάψουν συμφωνία, καθώς παραβιάζουν τη στρατηγική περί ελληνικής περιφέρειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) που συμφωνήθηκε τώρα από την Άγκυρα και την Τρίπολη θα διακόψει επίσης τη γραμμή των αγωγών της Ανατολικής Μεσογείου, τον EastMed, που η Κύπρος, η Ελλάδα και το Ισραήλ σχεδιάζουν να κατασκευάσουν για να συνδεθούν με την Ευρώπη.
Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ένα κυρίαρχο κράτος έχει ειδικά δικαιώματα όσον αφορά την εξερεύνηση και τη χρήση θαλάσσιων πόρων, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής ενέργειας από νερό και άνεμο έως 200 ναυτικά μίλια από την ακτή του.
Οι αλληλεπικαλυπτόμενες αξιώσεις, οι ακτές και τα διάφορα νησιά καθιστούν αδύνατη την εφαρμογή αυτής της αρχής στη Μεσόγειο, εξηγεί το Anadolu.
Όμως, οι διατάξεις της ίδιας σύμβασης απαιτούν επίσης τον καθορισμό ενός μεγάλου νησιού από το οποίο μπορεί να μετρηθεί η απόσταση και όχι από μικρότερα νησιά όπως πιστεύει η Ελλάδα.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτή η προσέγγιση βασίστηκε στη στάση ότι ένα μικρό νησί μπορεί να μην διαθέτει επαρκείς πόρους για τη διαφύλαξη και την ανάπτυξη των υδάτων και ότι επομένως θα πρέπει να έχουν δικαιοδοσία μόνο σε μικρές περιοχές.
Ισχυριζόμενη την ΑΟΖ για τα νησιά της, η Ελλάδα, παραβιάζοντας αυτήν την αρχή, προσπαθεί να επεκταθεί σε τμήματα της θαλάσσιας περιοχής που συμφωνήθηκαν από την Τουρκία και τη Λιβύη.
Επιπλέον, δεδομένου ότι πολλά νησιά όπως το Καστελόριζο, βρίσκονται ακριβώς έξω από την ακτή της Τουρκίας, το ελληνικό επιχείρημα περιορίζεται από την ακτογραμμή της Τουρκίας και θα την περιορίσει στις νότιες ακτές της.
Πρόταση αγωγού στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τον αναλυτή Idlir Lika, ο οποίος έχει γράψει ένα έγγραφο για το τουρκικό Ίδρυμα Πολιτικής Οικονομίας και Κοινωνικής Έρευνας (SETA), η Ελλάδα είχε προηγουμένως αντιταχθεί στην πρόταση για την κατασκευή αγωγού μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας στα μέσα του 2016.
«Όταν αυτή η πρόταση ήταν στα τελικά στάδια των διαπραγματεύσεων, η Αθήνα ώθησε τους Ελληνοκύπριους να τορπιλήσουν τις συνομιλίες του ΟΗΕ για την επανένωση της Κύπρου, και έτσι κατέρρευσαν οι ελπίδες του αγωγού φυσικού αερίου».
Μετά τη σοβαρή ρήξη στις σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας μετά το συμβάν του 2010 στο Μαβί Μαρμαρά, η Ελλάδα άρχισε να αναπτύσσει μια ολοκληρωμένη στρατηγική συνεργασίας με το Ισραήλ επιδιώκοντας στενότερους πολιτικούς, οικονομικούς και ενεργειακούς δεσμούς.
Τον Ιανουάριο του 2019 στο Κάιρο, η Ελλάδα διοργάνωσε μια συνάντηση για την προώθηση της ενεργειακής συνεργασίας, αλλά απέκλεισε την Τουρκία.
Θεωρημένο ως ορόσημο στις ελληνικές διπλωματικές προσπάθειες για να περικυκλώσει την Τουρκία, επτά κυβερνήσεις, η ελληνοκυπριακή διοίκηση, η Ελλάδα, το Ισραήλ, η Ιταλία, η Ιορδανία, η Παλαιστινιακή Αρχή και η Αίγυπτος αποφάσισαν να σχηματίσουν το Φόρουμ Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (EMGF) για την προώθηση της ενεργειακής συνεργασίας.
Λίγους μήνες αργότερα, η Γαλλία ζήτησε επίσημα να γίνει το ένατο μέλος της EMGF, ενώ οι ΗΠΑ πιέζουν να ενταχθούν ως επίσημος παρατηρητής.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς ενός βιβλίου με τίτλο "Ανατολική Μεσόγειος και Τουρκία: Πολιτική, Δικαστική και Οικονομική προοπτική", παρά το γεγονός ότι η Τουρκία έχει μια από τις μακρύτερες ακτές της Ανατολικής Μεσογείου, υπάρχει μια προφανής προσπάθεια να φυλακιστεί σε μια στενή περιοχή.
«Παραβλέποντας τις ειδικές καταστάσεις της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου Πελάγους που προκαλούνται από ημίκλειστη θάλασσα και νησιά, και χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τις αποφάσεις διεθνών δικαστικών οργάνων σχετικά με τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας των νησιών, χάρτες - που δείχνουν ότι το μεγαλύτερο μέρος της τουρκικής υφαλοκρηπίδας ανήκει στην Ελλάδα - είναι ήδη προετοιμασμένοι», έγραψαν οι ερευνητές Kemal Inat και Burhanettin Duran.
Το Ισραήλ και η Ελλάδα αναπτύσσουν στρατηγικούς δεσμούς
Μόλις η Ελλάδα πέτυχε να σταματήσει το έργο του αγωγού φυσικού αερίου Ισραήλ-Τουρκίας, στη συνέχεια ανέπτυξε στρατηγικούς δεσμούς με το Ισραήλ.
Ο Amikam Nachmani, Ισραηλινός μελετητής ειδικευμένος στις μελέτες της Ανατολικής Μεσογείου, δήλωσε ότι η συνεργασία λειτούργησε για την Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία καθώς η Ελλάδα χρησιμοποιεί το ρωσικό αμυντικό σύστημα S-300, το οποίο προοριζόταν για Ελληνοκύπριους.
Δεδομένου ότι η Συρία και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής είναι επίσης εξοπλισμένες με παρόμοιο ρωσικό σύστημα, η εκπαίδευση εναντίον αυτών των πυραύλων έχει βοηθήσει τις ισραηλινές δυνάμεις να πολεμήσουν και να βομβαρδίσουν ιρανικές θέσεις στη Συρία εξουδετερώνοντας το σύστημα S-300.
Στις 2 Ιανουαρίου, η Ελλάδα υπέγραψε συμφωνία με τη Νότια Κύπρο και το Ισραήλ για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου 1.900 χιλιομέτρων (1.180 μίλια) με κόστος 7 δισ. δολαρίων που θα μεταφέρει αέριο από τις ακτές του νησιού της Κύπρου και το Ισραήλ στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας.
Σε αντίθεση με αυτήν τη στρατηγική, η Άγκυρα διαπραγματεύτηκε την οριοθέτηση θαλάσσιων συνόρων και μια συμφωνία αμυντικής συνεργασίας με την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση της Εθνικής Συμφωνίας (GNA) στη Λιβύη.
Ενώ οι αναλυτές πίστευαν ότι ο αγωγός EastMed ήταν ήδη δαπανηρή υπόθεση, η συμφωνία της Τουρκίας και της Λιβύης το έκανε πιο ανέφικτο.
Η Ελλάδα, ωστόσο, πίεσε επιτυχώς στο Κογκρέσο των ΗΠΑ και κατάφερε να άρει το εμπάργκο όπλων ηλικίας τριών δεκαετιών από την ελληνοκυπριακή διοίκηση της Νότιας Κύπρου.
Προσπάθησε επίσης να χρησιμοποιήσει το μοχλό της εντός της ΕΕ για να καταφερθεί ενάντια στην Τουρκία και να εμποδίσει οποιαδήποτε πολιτική λύση στην κρίση της Λιβύης, εκτός εάν ακυρωθεί η συμφωνία Τουρκίας-GNA.
Τον Δεκέμβριο του 2019, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κήρυξε τη συμφωνία Τουρκίας-GNA ως παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων τρίτων κρατών και επιβεβαίωσε κατηγορηματικά την αλληλεγγύη του προς τις ελληνοκυπριακές ανησυχίες.
Το Κογκρέσο των ΗΠΑ ψήφισε τον νόμο για την εταιρική σχέση ασφάλειας και ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο, ο οποίος, μεταξύ άλλων διατάξεων, άφησε το εμπάργκο τριών δεκαετιών από τη Νότια Κύπρο και επέκτεινε περαιτέρω την ξένη στρατιωτική βοήθεια στην Ελλάδα.
Εκείνοι που πίεσαν έντονα στο Κογκρέσο των ΗΠΑ ήταν η Αμερικανική Εβραϊκή Επιτροπή και το Ελληνοαμερικανικό Συμβούλιο Ηγεσίας.
Αντί να προσπαθούν να μεσολαβήσουν και να φέρουν συμφιλίωση μεταξύ των δύο μελών του ΝΑΤΟ, της Τουρκίας και της Ελλάδας, οι ΗΠΑ τροφοδότησαν τη στρατιωτικοποίηση του γεωπολιτικού ενεργειακού ανταγωνισμού στην περιοχή.
Η σκοπιμότητα του αγωγού EastMed
Όσον αφορά τη σκοπιμότητα του αγωγού EastMed, ακόμη και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και Εμπορίου της Κύπρου, Νίκος Ρολάνδης δήλωσε ότι οι επενδυτές δεν θα αναλάβουν σχεδόν κανέναν κίνδυνο να επενδύσουν στον αγωγό που απειλείται από αντιπαραθέσεις.
«Ποια εταιρεία ή όμιλος εταιρειών θα δώσει 5-6 δισ. ευρώ σε ένα έργο που διέρχεται από μέρος μιας θάλασσας στο οποίο η Τουρκία και η Λιβύη έχουν υποβάλει αξιώσεις μέσω της πρόσφατης υπογραφής συμφωνίας», δήλωσε στο κινεζικό επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Xinhua τον Ιανουάριο.
Σύμφωνα με μια ερευνητική έκθεση της ανεξάρτητης ιστοσελίδας Mada Masr, «είναι απίθανο το Ισραηλινό αέριο να μπορεί να εξαχθεί στην Ευρώπη λόγω του υψηλού κόστους του».
Εκτιμάται ότι το εισαγόμενο ισραηλινό αέριο θα πωλείται περίπου 7,5-8 δολάρια ανά MBTU, ενώ η τρέχουσα τιμή αγοράς του φυσικού αερίου που αγοράζει η Ευρώπη ανέρχεται σε περίπου 5,8 δολάρια/MBTU.
Ο Ρολάνδης, ο οποίος υπηρέτησε ως υπουργός εμπορίου, βιομηχανίας και τουρισμού το 1998-2003, αμφισβήτησε επίσης το κόστος μεταφοράς μιας σχετικά μικρής ποσότητας φυσικού αερίου μέσω του μεγαλύτερου αγωγού στον κόσμο.
«Σε σύγκριση με άλλους αγωγούς που μεταφέρουν πέντε ή έξι φορές περισσότερο αέριο στην Ευρώπη, το συσσωρευμένο κόστος του έργου EastMed θα είναι υψηλότερο», είπε.
Ο Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ) Mustafa Akinci δήλωσε ότι ο αγωγός δεν θα φέρει ειρήνη στην περιοχή.
Είπε ότι η εξαίρεση της περιοχής του και της Τουρκίας θα προσθέσει μόνο αστάθεια στην περιοχή.
«Η διαχείριση της σταθερότητας στην περιοχή απαιτεί μια αμοιβαία επωφελής προσέγγιση, η οποία απαιτεί μια διαδρομή που θα μεταφέρει αέριο στην Ευρώπη μέσω της Τουρκίας, η οποία είναι η συντομότερη, φθηνότερη και ταχύτερη», είπε.
Εύκολη επιλογή για συμπερίληψη της Τουρκίας
Η Τουρκία και η ΤΔΒΚ έχουν κάνει τρεις σημαντικές κινήσεις για την προστασία των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής επέμβασης, του τερματισμού των ξένων επιχειρήσεων και της αποτροπής εισβολών στις περιοχές που έχουν λάβει άδεια από τη Βόρεια Κύπρο σε τουρκικές εταιρείες πετρελαίου, σύμφωνα με τους Emre Iseri και Ahmet Cagri Bartan, ερευνητές από το πανεπιστήμιο Yasar της Τουρκίας.
Ένα πολύ πρόσφατο παράδειγμα αυτού ήταν όταν η Τουρκία εμπόδισε την ENI, να κινηθεί στην περιοχή, ενώ έχει ξεκινήσει διπλωματικές προσπάθειες για να διεκδικήσει τα δικαιώματά της σε πόρους υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Suzanne Carlson, της The Oil & Gas Year υποστηρίζει ότι, αυτή τη στιγμή, η πιο πρόσφορη οικονομική επιλογή στην Ανατολική Μεσόγειο είναι η κατασκευή ενός νέου αγωγού που θα μεταφέρει το Ισραηλινό αέριο μέσω της Τουρκίας.
Πίστευε ότι όσο η Τουρκία δεν έχει προοπτικές περιφερειακής σταθεροποίησης, η αποτελεσματική ανάπτυξη ενεργειακών πόρων μπορεί να μειωθεί.
Η Ανατολική Μεσόγειος πιστεύεται ότι διαθέτει περίπου 4,5% των συνολικών αποθεμάτων φυσικού αερίου στον κόσμο.
Εκτός από τις εξερευνήσεις στις λεκάνες του Λεβάντς και του Δυτικού Νείλου, δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμη πλήρης έρευνα στην περιοχή, η οποία περιλαμβάνει την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας, που εκτείνεται από τις νοτιοδυτικές ακτές της Τουρκίας έως την ανατολική ακτή της Λιβύης και τη δυτική ακτή της Αιγύπτου.
Έχοντας τα πεδία φυσικού αερίου Wafa και Bouri, η Λιβύη είναι η 22η στον κόσμο με περίπου 1,5 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αποθεμάτων φυσικού αερίου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών