γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Σκληρό πόκερ, ανάμεσα στις τράπεζες, την κυβέρνηση και την τρόικα εξελίσσεται το τελευταίο διάστημα, με διακύβευμα τα «ασημικά» των τραπεζών και την μελλοντική κατάληξη τους. Πρόκειται για τις θυγατρικές τους τράπεζες, κυρίως στην περιοχή των Βαλκανίων, άλλες εταιρείες στις οποίες έχουν συμμετοχή -άμεσα ή έμμεσα- αλλά και μια σειρά από περιουσιακά στοιχεία, όπως ακίνητα-«φιλέτα», πολύ συχνά μεγάλης αξίας.
Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, αλλά και πηγές της αγοράς, στο πρόγραμμα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, και προκειμένου να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα χρήματα, προβλέπεται τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να αποδεσμευθούν από τις μη αμιγώς τραπεζικές τους δραστηριότητες, δηλαδή να πουλήσουν θυγατρικές ή συμμετοχές σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε άλλους κλάδους. Η εξέλιξη αυτή έχει εξαγγελθεί εδώ και χρόνια, με μια σειρά από τράπεζες να προσπαθούν ήδη –με μικρή ή μεγάλη επιτυχία να απαλλαγούν από δραστηριότητες που δεν έχουν άμεση ή και καμία σχέση με τις βασικές τους δραστηριότητες. Αρκεί να θυμίσουμε τη συμμετοχή της Εθνικής Τράπεζας στον Αστέρα της Βουλιαγμένης ή της Αγροτικής της ΕΒΖ.
Η εξέλιξη αυτή δεν βρίσκει ουσιαστικά αντίθετους τους Έλληνες τραπεζίτες, καθώς οι εν λόγω δραστηριότητες –στην τρέχουσα συγκυρία- είτε είναι ζημιογόνες είτε είναι εντελώς ξένες σε σχέση με το βασικό αντικείμενο εργασίας των τραπεζών.
Εντούτοις, το μεγάλο «αγκάθι» έχει να κάνει με την τιμή της πώλησης, καθώς σε μικρό χρονικό διάστημα και σε κακή συγκυρία θα διατεθεί μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων προς πώληση. Αυτό δηλαδή που προσπαθούν να αποφύγουν οι τράπεζες αυτή τη στιγμή είναι να πωλήσουν τις συμμετοχές τους «έναντι πινακίου φακής», ενώ λίγα χρόνια πριν κάποιες από αυτές άξιζαν «χρυσάφι». Την ίδια στιγμή βέβαια, μεγάλος «πονοκέφαλος» είναι τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια, που ξεπερνούν το 10% του συνόλου, γεγονός που σημαίνει ότι οι τράπεζες μπορεί σύντομα να γίνουν ιδιοκτήτες πολλών επιπλέον επιχειρήσεων, οι οποίες μόνο παθητικό αποτελούν γι’ αυτές.
Στην πραγματικότητα όμως, το μεγάλο στοίχημα για τις διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών αποτελεί το τι θα κάνουν με τις θυγατρικές τους τράπεζες στα Βαλκάνια. Και αυτό γιατί αυτές αποτελούν το μεγάλο τους «ασημικό» και τη βασική τους «προίκα» από τις εποχές της ευημερίας. Ανάμεσα στο 2003 και το 2008 οι ελληνικές τράπεζες έκαναν μαζική «έφοδο» στις χώρες των Βαλκανίων, την Τουρκία αλλά και την Ουκρανία, και πλέον έχουν αποκτήσει ουσιαστικό, αν όχι κυρίαρχο ρόλο σε κάποιες από αυτές τις χώρες. Η Εθνική, η Alpha Bank, η Eurobank και η Πειραιώς αθροιστικά έχουν καθοριστική παρουσία στις τραπεζικές αγορές της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Αλβανίας, της Σερβίας και των Σκοπίων, ενώ η Finansbank στην Τουρκία είναι η πιο ισχυρή θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας. Μάλιστα, στο διάστημα αυτό οι ελληνικές τράπεζες κατάφεραν να «μπουν στο μάτι» των ιταλικών και αυστριακών, που επιδίωκαν να αποκτήσουν κυρίαρχη παρουσία στα Βαλκάνια.
Μάλιστα, πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι τα Βαλκάνια θα μπορέσουν να αποτελέσουν την «ατμομηχανή» της ανάπτυξης για τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς εκτιμούν ότι σύντομα οι οικονομίες των γειτονικών χωρών θα ανακάμψουν γρηγορότερα από την ελληνική. Έτσι, οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών έχουν κάθε λόγο για να κρατήσουν τον έλεγχο στην περιοχή και δίνουν σφοδρή μάχη προκειμένου να μην αναγκαστούν να αποχωριστούν κάποιες από τις βασικές τους δραστηριότητες.
Προφανώς βέβαια, όπως ούτως ή άλλως παραδέχονται σε κλειστούς κύκλους, θα προχωρήσουν σε πώληση ή στρατηγική συμφωνία για κάποιες από τις κτήσεις τους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η κίνηση που έκανε η Eurobank στην Πολωνία και η Πειραιώς στην Αίγυπτο. Δεν θέλουν όμως να μείνουν εντελώς εκτός παιχνιδιού, γι’ αυτό και για παράδειγμα η Εθνική διαψεύδει τα σενάρια που τη θέλουν να πουλάει τη συμμετοχή της στη Finansbank. Στον αντίποδα όμως, σε πολλές περιπτώσεις οι θυγατρικές στα Βαλκάνια αποτελούν το μεγαλύτερο «ασημικό» για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και το πρώτο στη λίστα των προς πώληση περιουσιακών στοιχείων, στο βωμό της αναζήτησης νέων κεφαλαίων. Παράλληλα, οι κεντροευρωπαϊκές τράπεζες ορέγονται εδώ και χρόνια την παρουσία των ελληνικών στα Βαλκάνια και έτσι το τελευταίο διάστημα ασκούνται πολύ ισχυρές πιέσεις, ώστε να καταφέρουν να αποκτήσουν την πολυπόθητη παρουσία στην περιοχή. Οι Ιταλοί και οι Αυστριακοί είναι έτοιμοι να «πάρουν εκδίκηση» για τις απώλειες που υπέστησαν στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας και να πατήσου γερά πόδι στα Βαλκάνια, εξαγοράζοντας (ιδανικά σε χαμηλή τιμή) τις ελληνικές κτήσεις στην περιοχή.
Το τοπίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει πάντως εντός του Καλοκαιριού, καθώς στα τελικά σχέδια ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών θα περιλαμβάνεται και το μέλλον των περιουσιακών τους στοιχείων.
Γιώργος Θεοδώρου
www.bankingnews.gr
Η εξέλιξη αυτή δεν βρίσκει ουσιαστικά αντίθετους τους Έλληνες τραπεζίτες, καθώς οι εν λόγω δραστηριότητες –στην τρέχουσα συγκυρία- είτε είναι ζημιογόνες είτε είναι εντελώς ξένες σε σχέση με το βασικό αντικείμενο εργασίας των τραπεζών.
Εντούτοις, το μεγάλο «αγκάθι» έχει να κάνει με την τιμή της πώλησης, καθώς σε μικρό χρονικό διάστημα και σε κακή συγκυρία θα διατεθεί μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων προς πώληση. Αυτό δηλαδή που προσπαθούν να αποφύγουν οι τράπεζες αυτή τη στιγμή είναι να πωλήσουν τις συμμετοχές τους «έναντι πινακίου φακής», ενώ λίγα χρόνια πριν κάποιες από αυτές άξιζαν «χρυσάφι». Την ίδια στιγμή βέβαια, μεγάλος «πονοκέφαλος» είναι τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια, που ξεπερνούν το 10% του συνόλου, γεγονός που σημαίνει ότι οι τράπεζες μπορεί σύντομα να γίνουν ιδιοκτήτες πολλών επιπλέον επιχειρήσεων, οι οποίες μόνο παθητικό αποτελούν γι’ αυτές.
Στην πραγματικότητα όμως, το μεγάλο στοίχημα για τις διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών αποτελεί το τι θα κάνουν με τις θυγατρικές τους τράπεζες στα Βαλκάνια. Και αυτό γιατί αυτές αποτελούν το μεγάλο τους «ασημικό» και τη βασική τους «προίκα» από τις εποχές της ευημερίας. Ανάμεσα στο 2003 και το 2008 οι ελληνικές τράπεζες έκαναν μαζική «έφοδο» στις χώρες των Βαλκανίων, την Τουρκία αλλά και την Ουκρανία, και πλέον έχουν αποκτήσει ουσιαστικό, αν όχι κυρίαρχο ρόλο σε κάποιες από αυτές τις χώρες. Η Εθνική, η Alpha Bank, η Eurobank και η Πειραιώς αθροιστικά έχουν καθοριστική παρουσία στις τραπεζικές αγορές της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Αλβανίας, της Σερβίας και των Σκοπίων, ενώ η Finansbank στην Τουρκία είναι η πιο ισχυρή θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας. Μάλιστα, στο διάστημα αυτό οι ελληνικές τράπεζες κατάφεραν να «μπουν στο μάτι» των ιταλικών και αυστριακών, που επιδίωκαν να αποκτήσουν κυρίαρχη παρουσία στα Βαλκάνια.
Μάλιστα, πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι τα Βαλκάνια θα μπορέσουν να αποτελέσουν την «ατμομηχανή» της ανάπτυξης για τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς εκτιμούν ότι σύντομα οι οικονομίες των γειτονικών χωρών θα ανακάμψουν γρηγορότερα από την ελληνική. Έτσι, οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών έχουν κάθε λόγο για να κρατήσουν τον έλεγχο στην περιοχή και δίνουν σφοδρή μάχη προκειμένου να μην αναγκαστούν να αποχωριστούν κάποιες από τις βασικές τους δραστηριότητες.
Προφανώς βέβαια, όπως ούτως ή άλλως παραδέχονται σε κλειστούς κύκλους, θα προχωρήσουν σε πώληση ή στρατηγική συμφωνία για κάποιες από τις κτήσεις τους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η κίνηση που έκανε η Eurobank στην Πολωνία και η Πειραιώς στην Αίγυπτο. Δεν θέλουν όμως να μείνουν εντελώς εκτός παιχνιδιού, γι’ αυτό και για παράδειγμα η Εθνική διαψεύδει τα σενάρια που τη θέλουν να πουλάει τη συμμετοχή της στη Finansbank. Στον αντίποδα όμως, σε πολλές περιπτώσεις οι θυγατρικές στα Βαλκάνια αποτελούν το μεγαλύτερο «ασημικό» για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και το πρώτο στη λίστα των προς πώληση περιουσιακών στοιχείων, στο βωμό της αναζήτησης νέων κεφαλαίων. Παράλληλα, οι κεντροευρωπαϊκές τράπεζες ορέγονται εδώ και χρόνια την παρουσία των ελληνικών στα Βαλκάνια και έτσι το τελευταίο διάστημα ασκούνται πολύ ισχυρές πιέσεις, ώστε να καταφέρουν να αποκτήσουν την πολυπόθητη παρουσία στην περιοχή. Οι Ιταλοί και οι Αυστριακοί είναι έτοιμοι να «πάρουν εκδίκηση» για τις απώλειες που υπέστησαν στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας και να πατήσου γερά πόδι στα Βαλκάνια, εξαγοράζοντας (ιδανικά σε χαμηλή τιμή) τις ελληνικές κτήσεις στην περιοχή.
Το τοπίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει πάντως εντός του Καλοκαιριού, καθώς στα τελικά σχέδια ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών θα περιλαμβάνεται και το μέλλον των περιουσιακών τους στοιχείων.
Γιώργος Θεοδώρου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών