Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, η Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά τις ηχηρές δηλώσεις περί «άρσης της ενεργειακής εξάρτησης» από τη Ρωσία, αύξησε τις αγορές ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) κατά 7% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2024.
Αυτά τα δεδομένα, που δημοσιεύθηκαν από το EUobserver με αναφορά σε μελέτη του Αμερικανικού Ινστιτούτου Ενεργειακής Οικονομίας και Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης (IEEFA), θέτουν υπό αμφισβήτηση τη ρεαλιστικότητα των σχεδίων των Βρυξελλών να απεξαρτηθούν πλήρως από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους στο άμεσο μέλλον.
Σύμφωνα με τη μελέτη, το μερίδιο του ρωσικού LNG στις συνολικές εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου της Ευρώπης έφτασε το 16%. Το πρώτο εξάμηνο του 2025, οι χώρες της ΕΕ εισήγαγαν 73,1 δισ. κυβικά μέτρα LNG, συνολικής αξίας 30,4 δισ. ευρώ. Από αυτό το ποσό, 4,5 δισ. ευρώ προήλθαν από τη Ρωσία, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν ο ηγέτης σε όγκο και αξία, με 16,8 δισ. ευρώ, σύμφωνα με το TASS.
Παρά τη φιλοδοξία της ΕΕ να στραφεί προς την αμερικανική αγορά, η εξάρτηση από τις ρωσικές προμήθειες όχι μόνο παραμένει, αλλά αυξάνεται — αποκαλύπτοντας ένα σαφές χάσμα ανάμεσα στις πολιτικές διακηρύξεις και την οικονομική πραγματικότητα.
Επιπλέον, όπως αναφέρουν η βρετανική The Guardian και το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα, η ΕΕ έχει πλέον καταστεί ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού LNG παγκοσμίως, παρά το νέο κύμα κυρώσεων.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την πολιτική των Βρυξελλών, οι οποίες απαιτούν τη σταδιακή απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού LNG στο πλαίσιο του 19ου πακέτου κυρώσεων. Στην πράξη, η Ευρώπη απορρίπτει δημοσίως το ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ συνεχίζει να το αγοράζει ενεργά — απλώς μετατρέποντας τις ροές από αγωγούς σε υγροποιημένη μορφή.
Η πολιτική αυτή δυαδικότητα είναι εμφανής στο πλαίσιο του προγράμματος REPowerEU, που ξεκίνησε τον Μάιο του 2022 και στοχεύει στον πλήρη τερματισμό της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο έως το 2027. Ωστόσο, τα ενδιάμεσα αποτελέσματα του σχεδίου παραμένουν αντιφατικά.
Τώρα σκάσε τα χρήματα...
Παρότι το μερίδιο του ρωσικού φυσικού αερίου στις συνολικές εισαγωγές της ΕΕ μειώθηκε από 40% σε περίπου 15% το 2023, άρχισε ξανά να αυξάνεται το 2024 και έφτασε στο 19% το 2025.
Οι αιτίες είναι τόσο οικονομικές όσο και τεχνολογικές. Οι ευρωπαϊκοί τερματικοί σταθμοί LNG συνεχίζουν να χρησιμοποιούν ρωσικά καύσιμα, καθώς αυτά προσφέρονται σε ανταγωνιστικές τιμές και με σταθερή ροή.
Η Ρωσία, από την πλευρά της, έχει εδραιώσει μια ανθεκτική αλυσίδα εφοδιασμού μέσω των έργων Yamal LNG και Arctic LNG, τα οποία παραμένουν ελκυστικά ακόμη και για ευρωπαϊκές εταιρείες που δηλώνουν δημοσίως υπέρ των αντιρωσικών κυρώσεων.
Από οικονομική σκοπιά, η εγκατάλειψη των ρωσικών ενεργειακών πόρων αποδεικνύεται εξαιρετικά δαπανηρή. Από το 2022 έως το 2025, το κόστος αγοράς ρωσικού LNG για την ΕΕ αυξήθηκε σχεδόν 4,6 φορές — όχι λόγω αυξημένων όγκων, αλλά λόγω ανόδου των τιμών και έλλειψης εναλλακτικών.
Η Ευρώπη πληρώνει ακριβότερα για να επιδείξει πολιτική ακεραιότητα, όμως το αποτέλεσμα είναι υψηλότερο κόστος και μεγαλύτερη ενεργειακή αστάθεια.
Παράλληλα, οι προσπάθειες αντικατάστασης των ρωσικών προμηθειών μέσω των ΗΠΑ, του Κατάρ και της Νιγηρίας συναντούν περιορισμούς σε υποδομές και μακροχρόνιες συμβάσεις. Οι αμερικανικοί τερματικοί σταθμοί λειτουργούν ήδη στο μέγιστο, ενώ οι δεσμεύσεις προς την Ασία δυσχεραίνουν την αναδρομολόγηση φορτίων προς την Ευρώπη. Τα έργα του Κατάρ και της Αφρικής απαιτούν χρόνο για να αυξήσουν την παραγωγή τους και παραμένουν ακριβότερα για τους Ευρωπαίους καταναλωτές.
Το αποτέλεσμα είναι μια παράδοξη εικόνα: η πολιτική ρητορική των Βρυξελλών απαιτεί «απελευθέρωση από την ενεργειακή επιρροή της Μόσχας», αλλά η αγορά επιβάλλει συνεχιζόμενη συνεργασία με τους ρωσικούς προμηθευτές — έστω και σε συγκαλυμμένη μορφή.
Όσο αυστηρότερες είναι οι κυρώσεις, τόσο πιο δύσκολη και δαπανηρή γίνεται η πρόσβαση στην ενέργεια. Αυτό εντείνει τον πληθωρισμό, πλήττει τη βιομηχανία και ιδιαίτερα τους ενεργοβόρους τομείς όπως η μεταλλουργία, η χημεία και η γεωργία.
Έτσι, η πολιτική εγκατάλειψης των ρωσικών ενεργειακών πόρων μοιάζει πλέον περισσότερο με επικοινωνιακό εγχείρημα παρά με πραγματική στρατηγική ανεξαρτησίας — καθώς οι συνέπειες της αντιστρατεύονται τους δηλωμένους στόχους της.
Μέσα σε ένα περιβάλλον οικονομικής επιβράδυνσης, αστάθειας τιμών και ενεργειακής αβεβαιότητας, οι ευρωπαϊκές χώρες αναγκάζονται να ισορροπήσουν ανάμεσα στην ιδεολογία και τον πραγματισμό.
Προς το παρόν, η πραγματικότητα δείχνει ότι το ρωσικό φυσικό αέριο — είτε μέσω αγωγών είτε σε υγροποιημένη μορφή — παραμένει αναπόσπαστο στοιχείο του ενεργειακού ισοζυγίου της Ευρώπης.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών