γράφει : Πέτρος Λεωτσάκος
Σημειώνεται ότι οι όροι ανακεφαλαιοποίησης παρουσιάζονται ως πρόσθετα άρθρα ή τροποποιήσεις του υφιστάμενου νόμου που αφορά το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Επειδή η καταβολή της δεύτερης φάσης ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών είναι αδύνατο να υλοποιηθεί έως τα τέλη Νοεμβρίου, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα παράσχει γραπτές εγγυήσεις στις τράπεζες ώστε να μπορέσουν να ανακοινώσουν αποτελέσματα 6μήνου και 9μήνου.
Βέβαια υπάρχει ενδεχόμενο ακόμη και της νέας παράτασης στις ανακοινώσεις αποτελεσμάτων αλλά ακόμη και σε αυτή την περίπτωση οι γραπτές εγγυήσεις από το ΤΧΣ είναι επιβεβλημένες.
Εν τω μεταξύ σε 3 φάσεις θα πραγματοποιηθεί η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών εφόσον εκταμιευθεί η δόση και χορηγηθούν τα 24 δις ευρώ στο ΤΧΣ.
H πρώτη φάση έχει ήδη ολοκληρωθεί.
Ήδη έχουν δοθεί 18,5 δις ευρώ στις τράπεζες ως προκαταβολές για την ανακεφαλαιοποίηση τους.
Με αυτά τα 18 δις ευρώ η Alpha και η Πειραιώς επιτυγχάνουν core tier 1 περίπου 6% όπερ σημαίνει ότι τα υπόλοιπα κεφάλαια που θα δοθούν θα είναι cocos δηλαδή μετατρέψιμα ομολογιακά σε μετοχές.
To core tier 1 ο βασικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας πρέπει να είναι 9%.
Έως το 6% θα είναι με κοινές μετοχές και από 6% έως 9% με Cocos δηλαδή μετατρέψιμα ομολογιακά.
Παράδειγμα αν υποθέσουμε ότι μια τράπεζα χρειάζεται 10 δις ευρώ κεφάλαιο για να έχει core tier 1 στο 9%.
Τα 6,66 δις θα είναι οι κοινές μετοχές και τα 3,44 δις ευρώ ομολογιακά μετατρέψιμα σε μετοχές cocos.
Στην δεύτερη φάση που θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2012 θα δοθεί υπό την μορφή bridge loan κεφάλαια στις τράπεζες για να ενισχύσουν περαιτέρω τα κεφάλαια τους και για να μπορέσουν να δημοσιεύουν 6μηνο και 9μήνο τέλη Νοεμβρίου.
Η τρίτη φάση θα πραγματοποιηθεί Άνοιξη 2013 οπότε και θα υλοποιηθούν οι αμκ των τραπεζών τις οποίες το ΤΧΣ θα εγγυάται ότι θα τις καλύψει.
Ωστόσο οι ιδιώτες μέτοχοι θα έχουν την δυνατότητα να συμμετάσχουν καλύπτοντας το 10% της ελάχιστης συμμετοχής και ενεργοποιώντας τα warrants δηλαδή τα δικαιώματα μελλοντικής αγοράς τίτλων.
Το ύψος των αυξήσεων κεφαλαίου με κοινές μετοχές
Περίπου αυξήσεις κεφαλαίου με κοινές μετοχές ύψους 14 δις ευρώ θα χρειαστούν οι 3 συστημικές τράπεζες ενώ τα ομολογιακά μετατρέψιμα σε μετοχές θα είναι 8 δις ευρώ συνολικά 22 δις ευρώ.
Οι κεφαλαιακές απαιτήσεις των 3 συστημικών τραπεζών θα είναι τέτοιας κλίμακας που με εξαίρεση την Alpha bank δεν θα είναι διαχειρίσιμες ώστε να καλυφθούν με ίδια μέσα.
Η Εθνική μαζί με την Eurobank θα χρειαστούν 13 δις ευρώ αφαιρώντας και την κεφαλαιακή υπεραξία από την άνοδο των τιμών των ομολόγων και περίπου 1,3 δις ευρώ από αναβαλλόμενο φόρο.
Με όρους ανακεφαλαιοποίησης είναι 65%αύξηση κεφαλαίου με κοινές μετοχές και 35% ομολογιακά μετατρέψιμα σε μετοχές τότε το 65% στην Εθνική σημαίνει περίπου 8,4 δις ευρώ μέσω αύξησης κεφαλαίου με κοινές μετοχές και 4,6 δις ευρώ ομολογιακό.
Με αντικειμενικούς όρους τα 13 δις της ανακεφαλαιοποίησης της Εθνικής αποτελούν ένα μη διαχειρίσιμο κεφάλαιο αφαιρώντας και τον αναβαλλόμενο φόρο 1,3 δις ευρώ είναι μη διαχειρίσιμη κεφαλαιακή ενίσχυση.
Στρατηγικά η Εθνική δεν θα μπορέσει ποτέ να συγκεντρώσει από ιδιώτες μετόχους ή στρατηγικούς επενδυτές το ποσό αυτό και η Εθνική να παραμείνει στον δημόσιο τομέα.
Το ίδιο ισχύει και για την Πειραιώς η οποία διασφαλίζει την κάλυψη του 10% της ελάχιστης συμμετοχής αλλά δεν διασφαλίζεται ο τρόπος κάλυψης της κεφαλαιακής ανάγκης που δυνητικά φθάνει έως τα 6,8 δις ευρώ.
Οι κοινές μετοχές στην Πειραιώς θα είναι 4,4 δις ευρώ.
Σημειώνεται ότι η μόνη εξαίρεση φαίνεται ότι είναι η Alpha bank η οποία λόγω του κεφαλαιακού bonus των 2,85 δις ευρώ από την Credit Agricole έχει σοβαρή κεφαλαιακή ελάφρυνση.
Οι τράπεζες για την ώρα έχασαν το μείζον θέμα των εγγυήσεων καθώς η ΕΚΤ μπλοκάρει τα σχέδια του ΤΧΣ για να εγγυηθεί τις αποτιμητικές ζημίες των νέων ομολόγων αλλά κερδίζουν από την άνοδο των τιμών στα ομόλογα.
Μέχρι τώρα οι τράπεζες έχουν κερδίσει 1,5 δις ευρώ από τα χαρτοφυλάκια ομολόγων και την άνοδο που έχει σημειωθεί στις τιμές των ομολόγων π.χ. στην 10ετία από 15 στις 35 μονάδες βάσης.
Πότε ισχύει ο μέσος όρος των 50 συνεδριάσεων
Ο τρόπος αποτίμησης των ελληνικών τραπεζών έχει επιδράσει το τελευταίο διάστημα καίρια στις κεφαλαιοποιήσεις του κλάδου.
Ωστόσο έχει υπάρξει μια πλάνη ως προς την διαδικασία που θα ακολουθηθεί.
Αυτή την στιγμή υπάρχουν 1 τράπεζα με θετική καθαρή θέση προ ανακεφαλαιοποίησης η Alpha και 2 τράπεζες με αρνητική καθαρή θέση η Εθνική και η Eurobank.
Η πρόταση να ισχύσει ο μέσος όρος των 50 εργάσιμων ημερών – συνεδριάσεων μείον ένα εύλογο discount περίπου 40-50% έχει αξία αν η τράπεζα έχει θετική καθαρή θέση.
Ας αναφέρουμε ένα παράδειγμα.
Μια τράπεζα με θετική καθαρή θέση εμφανίζει κατά την διαδικασία αποτίμησης μέση χρηματιστηριακή τιμή των τελευταίων 50 εργάσιμων ημερών 1 ευρώ μείον discount 40% με 50% δηλαδή 0,60 με 0,55 ευρώ η τιμή της αμκ.
Μια τράπεζα με αρνητική καθαρή εμφανίζει κατά την διαδικασία αποτίμησης μέση χρηματιστηριακή τιμή των τελευταίων 50 εργάσιμων ημερών 1 ευρώ μείον discount 40% με 50% δηλαδή 0,60 με 0,55 ευρώ η τιμή της αμκ.
Δηλαδή οι 2 τράπεζες του παραδείγματος μας θα έχουν την ίδια τιμή της αμκ;
Το πρόβλημα που ανακύπτει σχετίζεται με την αρνητική καθαρή θέση της τράπεζας του παραδείγματος μας καθώς αυτό σημαίνει P/BV πάνω από 1 ή 1,3 με 1,5 όταν στην Ευρώπη ο τραπεζικός κλάδος αποτιμάται 0,5 ή 0,6.
Δηλαδή η ελληνική τράπεζα με αρνητικά κεφάλαια θα αποτιμάται διπλάσια από μια ευρωπαϊκή που διαθέτει κεφαλαιακή επάρκεια και την οποία απέκτησε με στήριξη των μετόχων της όχι μέσω Ταμείων Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Τι θα συμβεί σε αυτή την περίπτωση;
Απλά η μετοχή της τράπεζας του παραδείγματος με αρνητική θέση θα καταρρεύσει πριν ή κατά την διάρκεια της αμκ.
Άρα είναι προφανές ότι οι τράπεζες με αρνητική καθαρή θέση θα αποτιμηθούν με όρους P/BV και θα διαπιστωθεί ότι ανεξαρτήτως της τιμής θα είναι πανάκριβες.
Άρα η πορεία τους, η χρηματιστηριακή πορεία τους θα είναι προδιαγεγραμμένη.
Ως εκ τούτου είναι ζωτικής σημασίας να εμφανιστούν όλες οι τράπεζες με θετική καθαρή θέση προ ανακεφαλαιοποίησης.
Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα.
Ποιοι είναι οι όροι ανακεφαλαιοποίησης
1)Το core tier 1 θα παραμείνει 9% έως το 2014.
Με βάση το μνημόνιο το core tier 1 των τραπεζών θα έπρεπε από το 2013 να αυξηθεί στο 10% όπως βεβαίως και το 2014.
Στο 2012 θα έπρεπε να ήταν 9%.
Η ΤτΕ για τυπικούς λόγους μείωσε το core tier 1 στο 8% μέχρι να εκταμιευθεί η δόση.
Μετά την εκταμίευση της δόσης με νέα πράξη διοικητή το 8% core tier 1 θα γίνει 9% και θα ισχύσει έως το 2014.
Οι τράπεζες γλιτώνουν σε κεφάλαιο 1% επί του core tier 1 που σημαίνει 2 δις ευρώ κεφαλαιακό όφελος καθώς το core tier 1 θα μείνει 9% και δεν θα αυξηθεί στο 10%.
2)Η πρόταση για την κάλυψη των αποτιμητικών ζημιών των νέων ομολόγων δηλαδή να εγγυηθεί το 100% της ονομαστικής τους αξίας το ΤΧΣ απορρίφθηκε. Οι τράπεζες δεν θα γλιτώσουν 7,5 δις ευρώ όπως αναμενόταν.
Ωστόσο διερευνάται το θέμα της επαναγοράς ομολόγων.
3)Ως προς τους όρους ανακεφαλαιοποίησης σημασία έχει πόσο θα είναι η σχέση κοινών μετοχών προς Cocos δηλαδή ομολογιακών μετατρέψιμων σε μετοχές.
Στο 9% core tier 1 οι κοινές μετοχές θα καλύψουν το 6% και τα Cocos το 3% του core tier 1.
Π.χ. αν μια τράπεζα έχει -5% core tier 1 θα πρέπει οι κοινές μετοχές να καλύψουν από το -5% έως το 6% του core tier 1 και το υπόλοιπο 3% δηλαδή από το 6% έως το 9% core tier 1 θα είναι Cocos.
H πρόταση αυτή για να ειπωθεί ξεκάθαρα ευνοεί μόνο την Alpha bank καθώς Εθνική και Πειραιώς ξεκινούν από αρνητική καθαρή θέση.
Το ποσοστό των κοινών μετοχών αναλογικά στην Alpha σε σχέση με την Εθνική θα είναι πολύ μικρότερο καθώς η Alpha έχει θετική καθαρή θέση και η Εθνική αρνητική καθαρή θέση -2,8 δις ευρώ χωρίς την εξαγοραζόμενη Eurobank.
Με σχετικούς όρους η σχέση κοινών μετοχών προς ομολογιακά μετατρέψιμα σε μετοχές Cocos θα είναι 65% προς 35% περίπου αλλά θα εξαρτάται όπως προαναφέρθηκε η τελική συμμετοχή με βάση τις υφιστάμενες κοινές μετοχές και κυρίως την δομή της καθαρής θέσης της κάθε τράπεζας.
4)Τα Cocos τα μετατρέψιμα ομολογιακά θα έχουν διάρκεια 5 ετών.
Τον πρώτο χρόνο θα δίνουν επιτόκιο 7% και κάθε χρόνο θα αυξάνεται κατά μισή μονάδα η απόδοσης τους.
Αν το 2013 είναι ο πρώτος χρόνος θα φέρουν επιτόκιο 7%, στο δεύτερο χρόνο 7,5% και στον 5ο χρόνο 9,5%.
5)Η ελάχιστη συμμετοχή των ιδιωτών μετόχων θα είναι 10%. Μόνο αν καλυφθεί το 10% θα έχουν δικαίωμα οι μέτοχοι να λάβουν μελλοντικά δικαιώματα αγοράς κοινών μετοχών warrants.
6)Τα warrants δηλαδή τα μελλοντικά δικαιώματα αγοράς κοινών μετοχών θα είναι 9 προς 1 δηλαδή αν καλυφθεί το 10% της ελάχιστης συμμετοχής θα μπορούν οι μέτοχοι να έχουν δικαίωμα να αγοράσουν έως και το 90% του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας.
Π.χ. αν καλυφθεί το 10% της ελάχιστης συμμετοχής και ένας μέτοχος αποκτήσει 100 μετοχές στην αμκ θα μπορεί να λάβει και δικαιώματα να αγοράσει επιπλέον 900 μετοχές στο μέλλον.
7)Τα warrants θα φέρουν απόδοση 3% ετησίως και θα ενεργοποιούνται από τον δεύτερο χρόνο.
Π.χ. αν καλυφθεί το 10% της ελάχιστης συμμετοχής σε μια αμκ καθώς αποτελεί προαπαιτούμενο και η τιμή της αμκ θα είναι π.χ. 1 ευρώ για να ασκηθούν τα warrants θα πρέπει ο κάτοχος των μετοχών να καταβάλλει στο ΤΧΣ γιατί από το Ταμείο θα αγοράσει τα warrants 1 ευρώ +3% απόδοση κ.ο.κ. ανεξαρτήτως που θα βρίσκεται η τιμή της μετοχής στο χρηματιστήριο.
8)Οι τιμές των αυξήσεων κεφαλαίου θα προσδιορίζονται από ανεξάρτητους ορκωτούς ελεγκτές.
Το ΤΧΣ θα αναθέτει σε ορκωτό ελεγκτή να αποτιμήσει την τράπεζα που θα υλοποιήσει αμκ.
Επίσης και η Τράπεζα θα αναθέσει σε ορκωτό ελεγκτή να προσδιορίσει την τιμή της αμκ.
Αν η τιμή μεταξύ των δύο αποτιμήσεων των ορκωτών ελεγκτών αποκλίνουν πάνω από 30% τότε ΤΧΣ και τράπεζα προσφεύγουν στην επιδιαιτησία του υπουργείου Οικονομικών το οποίο με τρίτο ορκωτό θα αποτιμήσει την τράπεζα και η τιμή της αμκ που θα προσδιοριστεί θα δεσμεύει και το ΤΧΣ και την τράπεζα.
9)Οι τράπεζες έχουν υπογράψει, όπως και το ΤΧΣ συμβάσεις προεγγραφής όταν έλαβαν τις προκαταβολές των 18,5 δις ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση τους.
Οι όροι αυτοί είναι δεσμευτικοί και υποχρεώνουν τόσο το ΤΧΣ όσο και τις τράπεζες να τις αποδεχθούν χωρίς να μπορούν να τους αλλάξουν.
10)Οι όροι ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών δεν θα κατατεθούν σε νέο νόμο αλλά θα υποβληθούν στο υφιστάμενο νόμο για το ΤΧΣ με τροποποιήσεις.
Θα τροποποιηθεί ο νόμος και θα προστεθούν παράγραφοι με τις λεπτομέρειες των όρων ανακεφαλαιοποίησης και κατά πάσα πιθανότητα οι τροποποιήσεις θα υποβληθούν έως το τέλος της εβδομάδας.
Το βασικό σενάριο για το ελληνικό banking
ποσά σε εκατ ευρώ
|
Τράπεζες |
Κεφάλαια ΤΧΣ + πρόσθετα κεφάλαια για core tier 1 9% |
Σύνολο αναγκών σε κεφάλαια |
Βασικό σενάριο κεφαλαιακών αναγκών το 6% από το 9% core tier 1 κοινές μετοχές – ΑΜΚ με κοινές μετοχές |
|
Εθνική +Eurobank |
11.400 +3.300 |
14.700 |
9.000 |
|
Alpha+ Emporiki |
1.900 + 1.000+2.850 |
5.750 |
1000 |
|
Πειραιώς + good ΑΤΕ |
5.200+1.600 |
6.800 |
4.400 |
|
TT |
0/2.900 |
2.900 |
1.880 |
|
Σύνολο |
18.500+11.650 |
30.150 |
16.280 |
Επεξεργασία στοιχείων www.bankingnews.gr
Δεν περιλαμβάνεται η διαφορά αποτίμησης των ομολόγων μεταξύ αρχικής τιμής κτήσης Μαρτίου 2012 και τρεχουσών τιμών
Δεν περιλαμβάνονται οι εγγυήσεις ομολόγων που απερρίφθησαν
Δεν περιλαμβάνονται οι αναβαλλόμενοι φόροι στο βασικό σενάριο π.χ. 1,3 δις στην ΕΤΕ.
Πέτρος Λεωτσάκος
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών