σύμβολα :
Bitcoin $
«Δεν υπήρξε ποτέ πιο εύκολη εποχή για να γίνεις πλούσιος… ακόμη και εκατομμυριούχος», δηλώνει χαρακτηριστικά
Με ενθουσιασμό, αλλά και προειδοποιήσεις για τους απερίσκεπτους επενδυτές, σχολίασε ο γνωστός οικονομολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Rich Dad, Poor Dad», Robert Kiyosaki, την εντυπωσιακή άνοδο του Bitcoin πάνω από τα 120.000 δολάρια.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά: «Υπέροχα νέα για όσους έχουν ήδη Bitcoin.
Κακά νέα για όσους – για οποιονδήποτε λόγο – δεν τράβηξαν ποτέ τη σκανδάλη.
Δεν έχουν τίποτα. Όπως έχω ήδη προειδοποιήσει: “Τα γουρούνια παχαίνουν, οι γουρούνες σφάζονται”».
Ο Kiyosaki αποκάλυψε ότι προχώρησε σε μία ακόμη αγορά Bitcoin – αυτή τη φορά στα 110.000 δολάρια – αλλά σκοπεύει να «παγώσει» προσωρινά τις τοποθετήσεις του έως ότου διαμορφώσει σαφέστερη εικόνα για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.
Αν και θεωρεί δελεαστικό το σενάριο μιας εκτίναξης έως τα 200.000 ή ακόμη και τα 1 εκατομμύριο δολάρια, προειδοποιεί ότι δεν θέλει να μετατραπεί σε μία «γουρούνα» που θα σφαγεί από την απληστία.
«Αν δεν έχετε ξεκινήσει ακόμη να αποκτάτε Bitcoin, σας προτείνω να ξεκινήσετε πολύ μικρά περιουσιακά στοιχεία, ακόμη και με ένα satoshi», συμβουλεύει ο Kiyosaki, καλώντας τους επενδυτές να είναι προσεκτικοί, μελετημένοι και υπομονετικοί.
Ο ίδιος υπενθυμίζει πως ακόμη και ο Warren Buffett διατηρεί τεράστια ρευστότητα, με πάνω από 350 δισεκατομμύρια δολάρια σε μετρητά, περιμένοντας πιθανόν μια μεγάλη κρίση ώστε να τοποθετηθεί σε ποιοτικά περιουσιακά στοιχεία.
«Ίσως να περιμένει την παγκόσμια κατάρρευση για να αγοράσει τα καλύτερα assets σε τιμή ευκαιρίας», σημειώνει με νόημα.
Το «μάθημα» του Rich Dad: Μην αφήνεστε στο FOMO
Ο Kiyosaki επανέρχεται και σε μια βασική αρχή που διδάσκει επί χρόνια:
«Τα γουρούνια παχαίνουν. Οι γουρούνες σφάζονται», υπογραμμίζοντας ότι πλέον εισερχόμαστε σε αυτό που ο επενδυτής Raoul Pal αποκαλεί Banana Zone – μια φάση όπου οι αγορές εκτοξεύονται και οι απερίσκεπτοι επενδυτές παρασύρονται από τον φόβο ότι θα χάσουν την ευκαιρία (FOMO).
Όπως επισημαίνει, σε αυτή τη φάση, οι «γουρούνες» της αγοράς, αυτοί που αγοράζουν αλόγιστα και καθυστερημένα, θα καταγράψουν απώλειες και απογοήτευση, κατηγορώντας τελικά το ίδιο το Bitcoin για τις αποτυχίες τους.
Τότε, λέει, οι πιο υπομονετικοί επενδυτές («τα παχιά γουρούνια», όπως αυτοαποκαλείται και ο ίδιος) θα επιστρέψουν για να αγοράσουν ξανά... σε τιμές ευκαιρίας.
«Το κέρδος σου δεν γίνεται όταν πουλάς, αλλά όταν αγοράζεις», τονίζει, υπενθυμίζοντας τον θεμελιώδη επενδυτικό κανόνα.
«Η καλύτερη εποχή για να γίνεις πλούσιος»
Κλείνοντας, ο Robert Kiyosaki απευθύνει έκκληση προς τους επενδυτές να ενημερωθούν, να μελετήσουν σοβαρά το Bitcoin και να αποφασίσουν αν μπορεί να αποτελέσει τον δρόμο τους προς τον πλουτισμό.
«Δεν υπήρξε ποτέ πιο εύκολη εποχή για να γίνεις πλούσιος… ακόμη και εκατομμυριούχος», δηλώνει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας με έμφαση:
«Πολλοί πρόκειται να γίνουν φτωχότεροι. Εγώ θέλω εσείς να γίνετε πλουσιότεροι».
Γιατί η αγορά ίσως οδεύει σε νέα πτώση
Εν προκειμένω αξίζει να σημειωθεί πως ο Warren Buffett διαθέτει ιστορικό επενδυτικών επιτυχιών που λίγοι μπορούν να συναγωνιστούν. Από το 1965, όταν ανέλαβε τον έλεγχο της Berkshire Hathaway, η μετοχή του ομίλου έχει πετύχει μέση ετήσια απόδοση 20%, σχεδόν διπλάσια από εκείνη του δείκτη S&P 500, που διαμορφώνεται στο 10,4%.
Η τεράστια αυτή υπεραξία που δημιούργησε ο Buffett για τους μετόχους του οφείλεται στις εξαιρετικές του αποφάσεις στη διαχείριση κεφαλαίων — είτε αγοράζοντας ολόκληρες επιχειρήσεις είτε τοποθετούμενος σε μετοχές.
Χάρη στη διορατικότητά του, η Berkshire Hathaway έχει εξελιχθεί σε έναν κολοσσό αξίας άνω του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων.
O Buffett στέλνει σήμερα ένα προειδοποιητικό μήνυμα προς τη Wall Street.
Στο τέλος του πρώτου τριμήνου, η Berkshire Hathaway διακρατούσε ρευστά διαθέσιμα και ισοδύναμα ύψους 348 δισεκατομμυρίων δολαρίων —επίπεδο ρεκόρ— παρότι ο S&P 500 είχε ήδη εισέλθει σε ζώνη διόρθωσης τον Μάρτιο.
Η επιλογή αυτή υποδηλώνει πως ο Buffett δυσκολεύεται να βρει μετοχές σε ελκυστικές αποτιμήσεις, ακόμη και μετά την πρόσφατη υποχώρηση των τιμών.
Και αυτό μπορεί να προμηνύει πως η αγορά ίσως δεν έχει «πει» την τελευταία της λέξη όσον αφορά μία βαθύτερη διόρθωση.
Η επικίνδυνη αποτίμηση του S&P 500
Ένας από τους βασικούς δείκτες αποτίμησης της αγοράς, ο λεγόμενος κυκλικά προσαρμοσμένος δείκτης τιμής προς κέρδη (CAPE ratio), φτάνει αυτή τη στιγμή στο επίπεδο των 34,8 μονάδων για τον S&P 500.
Πρόκειται για εξαιρετικά υψηλή αποτίμηση, η οποία ιστορικά έχει καταγραφεί μόλις στο 7,6% των μηνών από το 1957, οπότε και δημιουργήθηκε ο δείκτης.
Το ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι κάθε φορά που το CAPE ratio ξεπέρασε τις 34 μονάδες στο παρελθόν, ακολούθησε κραχ στις αγορές. Ειδικότερα:
• Κατά τη φούσκα του dot-com (1998-2001), το CAPE ratio βρέθηκε πάνω από τις 34 μονάδες, με τον S&P 500 να καταγράφει τελικά πτώση 49% από το υψηλό του, καθώς οι επενδυτές απογοητεύτηκαν από τις υπερτιμημένες τεχνολογικές μετοχές.
• Κατά την περίοδο της πανδημίας COVID-19 (2021-2022), ο δείκτης ξεπέρασε ξανά τις 34 μονάδες. Ακολούθησε πτώση 25% στον S&P 500, καθώς ο πληθωρισμός εκτοξεύτηκε, αναγκάζοντας τη Fed να προχωρήσει στις πιο επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων εδώ και δεκαετίες.
Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, κάθε φορά που το CAPE ratio ξεπέρασε τις 34 μονάδες, ο S&P 500 παρουσίασε αρνητικές αποδόσεις για διάστημα ενός έως τριών ετών μετά την υπέρβαση του συγκεκριμένου ορίου.
Η ιστορία, λοιπόν, δείχνει ότι ο δείκτης θα μπορούσε να βρεθεί χαμηλότερα μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.
Την κατάσταση περιπλέκουν και οι γεωπολιτικές εξελίξεις. Οι σημαντικές αλλαγές στην εμπορική πολιτική των ΗΠΑ, ιδίως επί προεδρίας Donald Trump, ενδέχεται να οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών και επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης — ίσως ακόμη και σε ύφεση.
Οποιαδήποτε οικονομικά δεδομένα που θα επιβεβαιώσουν αυτούς τους φόβους, θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη θρυαλλίδα για νέα βουτιά στις αγορές.
«Φως» για τους υπομονετικούς επενδυτές
Υπάρχουν, ωστόσο, και θετικά νέα για τους μακροπρόθεσμους επενδυτές. Πρώτον, η ιστορική συμπεριφορά των αγορών δεν αποτελεί εγγύηση για το μέλλον. Το γεγονός ότι ο δείκτης S&P 500 έχει καταρρεύσει στο παρελθόν, κάθε φορά που το CAPE ratio ξεπερνούσε τις 34 μονάδες, δεν σημαίνει ότι είναι βέβαιο πως θα συμβεί και τώρα.
Δεύτερον, το CAPE ratio έχει ακολουθήσει ανοδική τάση τις τελευταίες δεκαετίες, εν μέρει επειδή τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων έχουν αυξηθεί. Τεχνολογίες όπως το διαδίκτυο, το cloud computing και πλέον η τεχνητή νοημοσύνη (AI) καθιστούν τις εταιρείες πιο αποδοτικές, γεγονός που δικαιολογεί υψηλότερες αποτιμήσεις.
Τέλος, παρά τις έντονες αναταράξεις, ο S&P 500 κατέγραψε τα τελευταία 30 χρόνια συνολική άνοδο 1.890%, που αντιστοιχεί σε μέση ετήσια απόδοση 10,4%.
Με άλλα λόγια, ακόμη κι αν η αγορά αντιμετωπίσει στο άμεσο μέλλον μία σημαντική διόρθωση, η ιστορία δείχνει ότι οι επενδυτές που επιμένουν και κατέχουν ποιοτικές μετοχές ανταμείβονται πλουσιοπάροχα με την πάροδο του χρόνου.
www.bankingnews.gr
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά: «Υπέροχα νέα για όσους έχουν ήδη Bitcoin.
Κακά νέα για όσους – για οποιονδήποτε λόγο – δεν τράβηξαν ποτέ τη σκανδάλη.
Δεν έχουν τίποτα. Όπως έχω ήδη προειδοποιήσει: “Τα γουρούνια παχαίνουν, οι γουρούνες σφάζονται”».
Ο Kiyosaki αποκάλυψε ότι προχώρησε σε μία ακόμη αγορά Bitcoin – αυτή τη φορά στα 110.000 δολάρια – αλλά σκοπεύει να «παγώσει» προσωρινά τις τοποθετήσεις του έως ότου διαμορφώσει σαφέστερη εικόνα για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.
Αν και θεωρεί δελεαστικό το σενάριο μιας εκτίναξης έως τα 200.000 ή ακόμη και τα 1 εκατομμύριο δολάρια, προειδοποιεί ότι δεν θέλει να μετατραπεί σε μία «γουρούνα» που θα σφαγεί από την απληστία.
«Αν δεν έχετε ξεκινήσει ακόμη να αποκτάτε Bitcoin, σας προτείνω να ξεκινήσετε πολύ μικρά περιουσιακά στοιχεία, ακόμη και με ένα satoshi», συμβουλεύει ο Kiyosaki, καλώντας τους επενδυτές να είναι προσεκτικοί, μελετημένοι και υπομονετικοί.
Ο ίδιος υπενθυμίζει πως ακόμη και ο Warren Buffett διατηρεί τεράστια ρευστότητα, με πάνω από 350 δισεκατομμύρια δολάρια σε μετρητά, περιμένοντας πιθανόν μια μεγάλη κρίση ώστε να τοποθετηθεί σε ποιοτικά περιουσιακά στοιχεία.
«Ίσως να περιμένει την παγκόσμια κατάρρευση για να αγοράσει τα καλύτερα assets σε τιμή ευκαιρίας», σημειώνει με νόημα.
YAY:
— Robert Kiyosaki (@theRealKiyosaki) July 14, 2025
Bitcoin over $120k.
Great news for those who already have some Bitcoin.
Bad news for who….for what ever reason….never “pulled the trigger.”
They own nothing.
As warned in previous X…”Pigs get fat…. Hogs get slaughtered.”
I am buying one more coin…. and get…
Το «μάθημα» του Rich Dad: Μην αφήνεστε στο FOMO
Ο Kiyosaki επανέρχεται και σε μια βασική αρχή που διδάσκει επί χρόνια:
«Τα γουρούνια παχαίνουν. Οι γουρούνες σφάζονται», υπογραμμίζοντας ότι πλέον εισερχόμαστε σε αυτό που ο επενδυτής Raoul Pal αποκαλεί Banana Zone – μια φάση όπου οι αγορές εκτοξεύονται και οι απερίσκεπτοι επενδυτές παρασύρονται από τον φόβο ότι θα χάσουν την ευκαιρία (FOMO).
Όπως επισημαίνει, σε αυτή τη φάση, οι «γουρούνες» της αγοράς, αυτοί που αγοράζουν αλόγιστα και καθυστερημένα, θα καταγράψουν απώλειες και απογοήτευση, κατηγορώντας τελικά το ίδιο το Bitcoin για τις αποτυχίες τους.
Τότε, λέει, οι πιο υπομονετικοί επενδυτές («τα παχιά γουρούνια», όπως αυτοαποκαλείται και ο ίδιος) θα επιστρέψουν για να αγοράσουν ξανά... σε τιμές ευκαιρίας.
«Το κέρδος σου δεν γίνεται όταν πουλάς, αλλά όταν αγοράζεις», τονίζει, υπενθυμίζοντας τον θεμελιώδη επενδυτικό κανόνα.
Another RICH DAD LESSON:
— Robert Kiyosaki (@theRealKiyosaki) July 11, 2025
“PIGs get fat.
HOGs get slaughtered.”
I state this lesson because I bought my latest BITCOIN at $110k. I am now in position for what Raoul Pal calls “the Banana Zone.”
In the Banana Zone the HOGS will
rush in….driven to insanity by the dreaded…
«Η καλύτερη εποχή για να γίνεις πλούσιος»
Κλείνοντας, ο Robert Kiyosaki απευθύνει έκκληση προς τους επενδυτές να ενημερωθούν, να μελετήσουν σοβαρά το Bitcoin και να αποφασίσουν αν μπορεί να αποτελέσει τον δρόμο τους προς τον πλουτισμό.
«Δεν υπήρξε ποτέ πιο εύκολη εποχή για να γίνεις πλούσιος… ακόμη και εκατομμυριούχος», δηλώνει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας με έμφαση:
«Πολλοί πρόκειται να γίνουν φτωχότεροι. Εγώ θέλω εσείς να γίνετε πλουσιότεροι».
Γιατί η αγορά ίσως οδεύει σε νέα πτώση
Εν προκειμένω αξίζει να σημειωθεί πως ο Warren Buffett διαθέτει ιστορικό επενδυτικών επιτυχιών που λίγοι μπορούν να συναγωνιστούν. Από το 1965, όταν ανέλαβε τον έλεγχο της Berkshire Hathaway, η μετοχή του ομίλου έχει πετύχει μέση ετήσια απόδοση 20%, σχεδόν διπλάσια από εκείνη του δείκτη S&P 500, που διαμορφώνεται στο 10,4%.
Η τεράστια αυτή υπεραξία που δημιούργησε ο Buffett για τους μετόχους του οφείλεται στις εξαιρετικές του αποφάσεις στη διαχείριση κεφαλαίων — είτε αγοράζοντας ολόκληρες επιχειρήσεις είτε τοποθετούμενος σε μετοχές.
Χάρη στη διορατικότητά του, η Berkshire Hathaway έχει εξελιχθεί σε έναν κολοσσό αξίας άνω του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων.
O Buffett στέλνει σήμερα ένα προειδοποιητικό μήνυμα προς τη Wall Street.
Στο τέλος του πρώτου τριμήνου, η Berkshire Hathaway διακρατούσε ρευστά διαθέσιμα και ισοδύναμα ύψους 348 δισεκατομμυρίων δολαρίων —επίπεδο ρεκόρ— παρότι ο S&P 500 είχε ήδη εισέλθει σε ζώνη διόρθωσης τον Μάρτιο.
Η επιλογή αυτή υποδηλώνει πως ο Buffett δυσκολεύεται να βρει μετοχές σε ελκυστικές αποτιμήσεις, ακόμη και μετά την πρόσφατη υποχώρηση των τιμών.
Και αυτό μπορεί να προμηνύει πως η αγορά ίσως δεν έχει «πει» την τελευταία της λέξη όσον αφορά μία βαθύτερη διόρθωση.
Η επικίνδυνη αποτίμηση του S&P 500
Ένας από τους βασικούς δείκτες αποτίμησης της αγοράς, ο λεγόμενος κυκλικά προσαρμοσμένος δείκτης τιμής προς κέρδη (CAPE ratio), φτάνει αυτή τη στιγμή στο επίπεδο των 34,8 μονάδων για τον S&P 500.
Πρόκειται για εξαιρετικά υψηλή αποτίμηση, η οποία ιστορικά έχει καταγραφεί μόλις στο 7,6% των μηνών από το 1957, οπότε και δημιουργήθηκε ο δείκτης.
Το ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι κάθε φορά που το CAPE ratio ξεπέρασε τις 34 μονάδες στο παρελθόν, ακολούθησε κραχ στις αγορές. Ειδικότερα:
• Κατά τη φούσκα του dot-com (1998-2001), το CAPE ratio βρέθηκε πάνω από τις 34 μονάδες, με τον S&P 500 να καταγράφει τελικά πτώση 49% από το υψηλό του, καθώς οι επενδυτές απογοητεύτηκαν από τις υπερτιμημένες τεχνολογικές μετοχές.
• Κατά την περίοδο της πανδημίας COVID-19 (2021-2022), ο δείκτης ξεπέρασε ξανά τις 34 μονάδες. Ακολούθησε πτώση 25% στον S&P 500, καθώς ο πληθωρισμός εκτοξεύτηκε, αναγκάζοντας τη Fed να προχωρήσει στις πιο επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων εδώ και δεκαετίες.
Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, κάθε φορά που το CAPE ratio ξεπέρασε τις 34 μονάδες, ο S&P 500 παρουσίασε αρνητικές αποδόσεις για διάστημα ενός έως τριών ετών μετά την υπέρβαση του συγκεκριμένου ορίου.
Η ιστορία, λοιπόν, δείχνει ότι ο δείκτης θα μπορούσε να βρεθεί χαμηλότερα μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.
Την κατάσταση περιπλέκουν και οι γεωπολιτικές εξελίξεις. Οι σημαντικές αλλαγές στην εμπορική πολιτική των ΗΠΑ, ιδίως επί προεδρίας Donald Trump, ενδέχεται να οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών και επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης — ίσως ακόμη και σε ύφεση.
Οποιαδήποτε οικονομικά δεδομένα που θα επιβεβαιώσουν αυτούς τους φόβους, θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη θρυαλλίδα για νέα βουτιά στις αγορές.
«Φως» για τους υπομονετικούς επενδυτές
Υπάρχουν, ωστόσο, και θετικά νέα για τους μακροπρόθεσμους επενδυτές. Πρώτον, η ιστορική συμπεριφορά των αγορών δεν αποτελεί εγγύηση για το μέλλον. Το γεγονός ότι ο δείκτης S&P 500 έχει καταρρεύσει στο παρελθόν, κάθε φορά που το CAPE ratio ξεπερνούσε τις 34 μονάδες, δεν σημαίνει ότι είναι βέβαιο πως θα συμβεί και τώρα.
Δεύτερον, το CAPE ratio έχει ακολουθήσει ανοδική τάση τις τελευταίες δεκαετίες, εν μέρει επειδή τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων έχουν αυξηθεί. Τεχνολογίες όπως το διαδίκτυο, το cloud computing και πλέον η τεχνητή νοημοσύνη (AI) καθιστούν τις εταιρείες πιο αποδοτικές, γεγονός που δικαιολογεί υψηλότερες αποτιμήσεις.
Τέλος, παρά τις έντονες αναταράξεις, ο S&P 500 κατέγραψε τα τελευταία 30 χρόνια συνολική άνοδο 1.890%, που αντιστοιχεί σε μέση ετήσια απόδοση 10,4%.
Με άλλα λόγια, ακόμη κι αν η αγορά αντιμετωπίσει στο άμεσο μέλλον μία σημαντική διόρθωση, η ιστορία δείχνει ότι οι επενδυτές που επιμένουν και κατέχουν ποιοτικές μετοχές ανταμείβονται πλουσιοπάροχα με την πάροδο του χρόνου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών