«Πράσινος εφιάλτης δισεκατομμυρίων»: Το πράσινο όραμα της Orsted γκρεμίστηκε - Μέσα σε λίγα 24ωρα, ολόκληρο το αφήγημα της «πράσινης σωτηρίας» κατέρρευσε, το «κατα-πράσινο αμερικανικό όνειρο» έγινε ένας μαραμένος εφιάλτης, αφήνοντας πίσω του δισεκατομμύρια... σκορπισμένα στον άνεμο και οργισμένους μετόχους.
Η Orsted A/S, το «καμάρι» της πράσινης μετάβασης και γίγαντας της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, βυθίζεται σε έναν πρωτοφανή οικονομικό εφιάλτη.
Μέσα σε λίγα 24ωρα, ολόκληρο το αφήγημα της «πράσινης σωτηρίας» κατέρρευσε, το «κατα-πράσινο αμερικανικό όνειρο» έγινε ένας μαραμένος εφιάλτης, αφήνοντας πίσω του καμμένα δισεκατομμύρια... σκορπισμένα σαμ φτερό στον άνεμο και οργισμένους μετόχους.
Ο «γίγαντας» των ανεμογεννητριών, που παρουσιάστηκε διεθνώς ως το πρότυπο της «πράσινης μετάβασης», ζει τη χειρότερη κρίση της ιστορίας της.
Μέσα σε λίγα χρόνια έχασε πάνω από 86% της χρηματιστηριακής της αξίας, βουλιάζοντας από «αγαπημένο παιδί» των επενδυτών σε παράδειγμα προς αποφυγήν.
Στις αρχές Αυγούστου, η εταιρεία ανακοίνωσε κεφαλαιακή αύξηση-μαμούθ 9,4 δισ. δολαρίων, μόνο και μόνο για να κερδίσει χρόνο.
Όμως το καίριο χτύπημα ήρθε λίγες μέρες αργότερα, όταν ο πρόεδρος Donald Trump έβαλε φρένο στο έργο Revolution Wind αξίας 6,3 δισ. δολαρίων, στα ανοιχτά του Rhode Island.
Ένα από τα μεγαλύτερα offshore αιολικά πάρκα στις ΗΠΑ «πάγωσε» την ώρα που βρισκόταν στο τελικό στάδιο.
Αποτέλεσμα;
Οι μετοχές της Orsted βούτηξαν άλλη μια φορά στο κενό, χάνοντας 16% μέσα σε μία μέρα.
Οι απώλειες από τα έργα στην Αμερική ξεπερνούν τα 40 δισ. δαν. κορώνες, ενώ ακυρώσεις όπως το Ocean Wind 1 στο New Jersey αποκάλυψαν το μέγεθος της καταστροφής.
Από την «bright side of life» στο χείλος του γκρεμού
Για χρόνια, οι επικεφαλής της Orsted είχαν υιοθετήσει μια σχεδόν θρησκευτική αισιοδοξία: ακόμη και όταν έργα κατέρρεαν, υπόσχονταν ότι τα επόμενα θα αποδειχθούν «διαμάντια».
Το μότο θα μπορούσε να είναι το «Always Look on the Bright Side of Life» (πάντα να κοιτάζεις την φωτεινή πλευρά της ζωής).
Όμως η φούσκα έσκασε.
Στις αρχές Αυγούστου, η εταιρεία ανακοίνωσε γιγαντιαία αύξηση κεφαλαίου ύψους 9,4 δισ. δολαρίων (60 δισ. δαν. κορώνες) για να σωθεί από την ασφυξία, διαλύοντας το 1/3 της αξίας της στο ταμπλό.
Kαι αυτή η απόφαση αναμένεται να ληφθεί την ερχόμενη, πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, λίγες ημέρες πριν την κρίσιμη συνέλευση των μετόχων, ο Donald Trump έδωσε τη χαριστική βολή: ο Λευκός Οίκος σταμάτησε την ολοκλήρωση του έργου Revolution Wind, ενός κολοσσιαίου υπεράκτιου πάρκου αξίας 6,3 δισ. δολαρίων, στα ανοιχτά του Rhode Island.
Το χτύπημα Trump και η κατακρήμνιση
Η κίνηση αυτή, που ενσαρκώνει το μίσος του Trump για την αιολική βιομηχανία, γκρέμισε την Orsted στα τάρταρα.
Όταν άνοιξε η αγορά τη Δευτέρα, η μετοχή κατέρρευσε ακόμη 16% σε ιστορικό χαμηλό.
Από την κορυφή του 2021, στην εποχή της «πράσινης φρενίτιδας», η εταιρεία έχει χάσει 86% της αξίας της.
Ο εφιάλτης δείχνει ανελέητος. Την ερχόμενη Παρασκευή, η διοίκηση συγκαλεί έκτακτη γενική συνέλευση για να ζητήσει από τους μετόχους εξουσιοδότηση για την αύξηση κεφαλαίου.
Το ενημερωτικό δελτίο και οι τιμές διάθεσης θα ανακοινωθούν λίγες ημέρες αργότερα, με στόχο η διαδικασία να ολοκληρωθεί το αργότερο ως τον Οκτώβριο.
Ωστόσο, οι μέτοχοι περιμένουν απαντήσεις: Ποιο είναι το μέλλον των αμερικανικών έργων; Γιατί να ρίξουν κι άλλα χρήματα σε μια εταιρεία που αιμορραγεί;
Τι υπόσχεται η διοίκηση
Οι επικεφαλής της Orsted ισχυρίζονται ότι η αύξηση θα ενισχύσει τον ισολογισμό και θα επιτρέψει την κατασκευή μιας σειράς κερδοφόρων αιολικών έργων στην Ευρώπη — μια αγορά πιο «σταθερή» από τις ΗΠΑ.
Όμως οι επενδυτές δεν πείθονται.
Οι υποσχέσεις θυμίζουν déjà vu: κάθε φορά που ένα έργο καταρρέει, η Orsted κοιτά «το επόμενο»… μέχρι να πέσει κι αυτό.
Η διοίκηση σε πανικό – Μετόχοι εξοργισμένοι, διάσωση που ναυάγησε
Μετά το χτύπημα Trump, ο CEO Rasmus Errboe και ο CFO Trond Westlie έτρεξαν στο Λονδίνο για να κατευνάσουν τους μεγάλους επενδυτές.
Υποσχέθηκαν ότι τα πράγματα είναι «διαχειρίσιμα», πως το κράτος της Δανίας στηρίζει ήδη την αύξηση κεφαλαίου και ότι ακόμη κι αν αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τα δύο αμερικανικά έργα, η Orsted θα αντέξει.
Όμως το ακροατήριο δεν πείστηκε.
Οι μέτοχοι, ήδη αγανακτισμένοι για τη βουτιά της μετοχής, απαίτησαν απαντήσεις: «Πού είναι το σχέδιο;
Γιατί να βάλουμε κι άλλα λεφτά χωρίς καμία προοπτική;» Κανείς από τους μεγάλους μετόχους – πέρα από το δανέζικο κράτος – δεν δεσμεύτηκε δημόσια να συμμετάσχει.
Η σκιά του «γάμου» με την Equinor
Στο παρασκήνιο, είχε πέσει στο τραπέζι μια «διάσωση» μέσω συγχώνευσης με την νορβηγική Equinor.
Το σενάριο θα απάλλασσε την Orsted από την πίεση της αγοράς και θα άνοιγε νέες πηγές κεφαλαίων.
Όμως το σχέδιο χάλασε.
Η αποχώρηση του προέδρου Thomas Thune Andersen και η άνοδος της νέας προέδρου Lene Skole σήμαναν το τέλος των συνομιλιών.
Η Equinor τελικά μπήκε από την «πίσω πόρτα», αγοράζοντας το 10% της Orsted στο χρηματιστήριο.
Η επένδυση όμως έχασε ήδη πάνω από 1 δισ. δολάρια σε αξία.
Τώρα η Equinor δηλώνει αόριστα ότι θα «εξετάσει» την επικείμενη αύξηση κεφαλαίου.
Σήμα κινδύνου από το έργο Sunrise Wind
Η αδυναμία της Orsted να βρει αγοραστή για το 50% του έργου Sunrise Wind υπήρξε το τελευταίοι καρφί στο φέρετρο.
Η αποτυχία αυτή ανάγκασε τη διοίκηση να στραφεί στην αύξηση κεφαλαίου, δηλαδή να βάλει ξανά το χέρι στην τσέπη των μετόχων.
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: η Orsted έχει χάσει το 86% της αξίας της από το 2021 και βλέπει τις προσπάθειες για νέα έργα να σκοντάφτουν σε κόστος, καθυστερήσεις και πολιτικές αποφάσεις.
Από το «πράσινο θαύμα» στο οικονομικό ναυάγιο
Η Orsted δεν ήταν πάντα ο «γίγαντας» των ανεμογεννητριών.
Μέχρι το 2017 λεγόταν DONG Energy (Danish Oil and Natural Gas) και είχε τις ρίζες της σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα.
Με τα κοιτάσματα στη Βόρεια Θάλασσα να στερεύουν και τις Βρυξέλλες να πιέζουν για «καθαρή ενέργεια», η εταιρεία αποφάσισε να κάνει τη μεγάλη στροφή: να πετάξει τα ορυκτά καύσιμα και να ποντάρει αποκλειστικά στα αιολικά πάρκα.
Η Δανία παρουσίαζε τότε την Orsted ως «πρότυπο» πράσινης μετάβασης.
Στα χαρτιά, το στοίχημα έδειχνε θρίαμβο: μεγάλες συμφωνίες με προμηθευτές, έργα σε Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο, πτώση κόστους λόγω κλίμακας.
Η Orsted έγινε το αγαπημένο παιδί των funds που είχαν τρελαθεί με το «green investing».
Το αμερικανικό όνειρο
Γύρω στο 2015–2016, οι Δανοί πίστεψαν ότι το μέλλον τους είναι στις ΗΠΑ.
Πολιτείες όπως Νέα Υόρκη, Ρόουντ Άιλαντ, Μασαχουσέτη και Κονέκτικατ υπόσχονταν δισεκατομμύρια για αιολικά πάρκα.
Η Orsted έπαιξε «all in»: τεράστια έργα, μεγαλύτερες ανεμογεννήτριες, πιο φιλόδοξα χρονοδιαγράμματα.
Όμως η πραγματικότητα αποδείχθηκε σκληρή και η βιασύνη να ποντάρει τα πάντα στις ΗΠΑ αποδείχθηκε μοιραία, γιατί:
- η πανδημία Covid-19 ανέβασε κατακόρυφα το κόστος των πρώτων υλών, κυρίως του χάλυβα,
- οι εφοδιαστικές αλυσίδες διαλύθηκαν από τις καθυστερήσεις,
- τα επιτόκια ανέβηκαν κατακόρυφα, εκτινάσσοντας στα ύψη το χρηματοδοτικό κόστος.
Ως αποτέλεσμα, τα έργα έγιναν ασύμφορα, οι ζημιές διογκώθηκαν, και οι μέτοχοι έβλεπαν τις επενδύσεις τους να... λιώνουν.
Το μοντέλο κατέρρευσε.
Οι επενδυτές εγκατέλειψαν πανικόβλητοι, και η μετοχή βούλιαξε.
Αμερικανική πολιτική «ταφόπλακα» - Οικονομικό μακελειό... Ζημιές, ακυρώσεις και το φιάσκο των ΗΠΑ
Η κατάσταση χειροτέρεψε όταν η αμερικανική πολιτική άλλαξε άρδην.
Με την επιστροφή Donald Trump στον Λευκό Οίκο, τα αιολικά χαρακτηρίστηκαν «σπατάλη» και μπλοκαρίστηκαν έργα-ναυαρχίδες.
Ό,τι είχε απομείνει από το «όραμα Orsted» στις ΗΠΑ καταρρέει με συνοπτικές διαδικασίες.
Το καλοκαίρι του 2023, ο τότε CEO Mads Nipper μιλούσε στους επενδυτές για «στροφή» και «πειθαρχία στο κεφάλαιο».
Υποσχόταν ότι η Orsted θα επενδύει μόνο σε έργα που βγάζουν νόημα και θα πουλά όσα δεν έχουν προοπτική.
Λίγους μήνες μετά, οι αριθμοί διέψευσαν κάθε υπόσχεση:
- 16 δισ. κορώνες (2,3 δισ. δολάρια) ζημιές από καθυστερήσεις και αυξημένα κόστη στις ΗΠΑ.
- Τον Οκτώβριο 2023, νέα βόμβα: 28,4 δισ. κορώνες απώλειες, ακύρωση του Ocean Wind 1 στο New Jersey και απελπισμένη προσπάθεια να προχωρήσουν το ελπιδοφόρο έργο Revolution Wind.
- Το 2024 ήρθε νέο σοκ: 12,1 δισ. κορώνες ζημιές από το αμερικανικό χαρτοφυλάκιο.
Η Orsted ακύρωνε, άλλαζε διοικήσεις, έκοβε μερίσματα και ικέτευε για μετρητά, αλλά τίποτα δεν αρκούσε.
Η «μεγάλη κίνηση» της αγοράς του υπόλοιπου 50% στο Sunrise Wind με 152 εκατ. δολάρια γύρισε μπούμερανγκ: όταν ο Trump πάγωσε κι άλλο έργο (το Empire Wind της Equinor), οι επενδυτές τρόμαξαν και το deal διαλύθηκε.
Η «μαύρη τρύπα» των αιολικών
Η Orsted σήμερα λειτουργεί μεν τη μεγαλύτερη παγκόσμια «φάρμα» offshore ανεμογεννητριών (10 GW), αλλά πίσω από τα φώτα κρύβεται η καταστροφή:
- Συνολικές απώλειες δισεκατομμυρίων.
- Τιμή μετοχής -86% από το 2021.
- Εξάρτηση από κρατική στήριξη.
- Κανένα ξεκάθαρο σχέδιο διάσωσης.
Η Orsted έγινε παράδειγμα της πράσινης φούσκας που έσκασε: από «αγαπημένο παιδί» της πράσινης μετάβασης, μετατράπηκε σε οικονομικό εφιάλτη που απειλεί να παρασύρει ολόκληρο τον κλάδο των ανεμογεννητριών.
Το πράσινο αφήγημα καταρρέει μαζί με τις ανεμογεννήτριες
Η Orsted δεν είναι απλώς μια εταιρεία που έκανε λάθη.
Είναι το σύμβολο της ευρωπαϊκής και αμερικανικής «πράσινης μετάβασης».
Για χρόνια, πολιτικοί, επενδυτές και ακτιβιστές παρουσίαζαν την Orsted ως τον ζωντανό μύθο: από πετρέλαιο και αέριο, σε «καθαρή ενέργεια» που θα σώσει τον πλανήτη.
Υπήρξε το ιερό δισκοπότηρο της πράσινης βιομηχανίας... σήμερα είναι το μεγαλύτερο παράδειγμα αποτυχίας της
Γιατί η πραγματικότητα αποδείχθηκε διαφορετική.
Η πράσινη βιομηχανία των ανεμογεννητριών είναι δέσμια τριών αμείλικτων παραγόντων:
- Εξωφρενικό κόστος:
ο χάλυβας, οι σπάνιες γαίες, η συντήρηση στη θάλασσα εκτίναξαν τις δαπάνες.
- Τεχνολογικά όρια:
οι τεράστιες τουρμπίνες δεν άντεξαν τις πιέσεις – καθυστερήσεις, βλάβες και ακριβές επισκευές.
- Πολιτικός τζόγος:
εξαρτώνται απόλυτα από τις διαθέσεις των κυβερνητικών γραφείων - μια υπογραφή ή ένα «όχι» από την Ουάσιγκτον ή τις Βρυξέλλες μπορεί να εξαφανίσει δισεκατομμύρια σε μια νύχτα.
Η Orsted είναι το πιο κραυγαλέο παράδειγμα ότι το «όνειρο» της πράσινης ενέργειας βασίστηκε σε επικοινωνία και φούσκες, όχι σε σταθερά θεμέλια.
Οι κυβερνήσεις υπόσχονταν «δωρεάν και άφθονη ενέργεια από τον άνεμο», όμως οι λογαριασμοί στους πολίτες ανεβαίνουν, οι επενδυτές χάνουν δισεκατομμύρια και οι κοινωνίες πληρώνουν το τίμημα.
Η Orsted απέδειξε την αλήθεια πίσω από τον «πράσινο παράδεισο»: ότι η πράσινη μετάβαση δεν είναι ούτε πράσινη ούτε μετάβαση.
Είναι ένας ακριβός, ασταθής πειραματισμός που τρέφεται από κρατικές επιδοτήσεις και διεθνή κερδοσκοπία.
Χωρίς αυτές, οι «φάρμες του ανέμου» γίνονται φάρμες χρέους.
Το τέλος της ψευδαίσθησης: οι ανεμογεννήτριες γκρεμίζονται μαζί με την Orsted
Η κατάρρευση της Orsted δεν είναι ένα απλό επιχειρηματικό «ατύχημα».
Είναι το πρώτο μεγάλο σήμα συναγερμού ότι η περίφημη «πράσινη μετάβαση» που υποσχέθηκαν οι κυβερνήσεις και οι διεθνείς οργανισμοί δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια της.
Όταν ο μεγαλύτερος παίκτης στον κόσμο του offshore wind, με κρατική πλάτη και δεκαετίες εμπειρίας, χάνει πάνω από 80% της αξίας του και αναγκάζεται να μαζεύει δισεκατομμύρια απελπισμένα από τους μετόχους, τότε το μήνυμα είναι σαφές: Το «πράσινο θαύμα» δεν υπάρχει.
Η Orsted υπήρξε το πρότυπο που οι κυβερνήσεις επικαλούνταν για να δικαιολογούν φόρους, επιδοτήσεις και ενεργειακές πολιτικές εις βάρος των πολιτών.
Τώρα το ίδιο πρότυπο γκρεμίζεται και αποκαλύπτει πως πίσω από τα όμορφα λόγια για «καθαρή ενέργεια» υπήρχε μόνο οικονομική τρύπα και πολιτική προπαγάνδα.
Το πραγματικό ερώτημα
Αν η Orsted, με το μέγεθος και την κρατική στήριξη που είχε, δεν τα κατάφερε, τότε ποιος μπορεί;
Η απάντηση μάλλον είναι: κανείς.
Και καθώς οι πολίτες βλέπουν τους λογαριασμούς τους να φουσκώνουν, τα έργα να ακυρώνονται και τις εταιρείες να καταρρέουν, η εμπιστοσύνη στη «μεγάλη πράσινη αφήγηση» τρώει το πιο σκληρό χτύπημα.
Η ιστορία της Orsted θα μείνει ως το φιάσκο που έσκασε τη φούσκα των ανεμογεννητριών.
Το μόνο που μένει είναι να δούμε πόσες κυβερνήσεις θα τολμήσουν να παραδεχθούν το αυτονόητο: ότι η πράσινη μετάβαση δεν είναι λύση, αλλά το μεγαλύτερο ενεργειακό ψέμα της εποχής μας.
www.bankingnews.gr
Μέσα σε λίγα 24ωρα, ολόκληρο το αφήγημα της «πράσινης σωτηρίας» κατέρρευσε, το «κατα-πράσινο αμερικανικό όνειρο» έγινε ένας μαραμένος εφιάλτης, αφήνοντας πίσω του καμμένα δισεκατομμύρια... σκορπισμένα σαμ φτερό στον άνεμο και οργισμένους μετόχους.
Ο «γίγαντας» των ανεμογεννητριών, που παρουσιάστηκε διεθνώς ως το πρότυπο της «πράσινης μετάβασης», ζει τη χειρότερη κρίση της ιστορίας της.
Μέσα σε λίγα χρόνια έχασε πάνω από 86% της χρηματιστηριακής της αξίας, βουλιάζοντας από «αγαπημένο παιδί» των επενδυτών σε παράδειγμα προς αποφυγήν.
Στις αρχές Αυγούστου, η εταιρεία ανακοίνωσε κεφαλαιακή αύξηση-μαμούθ 9,4 δισ. δολαρίων, μόνο και μόνο για να κερδίσει χρόνο.
Όμως το καίριο χτύπημα ήρθε λίγες μέρες αργότερα, όταν ο πρόεδρος Donald Trump έβαλε φρένο στο έργο Revolution Wind αξίας 6,3 δισ. δολαρίων, στα ανοιχτά του Rhode Island.
Ένα από τα μεγαλύτερα offshore αιολικά πάρκα στις ΗΠΑ «πάγωσε» την ώρα που βρισκόταν στο τελικό στάδιο.
Αποτέλεσμα;
Οι μετοχές της Orsted βούτηξαν άλλη μια φορά στο κενό, χάνοντας 16% μέσα σε μία μέρα.
Οι απώλειες από τα έργα στην Αμερική ξεπερνούν τα 40 δισ. δαν. κορώνες, ενώ ακυρώσεις όπως το Ocean Wind 1 στο New Jersey αποκάλυψαν το μέγεθος της καταστροφής.
Από την «bright side of life» στο χείλος του γκρεμού
Για χρόνια, οι επικεφαλής της Orsted είχαν υιοθετήσει μια σχεδόν θρησκευτική αισιοδοξία: ακόμη και όταν έργα κατέρρεαν, υπόσχονταν ότι τα επόμενα θα αποδειχθούν «διαμάντια».
Το μότο θα μπορούσε να είναι το «Always Look on the Bright Side of Life» (πάντα να κοιτάζεις την φωτεινή πλευρά της ζωής).
Όμως η φούσκα έσκασε.
Στις αρχές Αυγούστου, η εταιρεία ανακοίνωσε γιγαντιαία αύξηση κεφαλαίου ύψους 9,4 δισ. δολαρίων (60 δισ. δαν. κορώνες) για να σωθεί από την ασφυξία, διαλύοντας το 1/3 της αξίας της στο ταμπλό.
Kαι αυτή η απόφαση αναμένεται να ληφθεί την ερχόμενη, πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, λίγες ημέρες πριν την κρίσιμη συνέλευση των μετόχων, ο Donald Trump έδωσε τη χαριστική βολή: ο Λευκός Οίκος σταμάτησε την ολοκλήρωση του έργου Revolution Wind, ενός κολοσσιαίου υπεράκτιου πάρκου αξίας 6,3 δισ. δολαρίων, στα ανοιχτά του Rhode Island.
Το χτύπημα Trump και η κατακρήμνιση
Η κίνηση αυτή, που ενσαρκώνει το μίσος του Trump για την αιολική βιομηχανία, γκρέμισε την Orsted στα τάρταρα.
Όταν άνοιξε η αγορά τη Δευτέρα, η μετοχή κατέρρευσε ακόμη 16% σε ιστορικό χαμηλό.
Από την κορυφή του 2021, στην εποχή της «πράσινης φρενίτιδας», η εταιρεία έχει χάσει 86% της αξίας της.
Ο εφιάλτης δείχνει ανελέητος. Την ερχόμενη Παρασκευή, η διοίκηση συγκαλεί έκτακτη γενική συνέλευση για να ζητήσει από τους μετόχους εξουσιοδότηση για την αύξηση κεφαλαίου.
Το ενημερωτικό δελτίο και οι τιμές διάθεσης θα ανακοινωθούν λίγες ημέρες αργότερα, με στόχο η διαδικασία να ολοκληρωθεί το αργότερο ως τον Οκτώβριο.
Ωστόσο, οι μέτοχοι περιμένουν απαντήσεις: Ποιο είναι το μέλλον των αμερικανικών έργων; Γιατί να ρίξουν κι άλλα χρήματα σε μια εταιρεία που αιμορραγεί;
Τι υπόσχεται η διοίκηση
Οι επικεφαλής της Orsted ισχυρίζονται ότι η αύξηση θα ενισχύσει τον ισολογισμό και θα επιτρέψει την κατασκευή μιας σειράς κερδοφόρων αιολικών έργων στην Ευρώπη — μια αγορά πιο «σταθερή» από τις ΗΠΑ.
Όμως οι επενδυτές δεν πείθονται.
Οι υποσχέσεις θυμίζουν déjà vu: κάθε φορά που ένα έργο καταρρέει, η Orsted κοιτά «το επόμενο»… μέχρι να πέσει κι αυτό.
Η διοίκηση σε πανικό – Μετόχοι εξοργισμένοι, διάσωση που ναυάγησε
Μετά το χτύπημα Trump, ο CEO Rasmus Errboe και ο CFO Trond Westlie έτρεξαν στο Λονδίνο για να κατευνάσουν τους μεγάλους επενδυτές.
Υποσχέθηκαν ότι τα πράγματα είναι «διαχειρίσιμα», πως το κράτος της Δανίας στηρίζει ήδη την αύξηση κεφαλαίου και ότι ακόμη κι αν αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τα δύο αμερικανικά έργα, η Orsted θα αντέξει.
Όμως το ακροατήριο δεν πείστηκε.
Οι μέτοχοι, ήδη αγανακτισμένοι για τη βουτιά της μετοχής, απαίτησαν απαντήσεις: «Πού είναι το σχέδιο;
Γιατί να βάλουμε κι άλλα λεφτά χωρίς καμία προοπτική;» Κανείς από τους μεγάλους μετόχους – πέρα από το δανέζικο κράτος – δεν δεσμεύτηκε δημόσια να συμμετάσχει.
Η σκιά του «γάμου» με την Equinor
Στο παρασκήνιο, είχε πέσει στο τραπέζι μια «διάσωση» μέσω συγχώνευσης με την νορβηγική Equinor.
Το σενάριο θα απάλλασσε την Orsted από την πίεση της αγοράς και θα άνοιγε νέες πηγές κεφαλαίων.
Όμως το σχέδιο χάλασε.
Η αποχώρηση του προέδρου Thomas Thune Andersen και η άνοδος της νέας προέδρου Lene Skole σήμαναν το τέλος των συνομιλιών.
Η Equinor τελικά μπήκε από την «πίσω πόρτα», αγοράζοντας το 10% της Orsted στο χρηματιστήριο.
Η επένδυση όμως έχασε ήδη πάνω από 1 δισ. δολάρια σε αξία.
Τώρα η Equinor δηλώνει αόριστα ότι θα «εξετάσει» την επικείμενη αύξηση κεφαλαίου.
Σήμα κινδύνου από το έργο Sunrise Wind
Η αδυναμία της Orsted να βρει αγοραστή για το 50% του έργου Sunrise Wind υπήρξε το τελευταίοι καρφί στο φέρετρο.
Η αποτυχία αυτή ανάγκασε τη διοίκηση να στραφεί στην αύξηση κεφαλαίου, δηλαδή να βάλει ξανά το χέρι στην τσέπη των μετόχων.
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: η Orsted έχει χάσει το 86% της αξίας της από το 2021 και βλέπει τις προσπάθειες για νέα έργα να σκοντάφτουν σε κόστος, καθυστερήσεις και πολιτικές αποφάσεις.
Από το «πράσινο θαύμα» στο οικονομικό ναυάγιο
Η Orsted δεν ήταν πάντα ο «γίγαντας» των ανεμογεννητριών.
Μέχρι το 2017 λεγόταν DONG Energy (Danish Oil and Natural Gas) και είχε τις ρίζες της σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα.
Με τα κοιτάσματα στη Βόρεια Θάλασσα να στερεύουν και τις Βρυξέλλες να πιέζουν για «καθαρή ενέργεια», η εταιρεία αποφάσισε να κάνει τη μεγάλη στροφή: να πετάξει τα ορυκτά καύσιμα και να ποντάρει αποκλειστικά στα αιολικά πάρκα.
Η Δανία παρουσίαζε τότε την Orsted ως «πρότυπο» πράσινης μετάβασης.
Στα χαρτιά, το στοίχημα έδειχνε θρίαμβο: μεγάλες συμφωνίες με προμηθευτές, έργα σε Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο, πτώση κόστους λόγω κλίμακας.
Η Orsted έγινε το αγαπημένο παιδί των funds που είχαν τρελαθεί με το «green investing».
Το αμερικανικό όνειρο
Γύρω στο 2015–2016, οι Δανοί πίστεψαν ότι το μέλλον τους είναι στις ΗΠΑ.
Πολιτείες όπως Νέα Υόρκη, Ρόουντ Άιλαντ, Μασαχουσέτη και Κονέκτικατ υπόσχονταν δισεκατομμύρια για αιολικά πάρκα.
Η Orsted έπαιξε «all in»: τεράστια έργα, μεγαλύτερες ανεμογεννήτριες, πιο φιλόδοξα χρονοδιαγράμματα.
Όμως η πραγματικότητα αποδείχθηκε σκληρή και η βιασύνη να ποντάρει τα πάντα στις ΗΠΑ αποδείχθηκε μοιραία, γιατί:
- η πανδημία Covid-19 ανέβασε κατακόρυφα το κόστος των πρώτων υλών, κυρίως του χάλυβα,
- οι εφοδιαστικές αλυσίδες διαλύθηκαν από τις καθυστερήσεις,
- τα επιτόκια ανέβηκαν κατακόρυφα, εκτινάσσοντας στα ύψη το χρηματοδοτικό κόστος.
Ως αποτέλεσμα, τα έργα έγιναν ασύμφορα, οι ζημιές διογκώθηκαν, και οι μέτοχοι έβλεπαν τις επενδύσεις τους να... λιώνουν.
Το μοντέλο κατέρρευσε.
Οι επενδυτές εγκατέλειψαν πανικόβλητοι, και η μετοχή βούλιαξε.
Αμερικανική πολιτική «ταφόπλακα» - Οικονομικό μακελειό... Ζημιές, ακυρώσεις και το φιάσκο των ΗΠΑ
Η κατάσταση χειροτέρεψε όταν η αμερικανική πολιτική άλλαξε άρδην.
Με την επιστροφή Donald Trump στον Λευκό Οίκο, τα αιολικά χαρακτηρίστηκαν «σπατάλη» και μπλοκαρίστηκαν έργα-ναυαρχίδες.
Ό,τι είχε απομείνει από το «όραμα Orsted» στις ΗΠΑ καταρρέει με συνοπτικές διαδικασίες.
Το καλοκαίρι του 2023, ο τότε CEO Mads Nipper μιλούσε στους επενδυτές για «στροφή» και «πειθαρχία στο κεφάλαιο».
Υποσχόταν ότι η Orsted θα επενδύει μόνο σε έργα που βγάζουν νόημα και θα πουλά όσα δεν έχουν προοπτική.
Λίγους μήνες μετά, οι αριθμοί διέψευσαν κάθε υπόσχεση:
- 16 δισ. κορώνες (2,3 δισ. δολάρια) ζημιές από καθυστερήσεις και αυξημένα κόστη στις ΗΠΑ.
- Τον Οκτώβριο 2023, νέα βόμβα: 28,4 δισ. κορώνες απώλειες, ακύρωση του Ocean Wind 1 στο New Jersey και απελπισμένη προσπάθεια να προχωρήσουν το ελπιδοφόρο έργο Revolution Wind.
- Το 2024 ήρθε νέο σοκ: 12,1 δισ. κορώνες ζημιές από το αμερικανικό χαρτοφυλάκιο.
Η Orsted ακύρωνε, άλλαζε διοικήσεις, έκοβε μερίσματα και ικέτευε για μετρητά, αλλά τίποτα δεν αρκούσε.
Η «μεγάλη κίνηση» της αγοράς του υπόλοιπου 50% στο Sunrise Wind με 152 εκατ. δολάρια γύρισε μπούμερανγκ: όταν ο Trump πάγωσε κι άλλο έργο (το Empire Wind της Equinor), οι επενδυτές τρόμαξαν και το deal διαλύθηκε.
Η «μαύρη τρύπα» των αιολικών
Η Orsted σήμερα λειτουργεί μεν τη μεγαλύτερη παγκόσμια «φάρμα» offshore ανεμογεννητριών (10 GW), αλλά πίσω από τα φώτα κρύβεται η καταστροφή:
- Συνολικές απώλειες δισεκατομμυρίων.
- Τιμή μετοχής -86% από το 2021.
- Εξάρτηση από κρατική στήριξη.
- Κανένα ξεκάθαρο σχέδιο διάσωσης.
Η Orsted έγινε παράδειγμα της πράσινης φούσκας που έσκασε: από «αγαπημένο παιδί» της πράσινης μετάβασης, μετατράπηκε σε οικονομικό εφιάλτη που απειλεί να παρασύρει ολόκληρο τον κλάδο των ανεμογεννητριών.
Το πράσινο αφήγημα καταρρέει μαζί με τις ανεμογεννήτριες
Η Orsted δεν είναι απλώς μια εταιρεία που έκανε λάθη.
Είναι το σύμβολο της ευρωπαϊκής και αμερικανικής «πράσινης μετάβασης».
Για χρόνια, πολιτικοί, επενδυτές και ακτιβιστές παρουσίαζαν την Orsted ως τον ζωντανό μύθο: από πετρέλαιο και αέριο, σε «καθαρή ενέργεια» που θα σώσει τον πλανήτη.
Υπήρξε το ιερό δισκοπότηρο της πράσινης βιομηχανίας... σήμερα είναι το μεγαλύτερο παράδειγμα αποτυχίας της
Γιατί η πραγματικότητα αποδείχθηκε διαφορετική.
Η πράσινη βιομηχανία των ανεμογεννητριών είναι δέσμια τριών αμείλικτων παραγόντων:
- Εξωφρενικό κόστος:
ο χάλυβας, οι σπάνιες γαίες, η συντήρηση στη θάλασσα εκτίναξαν τις δαπάνες.
- Τεχνολογικά όρια:
οι τεράστιες τουρμπίνες δεν άντεξαν τις πιέσεις – καθυστερήσεις, βλάβες και ακριβές επισκευές.
- Πολιτικός τζόγος:
εξαρτώνται απόλυτα από τις διαθέσεις των κυβερνητικών γραφείων - μια υπογραφή ή ένα «όχι» από την Ουάσιγκτον ή τις Βρυξέλλες μπορεί να εξαφανίσει δισεκατομμύρια σε μια νύχτα.
Η Orsted είναι το πιο κραυγαλέο παράδειγμα ότι το «όνειρο» της πράσινης ενέργειας βασίστηκε σε επικοινωνία και φούσκες, όχι σε σταθερά θεμέλια.
Οι κυβερνήσεις υπόσχονταν «δωρεάν και άφθονη ενέργεια από τον άνεμο», όμως οι λογαριασμοί στους πολίτες ανεβαίνουν, οι επενδυτές χάνουν δισεκατομμύρια και οι κοινωνίες πληρώνουν το τίμημα.
Η Orsted απέδειξε την αλήθεια πίσω από τον «πράσινο παράδεισο»: ότι η πράσινη μετάβαση δεν είναι ούτε πράσινη ούτε μετάβαση.
Είναι ένας ακριβός, ασταθής πειραματισμός που τρέφεται από κρατικές επιδοτήσεις και διεθνή κερδοσκοπία.
Χωρίς αυτές, οι «φάρμες του ανέμου» γίνονται φάρμες χρέους.
Το τέλος της ψευδαίσθησης: οι ανεμογεννήτριες γκρεμίζονται μαζί με την Orsted
Η κατάρρευση της Orsted δεν είναι ένα απλό επιχειρηματικό «ατύχημα».
Είναι το πρώτο μεγάλο σήμα συναγερμού ότι η περίφημη «πράσινη μετάβαση» που υποσχέθηκαν οι κυβερνήσεις και οι διεθνείς οργανισμοί δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια της.
Όταν ο μεγαλύτερος παίκτης στον κόσμο του offshore wind, με κρατική πλάτη και δεκαετίες εμπειρίας, χάνει πάνω από 80% της αξίας του και αναγκάζεται να μαζεύει δισεκατομμύρια απελπισμένα από τους μετόχους, τότε το μήνυμα είναι σαφές: Το «πράσινο θαύμα» δεν υπάρχει.
Η Orsted υπήρξε το πρότυπο που οι κυβερνήσεις επικαλούνταν για να δικαιολογούν φόρους, επιδοτήσεις και ενεργειακές πολιτικές εις βάρος των πολιτών.
Τώρα το ίδιο πρότυπο γκρεμίζεται και αποκαλύπτει πως πίσω από τα όμορφα λόγια για «καθαρή ενέργεια» υπήρχε μόνο οικονομική τρύπα και πολιτική προπαγάνδα.
Το πραγματικό ερώτημα
Αν η Orsted, με το μέγεθος και την κρατική στήριξη που είχε, δεν τα κατάφερε, τότε ποιος μπορεί;
Η απάντηση μάλλον είναι: κανείς.
Και καθώς οι πολίτες βλέπουν τους λογαριασμούς τους να φουσκώνουν, τα έργα να ακυρώνονται και τις εταιρείες να καταρρέουν, η εμπιστοσύνη στη «μεγάλη πράσινη αφήγηση» τρώει το πιο σκληρό χτύπημα.
Η ιστορία της Orsted θα μείνει ως το φιάσκο που έσκασε τη φούσκα των ανεμογεννητριών.
Το μόνο που μένει είναι να δούμε πόσες κυβερνήσεις θα τολμήσουν να παραδεχθούν το αυτονόητο: ότι η πράσινη μετάβαση δεν είναι λύση, αλλά το μεγαλύτερο ενεργειακό ψέμα της εποχής μας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών