γράφει : Πέτρος Λεωτσάκος
Οι 4 μεγαλύτερες και συστημικές ελληνικές τράπεζες χθες αύξησαν τα κεφάλαια τους κατά 18 δις ευρώ στο πλαίσιο της προκαταβολής από το ΤΧΣ.
Υπεγράφησαν συμβάσεις προεγγραφής και συμφωνήθηκε επίσης όπως έχουν υπογράψει τράπεζες και ταμείο να συμφωνήσουν στο πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης που θα προτείνει το υπουργείο Οικονομικών όταν σε λίγους μήνες ξεκινήσουν οι διαδικασίες για τις αμκ με τις γενικές συνελεύσεις.
Υπεγράφησαν συμβάσεις προεγγραφής και συμφωνήθηκε επίσης όπως έχουν υπογράψει τράπεζες και ταμείο να συμφωνήσουν στο πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης που θα προτείνει το υπουργείο Οικονομικών όταν σε λίγους μήνες ξεκινήσουν οι διαδικασίες για τις αμκ με τις γενικές συνελεύσεις.
Τα 18 δις ευρώ είναι καθοριστικά για την κεφαλαιακή διάρθρωση των τραπεζών καθώς διέθεταν οι 4 μεγαλύτερες τράπεζες αρνητική καθαρή θέση με την Εθνική και Πειραιώς στο -3,2 δις ευρώ περίπου και την Alpha και Eurobank στο +2,3 δις ευρώ περίπου.
Άρα τα 18 δις ευρώ επανέφεραν σχετικώς την τάξης στους ισολογισμούς των τραπεζών.
Τα 18 δις ευρώ τα οποία δόθηκαν ως προκαταβολή από το ΤΧΣ προς τις τράπεζες ουσιαστικά αυξάνουν το tier 1 στο 8% ώστε η ΕΚΤ να μπορεί να τις χρηματοδοτεί με ρευστότητα.
Να σημειωθεί ότι όλες οι τράπεζες είχαν κοπεί από την ΕΚΤ λόγω κεφαλαιακής ανεπάρκειας καθώς δεν διέθεταν το ελάχιστο όριο σε tier 1 8%.
Να σημειωθεί ότι ενώ για την ρευστότητα ο κρίσιμος καταλύτης είναι το tier 1 στο 8% η αγορά αξιολογεί τον σκληρό πυρήνα των κεφαλαίων το core tier 1 που πρέπει να κινείται άνω του 9% και από τα μέσα του 2013 άνω του 10%.
Οι 4 μεγαλύτερες ελληνικές θα χρειαστούν για να φθάσει το core tier 1 από το 7 με 7,5% που κινείται με τα 18 δις στο 9% θα χρειαστούν άλλα 5 δις ευρώ χωρίς να συνυπολογίζονται οι κεφαλαιακές απαιτήσεις της ΑΤΕ και του ΤΤ που παίρνουν νέα αναβολή στις ανακοινώσεις αποτελεσμάτων χρήσης 2011 στις 29 Ιουνίου καθώς ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί ο τρόπος ανακεφαλαιοποίησης.
Το πιθανό σενάριο είναι το ΤΤ να ανακεφαλαιποιηθεί μέσω του ΤΧΣ και στην ΑΤΕ να αποσχιστούν οι μη χρηματοοικονομικές θυγατρικές κάτι σαν soft good και bad bank και το υγιές τμήμα να ανακεφαλαιοποιηθεί από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Πως θα αξιοποιηθούν τα 18 δις ευρώ;
Τα 18 δις ευρώ δεν μπορούν να αξιοποιηθούν π.χ. για την χορήγηση δανείων καθώς δεν είναι επαρκεί.
Για να χορηγηθούν δάνεια οι τράπεζες θα πρέπει να διαθέτουν επαρκεί κεφάλαια και ακόμη δεν διαθέτουν.
Όμως η ΕΚΤ είχε αφήσει να εννοηθεί ότι επιθυμεί την μείωση της εξάρτησης των ελληνικών τραπεζών από την ρευστότητα που παράσχει ύψους 73 δις ευρώ.
Τα κεφάλαια δεν σχετίζονται με την ρευστότητα αλλά γεγονός είναι ότι η ΕΚΤ ζητάει μείωση της εξάρτησης.
Παράλληλα τονίζεται ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν λάβει μέσω του ELA 65 δις ευρώ από την ΤτΕ. Όμως ELA σημαίνει ευρωσύστημα target 2 άρα κατ΄ ουσία εμμέσως πλην σαφώς ΕΚΤ.
Οι ρήτρες στις συμβάσεις προεγγραφής ή τι υπέγραψαν οι 4 τράπεζες
Οι 4 μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες έλαβαν 18 δις ευρώ.
Η Εθνική ενισχύθηκε με 6,9 δις ευρώ, η Alpha 1,9 δις, η Eurobank 4,2 δις και η Πειραιώς 5 δις ευρώ.
Να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο όφελος για τις τράπεζες προέρχεται από την απόφαση του ΤΧΣ να δοθούν προκαταβολικά τα 18 δις και τράπεζες και ΤΧΣ δεσμεύονται ότι θα τηρήσουν την μελλοντική υπουργική απόφαση που θα οριστικοποιήσει τους όρους ανακεφαλαιοποίησης.
Ο κρίσιμος ρόλος του ΤΧΣ
Το ΤΧΣ ζήτησε και μάλιστα νομικά τεκμηρίωσε μέσω των συμβάσεων προεγγραφής την άποψη ότι οι τράπεζες πρέπει να έχουν την ευκαιρία να παραμείνουν ιδιωτικές.
Ουσιαστικά μετέφερε στο μέλλον την προοπτική να διατηρηθεί ο ιδιωτικός χαρακτήρας των ελληνικών τραπεζών.
Παρ΄ ότι το ΤΧΣ στοχοποιήθηκε λανθασμένα ότι δήθεν καθυστερεί την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών η πραγματικότητα είναι ότι αναζητούσε μια νομική φόρμουλα ώστε να παραταθεί η υφιστάμενη κατάσταση αλλά και να έχουν μια ευκαιρία να παραμείνουν ιδιωτικές οι τράπεζες και στο μέλλον.
Το ΤΧΣ θα μπορούσε κάλλιστα να εφαρμόσει το κυπριακό μοντέλο το οποίο κρατικοποιεί την Cyprus Popular Bank χωρίς να δίνει ουσιαστική ευκαιρία στον παλαιό μέτοχο.
Το ΤΧΣ θεώρησε ότι ένα τέτοιο μοντέλο θα ήταν λάθος για τις ελληνικές τράπεζες και αποφάσισε μέσω των συμβάσεων προεγγραφής που υπογράφει με τις 4 ελληνικές τράπεζες Εθνική, Alpha, Eurobank και Πειραιώς να δοθεί η δυνατότητα τράπεζες και ΤΧΣ να αποδεχθούν στο μέλλον την τελική εισήγηση του υπουργείου Οικονομικών για τους όρους ανακεφαλαιοποίησης.
Η απόφαση του ΤΧΣ δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα υπό την έννοια να επιδρούσε αρνητικά στις μελλοντικές αποφάσεις.
Με τα 18 δις ευρώ η Εθνική, Alpha, Eurobank και Πειραιώς αποκτούν 8% tier 1 - όχι core tier 1- και έχουν την δυνατότητα να δανεισθούν εκ νέου από την ΕΚΤ.
Ταυτόχρονα με την απόφαση του αυτή το ΤΧΣ δίνει χρόνο σε τράπεζες και δημόσιο να διαπραγματευτούν τους όρους ανακεφαλαιοποίησης και βεβαίως να διασφαλίσουν ότι οι ελληνικές τράπεζες θα παραμείνουν ιδιωτικές.
Η ρήτρα επιστροφής των κεφαλαίων
Ρήτρες επιστροφής των κεφαλαίων αν αθετηθούν όροι περιλαμβάνονται στις συμβάσεις προεγγραφής που είναι ένα συμβόλαιο μεταξύ του ΤΧΣ και των τραπεζών
Το πλαίσιο των όρων ανακεφαλαιοποίησης
Παρ΄ ότι οι όροι ανακεφαλαιοποίησης θα εξαρτηθούν αποκλειστικά από το νέο κυβερνητικό σχήμα που θα σχηματιστεί μετά τις εκλογές με πιθανό σενάριο η ΝΔ να εκλεγεί πρώτο κόμμα και ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι ισχυρή αξιωματική αντιπολίτευση οι όροι ανακεφαλαιοποίησης δεν θα είναι τόσο δελεαστικοί όσο αρχικά είχαν εκτιμηθεί αλλά θα είναι καλύτεροι από το κυπριακό μοντέλο.
Ο αναβαλλόμενος φόρος θα περάσει.
Το όφελος των τραπεζών από τον αναβαλλόμενο φόρο κινείται μεταξύ 4,2 και 4,8 δις ευρώ.
Οι τράπεζες επίσης θα έχουν την δυνατότητα – πέραν των μετόχων τους – να συμμετάσχουν στην μείωση της συμμετοχής του ΤΧΣ στα μετοχικά τους κεφάλαια.
Π.χ. όταν η Εθνική πουλήσει το 20% της Finansbank τα 1 με 1,2 δις ευρώ να μπορούν να μειώσουν αναλογικά την συμμετοχή του ΤΧΣ στο μετοχικό κεφάλαιο.
Τα ανοικτά ζητήματα παραμένουν ο διαχωρισμός μεταξύ αποτιμητικών ζημιών (Blackrock και νέα ομόλογα) και ζημιών από το PSI+
Τα warrants ή put options θα είναι 3 ή 4 ενώ οι τραπεζίτες ζητούν 5.
Τα CoCos θα είναι 15% αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να γίνει δεκτό και το 20%.
Πως θα καθοριστεί το fair value
Τι θα προσμετρήσει ώστε να καθοριστούν οι τιμές των αυξήσεων κεφαλαίου στις ελληνικές τράπεζες;
Σταδιακά αρχίζει να ξεκαθαρίζει το τοπίο όσον αφορά τις ανακεφαλαιοποιήσεις.
Προφανώς και υπάρχουν πολλά αδιευκρίνιστα σημεία ωστόσο σε γενικές γραμμές η αγορά αρχίζει να έχει καθαρή άποψη για την κλίμακα των ανακεφαλαιοποιήσεων.
Μια παράμετρος σημαντική παράμετρος είναι οι τιμές των αυξήσεων κεφαλαίου.
Μια βασική παραδοχή είναι ότι το ΤΧΣ που θα ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες επιδιώκει οι τιμές των αμκ να είναι σε χαμηλά επίπεδα.
Όμως ο καταλύτης είναι ο καθορισμός της καθαρής παρούσας αξίας.
Στην ζυγαριά της αποτίμησης θα μπουν δύο διαφορετικά πράγματα μεταξύ πολλών άλλων.
Να σημειωθεί ότι ορκωτοί ελεγκτές θα καθορίσουν το fair value κάθε τράπεζας.
Από την μια πλευρά της ζυγαριάς θα τοποθετηθούν οι μελλοντικές χρηματοροές των τραπεζών σε καθαρή παρούσα αξία.
Δηλαδή τα κέρδη προ προβλέψεων ή μετά προβλέψεων που μπορεί να πετύχουν οι τράπεζες σε βάθος χρόνου.
Αν ληφθεί υπόψη ότι τα προ προβλέψεων κέρδη των τραπεζών αγγίζουν τα 5 δις ευρώ ετησίως είναι προφανές ότι αυτό αποτελεί την θετική παράμετρο στην ζυγαριά αποτίμησης.
Όμως τα προ προβλέψεων κέρδη σχεδόν θα εξανεμίζονται καθώς στην 3ετία θα πρέπει να διενεργήσουν πρόσθετες προβλέψεις περίπου 3 δις ευρώ ετησίως ώστε να καλύψουν τις παραδοχές της Blackrock.
Π.χ. με βάση το ακραίο σενάριο η Eurobank θα πρέπει να καλύψει προβλέψεις 3,1 δις ευρώ ή περίπου 1 δις ευρώ προβλέψεις τον χρόνο που σημαίνει σχεδόν μηδενικά κέρδη ή ζημίες.
Μια άλλα παράμετρος που θα αξιολογηθεί στην ζυγαριά της αποτίμησης είναι η πρόθεση του ΤΧΣ να κινηθεί σε ένα εύρος μεταξύ 35% με 50% discount στον προσδιορισμό των τιμών των αμκ.
Δεν χωράει καμία αμφιβολία ότι οι τιμές των αμκ θα είναι χαμηλότερες από τις τρέχουσες.
Αυτό θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο.
Επίσης δεδομένο θα πρέπει να θεωρείται ότι το ΤΧΣ θα επιλέξει την τεχνική μέθοδο των reverse split ώστε να καθορίσει τις τιμές των αμκ των τραπεζών.
Μάλιστα σε 6 τράπεζες θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο το reverse split.
To μεγάλο στοίχημα των επαναγορών ιδίων μετοχών
Τα 18 δις ευρώ που δόθηκαν ως προκαταβολή για την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών για τις 4 μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες Εθνική, Alpha, Eurobank και Πειραιώς, δεν αποτελούν το τελικό νούμερο της ανακεφαλαιοποίησης.
Αυτό έχει καταστεί ήδη σαφές.
Η ΤτΕ ετοιμάζει την δεύτερη έκδοση και τελική για τις τράπεζες όσον αφορά το ύψος των κεφαλαιακών τους αναγκών.
Με βάση πληροφορίες στην τελική λίστα θα περιλαμβάνονται οι κεφαλαιακές απαιτήσεις που προκύπτουν από την Blackrock ενώ εξετάζεται να περιληφθούν και ορισμένες συμπληρωματικές παράμετροι που θα αυξήσουν περαιτέρω τις κεφαλαιακές απαιτήσεις.
Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθούν και τα capital buffer δηλαδή τα κεφαλαιακά μαξιλάρια που πρέπει να διαθέτουν οι ελληνικές τράπεζες.
Π.χ. η ΤτΕ δεν θα δεχθεί οι τράπεζες ή τουλάχιστον οι 4 μεγαλύτερες να έχουν core tier 1 στο 9% ακριβώς στο όριο.
Οι τράπεζες πρέπει να διαθέτουν υψηλότερους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας προς το 10% π.χ. το core tier 1.
Σημειωτέον από το 2013 το core tier 1 θα πρέπει να φθάσει στο 10% για τις μεγάλες τράπεζες καθώς για τις μικρές είναι υψηλότερο στο 12% με 13%.
Όλο αυτό το πακέτο μεταφραζόμενο σε νέο κεφάλαιο ισοδυναμεί με 5,1 δις ευρώ επιπρόσθετα κεφάλαια πέραν αυτών που έχουν ανακοινωθεί.
Δηλαδή για τις 4 μεγαλύτερες τράπεζες τα 18 δις ευρώ θα ανέλθουν στα 23,1 δις ευρώ.
Πως οι τράπεζες θα επαναγοράζουν ίδιες μετοχές
Η νέα σημαντική παράμετρος που φαίνεται ότι αποδεχθεί η Τρόικα και δικαιολογημένα προφανώς είναι οι ενέργειες που θα υλοποιήσουν οι τράπεζες ώστε να βρουν κεφάλαια με ίδια μέσα από πωλήσεις θυγατρικών ή άλλων assets.
Είναι προφανές ότι κεφάλαια που θα μπορούσαν να αντλήσουν οι τράπεζες με ίδια μέσα είναι δυνητικά μπορεί να αντληθούν μπορεί και όχι.
Έτσι εξηγείται γιατί αυξάνονται οι κεφαλαιακές απαιτήσεις στις τράπεζες.
Π.χ. η Εθνική έχει την δυνατότητα να βρει 1 δις ευρώ από την πώληση του 20-25% της Finansbank.
Όμως η πώληση του 20% με 25% της Finansbank δεν είναι δεδομένη είναι πιθανή αλλά όχι δεδομένη.
Ως εκ τούτου δεν ήταν δυνατό να καταστρωθούν κεφαλαιακά σχέδια για τις τράπεζες με υποθέσεις ή με δυνητικά κεφάλαια.
Έτσι αποφασίστηκε οι τράπεζες να υλοποιήσουν μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου ώστε να πληρούν όχι πλέον το ελάχιστο 9% αλλά να διαθέτουν και capital buffer δηλαδή κεφαλαιακά αποθέματα.
Στο παράδειγμα της Εθνικής ανακοινώθηκε αρχικά ότι το ΤΧΣ θα καλύψει 6,9 δις ευρώ αμκ. Με βάση όλες τις ενδείξεις το ύψος της ανακεφαλαιοποίησης της τράπεζας θα φθάσει τα 9,2 δις ευρώ.
Άρα το 10% της ελάχιστης συμμετοχής στην Εθνική είναι 920 εκατ ευρώ.
Για τις 4 μεγαλύτερες τράπεζες εφόσον το σύνολο των κεφαλαιακών αναγκών είναι 23,1 δις ευρώ θα φθάσει τα 2,3 δις ευρώ τα κεφάλαια που θα πρέπει να εισφέρουν οι παλαιοί μέτοχοι το 10% της ελάχιστης συμμετοχής. Ωστόσο ακόμη αυτό είναι σχετικό γιατί η συμμετοχή των Cocos θα μειώσει την συμμετοχή των κεφαλαίων που θα προέλθουν από αμκ με μετοχές
Το επόμενο στάδιο
Αν καταφέρει να πωλήσει η Εθνική τράπεζα με βάση το παράδειγμα μας μετά την ανακεφαλαιοποίηση το 20% με 25% της Finansbank και συγκεντρώσει 1 δις ευρώ π.χ. τότε το 1 δις ευρώ θα το επιστρέψει στο ΤΧΣ.
Η Εθνική θα επιστρέψει 1 δις ευρώ (η τράπεζα υποστηρίζει ότι θα μπορούσε να συγκεντρώσει 2 δις ευρώ ) θα τα επιστρέψει στο ΤΧΣ και θα επαναγοράσει μετοχές της.
Τα βασικά ζητήματα που γεννώνται είναι 2
1)Δεν επιτρέπει ο νόμος Αλογοσκούφη για τις προνομιούχες μετοχές επαναγορές ιδίων μετοχών
2)Αν επαναγοράσουν ίδιες μετοχές θα δημιουργούν μεγάλες συγκεντρώσεις κεφαλαίου αναξιοποίητες; Σημειώνεται ότι τα αποθέματα ιδίων μετοχών δεσμεύουν κεφάλαια.
Για την απαγόρευση επαναγοράς ιδίων μετοχών είναι ξεκάθαρο ότι θα υπάρξει τελικά τροποποίηση του νόμου και η τροποποίηση αυτή θα εμπεριέχεται στον πλαίσιο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Εξετάστηκε η λύση πρώτα να αποπληρωθούν οι προνομιούχες μετοχές και εν συνεχεία το ΤΧΣ αλλά η Τρόικα έστειλε μήνυμα πρώτα το ΤΧΣ και το θέμα έκλεισε.
Όσον αφορά την συγκέντρωση κεφαλαίου στις ίδιες μετοχές είναι ένα ζήτημα.
Ωστόσο η τράπεζα θα μπορεί να πωλήσει σε στρατηγικούς επενδυτές ή να προχωρήσει σε στρατηγικές συμφωνίες με ανταλλαγές μετοχών.
Τα μεγάλα αποθέματα ιδίων μετοχών που θα δημιουργηθούν θα επιτρέψουν ακόμη και ανακατατάξεις στον κλάδο.
Άρα τα 18 δις ευρώ επανέφεραν σχετικώς την τάξης στους ισολογισμούς των τραπεζών.
Τα 18 δις ευρώ τα οποία δόθηκαν ως προκαταβολή από το ΤΧΣ προς τις τράπεζες ουσιαστικά αυξάνουν το tier 1 στο 8% ώστε η ΕΚΤ να μπορεί να τις χρηματοδοτεί με ρευστότητα.
Να σημειωθεί ότι όλες οι τράπεζες είχαν κοπεί από την ΕΚΤ λόγω κεφαλαιακής ανεπάρκειας καθώς δεν διέθεταν το ελάχιστο όριο σε tier 1 8%.
Να σημειωθεί ότι ενώ για την ρευστότητα ο κρίσιμος καταλύτης είναι το tier 1 στο 8% η αγορά αξιολογεί τον σκληρό πυρήνα των κεφαλαίων το core tier 1 που πρέπει να κινείται άνω του 9% και από τα μέσα του 2013 άνω του 10%.
Οι 4 μεγαλύτερες ελληνικές θα χρειαστούν για να φθάσει το core tier 1 από το 7 με 7,5% που κινείται με τα 18 δις στο 9% θα χρειαστούν άλλα 5 δις ευρώ χωρίς να συνυπολογίζονται οι κεφαλαιακές απαιτήσεις της ΑΤΕ και του ΤΤ που παίρνουν νέα αναβολή στις ανακοινώσεις αποτελεσμάτων χρήσης 2011 στις 29 Ιουνίου καθώς ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί ο τρόπος ανακεφαλαιοποίησης.
Το πιθανό σενάριο είναι το ΤΤ να ανακεφαλαιποιηθεί μέσω του ΤΧΣ και στην ΑΤΕ να αποσχιστούν οι μη χρηματοοικονομικές θυγατρικές κάτι σαν soft good και bad bank και το υγιές τμήμα να ανακεφαλαιοποιηθεί από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Πως θα αξιοποιηθούν τα 18 δις ευρώ;
Τα 18 δις ευρώ δεν μπορούν να αξιοποιηθούν π.χ. για την χορήγηση δανείων καθώς δεν είναι επαρκεί.
Για να χορηγηθούν δάνεια οι τράπεζες θα πρέπει να διαθέτουν επαρκεί κεφάλαια και ακόμη δεν διαθέτουν.
Όμως η ΕΚΤ είχε αφήσει να εννοηθεί ότι επιθυμεί την μείωση της εξάρτησης των ελληνικών τραπεζών από την ρευστότητα που παράσχει ύψους 73 δις ευρώ.
Τα κεφάλαια δεν σχετίζονται με την ρευστότητα αλλά γεγονός είναι ότι η ΕΚΤ ζητάει μείωση της εξάρτησης.
Παράλληλα τονίζεται ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν λάβει μέσω του ELA 65 δις ευρώ από την ΤτΕ. Όμως ELA σημαίνει ευρωσύστημα target 2 άρα κατ΄ ουσία εμμέσως πλην σαφώς ΕΚΤ.
Οι ρήτρες στις συμβάσεις προεγγραφής ή τι υπέγραψαν οι 4 τράπεζες
Οι 4 μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες έλαβαν 18 δις ευρώ.
Η Εθνική ενισχύθηκε με 6,9 δις ευρώ, η Alpha 1,9 δις, η Eurobank 4,2 δις και η Πειραιώς 5 δις ευρώ.
Να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο όφελος για τις τράπεζες προέρχεται από την απόφαση του ΤΧΣ να δοθούν προκαταβολικά τα 18 δις και τράπεζες και ΤΧΣ δεσμεύονται ότι θα τηρήσουν την μελλοντική υπουργική απόφαση που θα οριστικοποιήσει τους όρους ανακεφαλαιοποίησης.
Ο κρίσιμος ρόλος του ΤΧΣ
Το ΤΧΣ ζήτησε και μάλιστα νομικά τεκμηρίωσε μέσω των συμβάσεων προεγγραφής την άποψη ότι οι τράπεζες πρέπει να έχουν την ευκαιρία να παραμείνουν ιδιωτικές.
Ουσιαστικά μετέφερε στο μέλλον την προοπτική να διατηρηθεί ο ιδιωτικός χαρακτήρας των ελληνικών τραπεζών.
Παρ΄ ότι το ΤΧΣ στοχοποιήθηκε λανθασμένα ότι δήθεν καθυστερεί την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών η πραγματικότητα είναι ότι αναζητούσε μια νομική φόρμουλα ώστε να παραταθεί η υφιστάμενη κατάσταση αλλά και να έχουν μια ευκαιρία να παραμείνουν ιδιωτικές οι τράπεζες και στο μέλλον.
Το ΤΧΣ θα μπορούσε κάλλιστα να εφαρμόσει το κυπριακό μοντέλο το οποίο κρατικοποιεί την Cyprus Popular Bank χωρίς να δίνει ουσιαστική ευκαιρία στον παλαιό μέτοχο.
Το ΤΧΣ θεώρησε ότι ένα τέτοιο μοντέλο θα ήταν λάθος για τις ελληνικές τράπεζες και αποφάσισε μέσω των συμβάσεων προεγγραφής που υπογράφει με τις 4 ελληνικές τράπεζες Εθνική, Alpha, Eurobank και Πειραιώς να δοθεί η δυνατότητα τράπεζες και ΤΧΣ να αποδεχθούν στο μέλλον την τελική εισήγηση του υπουργείου Οικονομικών για τους όρους ανακεφαλαιοποίησης.
Η απόφαση του ΤΧΣ δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα υπό την έννοια να επιδρούσε αρνητικά στις μελλοντικές αποφάσεις.
Με τα 18 δις ευρώ η Εθνική, Alpha, Eurobank και Πειραιώς αποκτούν 8% tier 1 - όχι core tier 1- και έχουν την δυνατότητα να δανεισθούν εκ νέου από την ΕΚΤ.
Ταυτόχρονα με την απόφαση του αυτή το ΤΧΣ δίνει χρόνο σε τράπεζες και δημόσιο να διαπραγματευτούν τους όρους ανακεφαλαιοποίησης και βεβαίως να διασφαλίσουν ότι οι ελληνικές τράπεζες θα παραμείνουν ιδιωτικές.
Η ρήτρα επιστροφής των κεφαλαίων
Ρήτρες επιστροφής των κεφαλαίων αν αθετηθούν όροι περιλαμβάνονται στις συμβάσεις προεγγραφής που είναι ένα συμβόλαιο μεταξύ του ΤΧΣ και των τραπεζών
Το πλαίσιο των όρων ανακεφαλαιοποίησης
Παρ΄ ότι οι όροι ανακεφαλαιοποίησης θα εξαρτηθούν αποκλειστικά από το νέο κυβερνητικό σχήμα που θα σχηματιστεί μετά τις εκλογές με πιθανό σενάριο η ΝΔ να εκλεγεί πρώτο κόμμα και ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι ισχυρή αξιωματική αντιπολίτευση οι όροι ανακεφαλαιοποίησης δεν θα είναι τόσο δελεαστικοί όσο αρχικά είχαν εκτιμηθεί αλλά θα είναι καλύτεροι από το κυπριακό μοντέλο.
Ο αναβαλλόμενος φόρος θα περάσει.
Το όφελος των τραπεζών από τον αναβαλλόμενο φόρο κινείται μεταξύ 4,2 και 4,8 δις ευρώ.
Οι τράπεζες επίσης θα έχουν την δυνατότητα – πέραν των μετόχων τους – να συμμετάσχουν στην μείωση της συμμετοχής του ΤΧΣ στα μετοχικά τους κεφάλαια.
Π.χ. όταν η Εθνική πουλήσει το 20% της Finansbank τα 1 με 1,2 δις ευρώ να μπορούν να μειώσουν αναλογικά την συμμετοχή του ΤΧΣ στο μετοχικό κεφάλαιο.
Τα ανοικτά ζητήματα παραμένουν ο διαχωρισμός μεταξύ αποτιμητικών ζημιών (Blackrock και νέα ομόλογα) και ζημιών από το PSI+
Τα warrants ή put options θα είναι 3 ή 4 ενώ οι τραπεζίτες ζητούν 5.
Τα CoCos θα είναι 15% αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να γίνει δεκτό και το 20%.
Πως θα καθοριστεί το fair value
Τι θα προσμετρήσει ώστε να καθοριστούν οι τιμές των αυξήσεων κεφαλαίου στις ελληνικές τράπεζες;
Σταδιακά αρχίζει να ξεκαθαρίζει το τοπίο όσον αφορά τις ανακεφαλαιοποιήσεις.
Προφανώς και υπάρχουν πολλά αδιευκρίνιστα σημεία ωστόσο σε γενικές γραμμές η αγορά αρχίζει να έχει καθαρή άποψη για την κλίμακα των ανακεφαλαιοποιήσεων.
Μια παράμετρος σημαντική παράμετρος είναι οι τιμές των αυξήσεων κεφαλαίου.
Μια βασική παραδοχή είναι ότι το ΤΧΣ που θα ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες επιδιώκει οι τιμές των αμκ να είναι σε χαμηλά επίπεδα.
Όμως ο καταλύτης είναι ο καθορισμός της καθαρής παρούσας αξίας.
Στην ζυγαριά της αποτίμησης θα μπουν δύο διαφορετικά πράγματα μεταξύ πολλών άλλων.
Να σημειωθεί ότι ορκωτοί ελεγκτές θα καθορίσουν το fair value κάθε τράπεζας.
Από την μια πλευρά της ζυγαριάς θα τοποθετηθούν οι μελλοντικές χρηματοροές των τραπεζών σε καθαρή παρούσα αξία.
Δηλαδή τα κέρδη προ προβλέψεων ή μετά προβλέψεων που μπορεί να πετύχουν οι τράπεζες σε βάθος χρόνου.
Αν ληφθεί υπόψη ότι τα προ προβλέψεων κέρδη των τραπεζών αγγίζουν τα 5 δις ευρώ ετησίως είναι προφανές ότι αυτό αποτελεί την θετική παράμετρο στην ζυγαριά αποτίμησης.
Όμως τα προ προβλέψεων κέρδη σχεδόν θα εξανεμίζονται καθώς στην 3ετία θα πρέπει να διενεργήσουν πρόσθετες προβλέψεις περίπου 3 δις ευρώ ετησίως ώστε να καλύψουν τις παραδοχές της Blackrock.
Π.χ. με βάση το ακραίο σενάριο η Eurobank θα πρέπει να καλύψει προβλέψεις 3,1 δις ευρώ ή περίπου 1 δις ευρώ προβλέψεις τον χρόνο που σημαίνει σχεδόν μηδενικά κέρδη ή ζημίες.
Μια άλλα παράμετρος που θα αξιολογηθεί στην ζυγαριά της αποτίμησης είναι η πρόθεση του ΤΧΣ να κινηθεί σε ένα εύρος μεταξύ 35% με 50% discount στον προσδιορισμό των τιμών των αμκ.
Δεν χωράει καμία αμφιβολία ότι οι τιμές των αμκ θα είναι χαμηλότερες από τις τρέχουσες.
Αυτό θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο.
Επίσης δεδομένο θα πρέπει να θεωρείται ότι το ΤΧΣ θα επιλέξει την τεχνική μέθοδο των reverse split ώστε να καθορίσει τις τιμές των αμκ των τραπεζών.
Μάλιστα σε 6 τράπεζες θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο το reverse split.
To μεγάλο στοίχημα των επαναγορών ιδίων μετοχών
Τα 18 δις ευρώ που δόθηκαν ως προκαταβολή για την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών για τις 4 μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες Εθνική, Alpha, Eurobank και Πειραιώς, δεν αποτελούν το τελικό νούμερο της ανακεφαλαιοποίησης.
Αυτό έχει καταστεί ήδη σαφές.
Η ΤτΕ ετοιμάζει την δεύτερη έκδοση και τελική για τις τράπεζες όσον αφορά το ύψος των κεφαλαιακών τους αναγκών.
Με βάση πληροφορίες στην τελική λίστα θα περιλαμβάνονται οι κεφαλαιακές απαιτήσεις που προκύπτουν από την Blackrock ενώ εξετάζεται να περιληφθούν και ορισμένες συμπληρωματικές παράμετροι που θα αυξήσουν περαιτέρω τις κεφαλαιακές απαιτήσεις.
Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθούν και τα capital buffer δηλαδή τα κεφαλαιακά μαξιλάρια που πρέπει να διαθέτουν οι ελληνικές τράπεζες.
Π.χ. η ΤτΕ δεν θα δεχθεί οι τράπεζες ή τουλάχιστον οι 4 μεγαλύτερες να έχουν core tier 1 στο 9% ακριβώς στο όριο.
Οι τράπεζες πρέπει να διαθέτουν υψηλότερους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας προς το 10% π.χ. το core tier 1.
Σημειωτέον από το 2013 το core tier 1 θα πρέπει να φθάσει στο 10% για τις μεγάλες τράπεζες καθώς για τις μικρές είναι υψηλότερο στο 12% με 13%.
Όλο αυτό το πακέτο μεταφραζόμενο σε νέο κεφάλαιο ισοδυναμεί με 5,1 δις ευρώ επιπρόσθετα κεφάλαια πέραν αυτών που έχουν ανακοινωθεί.
Δηλαδή για τις 4 μεγαλύτερες τράπεζες τα 18 δις ευρώ θα ανέλθουν στα 23,1 δις ευρώ.
Πως οι τράπεζες θα επαναγοράζουν ίδιες μετοχές
Η νέα σημαντική παράμετρος που φαίνεται ότι αποδεχθεί η Τρόικα και δικαιολογημένα προφανώς είναι οι ενέργειες που θα υλοποιήσουν οι τράπεζες ώστε να βρουν κεφάλαια με ίδια μέσα από πωλήσεις θυγατρικών ή άλλων assets.
Είναι προφανές ότι κεφάλαια που θα μπορούσαν να αντλήσουν οι τράπεζες με ίδια μέσα είναι δυνητικά μπορεί να αντληθούν μπορεί και όχι.
Έτσι εξηγείται γιατί αυξάνονται οι κεφαλαιακές απαιτήσεις στις τράπεζες.
Π.χ. η Εθνική έχει την δυνατότητα να βρει 1 δις ευρώ από την πώληση του 20-25% της Finansbank.
Όμως η πώληση του 20% με 25% της Finansbank δεν είναι δεδομένη είναι πιθανή αλλά όχι δεδομένη.
Ως εκ τούτου δεν ήταν δυνατό να καταστρωθούν κεφαλαιακά σχέδια για τις τράπεζες με υποθέσεις ή με δυνητικά κεφάλαια.
Έτσι αποφασίστηκε οι τράπεζες να υλοποιήσουν μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου ώστε να πληρούν όχι πλέον το ελάχιστο 9% αλλά να διαθέτουν και capital buffer δηλαδή κεφαλαιακά αποθέματα.
Στο παράδειγμα της Εθνικής ανακοινώθηκε αρχικά ότι το ΤΧΣ θα καλύψει 6,9 δις ευρώ αμκ. Με βάση όλες τις ενδείξεις το ύψος της ανακεφαλαιοποίησης της τράπεζας θα φθάσει τα 9,2 δις ευρώ.
Άρα το 10% της ελάχιστης συμμετοχής στην Εθνική είναι 920 εκατ ευρώ.
Για τις 4 μεγαλύτερες τράπεζες εφόσον το σύνολο των κεφαλαιακών αναγκών είναι 23,1 δις ευρώ θα φθάσει τα 2,3 δις ευρώ τα κεφάλαια που θα πρέπει να εισφέρουν οι παλαιοί μέτοχοι το 10% της ελάχιστης συμμετοχής. Ωστόσο ακόμη αυτό είναι σχετικό γιατί η συμμετοχή των Cocos θα μειώσει την συμμετοχή των κεφαλαίων που θα προέλθουν από αμκ με μετοχές
Το επόμενο στάδιο
Αν καταφέρει να πωλήσει η Εθνική τράπεζα με βάση το παράδειγμα μας μετά την ανακεφαλαιοποίηση το 20% με 25% της Finansbank και συγκεντρώσει 1 δις ευρώ π.χ. τότε το 1 δις ευρώ θα το επιστρέψει στο ΤΧΣ.
Η Εθνική θα επιστρέψει 1 δις ευρώ (η τράπεζα υποστηρίζει ότι θα μπορούσε να συγκεντρώσει 2 δις ευρώ ) θα τα επιστρέψει στο ΤΧΣ και θα επαναγοράσει μετοχές της.
Τα βασικά ζητήματα που γεννώνται είναι 2
1)Δεν επιτρέπει ο νόμος Αλογοσκούφη για τις προνομιούχες μετοχές επαναγορές ιδίων μετοχών
2)Αν επαναγοράσουν ίδιες μετοχές θα δημιουργούν μεγάλες συγκεντρώσεις κεφαλαίου αναξιοποίητες; Σημειώνεται ότι τα αποθέματα ιδίων μετοχών δεσμεύουν κεφάλαια.
Για την απαγόρευση επαναγοράς ιδίων μετοχών είναι ξεκάθαρο ότι θα υπάρξει τελικά τροποποίηση του νόμου και η τροποποίηση αυτή θα εμπεριέχεται στον πλαίσιο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Εξετάστηκε η λύση πρώτα να αποπληρωθούν οι προνομιούχες μετοχές και εν συνεχεία το ΤΧΣ αλλά η Τρόικα έστειλε μήνυμα πρώτα το ΤΧΣ και το θέμα έκλεισε.
Όσον αφορά την συγκέντρωση κεφαλαίου στις ίδιες μετοχές είναι ένα ζήτημα.
Ωστόσο η τράπεζα θα μπορεί να πωλήσει σε στρατηγικούς επενδυτές ή να προχωρήσει σε στρατηγικές συμφωνίες με ανταλλαγές μετοχών.
Τα μεγάλα αποθέματα ιδίων μετοχών που θα δημιουργηθούν θα επιτρέψουν ακόμη και ανακατατάξεις στον κλάδο.
Τα κεφάλαια που θα χρειαστούν οι τράπεζες και τα κεφάλαια που θα κληθούν να επιστρέψουν
Ποσά σε εκατ ευρώ
|
Τράπεζες |
ΑΜΚ ΤΧΣ* |
Πρόσθετα κεφάλαια για core tier1 9%-10% |
Συνολική αμκ ΤΧΣ +10% ελάχιστης συμμετοχής*** |
Κεφάλαια που θα επιστραφούν στο μέλλον**** |
|
Εθνική |
6.900 |
2.300 |
9.200 |
9.400 |
|
Alpha |
1.900 |
800-1000 |
2.700-2.900 |
3.600 |
|
Eurobank |
4.200 |
1.000 |
5.200 |
5.750 |
|
Πειραιώς |
5.000 |
800 |
5.800 |
6.100 |
|
Κύπρου |
200+ |
200+ |
- |
- |
|
Λαϊκή |
1.800 |
- |
- |
- |
|
ATE** |
4.000 |
- |
4.000 |
4.000 |
|
TT** |
2.400 |
- |
2.400 |
2.600 |
|
Attica |
150 |
|
150 |
250 |
|
Σύνολο |
26.550 |
5.300 |
29.650 |
31.700 |
*Οι προκαταβολές του ΤΧΣ – Δεν περιλαμβάνονται οι Κυπριακές
** Για ΑΤΕ και ΤΤ προσεχώς θα ληφθούν αποφάσεις
***Περιλαμβάνεται το συνολικό ύψος ανακεφαλαιοποίησης
**** Στα κεφάλαια περιλαμβάνονται ΤΧΣ και προνομιούχες μετοχές χωρίς το 10% της ελάχιστης συμμετοχής
----------------------------------------------------------------------------------------------
Θεωρητικές τιμές αμκ τραπεζών
|
Τράπεζες |
Τρέχουσα τιμή ευρώ |
Τιμή αμκ ευρώ (εύρος) |
|
Εθνική |
1,29 |
0,60 |
|
Alpha |
0,87 |
0,40 ή 4 ευρώ reverse split 10/1 |
|
Eurobank |
0,55 |
0,30 - 0,20 ή 3 - 2 ευρώ με reverse split 10/1 |
|
Πειραιώς |
0,23 |
1 ευρώ με reverse split 10/1 |
|
Κύπρου |
0,2850 |
0,20-0,30 ευρώ – νέα αμκ |
|
Λαϊκή |
0,0860 |
0,10 ευρώ |
|
ATE |
0,1790 |
1 ευρώ με reverse split 10/1 |
|
TT |
0,31 |
1 ευρώ με reverse split 10/1 |
|
Attica bank |
0,23 |
1 ευρώ με reverse split 10/1 |
Πηγή: Απόψεις τραπεζιτών και τραπεζικών στελεχών
Πέτρος Λεωτσάκος
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών