γράφει : ΜΙΝΑ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
Το μέλλον της ελληνικής οικονομίας περνάει μέσα από την επιτυχία του προγράμματος απομείωσης του χρέους, του PSI, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Credit Suisse, η οποία υπό τον τίτλο «European public finances in 2012», αναλύει τα δημοσιονομικά μεγέθη όλων των ευρωπαϊκών χωρών, μαζί με την Ελλάδα.
Σύμφωνα με την ελβετική τράπεζα, η ολοένα και αυξανόμενη αβεβαιότητα για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους καθώς και η προοπτική εξόδου της χώρας από το ευρώ με την παράλληλη κλιμάκωση της ευρωπαϊκής κρίσης, αποτρέπει την εισροή επενδύσεων στη χώρα. Μόνο εάν επιτύχει το PSI και καταστεί βιώσιμο το ελληνικό χρέος, θα ανακοπεί και το πτωτικό σπιράλ της ύφεσης, αφού θα προσελκυστούν νέα κεφάλαια και η οικονομία θα επανενεργοποιηθεί.
Ο καθορισμός των αναγκών χρηματοδότησης για την Ελλάδα παραμένει μια περίπλοκη διαδικασία, καθώς πολλά θα εξαρτηθούν από τις διαπραγματεύσεις για το PSI και το δεύτερο πρόγραμμα χρηματοδότησης από την ΕΕ και το ΔΝΤ, τα οποία αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Ενώ οι τελικές λεπτομέρειες δεν είναι ακόμη διαθέσιμες, Credit Suisse θεωρεί ότι ο μήνας που θα κρίνει το μέλλον της Ελλάδας είναι ο Ιανουάριος, αφού όπως επισημαίνεται, εάν κλείσει η συμφωνία για το PSI, το προφίλ χρέους της χώρας βελτιώνεται σημαντικά και οι δανειακές ανάγκες για τα επόμενα χρόνια μειώνονται. Εάν μάλιστα οι διαπραγματεύσεις καταλήξουν σύμφωνα με το πρόγραμμα, η χρηματοδότηση της Ελλάδα για τα επόμενα δύο με τρία χρόνια αναμένεται να μειωθεί σημαντικά και να χρηματοδοτείται πλήρως από τους θεσμικούς πιστωτές, ενώ τα κάθε είδους ελλείμμα θα καλύπτονται από βραχυπρόθεσμους τίτλους.
Η Credit Suisse θεωρεί ότι και οι στόχοι του 2011 δεν θα επιτευχθούν. Ως εκ τούτου, η Ελλάδα, παρά τη δημοσιονομική προσπάθεια του προηγούμενου έτους, είναι πιθανό να παρουσιάσει μόνο μια μικρή βελτίωση σε σύγκριση με το 2010. Η βαθύτερη από την αναμενόμενη ύφεση, οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, τα κακώς σχεδιασμένα μέτρα και οι πολιτικές και κοινωνικές εντάσεις είναι μεταξύ των παραγόντων που συνέβαλαν στο αποτέλεσμα αυτό. Όπως επισημαίνει η Credit Suisse, η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 6% το 2011 –περισσότερο από ό,τι αναμενόταν- και αναμένεται να εμφανίσει περαιτέρω μείωση του ΑΕΠ κατά 4% φέτος. Παρ 'όλα αυτά, παρά τις ελλείψεις, ο αρχικός στόχος για το έλλειμμα του 2012 παραμένει αμετάβλητος και θα μπορούσε να είναι ακόμη χαμηλότερο, λόγω του PSI. Ο ακριβής στόχος για το έλλειμμα θα εξαρτηθεί από τις λεπτομέρειες της συμφωνίας PSI, δηλαδή, το θεωρητικό πλαίσιο των νέων ομολόγων, το τοκομερίδιο και το κατά πόσον θα υπάρξει μια περίοδος χάριτος ή όχι.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση αναμένει φέτος την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, το οποίο τοποθετείται μάλιστα περίπου στο 2% το 2011. Για να συμβεί αυτό, ο ρυθμός των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων πρέπει να επιταχυνθεί ενώ δεν αποκλείεται να χρειαστούν πρόσθετα μέτρα λιτότητας. Μέχρι στιγμής, το πακέτο λιτότητας περιλαμβάνει φορολογικές αυξήσεις και ειδικά τέλη, όπως οι αυξήσεις του ΦΠΑ και των έκτακτων φόρων εισοδήματος και περιουσίας, μεγάλες περικοπές στους μισθούς του δημόσιου τομέα και στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Αν στα πρόσθετα μέτρα συμπεριλαμβάνονται ιδιωτικοποιήσεις και περικοπές δαπανών, συμπεριλαμβανομένων και απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, και ενίσχυση των δράσεων κατά της φοροδιαφυγής, τότε το αποτέλεσμα θα είναι ακόμη καλύτερο.
Το ποσοστό του δημοσίου χρέους πιθανότατα να κορυφώθηκε στο 162% του ΑΕΠ το 2011 σύμφωνα με το ΔΝΤ και να αρχίσει να μειώνεται το 2012, στο περίπου 150%, εξαιτίας του PSI (χωρίς το PSI αναμενόταν να φθάσει σχεδόν στο 190% του ΑΕΠ) . Οι αναλυτές της CS θεωρούν ότι θα συνεχιστεί η πτωτική πορεία του με στόχο να φθάσει το 120% του ΑΕΠ μέχρι το 2020. Για να συμβεί αυτό, η ελληνική οικονομία θα πρέπει να επιστρέψει στην ανάπτυξη και θα πρέπει να διατηρήσει ουσιαστικά και βιώσιμα πρωτογενή πλεονάσματα τα επόμενα χρόνια. Την ίδια στιγμή, οι ιδιωτικοποιήσεις και οι πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει επίσης να συμβάλουν στη μείωση του χρέους. Οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει άμεσα να εφαρμοστούν αφού θα μπορούσαν να αντιστρέψουν την εικόνα του χρέους αποφασιστικά, σύμφωνα με τον ελβετικό επενδυτικό οίκο.
Η κατάσταση στην Ελλάδα παραμένει εξαιρετικά εύθραυστη και οι κίνδυνοι αφθονούν. Από την άποψη της οικονομικής δραστηριότητας, σήμερα υπάρχουν λίγες ενδείξεις αντοχής της οικονομίας, αναφέρουν χαρακτηριστικά οι Ελβετοί αναλυτές. Σε περίπτωση που η ανάκαμψη δεν έλθει το επόμενο έτος και οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων συνεχιστούν, θα είναι και πάλι πολύ δύσκολο να φτάσει η Ελλάδα τους στόχους της.
Επιπλέον, το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων του PSI αποτελεί ένα βασικό κίνδυνο για την Ελλάδα. Είναι ακόμα αβέβαιο το αν το PSI θα είναι εθελοντικό και αν θα έχει μεγάλη συμμετοχή. Μια υποχρεωτική συμμετοχή θα έχει άγνωστες συνέπειες τόσο για την Ελλάδα όσο και την υπόλοιπη ζώνη του ευρώ. Την ίδια στιγμή, η κλιμάκωση της κρίσης χρέους σε επίπεδο ευρωζώνης, δημιουργεί κινδύνους ως προς το αν η Ελλάδα θα είναι σε θέση να εξασφαλίσει την απαραίτητη χρηματοδότηση από τα ευρωπαϊκά όργανα και αν θα είναι σε θέση να προχωρήσει με τις ιδιωτικοποιήσεις σε ένα περιβάλλον εντεινόμενης ύφεσης.
Τέλος, οι πολιτικές εντάσεις - αν και έχουν καμφθεί προς το παρόν - είναι πιθανό, μετά τις προσεχείς εκλογές κανένα κόμμα να μην εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία. Οι εκλογές, που είχαν αρχικά προγραμματιστεί για τις 19 Φεβρουαρίου, πιθανότατα θα αναβληθούν μέχρι τον Απρίλιο, προκειμένου να δοθεί χρόνος για την προσωρινή κυβέρνηση να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις για το PSI και το δεύτερο πρόγραμμα χρηματοδότησης. Ο κίνδυνος ότι μια νεοεκλεγείσα κυβέρνηση θα θελήσει να επαναδιαπραγματευτεί τη συμφωνία με την ΕΕ / ΔΝΤ και να ακολουθήσει ένα διαφορετικό μίγμα πολιτικής υπάρχει, αν και έχει περιοριστεί μετά τη γραπτή δέσμευση από τα μεγάλα πολιτικά κόμματα. Παρ 'όλα αυτά, το πιθανό σενάριο που κανένα κόμμα δεν εξασφαλίζει την απόλυτη πλειοψηφία ενέχει τον κίνδυνο ότι μπορεί να οδηγήσει τη χώρα σε παρατεταμένη πολιτική αβεβαιότητα, προκαλώντας περαιτέρω καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις.
www.bankingnews.gr
Ο καθορισμός των αναγκών χρηματοδότησης για την Ελλάδα παραμένει μια περίπλοκη διαδικασία, καθώς πολλά θα εξαρτηθούν από τις διαπραγματεύσεις για το PSI και το δεύτερο πρόγραμμα χρηματοδότησης από την ΕΕ και το ΔΝΤ, τα οποία αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Ενώ οι τελικές λεπτομέρειες δεν είναι ακόμη διαθέσιμες, Credit Suisse θεωρεί ότι ο μήνας που θα κρίνει το μέλλον της Ελλάδας είναι ο Ιανουάριος, αφού όπως επισημαίνεται, εάν κλείσει η συμφωνία για το PSI, το προφίλ χρέους της χώρας βελτιώνεται σημαντικά και οι δανειακές ανάγκες για τα επόμενα χρόνια μειώνονται. Εάν μάλιστα οι διαπραγματεύσεις καταλήξουν σύμφωνα με το πρόγραμμα, η χρηματοδότηση της Ελλάδα για τα επόμενα δύο με τρία χρόνια αναμένεται να μειωθεί σημαντικά και να χρηματοδοτείται πλήρως από τους θεσμικούς πιστωτές, ενώ τα κάθε είδους ελλείμμα θα καλύπτονται από βραχυπρόθεσμους τίτλους.
Η Credit Suisse θεωρεί ότι και οι στόχοι του 2011 δεν θα επιτευχθούν. Ως εκ τούτου, η Ελλάδα, παρά τη δημοσιονομική προσπάθεια του προηγούμενου έτους, είναι πιθανό να παρουσιάσει μόνο μια μικρή βελτίωση σε σύγκριση με το 2010. Η βαθύτερη από την αναμενόμενη ύφεση, οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, τα κακώς σχεδιασμένα μέτρα και οι πολιτικές και κοινωνικές εντάσεις είναι μεταξύ των παραγόντων που συνέβαλαν στο αποτέλεσμα αυτό. Όπως επισημαίνει η Credit Suisse, η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 6% το 2011 –περισσότερο από ό,τι αναμενόταν- και αναμένεται να εμφανίσει περαιτέρω μείωση του ΑΕΠ κατά 4% φέτος. Παρ 'όλα αυτά, παρά τις ελλείψεις, ο αρχικός στόχος για το έλλειμμα του 2012 παραμένει αμετάβλητος και θα μπορούσε να είναι ακόμη χαμηλότερο, λόγω του PSI. Ο ακριβής στόχος για το έλλειμμα θα εξαρτηθεί από τις λεπτομέρειες της συμφωνίας PSI, δηλαδή, το θεωρητικό πλαίσιο των νέων ομολόγων, το τοκομερίδιο και το κατά πόσον θα υπάρξει μια περίοδος χάριτος ή όχι.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση αναμένει φέτος την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, το οποίο τοποθετείται μάλιστα περίπου στο 2% το 2011. Για να συμβεί αυτό, ο ρυθμός των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων πρέπει να επιταχυνθεί ενώ δεν αποκλείεται να χρειαστούν πρόσθετα μέτρα λιτότητας. Μέχρι στιγμής, το πακέτο λιτότητας περιλαμβάνει φορολογικές αυξήσεις και ειδικά τέλη, όπως οι αυξήσεις του ΦΠΑ και των έκτακτων φόρων εισοδήματος και περιουσίας, μεγάλες περικοπές στους μισθούς του δημόσιου τομέα και στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Αν στα πρόσθετα μέτρα συμπεριλαμβάνονται ιδιωτικοποιήσεις και περικοπές δαπανών, συμπεριλαμβανομένων και απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, και ενίσχυση των δράσεων κατά της φοροδιαφυγής, τότε το αποτέλεσμα θα είναι ακόμη καλύτερο.
Το ποσοστό του δημοσίου χρέους πιθανότατα να κορυφώθηκε στο 162% του ΑΕΠ το 2011 σύμφωνα με το ΔΝΤ και να αρχίσει να μειώνεται το 2012, στο περίπου 150%, εξαιτίας του PSI (χωρίς το PSI αναμενόταν να φθάσει σχεδόν στο 190% του ΑΕΠ) . Οι αναλυτές της CS θεωρούν ότι θα συνεχιστεί η πτωτική πορεία του με στόχο να φθάσει το 120% του ΑΕΠ μέχρι το 2020. Για να συμβεί αυτό, η ελληνική οικονομία θα πρέπει να επιστρέψει στην ανάπτυξη και θα πρέπει να διατηρήσει ουσιαστικά και βιώσιμα πρωτογενή πλεονάσματα τα επόμενα χρόνια. Την ίδια στιγμή, οι ιδιωτικοποιήσεις και οι πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει επίσης να συμβάλουν στη μείωση του χρέους. Οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει άμεσα να εφαρμοστούν αφού θα μπορούσαν να αντιστρέψουν την εικόνα του χρέους αποφασιστικά, σύμφωνα με τον ελβετικό επενδυτικό οίκο.
Η κατάσταση στην Ελλάδα παραμένει εξαιρετικά εύθραυστη και οι κίνδυνοι αφθονούν. Από την άποψη της οικονομικής δραστηριότητας, σήμερα υπάρχουν λίγες ενδείξεις αντοχής της οικονομίας, αναφέρουν χαρακτηριστικά οι Ελβετοί αναλυτές. Σε περίπτωση που η ανάκαμψη δεν έλθει το επόμενο έτος και οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων συνεχιστούν, θα είναι και πάλι πολύ δύσκολο να φτάσει η Ελλάδα τους στόχους της.
Επιπλέον, το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων του PSI αποτελεί ένα βασικό κίνδυνο για την Ελλάδα. Είναι ακόμα αβέβαιο το αν το PSI θα είναι εθελοντικό και αν θα έχει μεγάλη συμμετοχή. Μια υποχρεωτική συμμετοχή θα έχει άγνωστες συνέπειες τόσο για την Ελλάδα όσο και την υπόλοιπη ζώνη του ευρώ. Την ίδια στιγμή, η κλιμάκωση της κρίσης χρέους σε επίπεδο ευρωζώνης, δημιουργεί κινδύνους ως προς το αν η Ελλάδα θα είναι σε θέση να εξασφαλίσει την απαραίτητη χρηματοδότηση από τα ευρωπαϊκά όργανα και αν θα είναι σε θέση να προχωρήσει με τις ιδιωτικοποιήσεις σε ένα περιβάλλον εντεινόμενης ύφεσης.
Τέλος, οι πολιτικές εντάσεις - αν και έχουν καμφθεί προς το παρόν - είναι πιθανό, μετά τις προσεχείς εκλογές κανένα κόμμα να μην εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία. Οι εκλογές, που είχαν αρχικά προγραμματιστεί για τις 19 Φεβρουαρίου, πιθανότατα θα αναβληθούν μέχρι τον Απρίλιο, προκειμένου να δοθεί χρόνος για την προσωρινή κυβέρνηση να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις για το PSI και το δεύτερο πρόγραμμα χρηματοδότησης. Ο κίνδυνος ότι μια νεοεκλεγείσα κυβέρνηση θα θελήσει να επαναδιαπραγματευτεί τη συμφωνία με την ΕΕ / ΔΝΤ και να ακολουθήσει ένα διαφορετικό μίγμα πολιτικής υπάρχει, αν και έχει περιοριστεί μετά τη γραπτή δέσμευση από τα μεγάλα πολιτικά κόμματα. Παρ 'όλα αυτά, το πιθανό σενάριο που κανένα κόμμα δεν εξασφαλίζει την απόλυτη πλειοψηφία ενέχει τον κίνδυνο ότι μπορεί να οδηγήσει τη χώρα σε παρατεταμένη πολιτική αβεβαιότητα, προκαλώντας περαιτέρω καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών