Η έκθεση κρούει έμμεσα τον κώδωνα του κινδύνου για τη μετα-Ταμείο Ανάκαμψης εποχή…
Παρά τη θετική εικόνα που καταγράφουν οι βασικοί μακροοικονομικοί δείκτες, η Έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής αναδεικνύει μια σειρά από δομικές αδυναμίες και κινδύνους που απειλούν τη βιωσιμότητα της ελληνικής αναπτυξιακής πορείας σε ένα ολοένα και πιο ασταθές διεθνές περιβάλλον.
Ειδικότερα, παρότι ο γενικός πληθωρισμός εμφανίζει τάσεις αποκλιμάκωσης, ο πυρήνας του πληθωρισμού παραμένει επίμονα υψηλός, κυρίως λόγω των ανατιμήσεων στις υπηρεσίες.
«Στην Ελλάδα από τα μέσα του 2024 παρουσιάζει σημάδια ανθεκτικότητας παρά την ισχυρή διαφαινόμενη τάση επιστροφής στον στόχο του 2,0% από την αρχή του 2024.
Ο πληθωρισμός (ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή) ανήλθε τον Νοέμβριο του 2025 στο 2,8% σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ελαφρώς μειωμένος σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2024 (3,0%). Ωστόσο παρουσιάζεται αυξημένος σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (1,6%).
Ο πληθωρισμός τροφίμων ανήλθε τον Νοέμβριο του 2025 στο 2,7%, έναντι 2,4% στην Ευρωζώνη.
Ο πυρήνας του πληθωρισμού (δεν περιλαμβάνει την ενέργεια και τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα), διαμορφώθηκε στο 2,7% τον Νοέμβριο του 2025, μειωμένος σε σχέση με τον Νοέμβριο του προηγούμενου έτους (3,6%) και αυξημένος σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (1,7%)» σημειώνεται.
Από την άλλη, η συγκέντρωση σημαντικού βάρους σε τομείς με αυξήσεις σαφώς υψηλότερες από τον μέσο δείκτη περιορίζει τη μείωση του συνολικού πληθωρισμού και διατηρεί ισχυρές πιέσεις στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.
Ιδιαίτερα ανησυχητικός είναι ο πληθωρισμός τροφίμων, ο οποίος στην Ελλάδα παραμένει υψηλότερος από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Το γεγονός αυτό πλήττει δυσανάλογα τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, διευρύνοντας κοινωνικές ανισότητες και ενισχύοντας τον κίνδυνο φτωχοποίησης.
Ανάπτυξη με προσωρινούς και ευάλωτους πυλώνες
Η βασική εκτίμηση του Γραφείου για τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ του έτους 2025 παραμένει στο 2,2%.
Για το 2026 η βασική εκτίμηση του Γραφείου διαμορφώνεται στο 2,1% με εύρος πρόβλεψης 1,9%-2,6%.
Ωστόσο, η τρέχουσα ανθεκτικότητα της οικονομικής δραστηριότητας δεν στηρίζεται αποκλειστικά σε διατηρήσιμους θεμελιώδεις παράγοντες.
Όπως επισημαίνει η έκθεση, μεγάλο μέρος της παγκόσμιας και ευρωπαϊκής ανάπτυξης οφείλεται σε προσωρινούς μηχανισμούς, όπως η πρόωρη επιτάχυνση κατανάλωσης και επενδύσεων ενόψει δασμών, η συσσώρευση αποθεμάτων και η απορρόφηση του αυξημένου κόστους από τα περιθώρια κέρδους.
Καθώς αυτοί οι παράγοντες εξαντλούνται, ο εντεινόμενος προστατευτισμός και ο γεωοικονομικός κατακερματισμός απειλούν τις εξαγωγές, τις επενδύσεις και τελικά τον ρυθμό μεγέθυνσης, ιδίως για μια μικρή και ανοιχτή οικονομία όπως η ελληνική.
Το υψηλό δημόσιο χρέος υπονομεύει την παραγωγικότητα
Ωστόσο, κεντρικό και ιδιαίτερα ανησυχητικό εύρημα της έκθεσης αποτελεί η αρνητική σχέση μεταξύ υψηλού δημόσιου χρέους και παραγωγικότητας.
Η εμπειρική ανάλυση του Γραφείου δείχνει ότι όταν ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ υπερβαίνει το όριο του 90%-105%, η επίδραση στο παραγωγικό δυναμικό γίνεται σαφώς αρνητική.
Για την Ελλάδα, η περίοδος μετά το 2009 χαρακτηρίστηκε από εκρηκτική αύξηση του λόγου χρέους-ΑΕΠ, η οποία συνδέθηκε με απώλειες άνω του 13% στη συνολική παραγωγικότητα και σχεδόν 13% στην παραγωγικότητα της εργασίας σε σχέση με τη μακροχρόνια τάση.
Το εύρημα αυτό υπονομεύει τη δυνατότητα βιώσιμης αύξησης του ΑΕΠ και περιορίζει τις προοπτικές ουσιαστικής αύξησης των μισθών.
Η έκθεση επισημαίνει ότι η μετάβαση σε καθεστώς υψηλού χρέους συνοδεύεται από σημαντική πτώση του μεριδίου των ιδιωτικών επενδύσεων στο ΑΕΠ – από 13,8% σε μόλις 8,9%.
Η εξέλιξη αυτή αντανακλά τόσο το αυξημένο κόστος χρηματοδότησης όσο και τη στρεβλωτική δημοσιονομική πολιτική που επιβάλλεται για τη διαχείριση του χρέους.
Υψηλότεροι φόροι στην εργασία και στο κεφάλαιο, σε συνδυασμό με περικοπές παραγωγικών δημόσιων δαπανών, μειώνουν την καθαρή απόδοση των επενδύσεων και αποθαρρύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα, εγκλωβίζοντας την οικονομία σε φαύλο κύκλο χαμηλής ανάπτυξης.
Δημοσιονομικοί κίνδυνοι και χαμένη αποτελεσματικότητα
Παρά την αύξηση των φορολογικών εσόδων, το πρωτογενές πλεόνασμα εμφανίζεται μειωμένο σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ οι κρατικές δαπάνες αυξάνονται ταχύτερα.
Ταυτόχρονα, η Ελλάδα εξακολουθεί να στερείται μηχανισμού αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας ενός εξαιρετικά μεγάλου αριθμού φορολογικών απαλλαγών, συνολικού κόστους άνω των 22 δισ. ευρώ για το 2024.
Η απουσία συστηματικής αξιολόγησης περιορίζει τη δυνατότητα στοχευμένης δημοσιονομικής πολιτικής και ενισχύει τον κίνδυνο απώλειας εσόδων χωρίς αναπτυξιακό αντίκρισμα.
Τέλος, η έκθεση κρούει έμμεσα τον κώδωνα του κινδύνου για τη μετα-Ταμείο Ανάκαμψης εποχή.
Χωρίς επαρκή ιδιωτικά επενδυτικά έργα μεγάλης κλίμακας, η ελληνική οικονομία κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με αναπτυξιακό κενό.
Το υψηλό κόστος ενέργειας, η έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, η κανονιστική αβεβαιότητα και το δυσμενές διεθνές περιβάλλον συνιστούν σοβαρά εμπόδια που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άλυτα.
www.bankingnews.gr
Ειδικότερα, παρότι ο γενικός πληθωρισμός εμφανίζει τάσεις αποκλιμάκωσης, ο πυρήνας του πληθωρισμού παραμένει επίμονα υψηλός, κυρίως λόγω των ανατιμήσεων στις υπηρεσίες.
«Στην Ελλάδα από τα μέσα του 2024 παρουσιάζει σημάδια ανθεκτικότητας παρά την ισχυρή διαφαινόμενη τάση επιστροφής στον στόχο του 2,0% από την αρχή του 2024.
Ο πληθωρισμός (ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή) ανήλθε τον Νοέμβριο του 2025 στο 2,8% σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ελαφρώς μειωμένος σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2024 (3,0%). Ωστόσο παρουσιάζεται αυξημένος σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (1,6%).
Ο πληθωρισμός τροφίμων ανήλθε τον Νοέμβριο του 2025 στο 2,7%, έναντι 2,4% στην Ευρωζώνη.
Ο πυρήνας του πληθωρισμού (δεν περιλαμβάνει την ενέργεια και τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα), διαμορφώθηκε στο 2,7% τον Νοέμβριο του 2025, μειωμένος σε σχέση με τον Νοέμβριο του προηγούμενου έτους (3,6%) και αυξημένος σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (1,7%)» σημειώνεται.
Από την άλλη, η συγκέντρωση σημαντικού βάρους σε τομείς με αυξήσεις σαφώς υψηλότερες από τον μέσο δείκτη περιορίζει τη μείωση του συνολικού πληθωρισμού και διατηρεί ισχυρές πιέσεις στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.
Ιδιαίτερα ανησυχητικός είναι ο πληθωρισμός τροφίμων, ο οποίος στην Ελλάδα παραμένει υψηλότερος από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Το γεγονός αυτό πλήττει δυσανάλογα τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, διευρύνοντας κοινωνικές ανισότητες και ενισχύοντας τον κίνδυνο φτωχοποίησης.
Ανάπτυξη με προσωρινούς και ευάλωτους πυλώνες
Η βασική εκτίμηση του Γραφείου για τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ του έτους 2025 παραμένει στο 2,2%.
Για το 2026 η βασική εκτίμηση του Γραφείου διαμορφώνεται στο 2,1% με εύρος πρόβλεψης 1,9%-2,6%.
Ωστόσο, η τρέχουσα ανθεκτικότητα της οικονομικής δραστηριότητας δεν στηρίζεται αποκλειστικά σε διατηρήσιμους θεμελιώδεις παράγοντες.
Όπως επισημαίνει η έκθεση, μεγάλο μέρος της παγκόσμιας και ευρωπαϊκής ανάπτυξης οφείλεται σε προσωρινούς μηχανισμούς, όπως η πρόωρη επιτάχυνση κατανάλωσης και επενδύσεων ενόψει δασμών, η συσσώρευση αποθεμάτων και η απορρόφηση του αυξημένου κόστους από τα περιθώρια κέρδους.
Καθώς αυτοί οι παράγοντες εξαντλούνται, ο εντεινόμενος προστατευτισμός και ο γεωοικονομικός κατακερματισμός απειλούν τις εξαγωγές, τις επενδύσεις και τελικά τον ρυθμό μεγέθυνσης, ιδίως για μια μικρή και ανοιχτή οικονομία όπως η ελληνική.
Το υψηλό δημόσιο χρέος υπονομεύει την παραγωγικότητα
Ωστόσο, κεντρικό και ιδιαίτερα ανησυχητικό εύρημα της έκθεσης αποτελεί η αρνητική σχέση μεταξύ υψηλού δημόσιου χρέους και παραγωγικότητας.
Η εμπειρική ανάλυση του Γραφείου δείχνει ότι όταν ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ υπερβαίνει το όριο του 90%-105%, η επίδραση στο παραγωγικό δυναμικό γίνεται σαφώς αρνητική.
Για την Ελλάδα, η περίοδος μετά το 2009 χαρακτηρίστηκε από εκρηκτική αύξηση του λόγου χρέους-ΑΕΠ, η οποία συνδέθηκε με απώλειες άνω του 13% στη συνολική παραγωγικότητα και σχεδόν 13% στην παραγωγικότητα της εργασίας σε σχέση με τη μακροχρόνια τάση.
Το εύρημα αυτό υπονομεύει τη δυνατότητα βιώσιμης αύξησης του ΑΕΠ και περιορίζει τις προοπτικές ουσιαστικής αύξησης των μισθών.
Η έκθεση επισημαίνει ότι η μετάβαση σε καθεστώς υψηλού χρέους συνοδεύεται από σημαντική πτώση του μεριδίου των ιδιωτικών επενδύσεων στο ΑΕΠ – από 13,8% σε μόλις 8,9%.
Η εξέλιξη αυτή αντανακλά τόσο το αυξημένο κόστος χρηματοδότησης όσο και τη στρεβλωτική δημοσιονομική πολιτική που επιβάλλεται για τη διαχείριση του χρέους.
Υψηλότεροι φόροι στην εργασία και στο κεφάλαιο, σε συνδυασμό με περικοπές παραγωγικών δημόσιων δαπανών, μειώνουν την καθαρή απόδοση των επενδύσεων και αποθαρρύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα, εγκλωβίζοντας την οικονομία σε φαύλο κύκλο χαμηλής ανάπτυξης.
Δημοσιονομικοί κίνδυνοι και χαμένη αποτελεσματικότητα
Παρά την αύξηση των φορολογικών εσόδων, το πρωτογενές πλεόνασμα εμφανίζεται μειωμένο σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ οι κρατικές δαπάνες αυξάνονται ταχύτερα.
Ταυτόχρονα, η Ελλάδα εξακολουθεί να στερείται μηχανισμού αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας ενός εξαιρετικά μεγάλου αριθμού φορολογικών απαλλαγών, συνολικού κόστους άνω των 22 δισ. ευρώ για το 2024.
Η απουσία συστηματικής αξιολόγησης περιορίζει τη δυνατότητα στοχευμένης δημοσιονομικής πολιτικής και ενισχύει τον κίνδυνο απώλειας εσόδων χωρίς αναπτυξιακό αντίκρισμα.
Τέλος, η έκθεση κρούει έμμεσα τον κώδωνα του κινδύνου για τη μετα-Ταμείο Ανάκαμψης εποχή.
Χωρίς επαρκή ιδιωτικά επενδυτικά έργα μεγάλης κλίμακας, η ελληνική οικονομία κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με αναπτυξιακό κενό.
Το υψηλό κόστος ενέργειας, η έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, η κανονιστική αβεβαιότητα και το δυσμενές διεθνές περιβάλλον συνιστούν σοβαρά εμπόδια που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άλυτα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών