γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Στην απόρριψη του αιτήματος για νέο haircut στο ελληνικό χρέος από τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας, Wolfgang Schaeuble αλλά και στην επόμενη ημέρα για την Ελλάδα αναφέρεται σε άρθρο του στους Financial Times ο Wolfgang Munchau.
Ο αρθρογράφος υπογραμμίζει πως η επίμονη άρνηση της Γερμανίας όπως αυτή εκφράστηκε και μέσω του Schaeuble κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στην Ελλάδα, δικαιολογείται από το γεγονός ότι βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο ενόψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου.
Ωστόσο, όπως υποστηρίζει ο Munchau, αυτή δεν είναι μια ρεαλιστική αντιμετώπιση της πραγματικότητας και σε αυτό το πλαίσιο, δράττοντας την ευκαιρία από την τοποθέτηση του Schaeuble ότι οι Έλληνες θα αποφασίσουν για το συμφέρον τους, αναρωτιέται αν είναι οικονομικά δικαιολογημένο για την Αθήνα να ακολουθήσει το μονοπάτι που περιέγραψε ο Schaeuble ή αν θα πρέπει να ετοιμαστεί για την έξοδο της από την Ευρωζώνη ή να κηρύξει πτώχευση εντός της Ευρωζώνης.
Κατά τον Munchau, η κύρια δυσκολία για την απάντηση αυτών των ερωτημάτων είναι οι υποθέσεις σχετικά με τις επιλογές που διαθέτει το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας.
«Δεν αποκλείεται η ελληνική κυβέρνηση να έχει λάβει διαβεβαιώσεις που δεν ανταποκρίνονται σε αυτά που γνωρίζουμε» αναφέρει ο Munchau, ο οποίος αφού επικαλείται ιδιωτικές συζητήσεις με Ευρωπαίους αξιωματούχους, επισημαίνει πως πολύ δύσκολα μπορεί κάποιος να υποστηρίξει ότι η Ελλάδα θα καταφέρει να σταθεροποιήσει την οικονομία της και να εξυπηρετήσει στο ακέραιο το δημόσιο χρέος της.
«Ίσως ο Έλληνας πρωθυπουργός να έχει πληροφορίες ότι η Ευρωζώνη θα συμφωνήσει τελικά στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, ότι θα υπάρξει επιμήκυνση των υφιστάμενων δανείων, ότι θα υπάρξουν νέες μειώσεις στα επιτόκια ή ότι θα υπάρξει ένας συνδυασμός όλων αυτών» επισημαίνει ο Munchau, o οποίος υπογραμμίζει πως είναι πιο εύκολο να αξιολογήσει κανείς τις στενότερες οικονομικές προϋποθέσεις για μια έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη.
«Θα ήταν πιο δύσκολο για μια χώρα να οργανώσει μια μονομερή έξοδο από μια νομισματική ένωση εάν το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο – πριν από την καταβολή των τόκων – ήταν σε σημαντικό έλλειμμα» τονίζει ο Munchau, ο οποίος επικαλείται τις τελευταίες προβλέψεις της Κομισιόν που εκτιμούν ότι θα υπάρξει μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα το 2013 και ένα πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 1,8% του ΑΕΠ το 2014.
«Από οικονομικής άποψης, το σημείο στο οποίο η Ελλάδα θα διακινδύνευε την έξοδο της από την Ευρωζώνη είναι σίγουρα όλο και πιο κοντά» τονίζει ο αρθρογράφος των FT.
«Εάν η Ελλάδα αποχωρούσε από την Ευρωζώνη, δεν θα είχε πρόσβαση σε εξωτερική χρηματοδότηση. Πιθανότατα δεν θα εξυπηρετούσε το δημόσιο χρέος της τουλάχιστον για μια μικρή περίοδο, ενώ θα εισάγαγε το δικό της νόμισμα. Σίγουρα θα υπήρχε μια περίοδο ύφεσης, αλλά μια πραγματική υποτίμηση του νομίσματος της θα μπορούσε να επαναφέρει την ανάπτυξη στο μέλλον. Το μεγαλύτερο όφελος θα ερχόταν, τουλάχιστον στην αρχή, από μια έκρηξη στον τομέα του τουρισμού» υποστηρίζει ο Munchau, ο οποίος αναρωτιέται πάντως, εάν αυτό θα ήταν αρκετό.
Όπως λέει, το εγχείρημα αυτό παραμένει αβέβαιο κυρίως εξαιτίας του μη οργανωμένου συστήματος συλλογής φόρων, των καρτέλ στην αγορά εργασίας που μπορούν να έχουν ως συνέπεια να μη φανούν τα οφέλη από την υποτίμηση ενώ και τα οφέλη από την άμεση αύξηση της ανταγωνιστικότητας θα μπορούσαν να απορροφηθούν από τις αυξήσεις των μισθών.
«Συνεπώς το ερώτημα είναι σε ποιο βαθμό, οι μεταρρυθμίσεις του χθες και του σήμερα, έχουν αλλάξει τη δυναμική της οικονομίας. Η αίσθηση μου είναι ότι έχει αλλάξει, αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν» υποστηρίζει ο Munchau, o οποίος επιτίθεται κατά της ευρωπαϊκής πολιτικής για την Ελλάδα για τον «αναλφαβητισμό» της στα θεμελιώδη μακροοικονομικά.
«Στο επίκεντρο της βρίσκεται η αυταπάτη ότι το ελληνικό χρέος θα μπορούσε να καταστεί βιώσιμο. Αλλά οι μεταρρυθμίσεις, όπως και η λιτότητα, ήταν αναπόφευκτες. Υπάρχει μια ειρωνεία σε αυτό. Οι μεταρρυθμίσεις και η λιτότητα αποτελούν ταυτόχρονα προϋπόθεση για να παραμείνεις στην ευρωζώνη, και μια προϋπόθεση για να αποχωρήσεις» αναφέρει ο Munchau.
«Αυτό αφήνει την Ελλάδα με δύο επιλογές. Η πρώτη είναι να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις και να κηρύξει πτώχευση εντός της Ευρωζώνης, μια στρατηγική που απαιτεί τη συνεργασία με τις υπόλοιπες πρωτεύουσες της ΕΕ και την ΕΚΤ. Η δεύτερη είναι να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις και να κηρύξει πτώχευση εκτός της Ευρωζώνης, μια απόφαση που τη Ελλάδα θα μπορούσε να την λάβει μονομερώς, εφόσον οι μακροοικονομικές συνθήκες ήταν κατάλληλες» αναφέρει ο αρθρογράφος των FT, υπογραμμίζοντας πως η δεύτερη επιλογή δεν έχει καταστεί δυνατή έως σήμερα.
«Αλλά η τοποθέτηση του κ.Schaeuble για μεταρρυθμίσεις και για μη κήρυξη πτώχευσης έχει νόημα μόνο από τη δική του άποψη. Δεν αποτελεί επιλογή για την Ελλάδα» επισημαίνει ο Munchau, τονίζοντας ότι η συνειδητοποίηση της αποχώρησης από την Ευρωζώνη, αν και οικονομικά εφικτή ή συμφέρουσα, μπορεί να μην αποφέρει τίποτα.
«Μια χώρα μπορεί να αποφασίσει να μείνει εντός της Ευρωζώνης για πολιτικούς λόγους ή για λόγους ασφαλείας. Αλλά η συζήτηση είναι διαφορετική, όταν η έξοδος γίνεται οικονομικά βιώσιμη. Αυτό δεν έχει συμβεί μέχρι στιγμής. Όχι για την Ελλάδα, ούτε για οποιαδήποτε από τις άλλες χώρες που βρίσκονται σε κρίση. Και όταν υπάρχει πραγματική δυνατότητα επιλογής, τα αποτελέσματα γίνονται πιο δύσκολο να προβλεφθούν» καταλήγει ο Munchau.
www.bankingnews.gr
Ωστόσο, όπως υποστηρίζει ο Munchau, αυτή δεν είναι μια ρεαλιστική αντιμετώπιση της πραγματικότητας και σε αυτό το πλαίσιο, δράττοντας την ευκαιρία από την τοποθέτηση του Schaeuble ότι οι Έλληνες θα αποφασίσουν για το συμφέρον τους, αναρωτιέται αν είναι οικονομικά δικαιολογημένο για την Αθήνα να ακολουθήσει το μονοπάτι που περιέγραψε ο Schaeuble ή αν θα πρέπει να ετοιμαστεί για την έξοδο της από την Ευρωζώνη ή να κηρύξει πτώχευση εντός της Ευρωζώνης.
Κατά τον Munchau, η κύρια δυσκολία για την απάντηση αυτών των ερωτημάτων είναι οι υποθέσεις σχετικά με τις επιλογές που διαθέτει το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας.
«Δεν αποκλείεται η ελληνική κυβέρνηση να έχει λάβει διαβεβαιώσεις που δεν ανταποκρίνονται σε αυτά που γνωρίζουμε» αναφέρει ο Munchau, ο οποίος αφού επικαλείται ιδιωτικές συζητήσεις με Ευρωπαίους αξιωματούχους, επισημαίνει πως πολύ δύσκολα μπορεί κάποιος να υποστηρίξει ότι η Ελλάδα θα καταφέρει να σταθεροποιήσει την οικονομία της και να εξυπηρετήσει στο ακέραιο το δημόσιο χρέος της.
«Ίσως ο Έλληνας πρωθυπουργός να έχει πληροφορίες ότι η Ευρωζώνη θα συμφωνήσει τελικά στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, ότι θα υπάρξει επιμήκυνση των υφιστάμενων δανείων, ότι θα υπάρξουν νέες μειώσεις στα επιτόκια ή ότι θα υπάρξει ένας συνδυασμός όλων αυτών» επισημαίνει ο Munchau, o οποίος υπογραμμίζει πως είναι πιο εύκολο να αξιολογήσει κανείς τις στενότερες οικονομικές προϋποθέσεις για μια έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη.
«Θα ήταν πιο δύσκολο για μια χώρα να οργανώσει μια μονομερή έξοδο από μια νομισματική ένωση εάν το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο – πριν από την καταβολή των τόκων – ήταν σε σημαντικό έλλειμμα» τονίζει ο Munchau, ο οποίος επικαλείται τις τελευταίες προβλέψεις της Κομισιόν που εκτιμούν ότι θα υπάρξει μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα το 2013 και ένα πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 1,8% του ΑΕΠ το 2014.
«Από οικονομικής άποψης, το σημείο στο οποίο η Ελλάδα θα διακινδύνευε την έξοδο της από την Ευρωζώνη είναι σίγουρα όλο και πιο κοντά» τονίζει ο αρθρογράφος των FT.
«Εάν η Ελλάδα αποχωρούσε από την Ευρωζώνη, δεν θα είχε πρόσβαση σε εξωτερική χρηματοδότηση. Πιθανότατα δεν θα εξυπηρετούσε το δημόσιο χρέος της τουλάχιστον για μια μικρή περίοδο, ενώ θα εισάγαγε το δικό της νόμισμα. Σίγουρα θα υπήρχε μια περίοδο ύφεσης, αλλά μια πραγματική υποτίμηση του νομίσματος της θα μπορούσε να επαναφέρει την ανάπτυξη στο μέλλον. Το μεγαλύτερο όφελος θα ερχόταν, τουλάχιστον στην αρχή, από μια έκρηξη στον τομέα του τουρισμού» υποστηρίζει ο Munchau, ο οποίος αναρωτιέται πάντως, εάν αυτό θα ήταν αρκετό.
Όπως λέει, το εγχείρημα αυτό παραμένει αβέβαιο κυρίως εξαιτίας του μη οργανωμένου συστήματος συλλογής φόρων, των καρτέλ στην αγορά εργασίας που μπορούν να έχουν ως συνέπεια να μη φανούν τα οφέλη από την υποτίμηση ενώ και τα οφέλη από την άμεση αύξηση της ανταγωνιστικότητας θα μπορούσαν να απορροφηθούν από τις αυξήσεις των μισθών.
«Συνεπώς το ερώτημα είναι σε ποιο βαθμό, οι μεταρρυθμίσεις του χθες και του σήμερα, έχουν αλλάξει τη δυναμική της οικονομίας. Η αίσθηση μου είναι ότι έχει αλλάξει, αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν» υποστηρίζει ο Munchau, o οποίος επιτίθεται κατά της ευρωπαϊκής πολιτικής για την Ελλάδα για τον «αναλφαβητισμό» της στα θεμελιώδη μακροοικονομικά.
«Στο επίκεντρο της βρίσκεται η αυταπάτη ότι το ελληνικό χρέος θα μπορούσε να καταστεί βιώσιμο. Αλλά οι μεταρρυθμίσεις, όπως και η λιτότητα, ήταν αναπόφευκτες. Υπάρχει μια ειρωνεία σε αυτό. Οι μεταρρυθμίσεις και η λιτότητα αποτελούν ταυτόχρονα προϋπόθεση για να παραμείνεις στην ευρωζώνη, και μια προϋπόθεση για να αποχωρήσεις» αναφέρει ο Munchau.
«Αυτό αφήνει την Ελλάδα με δύο επιλογές. Η πρώτη είναι να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις και να κηρύξει πτώχευση εντός της Ευρωζώνης, μια στρατηγική που απαιτεί τη συνεργασία με τις υπόλοιπες πρωτεύουσες της ΕΕ και την ΕΚΤ. Η δεύτερη είναι να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις και να κηρύξει πτώχευση εκτός της Ευρωζώνης, μια απόφαση που τη Ελλάδα θα μπορούσε να την λάβει μονομερώς, εφόσον οι μακροοικονομικές συνθήκες ήταν κατάλληλες» αναφέρει ο αρθρογράφος των FT, υπογραμμίζοντας πως η δεύτερη επιλογή δεν έχει καταστεί δυνατή έως σήμερα.
«Αλλά η τοποθέτηση του κ.Schaeuble για μεταρρυθμίσεις και για μη κήρυξη πτώχευσης έχει νόημα μόνο από τη δική του άποψη. Δεν αποτελεί επιλογή για την Ελλάδα» επισημαίνει ο Munchau, τονίζοντας ότι η συνειδητοποίηση της αποχώρησης από την Ευρωζώνη, αν και οικονομικά εφικτή ή συμφέρουσα, μπορεί να μην αποφέρει τίποτα.
«Μια χώρα μπορεί να αποφασίσει να μείνει εντός της Ευρωζώνης για πολιτικούς λόγους ή για λόγους ασφαλείας. Αλλά η συζήτηση είναι διαφορετική, όταν η έξοδος γίνεται οικονομικά βιώσιμη. Αυτό δεν έχει συμβεί μέχρι στιγμής. Όχι για την Ελλάδα, ούτε για οποιαδήποτε από τις άλλες χώρες που βρίσκονται σε κρίση. Και όταν υπάρχει πραγματική δυνατότητα επιλογής, τα αποτελέσματα γίνονται πιο δύσκολο να προβλεφθούν» καταλήγει ο Munchau.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών