Η Ελλάδα καταγράφει ισχυρή ανάπτυξη και σημαντικές δημοσιονομικές επιδόσεις, ωστόσο η Κομισιόν χτυπά «καμπανάκι» καθώς οι δομικές ανισορροπίες επιμένουν και δεν επιτρέπουν εφησυχασμό.
Στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τις συστάσεις στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου τονίζεται ότι η ελληνική οικονομία εμφανίζεται ανθεκτική αλλά ταυτόχρονα είναι και ευάλωτη, με τις μεταρρυθμίσεις να παραμένουν καθοριστικές για τη διατήρηση της προόδου.
Η ελληνική οικονομία παρουσίασε το 2024 ανάπτυξη 2,3%, υπερβαίνοντας τον μέσο όρο της ΕΕ, ενώ οι προβλέψεις για το 2025-2026 παραμένουν θετικές. Η ανάκαμψη βασίζεται στην ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση, τον τουρισμό και τις επενδύσεις που υποστηρίζονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF). Παράλληλα, το δημοσιονομικό ισοζύγιο κατέγραψε πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ, με το δημόσιο χρέος να μειώνεται εντυπωσιακά κάτω από το 154% του ΑΕΠ αλλά παραμένει το υψηλότερο στην ΕΕ.
Πίσω από τους θετικούς δείκτες υπάρχουν όμως προβλήματα και αδυναμίες:
- Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε στο 6,4%, λόγω εξάρτησης από εισαγωγές και αδύναμου εξαγωγικού τομέα.
- Η παραγωγικότητα εργασίας παραμένει η χαμηλότερη στην ΕΕ (56,2% του μέσου όρου).
- Η στεγαστική κρίση επιδεινώνεται καθώς οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 9,3% ετησίως την τελευταία τετραετία και θεωρούνται υπερτιμημένες κατά 20%.
- Η ανεργία υποχώρησε στο 9,5%, αλλά η Κομισιόν κάνει λόγο για σημαντικά ανεκμετάλλευτο εργατικό δυναμικό και για «δομικά ελλείμματα δεξιοτήτων».
- Η Ελλάδα παραμένει τελευταία στην ΕΕ στον δείκτη επενδύσεων ως ποσοστό του ΑΕΠ (15,3%), με τη χαμηλή ιδιωτική επενδυτική δραστηριότητα να αποτελεί χρόνιο πρόβλημα.
- Το Ταμείο Ανάκαμψης προσφέρει σημαντικούς πόρους, αλλά η απορρόφησή τους προχωρά με αργούς ρυθμούς ενώ μόλις 35% των οροσήμων έχουν επιτευχθεί.
- Η εξάρτηση από το φυσικό αέριο και οι υψηλές τιμές ρεύματος πλήττουν την ανταγωνιστικότητα και το διαθέσιμο εισόδημα καθώς σχεδόν 1 στα 3 νοικοκυριά είχαν ληξιπρόθεσμους λογαριασμούς το 2023.
Πράσινο φως για τα μέτρα στήριξης 1,1 δισ. ευρώ
Την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άναψε το πράσινο φως για την ενεργοποίηση του πακέτου μέτρων ύψους 1,1 δισ. ευρώ που είχε ανακοινώσει η κυβέρνηση τον Απρίλιο, εγκρίνοντας την αναθεώρηση των κρατικών δαπανών που υπέβαλε η Ελλάδα στο πλαίσιο του εαρινού πακέτου του ευρωπαϊκού εξαμήνου. Η έγκριση αυτή ανοίγει ουσιαστικά και τον δρόμο για νέες παροχές, οι οποίες αναμένεται να ανακοινωθούν από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ. Μεταξύ των μέτρων που ενσωματώνονται στο σχέδιο περιλαμβάνονται:
- Η επιστροφή ενός ενοικίου τον χρόνο, αρχής γενομένης από τον Νοέμβριο, σε οικογένειες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
- Η καθιέρωση ετήσιας ενίσχυσης 250 ευρώ για χαμηλοσυνταξιούχους και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο, το 2025 προβλέπεται αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,3% και διεύρυνση των κρατικών δαπανών κατά 4,5%, με το σχετικό σχέδιο να έχει ήδη σταλεί στις Βρυξέλλες.
Από την αξιολόγηση των εκθέσεων προόδου 18 κρατών-μελών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε ότι 12 εξ αυτών -μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα- κινούνται εντός των ορίων δαπανών. Πορτογαλία και Ισπανία εμφάνισαν μικρές αποκλίσεις, ενώ για τέσσερις χώρες (Κύπρος, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία) η Επιτροπή εκτιμά πως ενδέχεται να παρεκκλίνουν σημαντικά.
Ρήτρα διαφυγής για την Άμυνα
Στην αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε υπόψη και τη ρήτρα διαφυγής για αυξημένες αμυντικές δαπάνες, που προβλέπει ευελιξία για αύξηση έως 1,5% του ΑΕΠ την περίοδο 2025–2028 σε σχέση με τα επίπεδα του 2021.
Μέχρι στιγμής 16 χώρες –ανάμεσά τους και η Ελλάδα– έχουν ζητήσει την ενεργοποίησή της. Συγκεκριμένα: Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Κροατία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβενία, Σλοβακία και Φινλανδία. «Αυτή είναι μια κρίσιμη μάζα χωρών, γεγονός που δείχνει τη σημασία μιας συντονισμένης προσέγγισης», σημειώνει η Κομισιόν. Η τελική απόφαση αναμένεται να ληφθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, πιθανόν τέλη Ιουνίου/ αρχές Ιουλίου.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών