Το σχέδιο των ΗΠΑ για αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν καταρρέει – Η Κίνα και ο Erdogan μπαίνουν πια στο παιχνίδι
Το σχέδιο των ΗΠΑ και του Ισραήλ για την ανατροπή της ιρανικής κυβέρνησης και την επιβολή ενός καθεστώτος-μαριονέτα έχει προκαλέσει ντόμινο αντιδράσεων στη Μέση Ανατολή.
Ενώ η Ουάσινγκτον προωθεί τον γιο του έκπτωτου Σάχη ως "σωτήρα" του Ιράν, οι περιφερειακές δυνάμεις —από την Κίνα και την Τουρκία μέχρι το Πακιστάν— διαμηνύουν ξεκάθαρα: η εποχή της υποτέλειας τελείωσε.
Με τις φλόγες του πολέμου να απειλούν να εξαπλωθούν και το ενδεχόμενο πυρηνικής εμπλοκής να πλανάται, το ερώτημα είναι πλέον ένα: θα δεχθεί η περιοχή έναν ακόμη αμερικανικό "διορισμένο σωτήρα";
Το Ιράν έχει διδαχθεί από τη Βενεζουέλα
Η πρόσφατη δυναμική θυμίζει έντονα τα γεγονότα του 2002, όταν οι ΗΠΑ επιχείρησαν να απομακρύνουν τον Hugo Chávez από την εξουσία στη Βενεζουέλα. Η αποτυχία εκείνης της παρέμβασης οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην αποφασιστική στάση των λατινοαμερικανικών κρατών, που δεν αναγνώρισαν τη φιλοαμερικανική «προσωρινή κυβέρνηση». Αντίστοιχη στήριξη φαίνεται να συγκεντρώνει τώρα και η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν από τους γείτονές της.
Πακιστάν και Κίνα: Στρατηγικοί παίκτες
Το πυρηνικό Πακιστάν έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να σταθεί στο πλευρό του Ιράν, ακόμη και σε στρατιωτικό επίπεδο, εάν υπάρξει απειλή από το Ισραήλ. Αυτή η ανησυχητική προοπτική οδήγησε τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Donald Trump, να προσκαλέσει τον αρχηγό του πακιστανικού στρατού, Ασίμ Μουνίρ, σε δείπνο στον Λευκό Οίκο – την πρώτη τέτοια συνάντηση μετά από 15 χρόνια.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η Ουάσινγκτον θα προσπαθήσει να επηρεάσει το Ισλαμαμπάντ, πιθανώς προσφέροντας στήριξη σε διπλωματικό επίπεδο απέναντι στην Ινδία, με την οποία το Πακιστάν βρίσκεται σε συνεχή ένταση. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Trump είχε επικοινωνία και με τον Ινδό πρωθυπουργό Modi χωρίς ωστόσο να προχωρήσει σε πρόταση διαμεσολάβησης – κάτι που εκλαμβάνεται ως έμμεση πίεση.
Η Κίνα στο πλευρό της Τεχεράνης
Η Κίνα έχει χαρακτηρίσει το Πακιστάν «ακλόνητο φίλο» και στηρίζει οικονομικά και πολιτικά την Ισλαμαμπάντ. Παράλληλα, το Πεκίνο θεωρεί το Ιράν στρατηγικό εταίρο – ειδικά για την Πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» και την πρόσβαση σε φθηνή ενέργεια. Η αποσταθεροποίηση της Τεχεράνης θα έπληττε σοβαρά τα γεωοικονομικά σχέδια της Κίνας στην περιοχή.
Ο Erdogan αντεπιτίθεται
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατηγόρησε ανοιχτά το Ισραήλ και τον πρωθυπουργό Netanyahu, λέγοντας ότι «ξεπέρασε τον Χίτλερ» σε γενοκτονική πολιτική. Δήλωσε πως το Ιράν έχει κάθε δικαίωμα στην αυτοάμυνα και πως η Τουρκία θα κάνει ό,τι είναι δυνατό για να σταματήσει την αιματοχυσία σε Γάζα, Συρία, Λίβανο, Υεμένη και Ιράν.
Η επιρροή της Τουρκίας σε κράτη όπως το Αζερμπαϊτζάν – που της οφείλει πολιτική υποστήριξη για το Καραμπάχ – αλλά και στη «νέα» Συρία, ενισχύει τη δυναμική περιφερειακής αντίστασης στην ισραηλινή δράση.
Γενική περιφερειακή απόρριψη της ισραηλινής πολιτικής
Το Ιράκ, η Ιορδανία και η Αίγυπτος εξέφρασαν την καταδίκη τους για τις ισραηλινές επιθέσεις.
Η προοπτική ενός αποκλεισμού στο Στενό του Ορμούζ από την Τεχεράνη θα προκαλούσε μεγάλη άνοδο στις τιμές του πετρελαίου και νέο κύμα πληθωρισμού – γεγονός που δεν συμφέρει κανένα περιφερειακό παίκτη.
Ο Pahlavi Δεν Έχει Έδαφος Στήριξης
Οι ΗΠΑ φέρονται να προωθούν τον Ρεζά Παχλεβί, γιο του έκπτωτου Σάχη, ως «εναλλακτική λύση». Ο Pahlavi χαρακτήρισε την ισραηλινή επίθεση «θετική εξέλιξη» και δήλωσε πως «είναι η κατάλληλη στιγμή για την αλλαγή καθεστώτος».
Η απάντηση από τον Πακιστανό υπουργό Άμυνας Χαουάτζα Ασίφ ήταν περιφρονητική και αιχμηρή:
«Αν είστε εμπνευσμένος, επιστρέψτε και ηγηθείτε. Στηρίξτε τα λόγια σας με πράξεις».
Με τις περισσότερες περιφερειακές δυνάμεις είτε να καταδικάζουν τις επιθέσεις είτε να στέκονται σιωπηλά υπέρ της σταθερότητας στο Ιράν, το ενδεχόμενο να αναγνωριστεί μια κυβέρνηση-μαριονέτα από τις ΗΠΑ ή το Ισραήλ μοιάζει απίθανο. Αντιθέτως, η απόπειρα ανατροπής ενδέχεται να οδηγήσει σε εσωτερική ανασυγκρότηση της ιρανικής εξουσίας και ενίσχυση της περιφερειακής της νομιμοποίησης.
www.bankingnews.gr
Ενώ η Ουάσινγκτον προωθεί τον γιο του έκπτωτου Σάχη ως "σωτήρα" του Ιράν, οι περιφερειακές δυνάμεις —από την Κίνα και την Τουρκία μέχρι το Πακιστάν— διαμηνύουν ξεκάθαρα: η εποχή της υποτέλειας τελείωσε.
Με τις φλόγες του πολέμου να απειλούν να εξαπλωθούν και το ενδεχόμενο πυρηνικής εμπλοκής να πλανάται, το ερώτημα είναι πλέον ένα: θα δεχθεί η περιοχή έναν ακόμη αμερικανικό "διορισμένο σωτήρα";
Το Ιράν έχει διδαχθεί από τη Βενεζουέλα
Η πρόσφατη δυναμική θυμίζει έντονα τα γεγονότα του 2002, όταν οι ΗΠΑ επιχείρησαν να απομακρύνουν τον Hugo Chávez από την εξουσία στη Βενεζουέλα. Η αποτυχία εκείνης της παρέμβασης οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην αποφασιστική στάση των λατινοαμερικανικών κρατών, που δεν αναγνώρισαν τη φιλοαμερικανική «προσωρινή κυβέρνηση». Αντίστοιχη στήριξη φαίνεται να συγκεντρώνει τώρα και η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν από τους γείτονές της.
Πακιστάν και Κίνα: Στρατηγικοί παίκτες
Το πυρηνικό Πακιστάν έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να σταθεί στο πλευρό του Ιράν, ακόμη και σε στρατιωτικό επίπεδο, εάν υπάρξει απειλή από το Ισραήλ. Αυτή η ανησυχητική προοπτική οδήγησε τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Donald Trump, να προσκαλέσει τον αρχηγό του πακιστανικού στρατού, Ασίμ Μουνίρ, σε δείπνο στον Λευκό Οίκο – την πρώτη τέτοια συνάντηση μετά από 15 χρόνια.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η Ουάσινγκτον θα προσπαθήσει να επηρεάσει το Ισλαμαμπάντ, πιθανώς προσφέροντας στήριξη σε διπλωματικό επίπεδο απέναντι στην Ινδία, με την οποία το Πακιστάν βρίσκεται σε συνεχή ένταση. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Trump είχε επικοινωνία και με τον Ινδό πρωθυπουργό Modi χωρίς ωστόσο να προχωρήσει σε πρόταση διαμεσολάβησης – κάτι που εκλαμβάνεται ως έμμεση πίεση.
Η Κίνα στο πλευρό της Τεχεράνης
Η Κίνα έχει χαρακτηρίσει το Πακιστάν «ακλόνητο φίλο» και στηρίζει οικονομικά και πολιτικά την Ισλαμαμπάντ. Παράλληλα, το Πεκίνο θεωρεί το Ιράν στρατηγικό εταίρο – ειδικά για την Πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» και την πρόσβαση σε φθηνή ενέργεια. Η αποσταθεροποίηση της Τεχεράνης θα έπληττε σοβαρά τα γεωοικονομικά σχέδια της Κίνας στην περιοχή.
Ο Erdogan αντεπιτίθεται
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατηγόρησε ανοιχτά το Ισραήλ και τον πρωθυπουργό Netanyahu, λέγοντας ότι «ξεπέρασε τον Χίτλερ» σε γενοκτονική πολιτική. Δήλωσε πως το Ιράν έχει κάθε δικαίωμα στην αυτοάμυνα και πως η Τουρκία θα κάνει ό,τι είναι δυνατό για να σταματήσει την αιματοχυσία σε Γάζα, Συρία, Λίβανο, Υεμένη και Ιράν.
Η επιρροή της Τουρκίας σε κράτη όπως το Αζερμπαϊτζάν – που της οφείλει πολιτική υποστήριξη για το Καραμπάχ – αλλά και στη «νέα» Συρία, ενισχύει τη δυναμική περιφερειακής αντίστασης στην ισραηλινή δράση.
Γενική περιφερειακή απόρριψη της ισραηλινής πολιτικής
Το Ιράκ, η Ιορδανία και η Αίγυπτος εξέφρασαν την καταδίκη τους για τις ισραηλινές επιθέσεις.
Η προοπτική ενός αποκλεισμού στο Στενό του Ορμούζ από την Τεχεράνη θα προκαλούσε μεγάλη άνοδο στις τιμές του πετρελαίου και νέο κύμα πληθωρισμού – γεγονός που δεν συμφέρει κανένα περιφερειακό παίκτη.
Ο Pahlavi Δεν Έχει Έδαφος Στήριξης
Οι ΗΠΑ φέρονται να προωθούν τον Ρεζά Παχλεβί, γιο του έκπτωτου Σάχη, ως «εναλλακτική λύση». Ο Pahlavi χαρακτήρισε την ισραηλινή επίθεση «θετική εξέλιξη» και δήλωσε πως «είναι η κατάλληλη στιγμή για την αλλαγή καθεστώτος».
Η απάντηση από τον Πακιστανό υπουργό Άμυνας Χαουάτζα Ασίφ ήταν περιφρονητική και αιχμηρή:
«Αν είστε εμπνευσμένος, επιστρέψτε και ηγηθείτε. Στηρίξτε τα λόγια σας με πράξεις».
Με τις περισσότερες περιφερειακές δυνάμεις είτε να καταδικάζουν τις επιθέσεις είτε να στέκονται σιωπηλά υπέρ της σταθερότητας στο Ιράν, το ενδεχόμενο να αναγνωριστεί μια κυβέρνηση-μαριονέτα από τις ΗΠΑ ή το Ισραήλ μοιάζει απίθανο. Αντιθέτως, η απόπειρα ανατροπής ενδέχεται να οδηγήσει σε εσωτερική ανασυγκρότηση της ιρανικής εξουσίας και ενίσχυση της περιφερειακής της νομιμοποίησης.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών