γράφει : ΜΙΝΑ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
Τα αίτια της κρίσης στην Αίγυπτο είναι πολύ βαθύτερα από το πολιτικό χάος που επικράτησε πρόσφατα, εκτιμά σε ανάλυσή του το Stratfor. Με τον ηγέτη του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου να αναλαμβάνει την προεδρία με τη στήριξη του στρατού, η νέα κυβέρνηση ενδεχομένως θα αντιπροσωπεύει μια σύμπραξη συμφερόντων, τα οποία θα βρεθούν αντιμέτωπα με τις ίδιες προκλήσεις, οι οποίες οδήγησαν στην πτώση του Προέδρου Mohammed Morsi.
Ο πληθυσμός της Αιγύπτου έχει αναπτυχθεί πολύ πέραν των δυνατοτήτων του κράτους για την κάλυψη των αναγκών. Ακόμη και μια ισχυρή κυβέρνηση θα δυσκολευτεί να εξασφαλίσει επαρκείς προμήθειες βασικών αγαθών, κυρίως όσον αφορά τα καύσιμα και το σιτάρι.
Παραπαίει η οικονομία
Σύμφωνα με την ανάλυση του Stratfor, πέραν του ερωτήματος σχετικά με την πολιτική δομή, το οποίο αναμένεται να απαντηθεί, το θεμελιώδες δεδομένη είναι ότι η Αίγυπτος ξεμένει από ρευστό.
Η μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων καταδεικνύει το αρνητικό ισοζύγιο πληρωμών που εξαντλεί τα αποθέματα της κεντρικής τράπεζας της Αιγύπτου. Παράλληλα, η εξάρτηση από το εξωτερικό για προμήθεια σιτηρών και καυσίμων αυξάνεται διαρκώς. Η εγχώρια παραγωγή πετρελαίου αναρριχήθηκε στα υψηλότερα επίπεδα το 1996 και η χώρα έγινε για πρώτη φορά καθαρός εισαγωγέας το 2007.
Τα κρατικά επιδόματα για καύσιμα αποτελούν ένα τεράστιο βάρος για τα δημοσιονομικά και κατά τη διάρκεια του 2012, η αδυναμία αποπληρωμής των προμηθευτών και το έλλειμμα των εισαγωγέων σε ξένο συνάλλαγμα, προκάλεσε τεράστιες ελλείψεις και αύξηση των τιμών κατά μήκος της χώρας.
Προκλήσεις και επιλογές
Η κυβέρνηση έχει στη διάθεσή της περιορισμένες επιλογές, συμπεριλαμβανομένης της διακοπής των επιδομάτων, με την ελπίδα ότι οι υψηλότερες τιμές θα μειώσουν την κατανάλωση και θα περιορίσουν τις απώλειες για τα κρατικά ταμεία.
Ο δρόμος αυτός ενέχει το υψηλό ρίσκο μιας μεγάλης πολιτικής αντίδρασης, οπότε σύμφωνα με τους αναλυτές, το πιθανότερο είναι ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει, ή ακόμη και θα αυξήσει, τη χρήση κρατικών πόρων, ώστε να εξασφαλίσει επαρκή προσφορά και χαμηλές τιμές.
Η δεύτερη μεγάλη πρόσκληση, προκύπτει από το γεγονός ότι η Αίγυπτος πολύ ευάλωτη στις διεθνείς αγορές τροφίμων. Παρά το γεγονός ότι οι προειδοποιήσεις για ελλείψεις στα τρόφιμα είναι πολύ συχνές στα αιγυπτιακά μέσα ενημέρωσης, μέχρι στιγμής αυτό δεν έχει συμβεί, ωστόσο δεν αποκλείεται να συμβεί στο μέλλον.
Το ψωμί αποτελεί βασικό συστατικό της καθημερινής διατροφής των Αιγυπτίων και η χώρα βασίζεται στις εισαγωγές για ποσοστό που ξεπερνά το 50% της κατανάλωσης σιτηρών. Παρά το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της αγροτικής παραγωγής είναι προσανατολισμένο στην καλλιέργεια σιτηρών, η γη δεν είναι αρκετή για να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού. Στην πραγματικότητα, αν και η έκταση της Αιγύπτου είναι αρκετά μεγάλη, το μεγαλύτερο μέρος της χώρας καλύπτεται από έρημο. Την ίδια ώρα, ο πληθυσμός αυξάνεται και απειλεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Το 2012, η ανάπτυξη του πληθυσμού, έφτασε στα υψηλότερα επίπεδα από το 1991, στις 32 γεννήσεις ανά 1.000 κατοίκους, με τον πληθυσμό της Αιγύπτου να αυξάνεται στα 84 εκατομμύρια, σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις της κυβέρνησης. Αυτό αντιπροσωπεύει μια αύξηση της τάξεως του 50% από το 1990, όταν ο πληθυσμός ήταν μόλις 56 εκατ.
Ο δείκτης γονιμότητας της Αιγύπτου βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο επίπεδο των 2,9 τέκνων ανά γυναίκα και αναμένεται να παραμείνει πάνω από το επίπεδο του 2.1 τουλάχιστον για τις επόμενες δύο δεκαετίες. Ο ΟΗΕ προβλέπει ότι ο πληθυσμός της χώρας θα ξεπεράσει τα 100 εκατομμύρια ως το 2013. Αυτό σημαίνει τις επόμενες δεκαετίες θα αυξάνεται ο αριθμός των νέων, δημιουργώντας μεγάλες δυσκολίες στο αιγυπτιακό κράτος να τους προσφέρει οικονομικές ευκαιρίες ή τουλάχιστον τα απαραίτητα βασικά αγαθά.
Ο έκπτωτος Αιγύπτιος ηγέτης Moubarak, βρέθηκε αντιμέτωπος με ανάλογα προβλήματα στο παρελθόν. Άλλωστε η εξάπλωση της ανεργίας και της φτώχειας αποτέλεσαν βασικές αιτίες για την εξέγερση που οδήγησε στην καθαίρεση του. Το κύμα διαδηλώσεων κατά του Mursi, του πρώτου δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου στη ιστορία της χώρας, πρέπει να ερμηνευτεί ως μια συνέχεια αυτής της τάσης.
Παρά το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις του παρελθόντος, είχαν κερδίσει τη στήριξη από ξένες χώρες που ενδιαφέρονταν για την διατήρηση της σταθερότητας στην Αίγυπτο, η οποία αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής και τον διαχειριστή της διώρυγας του Σουέζ, πλέον η χώρα έχει καταστεί περιφερειακή, με αποτέλεσμα να παραμένει εγκλωβισμένη σε διαπραγματεύσεις με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για μια ευρύτερη και πιο βιώσιμη χρηματοδότηση.
Βέβαια, σύμφωνα με το Stratfor, η νέα κυβέρνηση, δεν αποκλείεται να εντοπίσει ένα επίπεδο σταθερότητας που η απομονωμένη ηγεσία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας αδυνατούσε να διατηρήσει. Παρόλα αυτά, η απόφαση του στρατού να εκδιώξει τον Mursi, αντανακλά την αστάθεια στο πολιτικό σύστημα της Αιγύπτου και δεν αποκλείεται να απομονώσει περαιτέρω τη χώρα.
www.bankingnews.gr
Παραπαίει η οικονομία
Σύμφωνα με την ανάλυση του Stratfor, πέραν του ερωτήματος σχετικά με την πολιτική δομή, το οποίο αναμένεται να απαντηθεί, το θεμελιώδες δεδομένη είναι ότι η Αίγυπτος ξεμένει από ρευστό.
Η μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων καταδεικνύει το αρνητικό ισοζύγιο πληρωμών που εξαντλεί τα αποθέματα της κεντρικής τράπεζας της Αιγύπτου. Παράλληλα, η εξάρτηση από το εξωτερικό για προμήθεια σιτηρών και καυσίμων αυξάνεται διαρκώς. Η εγχώρια παραγωγή πετρελαίου αναρριχήθηκε στα υψηλότερα επίπεδα το 1996 και η χώρα έγινε για πρώτη φορά καθαρός εισαγωγέας το 2007.
Τα κρατικά επιδόματα για καύσιμα αποτελούν ένα τεράστιο βάρος για τα δημοσιονομικά και κατά τη διάρκεια του 2012, η αδυναμία αποπληρωμής των προμηθευτών και το έλλειμμα των εισαγωγέων σε ξένο συνάλλαγμα, προκάλεσε τεράστιες ελλείψεις και αύξηση των τιμών κατά μήκος της χώρας.
Προκλήσεις και επιλογές
Η κυβέρνηση έχει στη διάθεσή της περιορισμένες επιλογές, συμπεριλαμβανομένης της διακοπής των επιδομάτων, με την ελπίδα ότι οι υψηλότερες τιμές θα μειώσουν την κατανάλωση και θα περιορίσουν τις απώλειες για τα κρατικά ταμεία.
Ο δρόμος αυτός ενέχει το υψηλό ρίσκο μιας μεγάλης πολιτικής αντίδρασης, οπότε σύμφωνα με τους αναλυτές, το πιθανότερο είναι ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει, ή ακόμη και θα αυξήσει, τη χρήση κρατικών πόρων, ώστε να εξασφαλίσει επαρκή προσφορά και χαμηλές τιμές.
Η δεύτερη μεγάλη πρόσκληση, προκύπτει από το γεγονός ότι η Αίγυπτος πολύ ευάλωτη στις διεθνείς αγορές τροφίμων. Παρά το γεγονός ότι οι προειδοποιήσεις για ελλείψεις στα τρόφιμα είναι πολύ συχνές στα αιγυπτιακά μέσα ενημέρωσης, μέχρι στιγμής αυτό δεν έχει συμβεί, ωστόσο δεν αποκλείεται να συμβεί στο μέλλον.
Το ψωμί αποτελεί βασικό συστατικό της καθημερινής διατροφής των Αιγυπτίων και η χώρα βασίζεται στις εισαγωγές για ποσοστό που ξεπερνά το 50% της κατανάλωσης σιτηρών. Παρά το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της αγροτικής παραγωγής είναι προσανατολισμένο στην καλλιέργεια σιτηρών, η γη δεν είναι αρκετή για να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού. Στην πραγματικότητα, αν και η έκταση της Αιγύπτου είναι αρκετά μεγάλη, το μεγαλύτερο μέρος της χώρας καλύπτεται από έρημο. Την ίδια ώρα, ο πληθυσμός αυξάνεται και απειλεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Το 2012, η ανάπτυξη του πληθυσμού, έφτασε στα υψηλότερα επίπεδα από το 1991, στις 32 γεννήσεις ανά 1.000 κατοίκους, με τον πληθυσμό της Αιγύπτου να αυξάνεται στα 84 εκατομμύρια, σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις της κυβέρνησης. Αυτό αντιπροσωπεύει μια αύξηση της τάξεως του 50% από το 1990, όταν ο πληθυσμός ήταν μόλις 56 εκατ.
Ο δείκτης γονιμότητας της Αιγύπτου βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο επίπεδο των 2,9 τέκνων ανά γυναίκα και αναμένεται να παραμείνει πάνω από το επίπεδο του 2.1 τουλάχιστον για τις επόμενες δύο δεκαετίες. Ο ΟΗΕ προβλέπει ότι ο πληθυσμός της χώρας θα ξεπεράσει τα 100 εκατομμύρια ως το 2013. Αυτό σημαίνει τις επόμενες δεκαετίες θα αυξάνεται ο αριθμός των νέων, δημιουργώντας μεγάλες δυσκολίες στο αιγυπτιακό κράτος να τους προσφέρει οικονομικές ευκαιρίες ή τουλάχιστον τα απαραίτητα βασικά αγαθά.
Ο έκπτωτος Αιγύπτιος ηγέτης Moubarak, βρέθηκε αντιμέτωπος με ανάλογα προβλήματα στο παρελθόν. Άλλωστε η εξάπλωση της ανεργίας και της φτώχειας αποτέλεσαν βασικές αιτίες για την εξέγερση που οδήγησε στην καθαίρεση του. Το κύμα διαδηλώσεων κατά του Mursi, του πρώτου δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου στη ιστορία της χώρας, πρέπει να ερμηνευτεί ως μια συνέχεια αυτής της τάσης.
Παρά το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις του παρελθόντος, είχαν κερδίσει τη στήριξη από ξένες χώρες που ενδιαφέρονταν για την διατήρηση της σταθερότητας στην Αίγυπτο, η οποία αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής και τον διαχειριστή της διώρυγας του Σουέζ, πλέον η χώρα έχει καταστεί περιφερειακή, με αποτέλεσμα να παραμένει εγκλωβισμένη σε διαπραγματεύσεις με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για μια ευρύτερη και πιο βιώσιμη χρηματοδότηση.
Βέβαια, σύμφωνα με το Stratfor, η νέα κυβέρνηση, δεν αποκλείεται να εντοπίσει ένα επίπεδο σταθερότητας που η απομονωμένη ηγεσία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας αδυνατούσε να διατηρήσει. Παρόλα αυτά, η απόφαση του στρατού να εκδιώξει τον Mursi, αντανακλά την αστάθεια στο πολιτικό σύστημα της Αιγύπτου και δεν αποκλείεται να απομονώσει περαιτέρω τη χώρα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών