Με φουτουριστική εμφάνιση που παραπέμπει σε ταινίες STAR WARS, το μικρό αυτόματο της Fabrique National είναι από τα αγαπημένα όπλα των ειδικών δυνάμεων ανά την υφήλιο.
Αιτία, το μικρό μήκος, το χαμηλό βάρος και η ισχύς πυρός που δίνει ένας γεμιστήρας 50 φυσιγγίων.
Το μοναδικής σχεδίασης φυσίγγιο 5,7Χ28mm που φτιάχτηκε ειδικά για το Ρ90, μπορεί να διατρήσει αντιβαλλιστικά κράνη και θώρακες από μεγάλη απόσταση ενώ έχει μικρότερη ανάκρουση από ένα πιστόλι.
Αναζητώντας το “όπλο αυτοπροστασίας”
Μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ, ο αμερικανικός στρατός εξέτασε τα στατιστικά στοιχεία των συμπλοκών μεταξύ πεζών τμημάτων και τη συμμετοχή τους σε μάχες. Ανέτρεξαν και σύγκριναν τα στοιχεία αυτά με αντίστοιχα από τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο στην Ευρώπη και τη λεγόμενη “Μελέτη Μάρσαλ”.
Διαπιστώθηκε ότι ένα μικρό ποσοστό που δε ξεπερνούσε το είκοσι τοίς εκατό (20%) του προσωπικού είχε ως κύριο σκοπό τη μάχη και ότι οι υπόλοιποι εκτελούσαν καθήκοντα υποστήριξης
(όπως οδηγοί φορτηγών επιμελητείας, διαβιβαστές, νοσοκόμοι, μάγειρες, πληρώματα αρμάτων, ελικοπτέρων, κλπ.).
Αναπτύχθηκε η ιδέα ότι από οικονομικής πλευράς, οι “μη μάχιμοι” στρατιώτες δεν άξιζε να εξοπλίζονται με ένα πλήρους μεγέθους τυφέκιο (όπως εν προκειμένω το Μ16).
Αφενός γιατί το όπλο και τα πυρομαχικά του θα στερούνταν από τις μάχιμες μονάδες και θα παρέμεναν αχρησιμοποίητα και αφετέρου διότι κόστιζαν ακριβά.
Επιπλέον, ένα πλήρους μεγέθους τυφέκιο με τα φυσίγγια του ήταν ένα βάρος που έπρεπε να κουβαλά πχ. ένας ήδη βαρυφορτωμένος διαβιβαστής ή ένας μηχανικός.
Η στρατιωτική ηγεσία οραματιζόταν ένα “Όπλο Αυτοπροστασίας”(Personal Defence Weapon), μικρότερο και ελαφρότερο από τα τυφέκια και ικανό για αυτοάμυνα.
Το προφανές σφάλμα μιας τέτοιας λογικής ήταν πως οι συγκρούσεις δεν ειναι γραμμικές.
Οποιοσδήποτε στρατιώτης, ασχέτως ειδικότητας μπορεί να βρεθεί ανά πάσα στιγμή να πολεμά στην πρώτη γραμμή.
Είτε γιατί δέχεται ξαφνική επίθεση, ή γιατί έχει προσκολληθεί σε μια “μάχιμη” μονάδα πεζικού.
Το πρόβλημα του θώρακα
Οι θιασώτες της θεωρίας του Personal Defence Weapon (PDW) κατέδειξαν την αραβίδα M1 Carbine του Β’ παγκοσμίου, ή οποία είχε σχεδιαστεί ως φθηνό υποκατάστατο του αντίστοιχου τυφεκίου M1 Garand.
Το συγκεκριμένο χρησιμοποιούσε ένα “ενδιάμεσο φυσίγγιο” -λίγο ισχυρότερο από πιστολιού αλλά μικρότερο και πιο αδύναμο από τυφεκίου- που επαρκούσε για άμυνα σε αποστάσεις εντός 100 μέτρων.
Ο τελικός στόχος ήταν η εξάλειψη του “απαρχαιωμένου” διαμετρήματος των 9 χιλιοστών, το οποίο τότε ήταν 90 ετών.
Οι υψηλόβαθμοι ήθελαν κάτι αντίστοιχο, αλλά με ικανότητα διάτρησης των θωράκων από Κέβλαρ που έκαναν τότε την εμφάνιση τους.
Η λύση ήταν μια εφεύρεση της FN. Μια βολίδα διαμέτρου 5,7 χιλιοστών που περιέχει ατσάλινο πυρήνα.
Το υψηλής πίεσης προωθητικό και το χαμηλό βάρος της επέτρεπαν ταχύτητα εξόδου 700 μέτρων ανά δευτερόλεπτο (συγκριτικά το διαμέτρημα 9Χ19mm αγγίζει “μόλις” 400).
Με αυτά τα χαρακτηριστικά, το βλήμα μπορούσε να διατρήσει τα αλεξίσφαιρα γιλέκα και τα κράνη της εποχής με ευκολία. Τυποποιήθηκε ως φυσίγγιο SS190 διαμετρήματος 5,7Χ28mm στο ΝΑΤΟ.
Η πρόθεση ήταν το νέο φυσίγγιο να αντικαταστήσει όλα τα υποπολυβόλα και τα πιστόλια στις δυνάμεις της συμμαχίας, δίνοντας ένα ισχυρό, συμπαγές όπλο στο βοηθητικό προσωπικό.
Το ασυνήθιστο Ρ90
Κάτι τέτοιο δε συνέβη τελικά λόγω κόστους.
Η FN όμως προχώρησε στην παραγωγή ενός προηγμένου και πρωτότυπου όπλου που ξέφευγε από τα συμβατικά δεδομένα.
Ονομάστηκε Ρ90 από τη χρονιά αποδοχής του και συγκέντρωνε αρκετά μοναδικά χαρακτηριστικά.
Έχει μήκος μόλις 50 εκατοστών και ζυγίζει 2,6 κιλά, ώστε να χωρά σε καμπίνες οχημάτων και να μην εμποδίζει βαρυφορτωμένους στρατιώτες. Αυτό είναι δυνατό γιατί ο μηχανισμός ακολουθεί διάταξη “Bulpup” (Μπούλπαπ: διαμόρφωση όπου ο μηχανισμός του κλείστρου έπεται της σκανδάλης.
Ο κορμός του όπλου είναι ταυτόχρονα και κοντάκιο, αφαιρώντας από το συνολικό μήκος της κατασκευής).
Ο διαφανής πλαστικός γεμιστήρας 50 φυσιγγίων τοποθετείται πάνω από τον κορμό του όπλου, ελαχιστοποιώντας το προφίλ.
Η ισχύς πυρός που προσφέρει ξεπερνά αυτή των τυφεκίων. Η σκανδάλη βρίσκεται σχεδόν στο άκρο της κάνης, καθιστώντας απαραίτητη την προσοχή του χειριστή ώστε να μην πάθει εγκαύματα μετά την εκτέλεση ριπών.
Δύο αορτηριούχοι κρατούν το κοντό όπλο ασφαλισμένο κατά μήκος του στήθους ή της πλάτης του χειριστή, χωρίς να εξέχει και να δυσχεραίνει τις κινήσεις του.
Ο μηχανισμός βάλλει σε μονή ή αυτόματη βολή με ταχυβολία κοντά στα 900 βλήματα ανά λεπτό.
Όμως χάρη στο μικρό φυσίγγιο, η ανάκρουση είναι αμελητέα. Το Ρ90 στερείται συμβατικών σκοπευτικών.
Από την αρχή διέθετε ένα οπτικό βοήθημα που προέβαλλε ένα σταυρόνημα μέσα σε κύκλο.
Με την διάδοση των red dot, η κόμπακτ βελγική αραβίδα ήταν ένα από τα πρώτα όπλα που ωφελήθηκε.
Μια μη αναμενόμενη καριέρα
Όπως προαναφέρθηκε, η ιδέα του “δευτερεύοντος” όπλου αυτοπροστασίας δεν ευδοκίμησε.
Μεταξύ άλλων διότι το κόστος υιοθέτησης και χρήσης ενός παράλληλου δεύτερου όπλου με την αντίστοιχη εκπαίδευση και υποστήριξη (φυσίγγια, ανταλλακτικά, υποδομή), θα περιέπλεκε τα πράγματα περισσότερο από ότι η ύπαρξη ένός κοινού όπλου για όλους τους στρατιώτες.
Όμως οι αρετές ενός συμπαγούς αυτομάτου με μεγάλη αναχορηγία και ικανότητα δίατρησης αλεξίσφαιρων τράβηξαν την προσοχή κάποιων άλλων.
Πρώτη η αμερικανική Μυστική Υπηρεσία (που προστατεύει τον πρόεδρο των ΗΠΑ) και πολλές αντίστοιχες αστυνομικές ή στρατιωτικές μονάδες, αντικατέστησαν τα υποπολυβόλα των 9mm τους με το ισχυρότερο Ρ90.
Σήμερα οργανισμοί εντελώς διαφορετικοί, από την Ασφάλεια της Ε.Ε. στις Βρυξέλες μέχρι τις Ειδικές Δυνάμεις της Κύπρου και την ΕΚΑΜ, το διατηρούν σε υπηρεσία.
Ως συνέπεια της ικανότητας διάτρησης θωρακίσεων που συγκρατούν τα συνήθη διαμετρήματα υποπολυβόλων, το πλήρους ισχύος φυσίγγιο 5,7Χ28mm και το Ρ90 ποτέ δεν πωλήθηκαν στο κοινό.
Σε πολλές χώρες απαγορεύεται ρητά η κατοχή του, ενώ σε κάποιες επιτρέπονται μόνο πυρομαχικά μειωμένης απόδοσης.
Έτσι η αραβίδα της FN παραμένει σχετικά σπάνια, 30 χρόνια μετά την είσοδο της σε υπηρεσία.
Το “εξωτικό” της σχήμα έχει τραβήξει την προσοχή παραγωγών ταινιών και ηλεκτρονικών παιχνιδιών όπως το “Stargate” ή το “Call of Duty”, καθιστώντας το γνώριμο σε ένα κοινό που δεν έχει άμεση συνάφεια με τα όπλα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών