Αβέβαιο το μέλλον των ευρωπαϊκών αγορών ρωσικού πετρελαίου - Σε δεινή θέση η Κομισιόν

Η συνέχιση των αγορών ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου από κράτη-μέλη της ΕΕ βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο, με την Ουγγαρία και τη Σλοβακία να υπερασπίζονται σθεναρά το δικαίωμά τους να διατηρήσουν τη ροή ρωσικής ενέργειας, παρά την αυξανόμενη πίεση από τις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Rossiyskaya Gazeta, οι δύο χώρες προβάλλουν το επιχείρημα ότι δεν υπάρχουν ρεαλιστικά εναλλακτικά ενεργειακά σενάρια που να καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες τους, ενώ τυχόν διακοπή των εισαγωγών από τη Ρωσία θα έθετε σε κίνδυνο την εθνική τους ενεργειακή ασφάλεια.

H καθυστέρηση του 19ου πακέτου κυρώσεων

Το θέμα έχει φέρει σε δύσκολη θέση και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία σύμφωνα με τα ίδια δημοσιεύματα δίστασε να προχωρήσει σε 19ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, ακριβώς λόγω των αντιδράσεων Βουδαπέστης και Μπρατισλάβας. Παράλληλα, τα υπόλοιπα κράτη-μέλη ασκούν πίεση στις δύο χώρες, ενώ πρόσφατα απέρριψαν πρόταση των ΗΠΑ για επιβολή υψηλότερων δασμών στους εισαγωγείς ρωσικού πετρελαίου, κυρίως Κίνα και Ινδία.
Η Μόσχα εκτιμά ότι μια τέτοια κίνηση, αν εφαρμοζόταν, θα έπληττε σοβαρά τις ρωσικές ενεργειακές εξαγωγές — σε αντίθεση με μια πλήρη διακοπή της τροφοδοσίας της Ευρώπης που θα ήταν καταστροφική και για τις δύο πλευρές.

Ενεργειακή εξάρτηση και οικονομικό κόστος

Ο αναλυτής της Finam, Sergey Kaufman, επισημαίνει ότι το ρωσικό αργό πωλείται με σημαντική έκπτωση, κάτι που προσφέρει στα διυλιστήρια της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας πρόσθετο περιθώριο κέρδους.
Το 2024, οι δύο χώρες κάλυψαν πάνω από το 80% των αναγκών τους σε πετρέλαιο από τη Ρωσία.
Η εναλλακτική διέξοδος μέσω του αγωγού πετρελαίου της Αδριατικής (JANAF) από την Κροατία θα μπορούσε, σύμφωνα με τον ίδιο, να καλύψει το πολύ τα τρία τέταρτα της ζήτησής τους, άρα όχι το σύνολο.
Από την πλευρά του, ο καθηγητής Valery Andrianov του Χρηματοοικονομικού Πανεπιστημίου της ρωσικής κυβέρνησης σημείωσε ότι οι εκτιμήσεις δείχνουν πιθανή συρρίκνωση του ουγγρικού ΑΕΠ έως και 4% αν σταματήσουν οι εισαγωγές ρωσικής ενέργειας. Παρόμοια είναι η εικόνα και για τη Σλοβακία, της οποίας οι αξιωματούχοι έχουν κατ’ επανάληψη τονίσει την υψηλή ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από τη Ρωσία.

Το φυσικό αέριο και τα γεωπολιτικά διλήμματα

Η εξάρτηση δεν περιορίζεται μόνο στο πετρέλαιο: Ο Sergey Kaufman εκτιμά ότι η Ουγγαρία και η Σλοβακία εισάγουν ετησίως περίπου 11 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικού φυσικού αερίου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 9,2% των ρωσικών εξαγωγών.
Για να αντικαταστήσουν αυτές τις ποσότητες, θα έπρεπε είτε να στραφούν σε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) μέσω τρίτων χωρών, είτε να εξετάσουν εναλλακτικές όπως το αζερικό φυσικό αέριο μέσω Τουρκίας.
Ο ίδιος σημειώνει ότι η Ρωσία θα μπορούσε θεωρητικά να αυξήσει τις παραδόσεις της προς την Τουρκία, ώστε να ανακατευθύνεται μέσω αυτής στην Κεντρική Ευρώπη, εφόσον η Ουγγαρία και η Σλοβακία υποχρεωθούν τελικά να εγκαταλείψουν τις ρωσικές προμήθειες.
H τελική έκβαση, όπως υπογραμμίζει ο Κάουφμαν, θα κριθεί από το πώς θα εξελιχθεί η γεωπολιτική συγκυρία.
Εάν η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία συνεχιστεί και οι ΗΠΑ μαζί με την υπόλοιπη ΕΕ εντείνουν την πίεση προς τη Βουδαπέστη και τη Μπρατισλάβα, τότε οι δύο χώρες δύσκολα θα μπορέσουν να διατηρήσουν την ενεργειακή τους σχέση με τη Ρωσία.

www.bankingnews.gr