Σχετικά Άρθρα
Βαθαίνει το ρήγμα Trump - Powell, η Fed διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια στο εύρος 4,25% με 4,50%
Πρακτικά Fed: Ανησυχία για τον επίμονο πληθωρισμό - Κίνδυνος «φούσκας» στις αγορές
Εξέγερση σε Fed - Μέτωπο κατά του «ηλίθιου» Powell - Πρωτοφανές, ο Trump καλεί σε… ξεσηκωμό
Μετωπική επίθεση στον Donald Trump εξαπέλυσε -χωρίς να κατονομάσει- ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Federal Reserve, Fed), Jerome Powell, από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου στο Jackson Hole, με μια ομιλία-μήνυμα που ξεπερνά τα όρια της νομισματικής πολιτικής και αγγίζει ευθέως την κυβερνητική ατζέντα του Ρεπουμπλικάνου.
Ο κ. Powell φωτογράφισε την πολιτική των δασμών και τη δραματική μείωση της μετανάστευσης ως βασικές αιτίες για τη νέα άνοδο του πληθωρισμού, την επιβράδυνση της ανάπτυξης και τη μείωση του εργατικού δυναμικού.
Σε μια από τις πιο πολιτικά φορτισμένες τοποθετήσεις του, ο επικεφαλής της Fed άσκησε δριμεία κριτική στις αλλαγές στο εμπόριο, τη φορολογία, τη δημοσιονομική πολιτική και τη μεταναστευτική στρατηγική των ΗΠΑ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι αποφάσεις της κυβέρνησης Trump την περίοδο 2017–2020, αλλά και οι εξαγγελίες του σήμερα, πυροδοτούν μακροχρόνιες στρεβλώσεις που περιορίζουν τη δυνατότητα της Fed να σταθεροποιήσει την οικονομία.
Ο επικεφαλής της Fed άφησε μια «χλιαρή» υπόνοια για ενδεχόμενες μειώσεις επιτοκίων στο μέλλον, «αν το επιτρέψουν οι συνθήκες και προχωρήσουμε προσεκτικά», επισημαίνοντας πως το υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο το έργο της νομισματικής πολιτικής.
Το εύρος επιτοκίων παραμένει στο 4,25% - 4,50%, υπενθυμίζεται.
Τα «καρφιά» για τους δασμούς και τη μετανάστευση
Ο Powell δεν μάσησε τα λόγια του: «Σημαντικά υψηλότεροι δασμοί επαναπροσδιορίζουν το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα», είπε χαρακτηριστικά, προειδοποιώντας πως η συνεχιζόμενη επιβολή εμπορικών φραγμών αυξάνει τις τιμές και περιορίζει τη δυναμική της προσφοράς. Παράλληλα, σημείωσε ότι η σκληρή μεταναστευτική πολιτική έχει οδηγήσει σε απότομη επιβράδυνση της αύξησης του εργατικού δυναμικού, πλήττοντας την παραγωγικότητα και επιβαρύνοντας την αγορά εργασίας.
«Η επιβράδυνση στη μετανάστευση έχει μειώσει αισθητά τον ρυθμό αύξησης του εργατικού δυναμικού. Αυτό σημαίνει ότι η οικονομία χρειάζεται λιγότερες νέες θέσεις εργασίας για να διατηρήσει τη σταθερότητα στην ανεργία – όμως αυτό δεν είναι θετικό από μόνο του», σημείωσε ο Powell.
Τα στοιχεία ενισχύουν τους προβληματισμούς του: οι νέες θέσεις εργασίας περιορίστηκαν κατά μέσο όρο στις 35.000 το μήνα, όταν πέρυσι ανέρχονταν στις 168.000. Ταυτόχρονα, η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό μειώνεται, ενώ ο ρυθμός ανεργίας αυξάνεται οριακά, φτάνοντας στο 4,2% – επίπεδο που παραμένει ιστορικά χαμηλό, αλλά δείχνει κατεύθυνση επιβράδυνσης.
«Μια περίεργη ισορροπία» στην αγορά εργασίας
Ο κ. Powell περιέγραψε την παρούσα κατάσταση ως «μια ιδιότυπη ισορροπία», όπου τόσο η προσφορά όσο και η ζήτηση εργασίας μειώνονται ταυτόχρονα. Σε αυτό το πλαίσιο, προειδοποίησε ότι οι κίνδυνοι για την απασχόληση αυξάνονται, καθώς η αγορά μπορεί να αντιδράσει με ξαφνικές απολύσεις και άλμα της ανεργίας, αν υπάρξει σοκ στην οικονομία.
Πληθωρισμός και νομισματική πολιτική: Το πολιτικό διακύβευμα
Ενώ ο επικεφαλής της Fed επέμεινε ότι η νομισματική πολιτική παραμένει περιοριστική, δεν δίστασε να τονίσει πως οι δασμοί που επιβλήθηκαν πρόσφατα έχουν αρχίσει να αυξάνουν τις τιμές σε συγκεκριμένες κατηγορίες αγαθών – μια σαφής αιχμή για την επιθετική πολιτική Trump στο εμπόριο.
«Οι επιδράσεις των δασμών στις τιμές καταναλωτή είναι πλέον σαφώς ορατές», δήλωσε. Με τον δομικό πληθωρισμό (core PCE) στο 2,9% και τον συνολικό στο 2,6%, η Fed βρίσκεται σε δύσκολη θέση: από τη μία, οι πιέσεις στον πληθωρισμό εντείνονται· από την άλλη, η ανάπτυξη επιβραδύνεται (1,2% στο πρώτο εξάμηνο του 2025).
Αν και ο αξιωματούχος χαρακτήρισε τις επιπτώσεις των δασμών ως «πιθανώς παροδικές», δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να υπάρξει παρατεταμένη επίδραση στις τιμές, ειδικά αν υπάρξει αύξηση μισθών ή μετατόπιση των πληθωριστικών προσδοκιών.
Τα επόμενα βήματα της Fed
Στο δεύτερο μέρος της ομιλίας του, ο Jerome Powell παρουσίασε τις αλλαγές στο πλαίσιο στρατηγικής της Fed, κάνοντας λόγο για επιστροφή στον ευέλικτο στόχο πληθωρισμού και εγκατάλειψη της πολιτικής που εφαρμόστηκε το 2020, όταν η Fed ανεχόταν μια παροδική υπέρβαση του στόχου 2%. Όπως είπε χαρακτηριστικά: «Δεν υπήρξε τίποτα το 'προγραμματισμένο' ή 'ήπιο' στον πληθωρισμό που ακολούθησε τις αλλαγές μας το 2020».
Ο κ. Powell παραδέχτηκε ότι η έμφαση στη ZLB (Zero Lower Bound) περιόρισε την αποτελεσματικότητα της πολιτικής της Fed απέναντι στις σημερινές προκλήσεις, και υπογράμμισε την ανάγκη για επανεξέταση των δομικών μεταβλητών: παραγωγικότητα, πληθυσμιακές τάσεις, και φυσικά δημοσιονομικές ανισορροπίες.
Αν και τόνισε ότι οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό παραμένουν «καλά αγκυρωμένες», προειδοποίησε ότι δεν πρέπει να θεωρούνται δεδομένες. «Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ ένα προσωρινό σοκ τιμών να εξελιχθεί σε χρόνια πληθωριστική κρίση», είπε με έμφαση.
Η Fed παραμένει προσηλωμένη στο στόχο του 2% πληθωρισμού ως βασικό πυλώνα σταθερότητας, και διατηρεί ανοιχτή την πιθανότητα προσαρμογής της πολιτικής της, εφόσον το απαιτήσουν οι εξελίξεις.
Ανεξαρτησία στην Τράπεζα
Με τα παραπάνω, ο πρόεδρος της Fed έστειλε καθαρό μήνυμα στον πρόεδρο Donald Trump: η Κεντρική Τράπεζα θα συνεχίσει να ενεργεί ανεξάρτητα, χωρίς να υποκύπτει σε πολιτικές πιέσεις.
Σχόλια αναγνωστών