Ο ΣΕΒ τονίζει πως η οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα αναμένεται να υποχωρήσει και το 2ο εξάμηνο του τρέχοντος έτους
Σε αναζήτηση μίας ξεκάθαρης αναπτυξιακής στρατηγικής βρίσκεται η ελληνική οικονομία, σύμφωνα με όσα αναφέρει το εβδομαδιαίο οικονομικό δελτίο του ΣΕΒ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών)
«Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε αναζήτηση μιας ξεκάθαρης αναπτυξιακής στρατηγικής που θα κάνει ακριβή διάγνωση των προβλημάτων που αυτή αντιμετωπίζει και θα προτείνει στοχευμένες και άμεσες λύσεις.
Η επενδυτική άπνοια που κατατρώει τις σάρκες μας, δεν είναι εύκολο να αντιστραφεί καθώς το διεθνές οικονομικό περιβάλλον είναι ιδιαίτερα αρνητικό απέναντι σε χώρες με ελλείμματα οικονομικής και πολιτικής διακυβέρνησης.
Διεθνώς, η πτώση της παραγωγικότητας και η διεύρυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων διογκώνουν τις αβεβαιότητες, οδηγούν σε αποφυγή ανάληψης επενδυτικού κινδύνου και διαβρώνουν το επίπεδο ευημερίας.
Η χώρα μας έχει τεράστιες δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης που, όμως, χαραμίζονται στον βωμό της μικροπολιτικής αντιπαλότητας.
Το πολιτικό σύστημα έχει υποχρέωση να αρθεί πάνω από τις κομματικές διαμάχες και τη διαχείριση του 24ώρου και να δει τη μεγάλη εικόνα ώστε να καταφέρει να αρθρώσει ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα οικονομικής ανασυγκρότησης.
Ειδάλλως η κατάρρευση μίας κοινωνίας με διαχρονικά υψηλά επίπεδα ανεργίας και αδυναμία αποταμίευσης είναι θέμα χρόνου.
Η οικονομία στηρίζεται στην εφαρμογή του Μνημονίου.
Για να αποδώσει καρπούς, όμως, και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στις προοπτικές της ελληνικής κοινωνίας, απαιτείται η άμεση αντιμετώπιση των στρεβλώσεων και των αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας.
Δεν υπάρχει πλέον η πολυτέλεια πειραματισμού με τον χρόνο.
Σε μία δημοκρατική κοινωνία, η ελευθερία απαιτεί υπευθυνότητα και οι λύσεις δεν έρχονται όταν επικρατεί η κυβερνητική αστάθεια και η πολυδιάσπαση των κομμάτων», αναφέρει χαρακτηριστικά το δελτίο.
Στη συνέχεια, επισημάνεται πως η οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα αναμένεται να υποχωρήσει και το 2ο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, ειδικά τώρα που υπάρχει εξασθένιση της τουριστικής δραστηριότητας:
«Η ενίσχυση της απασχόλησης και της μεταποιητικής παραγωγής (χωρίς πετρελαιοειδή) συνιστούν σημαντικά αντίβαρα στην εξασθένιση της τουριστικής δραστηριότητας και των εξαγωγών, καθώς και την υποχώρηση του όγκου των λιανικών πωλήσεων.
Η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να υποχωρήσει και στο 2ο εξάμηνο του έτους, κάτω από την επήρεια της μείωσης του διαθεσίμου εισοδήματος λόγω της αυξημένης φορολογικής επιβάρυνσης και της αναμενόμενης μείωσης της αρνητικής αποταμίευσης καθώς εξαντλούνται τα αποθεματικά των νοικοκυριών από την απόσυρση των καταθέσεων στο α’ εξάμηνο του 2015.
Ήδη, ενισχύεται εκ νέου η αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των ιδιωτών προς το δημόσιο, ένδειξη ότι εξασθενεί πλέον η φοροδοτική ικανότητα του πληθυσμού».
Αναφορά γίνεται αναφορά και στη μάστιγα της μετανάστευσης των νέων Ελλήνων, οι οποίοι είναι συνήθως άτομα με υψηλότατο μορφωτικό επίπεδο:
«Την ίδια ώρα που ένα ασυνήθιστα -σε σχέση με άλλες χώρες- μεγάλο μέρος του ενήλικου πληθυσμού στην Ελλάδα φαίνεται να στερείται σημαντικών δεξιοτήτων κατανόησης κειμένων (26,5%), μαθηματικών εννοιών, (28,5%), και πληροφορικής (47,9%), το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα εξακολουθεί να προσφέρει, και η αγορά εργασίας να ανταμείβει, τυπικά, και όχι ουσιαστικά, προσόντα.
Οι συμπολίτες μας που εγκαταλείπουν τη χώρα, σε ένα τρίτο μεγάλο κύμα μετανάστευσης, είναι συνήθως υψηλής εξειδίκευσης και αυξημένων δεξιοτήτων – είναι δηλαδή όσοι μπορούν να αποδράσουν από την αναξιοκρατία και την υπερφορολόγηση που τιμωρούν τους ικανούς, έντιμους και εργατικούς και από ένα περιβάλλον στο οποίο το 28% των ενηλίκων (αντί 10% στον ΟΟΣΑ) απασχολείται σε θέσεις υποδεέστερες των δεξιοτήτων του.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον η φορολογητέα ύλη θα αποψιλώνεται και το πολιτικό σύστημα θα αυξάνει υπέρμετρα τους φόρους σε όσους μένουν πίσω, ενισχύοντας και άλλο τα κίνητρα μετανάστευσης».
Καταλήγοντας, η έκθεση σχολιάζει πως το γενικότερο κλίμα των επενδύσεων μετά την κρίση που ξέσπασε το 2007 ειναι... στραβό:
«Σε όλο σχεδόν το δυτικό κόσμο, τα τελευταία χρόνια, και ιδίως μετά την χρηματοοικονομική κρίση 2007-2009, η μακροχρόνια τάση επιβράδυνσης των επενδύσεων έχει λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις.
Παρά την όποια ανάκαμψη, από το 2009 και μετά, οι επενδύσεις ως προς το ΑΕΠ, κατά μέσο όρο, δεν είχαν ακόμη επανέλθει το 2015 στα προ κρίσης επίπεδα.
Οι τάσεις είναι έκδηλες όχι μόνο στις ιδιωτικές επενδύσεις (επιχειρηματικές και επενδύσεις σε κατοικίες) αλλά και τις δημόσιες επενδύσεις.
Προφανώς, υπάρχουν διαρθρωτικοί λόγοι που προκαλούν τη μακροχρόνια επιβράδυνση των επενδύσεων από την πλευρά της προσφοράς, όπως η προϊούσα γήρανση του πληθυσμού και οι φθίνουσες αποδόσεις στην τεχνολογική εξέλιξη. Υπάρχουν, όμως, και συγκυριακοί λόγοι που υπονομεύουν την ανάκαμψη των επενδύσεων από την πλευρά της ζήτησης, όπως η έμφαση στη δημοσιονομική προσαρμογή για να διασφαλιστεί η μακροχρόνια βιωσιμότητα του χρέους, μετά τη μεγάλη δημοσιονομική επέκταση της περιόδου 2007 -2009 για να αποφευχθεί η επανάληψη της μεγάλης κρίσης του 1929.
Και αυτό συμβαίνει παρά την εφαρμοζόμενη χαλαρή νομισματική πολιτική μέσω αγοράς κρατικών ομολόγων και άλλων τίτλων στην κεφαλαιαγορά από τις κεντρικές τράπεζες διεθνώς, για να συμπιεσθεί το κόστος χρηματοδότησης της οικονομίας.
Σημειώνεται ότι η ασκούμενη δημοσιονομική πολιτική, πέραν της μείωσης της δημόσιας κατανάλωσης που επηρεάζει τη ζήτηση πληθυσμιακών στρωμάτων με υψηλή ροπή προς κατανάλωση, οδηγεί και σε μείωση των δημοσίων επενδύσεων.
Ταυτόχρονα, η ασκούμενη νομισματική πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης δημιουργεί υπεραποδόσεις στις αγορές περιουσιακών στοιχείων που τείνουν να αυξάνουν τα εισοδήματα εύπορων κυρίως ατόμων με υψηλή ροπή προς αποταμίευση.
Έτσι, το αποτέλεσμα του μίγματος της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής φαίνεται ότι συμπιέζει τη ζήτηση στην οικονομία, καθώς οξύνει την οικονομική ανισότητα σε βάρος των χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων, επηρεάζοντας αρνητικά τη ζήτηση στην οικονομία.
Πέραν των ανωτέρω παραγόντων, σημαντική επίδραση στις δυτικές οικονομίες ασκεί και η εντεινόμενη παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, τουλάχιστον σε μία μεταβατική περίοδο όπου η μετατόπιση της παραγωγικής δραστηριότητας κυρίως στις χώρες της Ασίας αλλά και αλλού, δημιουργεί πρόβλημα συρρίκνωσης παραδοσιακών θέσεων εργασίας.
Αυτό μπορεί να προκαλεί σημαντικές κοινωνικές ασυνέχειες στον βαθμό που δεν αντισταθμίζεται επαρκώς αφενός από τις χαμηλές τιμές των προϊόντων που εισάγονται από τις χώρες αυτές και αφετέρου από τις πρόσθετες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται στις δυτικές κοινωνίες στους τομείς της γνώσης και της υψηλής τεχνολογίας.
Σε κάθε περίπτωση, η επέκταση των τεχνολογικών καινοτομιών, τουλάχιστον σε μία αρχική φάση, τείνει να οδηγεί σε υποκατάσταση μηχανών σε εργατικό δυναμικό, επιδρώντας αρνητικά στην απασχόληση και προκαλώντας κοινωνικές/πολιτικές εντάσεις που ενισχύουν αβεβαιότητες και εξασθενίζουν τις μακροοικονομικές προοπτικές, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τη διόγκωση των εισοδηματικών ανισοτήτων διεθνώς.
Μία αύξηση των εισοδηματικών ανισοτήτων συσχετίζεται σήμερα με μεγαλύτερη πτώση της παραγωγικότητας απ ότι στο παρελθόν ή, διαφορετικά, μία αύξηση της παραγωγικότητας συσχετίζεται σήμερα με μικρότερη μείωση των εισοδηματικών ανισοτήτων απ’ ό,τι στο παρελθόν.
Παρόλο που η σχέση είναι διπλής κατεύθυνσης, τα στοιχεία δείχνουν ότι η διατήρηση του κοινωνικού κράτους προϋποθέτει μία ισχυρή ανταγωνιστική οικονομία.
Και δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις του τύπου και ο σκύλος χορτάτος και η πίτα αφάγωτη.
Στο γενικότερο αυτό πλαίσιο σχετικά ισχνών επενδυτικών προοπτικών, η ελληνική κυβέρνηση παλεύει ακόμη να διαμορφώσει ένα κλίμα οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας και ένα φιλικότερο για τις ιδιωτικές επενδύσεις περιβάλλον επιχειρηματικής λειτουργίας, μήπως και καταφέρει να στρέψει το επενδυτικό ενδιαφέρον των διεθνών επενδυτών προς την χώρα μας.
Το μίγμα πολιτικής, όμως, που εφαρμόζεται είναι σε ανακολουθία με τη σοβαρότητα της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας, που παραμένει ανοχύρωτη στις μεγάλες προκλήσεις που κατατρύχουν την ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία».
www.bankingnews.gr
«Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε αναζήτηση μιας ξεκάθαρης αναπτυξιακής στρατηγικής που θα κάνει ακριβή διάγνωση των προβλημάτων που αυτή αντιμετωπίζει και θα προτείνει στοχευμένες και άμεσες λύσεις.
Η επενδυτική άπνοια που κατατρώει τις σάρκες μας, δεν είναι εύκολο να αντιστραφεί καθώς το διεθνές οικονομικό περιβάλλον είναι ιδιαίτερα αρνητικό απέναντι σε χώρες με ελλείμματα οικονομικής και πολιτικής διακυβέρνησης.
Διεθνώς, η πτώση της παραγωγικότητας και η διεύρυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων διογκώνουν τις αβεβαιότητες, οδηγούν σε αποφυγή ανάληψης επενδυτικού κινδύνου και διαβρώνουν το επίπεδο ευημερίας.
Η χώρα μας έχει τεράστιες δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης που, όμως, χαραμίζονται στον βωμό της μικροπολιτικής αντιπαλότητας.
Το πολιτικό σύστημα έχει υποχρέωση να αρθεί πάνω από τις κομματικές διαμάχες και τη διαχείριση του 24ώρου και να δει τη μεγάλη εικόνα ώστε να καταφέρει να αρθρώσει ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα οικονομικής ανασυγκρότησης.
Ειδάλλως η κατάρρευση μίας κοινωνίας με διαχρονικά υψηλά επίπεδα ανεργίας και αδυναμία αποταμίευσης είναι θέμα χρόνου.
Η οικονομία στηρίζεται στην εφαρμογή του Μνημονίου.
Για να αποδώσει καρπούς, όμως, και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στις προοπτικές της ελληνικής κοινωνίας, απαιτείται η άμεση αντιμετώπιση των στρεβλώσεων και των αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας.
Δεν υπάρχει πλέον η πολυτέλεια πειραματισμού με τον χρόνο.
Σε μία δημοκρατική κοινωνία, η ελευθερία απαιτεί υπευθυνότητα και οι λύσεις δεν έρχονται όταν επικρατεί η κυβερνητική αστάθεια και η πολυδιάσπαση των κομμάτων», αναφέρει χαρακτηριστικά το δελτίο.
Στη συνέχεια, επισημάνεται πως η οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα αναμένεται να υποχωρήσει και το 2ο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, ειδικά τώρα που υπάρχει εξασθένιση της τουριστικής δραστηριότητας:
«Η ενίσχυση της απασχόλησης και της μεταποιητικής παραγωγής (χωρίς πετρελαιοειδή) συνιστούν σημαντικά αντίβαρα στην εξασθένιση της τουριστικής δραστηριότητας και των εξαγωγών, καθώς και την υποχώρηση του όγκου των λιανικών πωλήσεων.
Η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να υποχωρήσει και στο 2ο εξάμηνο του έτους, κάτω από την επήρεια της μείωσης του διαθεσίμου εισοδήματος λόγω της αυξημένης φορολογικής επιβάρυνσης και της αναμενόμενης μείωσης της αρνητικής αποταμίευσης καθώς εξαντλούνται τα αποθεματικά των νοικοκυριών από την απόσυρση των καταθέσεων στο α’ εξάμηνο του 2015.
Ήδη, ενισχύεται εκ νέου η αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των ιδιωτών προς το δημόσιο, ένδειξη ότι εξασθενεί πλέον η φοροδοτική ικανότητα του πληθυσμού».
Αναφορά γίνεται αναφορά και στη μάστιγα της μετανάστευσης των νέων Ελλήνων, οι οποίοι είναι συνήθως άτομα με υψηλότατο μορφωτικό επίπεδο:
«Την ίδια ώρα που ένα ασυνήθιστα -σε σχέση με άλλες χώρες- μεγάλο μέρος του ενήλικου πληθυσμού στην Ελλάδα φαίνεται να στερείται σημαντικών δεξιοτήτων κατανόησης κειμένων (26,5%), μαθηματικών εννοιών, (28,5%), και πληροφορικής (47,9%), το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα εξακολουθεί να προσφέρει, και η αγορά εργασίας να ανταμείβει, τυπικά, και όχι ουσιαστικά, προσόντα.
Οι συμπολίτες μας που εγκαταλείπουν τη χώρα, σε ένα τρίτο μεγάλο κύμα μετανάστευσης, είναι συνήθως υψηλής εξειδίκευσης και αυξημένων δεξιοτήτων – είναι δηλαδή όσοι μπορούν να αποδράσουν από την αναξιοκρατία και την υπερφορολόγηση που τιμωρούν τους ικανούς, έντιμους και εργατικούς και από ένα περιβάλλον στο οποίο το 28% των ενηλίκων (αντί 10% στον ΟΟΣΑ) απασχολείται σε θέσεις υποδεέστερες των δεξιοτήτων του.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον η φορολογητέα ύλη θα αποψιλώνεται και το πολιτικό σύστημα θα αυξάνει υπέρμετρα τους φόρους σε όσους μένουν πίσω, ενισχύοντας και άλλο τα κίνητρα μετανάστευσης».
Καταλήγοντας, η έκθεση σχολιάζει πως το γενικότερο κλίμα των επενδύσεων μετά την κρίση που ξέσπασε το 2007 ειναι... στραβό:
«Σε όλο σχεδόν το δυτικό κόσμο, τα τελευταία χρόνια, και ιδίως μετά την χρηματοοικονομική κρίση 2007-2009, η μακροχρόνια τάση επιβράδυνσης των επενδύσεων έχει λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις.
Παρά την όποια ανάκαμψη, από το 2009 και μετά, οι επενδύσεις ως προς το ΑΕΠ, κατά μέσο όρο, δεν είχαν ακόμη επανέλθει το 2015 στα προ κρίσης επίπεδα.
Οι τάσεις είναι έκδηλες όχι μόνο στις ιδιωτικές επενδύσεις (επιχειρηματικές και επενδύσεις σε κατοικίες) αλλά και τις δημόσιες επενδύσεις.
Προφανώς, υπάρχουν διαρθρωτικοί λόγοι που προκαλούν τη μακροχρόνια επιβράδυνση των επενδύσεων από την πλευρά της προσφοράς, όπως η προϊούσα γήρανση του πληθυσμού και οι φθίνουσες αποδόσεις στην τεχνολογική εξέλιξη. Υπάρχουν, όμως, και συγκυριακοί λόγοι που υπονομεύουν την ανάκαμψη των επενδύσεων από την πλευρά της ζήτησης, όπως η έμφαση στη δημοσιονομική προσαρμογή για να διασφαλιστεί η μακροχρόνια βιωσιμότητα του χρέους, μετά τη μεγάλη δημοσιονομική επέκταση της περιόδου 2007 -2009 για να αποφευχθεί η επανάληψη της μεγάλης κρίσης του 1929.
Και αυτό συμβαίνει παρά την εφαρμοζόμενη χαλαρή νομισματική πολιτική μέσω αγοράς κρατικών ομολόγων και άλλων τίτλων στην κεφαλαιαγορά από τις κεντρικές τράπεζες διεθνώς, για να συμπιεσθεί το κόστος χρηματοδότησης της οικονομίας.
Σημειώνεται ότι η ασκούμενη δημοσιονομική πολιτική, πέραν της μείωσης της δημόσιας κατανάλωσης που επηρεάζει τη ζήτηση πληθυσμιακών στρωμάτων με υψηλή ροπή προς κατανάλωση, οδηγεί και σε μείωση των δημοσίων επενδύσεων.
Ταυτόχρονα, η ασκούμενη νομισματική πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης δημιουργεί υπεραποδόσεις στις αγορές περιουσιακών στοιχείων που τείνουν να αυξάνουν τα εισοδήματα εύπορων κυρίως ατόμων με υψηλή ροπή προς αποταμίευση.
Έτσι, το αποτέλεσμα του μίγματος της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής φαίνεται ότι συμπιέζει τη ζήτηση στην οικονομία, καθώς οξύνει την οικονομική ανισότητα σε βάρος των χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων, επηρεάζοντας αρνητικά τη ζήτηση στην οικονομία.
Πέραν των ανωτέρω παραγόντων, σημαντική επίδραση στις δυτικές οικονομίες ασκεί και η εντεινόμενη παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, τουλάχιστον σε μία μεταβατική περίοδο όπου η μετατόπιση της παραγωγικής δραστηριότητας κυρίως στις χώρες της Ασίας αλλά και αλλού, δημιουργεί πρόβλημα συρρίκνωσης παραδοσιακών θέσεων εργασίας.
Αυτό μπορεί να προκαλεί σημαντικές κοινωνικές ασυνέχειες στον βαθμό που δεν αντισταθμίζεται επαρκώς αφενός από τις χαμηλές τιμές των προϊόντων που εισάγονται από τις χώρες αυτές και αφετέρου από τις πρόσθετες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται στις δυτικές κοινωνίες στους τομείς της γνώσης και της υψηλής τεχνολογίας.
Σε κάθε περίπτωση, η επέκταση των τεχνολογικών καινοτομιών, τουλάχιστον σε μία αρχική φάση, τείνει να οδηγεί σε υποκατάσταση μηχανών σε εργατικό δυναμικό, επιδρώντας αρνητικά στην απασχόληση και προκαλώντας κοινωνικές/πολιτικές εντάσεις που ενισχύουν αβεβαιότητες και εξασθενίζουν τις μακροοικονομικές προοπτικές, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τη διόγκωση των εισοδηματικών ανισοτήτων διεθνώς.
Μία αύξηση των εισοδηματικών ανισοτήτων συσχετίζεται σήμερα με μεγαλύτερη πτώση της παραγωγικότητας απ ότι στο παρελθόν ή, διαφορετικά, μία αύξηση της παραγωγικότητας συσχετίζεται σήμερα με μικρότερη μείωση των εισοδηματικών ανισοτήτων απ’ ό,τι στο παρελθόν.
Παρόλο που η σχέση είναι διπλής κατεύθυνσης, τα στοιχεία δείχνουν ότι η διατήρηση του κοινωνικού κράτους προϋποθέτει μία ισχυρή ανταγωνιστική οικονομία.
Και δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις του τύπου και ο σκύλος χορτάτος και η πίτα αφάγωτη.
Στο γενικότερο αυτό πλαίσιο σχετικά ισχνών επενδυτικών προοπτικών, η ελληνική κυβέρνηση παλεύει ακόμη να διαμορφώσει ένα κλίμα οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας και ένα φιλικότερο για τις ιδιωτικές επενδύσεις περιβάλλον επιχειρηματικής λειτουργίας, μήπως και καταφέρει να στρέψει το επενδυτικό ενδιαφέρον των διεθνών επενδυτών προς την χώρα μας.
Το μίγμα πολιτικής, όμως, που εφαρμόζεται είναι σε ανακολουθία με τη σοβαρότητα της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας, που παραμένει ανοχύρωτη στις μεγάλες προκλήσεις που κατατρύχουν την ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών