Οι Κύπριοι τραβούν το σχοινί – Η κόντρα για την ηλεκτρική διασύνδεση και γιατί η μετοχή της ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών δεν πτοείται

Στα άκρα φαίνεται πως τραβούν το σχοινί οι Κύπριοι με αφορμή τη διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου και όλα δείχνουν πως υπάρχουν άλλα συμφέροντα που βάζουν σε κίνδυνο την υλοποίηση του έργου.
Το μπαλάκι το έχουν δώσει στον ΑΔΜΗΕ, ο οποίος βρέθηκε να έχει αναλάβει το έργο, το οποίο είχαν ξεκινήσει άλλοι χωρίς να μπορούν.
Για να δούμε τις τελευταίες εξελίξεις, ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, έκανε δήλωση για την πορεία των εργασιών και τη στάση της Τουρκίας, λέγοντας ότι ολοκληρώθηκαν οι εργασίες στην πρώτη φάση και δε σταμάτησε λόγω της Τουρκίας το έργο και πως η Ελλάδα θα υπερασπίζεται τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Μάλιστα είπε πως αν υπάρξει παρεμπόδιση από τρίτη χώρα θα υπάρξουν συνέπειες.
Αργότερα βγήκε ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου, Μάκης Κεραυνός, μιλώντας στην Καθημερινή της Κύπρου και ανέφερε πως δεν είναι βιώσιμο το έργο και έχει δύο μελέτες που το λένε, αυξάνοντας τις ανησυχίες για τερματισμού του έργου.
Ο Σταύρος Παπασταύρου, υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μιλώντας στην ΕΡΤ ζήτησε να ξεκαθαρίσει τη στάση της η Κύπρος και τόνισε πως η ελληνική πλευρά δε γνωρίζει για τις εκθέσεις και δεν έχει έκθεση που να λέει ότι δεν είναι βιώσιμο το έργο.
Μεγαλύτερη ένταση προκάλεσε αργότερα η δήλωση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας για έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για πιθανά ποινικά αδικήματα αναφορικά με το έργο.
Εδώ τώρα υπάρχουν αρκετά ερωτήματα. Γιατί δηλαδή ενώ οι πληροφορίες αναφέρουν πως ο Κύπριος Πρόεδρος ξέρει από τον Απρίλιο για την έρευνα, το είπε προχθές και όχι όταν έπρεπε;
Άφησε μάλλον αιχμές προς την ελληνική κυβέρνηση, γνωρίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ερευνά την Ελλάδα για τον ΟΠΕΚΕΠΕ;

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος

Στην ενημέρωση από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Παύλο Μαρινάκη, αναφέρθηκε πως «οι δηλώσεις του κ. Κεραυνού δημιουργούν εύλογα ερωτηματικά για την χρηματοδότηση του έργου. Ο πρωθυπουργός έχει επαναλάβει την επιθυμία την ελληνικής κυβέρνησης για την υλοποίηση του έργου, ωστόσο μια πολύ σημαντική διάσταση του έργου είναι και ο επιμερισμός του κόστους. Δεν πρέπει το έργο αυτό να πληρωθεί μόνο από τον Έλληνα φορολογούμενο.
Δεν έχουν τεθεί υπόψιν οι μελέτες βιωσιμότητας στις οποίες αναφέρθηκε ο Κύπριος ΥΠΟΙΚ. Η Κυπριακή κυβέρνηση δεν μπορεί να παραβλέψει πολύ σημαντικές λεπτομέρειες ενός έργου που δεν αναφέρονται στην γεωπολιτική του διάσταση, γιατί διαφορετικά δεν θα κινείτο υπέρ της προάσπισης των συμφερόντων των Ελλήνων φορολογούμενων. Αυτή είναι η ουσία της συζήτησης. Η χώρα μας έχει μια καθαρή και σταθερή θέση. Δεν υπάρχει καμία όχληση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας σχετικά με το GSI».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

«Το έργο, Great Sea Interconnector (GSI), παραμένει υψίστης πολιτικής και στρατηγικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κάνουμε ό,τι είναι εντός των δυνατοτήτων μας για να διασφαλίσουμε ότι αυτό το έργο θα υλοποιηθεί», δήλωσε η Anna-Kaisa Itkonen, εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν για θέματα Ενέργειας από τις Βρυξέλλες.
Η ίδια, σε ερώτηση που δέχθηκε στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου, εξήγησε τους λογούς που είναι σημαντικό το έργο για την Επιτροπή λέγοντας πως «είναι απολύτως κρίσιμο για να μπει ένα τέλος στην ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου» και επιπλέον «μόλις υλοποιηθεί, θα επιτρέψει την ενσωμάτωση αυξημένων ποσοτήτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο σύστημα, γεγονός που τελικά θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές ενέργειας προς όφελος των επιχειρήσεων, των εταιρειών και των καταναλωτών στην περιοχή». Η ίδια επιβεβαίωσε ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ερευνά το έργο, γεγονός που έκανε γνωστό και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, λέγοντας πως «είμαστε ενήμεροι για την έναρξη έρευνας από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Δημόσιου Εισαγγελέα (EPPO) και δεν έχουμε κανένα σχόλιο να κάνουμε για το ζήτημα αυτό», «πρόκειται για εξελισσόμενες διαδικασίες, οπότε δεν θα τις σχολιάσουμε με κανέναν τρόπο».

Η ιστορία του έργου

Όταν τον Ιούλιο του 2011 είχε γίνει έκρηξη φορτίου με πολεμικό υλικό σε ναυτική βάση στη νότια Κύπρο, ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής που υπήρχε δίπλα στη βάση, ισοπεδώθηκε με αποτέλεσμα να υπάρξει μπλακ άουτ διαρκείας. Τότε ρεύμα έφτασε από τα κατεχόμενα και οι κύπριοι το πλήρωσαν ακριβά. Λίγους μήνες μετά η κοινοπραξία ΔΕΗ Quantum Energy ανακοίνωσε το μεγάλο έργο διασύνδεσης (EuroAsia Interconnector) ως μία γέφυρα που θα έβγαζε την Κύπρο από την ενεργειακή απομόνωση. Ξεκίνησαν μελέτες και έρευνες που κράτησαν χρόνια και το 2017 υπήρξε κοινή απόφαση για τον επιμερισμών του κόστους.
Έγιναν διάφορα βήματα με τον EuroAsia Interconnentor να υποβάλει το Μάρτιο του 2021 αίτημα χρηματοδότησης από την Ευρώπη. Είχε προηγηθεί υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μεταξύ υπουργών Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ στη Λευκωσία.
Ο ΑΔΜΗΕ άρχισε να «εμπλέκεται το φθινόπωρο του 2021, όταν κλήθηκε να αναλάβει τεχνικός και επιχειρησιακός σύμβουλος και αυτό λειτούργησε θετικά ώστε η Ευρώπη να δώσει χρηματοδότηση 658 εκατ. ευρώ. Τότε η κυπριακή κυβέρνηση πανηγύριζε και έγιναν εγκαίνια και οι πολιτικοί της Κύπρου έκοβαν κορδέλες. Ενέκρινε μάλιστα χρηματοδότηση 100 εκατ. ευρώ, ενώ εγκρίθηκε και περαιτέρω χρηματοδότηση.

Η αδυναμία πληρωμής

Το 2023 ο EuroAsia Interconnector δήλωσε αδυναμία να καταβάλει την προκαταβολή στη Nexans και ζητήθηκε από ΑΔΜΗΕ να αναλάβει φορέας υλοποίησης. Η αλλαγή αναγνωρίστηκε και από την Ε.Ε. Πριν από ένα χρόνο η ρυθμιστική αρχή της Κύπρου ανέτρεψε τα δεδομένα λέγοντας πως δεν αναγνωρίζει εύκολη απόδοση, έσοδο και ανάκτησης πριν την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας της διασύνδεσης. Επίσης η Κυπριακή Δημοκρατία αθέτησε τη δέσμευση να μπει μετοχικά στο έργο. Αργότερα μπήκαν και οι Τούρκοι στο παιχνίδι, παρενοχλώντας το σκάφος που εκτελούσε εργασίες.

Η πορεία της μετοχής

Η πορεία της μετοχής δε δείχνει να έχει επηρεαστεί τόσο καιρό από τα εμπόδια των Κυπρίων. Και αυτό γιατί όπως έχει ξαναγράψει το ΒΝ, οι μεγάλοι ξένοι που έχουν λάβει θέση εδώ και μήνες, πιστεύουν πως η συγκεκριμένη διασύνδεση είναι μόνο ένα μέρος του μεγάλου επενδυτικού προγράμματος της ΑΔΜΗΕ Α.Ε. και πως από τις άλλες διασυνδέσεις θα δει μελλοντικά τα μεγέθη του να αυξάνονται.
Ήδη οι ανακοινώσεις για τελικό μέρισμα και προσωρινό ύψους 0,181 ευρώ που είχε αποκαλύψει πρώτο το ΒΝ, δείχνουν την αλλαγή. Σημειώνεται πως το τελικό μέρισμα δόθηκε και το προσωρινό ύψους 0,121 ευρώ θα δοθεί προς τα τέλη του μήνα.

Οι δύο λόγοι που η μετοχή δεν πτοείται

Δύο είναι οι βασικοί λόγοι που η μετοχή έχει μεγάλη άνοδο τους προηγούμενους μήνες και βρίσκεται σε επαφή με τα ιστορικά υψηλά που έγραψε πρόσφατα. Λίγο διόρθωσε εσχάτως λόγω της γενικότερης πορείας της αγοράς.
Ο ένας λόγος είναι ο Γιάννης Καράμπελας, CEO της ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών, ο οποίος έχει βελτιώσει την εξωστρέφεια της εισηγμένης και με παρουσιάσεις σε επενδυτές και δημοσιογράφους έχει επικοινωνήσει τις προοπτικές της εταιρείας.
Ο δεύτερος λόγος είναι η Ambrosia Capital, η οποία για πολλούς μήνες αγοράζει τη μετοχή, έχοντας εντοπίσει από πολύ χαμηλά τις θετικές προοπτικές για την εταιρεία και την έχει αναλύσει σε πελάτες της. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το ΒΝ, έχτιζε θέσεις από τα χαμηλά των 1,80 ευρώ και δεν έχει σταματήσει να αγοράζει για πελάτες της και για την ίδια.

Γιώργος Κατικάς
george.katikas@gmail.com
www.bankingnews.gr