Σχετικά Άρθρα
Στο χάος η Γερμανία: Τρέμουν επανάληψη του 1933, βίαιες συγκρούσεις κατά του AfD – Αδιανόητος εκβιασμός από συνδικάτο ver.di
Σπασμένη ατμομηχανή – Οι 2 στις 3 βιομηχανίες εγκαταλείπουν τη Γερμανία – Δραματική προειδοποίηση ΔΝΤ
Ιστορικές είναι οι εξελίξεις στη Γερμανία, όπου η εντυπωσιακή άνοδος του πατριωτικού κόμματος AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία) δημιουργεί νέα δεδομένα όχι μόνο για τη χώρα αλλά και για την Ευρώπη γενικότερα. Μια νέα εποχή αρχίζει με την ανατροπή του πολιτικού κατεστημένου.
Με την κοινωνική δυσαρέσκεια να αυξάνεται και τις παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις να αδυνατούν να απαντήσουν στις ανησυχίες των πολιτών, το AfD καταφέρνει να εκφράσει το αίτημα για αλλαγή, σταθερότητα και εθνική κυριαρχία. Το επόμενο διάστημα αναμένεται καθοριστικό, καθώς τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι η Γερμανία μπορεί να βρίσκεται πιο κοντά από ποτέ σε μια πολιτική στροφή που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν αδιανόητη.
Η περίπτωση του Leif-Erik Holm
Πριν ο Leif-Erik Holm γίνει μία από τις ηγετικές μορφές του γερμανικού πατριωτικού χώρου, ήταν ραδιοφωνικός DJ πρωινής ζώνης στην πατρίδα του, στην ανατολική Γερμανία. Ενόψει των περιφερειακών εκλογών στη Γερμανία το 2026, ο Holm αναμένεται τώρα να γίνει ο επικεφαλής υποψήφιος του AfD στο κρατίδιο Μεκλεμβούργο-Δυτική Πομερανία, μια κατά βάση αγροτική περιοχή που συνορεύει με την Πολωνία και τη Βαλτική Θάλασσα.
Με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν το AfD στην πρώτη θέση με 38% στο κρατίδιο, είναι ένα από τα μέρη όπου το κόμμα -που πλέον είναι η μεγαλύτερη κοινοβουλευτική δύναμη της αντιπολίτευσης στη γερμανική ομοσπονδιακή Βουλή- βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την απόκτηση σημαντικής κυβερνητικής εξουσίας για πρώτη φορά από την ίδρυσή του πριν από πάνω από μια δεκαετία.
Ο Holm ενσαρκώνει τον τύπο του υποψηφίου που τουλάχιστον κάποια ηγετικά στελέχη της AfD θέλουν ολοένα και περισσότερο να προωθούν στην κορυφή. Με έναν εύστοχο ύφος, αποφεύγει την εμπρηστική ρητορική που άλλοι πολιτικοί του κόμματος υιοθετούν και λέει ότι επιδιώκει διάλογο με τους πολιτικούς αντιπάλους του. Ερωτηθείς τι θα έκανε το κόμμα του εάν αναλάβει την εξουσία στο κρατίδιο του χρόνου, ο Holm απαρίθμησε μερικές προτάσεις που ακούγονται αθώες: περισσότερες επενδύσεις στην εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένων των STEM ειδικοτήτων, και διασφάλιση ότι τα παιδιά των μεταναστών θα μαθαίνουν γερμανικά πριν αρχίσουν το σχολείο. «Στην πραγματικότητα είμαι καλό παιδί», είπε ο Holm.
Πίσω από την εικόνα του ανθρώπου της διπλανής πόρτας, ωστόσο, υπάρχει ένας σαφής πολιτικός υπολογισμός. Η συμπρόεδρος του κόμματος, Alice Weidel, επιχειρεί ένα είδος επανατοποθέτησης, πιστεύοντας ότι το AfD δεν θα μπορέσει να κάνει το άλμα προς την πραγματική εξουσία, εκτός εάν απομακρυνθεί από υποψηφίους που εκφράζουν ανοιχτά ακραίες θέσεις. Αυτό σημαίνει απομάκρυνση από αμφιλεγόμενους ηγέτες όπως ο Björn Höcke -ο οποίος κρίθηκε ένοχος από δικαστήριο επειδή χρησιμοποίησε ένα απαγορευμένο σύνθημα που χρησιμοποιούσαν τα τάγματα εφόδου του Adolf Hitler- και ο Maximilian Krah, ο οποίος πέρυσι είπε ότι «δεν θα έλεγε ποτέ ότι όποιος φορούσε στολή SS ήταν αυτόματα εγκληματίας».
Αντίθετα, ο προτιμώμενος υποψήφιος, τουλάχιστον για τη Weidel και τους υποστηρικτές της, είναι κάποιος όπως ο Holm, που μπορεί να παρουσιάσει μια πιο εξωραϊσμένη όψη του κόμματος. Αλλά η μεταμόρφωση αποδεικνύεται επιφανειακή, και ακόμη και η Weidel, παρά τον εθνικό ηγετικό της ρόλο, δεν μπορεί να αποτρέψει την «μάσκα» από το να γλιστρά.
Νέα εμφάνιση, ίδια πολιτική
Από τη δημιουργία του το 2013 ως ευρωσκεπτικιστικό κόμμα, το AfD έχει γίνει πιο ακραίο, κινητοποιώντας τη ριζοσπαστικοποιημένη βάση του κυρίως γύρω από το ζήτημα της μετανάστευσης. Νωρίτερα φέτος, η ομοσπονδιακή υπηρεσία εσωτερικών πληροφοριών της Γερμανίας -που έχει αρμοδιότητα να παρακολουθεί ομάδες που κρίνονται αντισυνταγματικές- χαρακτήρισε το AfD ως εξτρεμιστική οργάνωση.
Η Weidel προσπαθεί τώρα να περιορίσει το… δημόσιο εξτρεμισμό. Η προσπάθεια στοχεύει στο να κάνει το AfD πιο αποδεκτό από τους συντηρητικούς του κεντρικού χώρου — και να δυσκολέψει τη συμμαχία του κεντροδεξιού καγκελαρίου Friedrich Merz να αρνείται τη συγκυβέρνηση με το κόμμα, διατηρώντας το μεταπολεμικό «τείχος προστασίας» γύρω από την ακροδεξιά.
Η ώθηση της Weidel για μια πιο προσεγμένη δημόσια εικόνα δεν υποστηρίζεται κατ' ανάγκη από μεγάλα τμήματα της κομματικής βάσης - ιδιαίτερα στα προπύργια του AfD στην πρώην Ανατολική Γερμανία- τα οποία επισημαίνουν ότι η άνοδος του κόμματος συνέπεσε με τη ριζοσπαστικοποίησή του. Το επιχείρημα δεν είναι αβάσιμο. Παρά την αυξανόμενη ακραία ρητορική του, το κόμμα ήρθε δεύτερο στις πρόωρες εθνικές εκλογές στις αρχές του έτους — η καλύτερη εθνική επίδοση για ακροδεξιό κόμμα από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Στις δημοσκοπήσεις τώρα προηγείται των συντηρητικών του Merz.
Παρόλα αυτά, η Weidel προχωρά με την προσπάθεια εξωραϊσμού της εικόνας του AfD. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, έχει προσπαθήσει να απομακρύνει κάπως το κόμμα της από την εγγύτητα με το Κρεμλίνο — επιδιώκοντας στενότερους δεσμούς με τους Ρεπουμπλικάνους στις ΗΠΑ. Από εδώ και πέρα, το κόμμα θα «πολεμά στο πλευρό του λευκού ιππότη και όχι του μαύρου ιππότη», όπως είπε άνθρωπος που γνωρίζει την σκέψη της.
Σε μια άλλη απόπειρα επαναπροσδιορισμού, νωρίτερα φέτος, μια εξτρεμιστική νεολαία συνδεδεμένη με το AfD αυτοδιαλύθηκε για να αποτρέψει πιθανή απαγόρευση που θα μπορούσε να βλάψει το κόμμα. Το περασμένο Σαββατοκύριακο, δημιουργήθηκε μια νέα νεολαία, πάνω στην οποία η κομματική ηγεσία θα έχει άμεσο έλεγχο.
Άλλα πατριωτικά κόμματα στην Ευρώπη έχουν κάνει δικές τους προσπάθειες επαναπροσδιορισμού. Στη Γαλλία, η Marine Le Pen έχει προσπαθήσει να «εξομαλύνει» το κόμμα της -μια προσπάθεια που χαρακτηρίζεται ως «απο-δαιμονοποίηση»- εγκαταλείποντας τον ανοιχτό αντισημιτισμό των ιδρυτών του. Στο πλαίσιο αυτής της στροφής, η Le Pen έσπευσε να αποστασιοποιήσει το κόμμα της από το AfD στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στην Ιταλία, η πρωθυπουργός Giorgia Meloni έχει μετριάσει τις παλαιότερες αντι-ΕΕ και φιλορωσικές της θέσεις.
Για το AfD, όμως, η επιχειρούμενη μεταμόρφωση είναι λιγότερο ζήτημα ουσίας — και περισσότερο ζήτημα εικόνας. Πίσω από την προσπάθεια της Weidel να βελτιώσει τη φήμη του κόμματος, πολλές από τις πιο ακραίες φωνές του εξακολουθούν να έχουν επιρροή.
Ο Ulrich Siegmund στο κρατίδιο Σαξονία-Άνχαλτ
Ίσως κανένας ηγέτης του AfD δεν ενσαρκώνει αυτήν την ένταση περισσότερο από τον Ulrich Siegmund, τον επικεφαλής υποψήφιο του κόμματος στο κρατίδιο Σαξονία-Άνχαλτ, όπου το AfD προηγείται στις δημοσκοπήσεις με 40% ενόψει των περιφερειακών εκλογών τον επόμενο Σεπτέμβριο. Είναι εδώ, σε αυτό το μικρό κρατίδιο των λίγο πάνω από 2 εκατομμύρια κατοίκους, όπου τα ηγετικά στελέχη της AfD εναποθέτουν τις περισσότερες ελπίδες τους για είσοδο στην κρατιδιακή κυβέρνηση το 2026 - πιθανώς ακόμη και με απόλυτη πλειοψηφία.
Όπως ο Holm, έτσι και ο Siegmund προσπαθεί να καλλιεργήσει μια εικόνα απλού, καθημερινού ανθρώπου. Ακόμη και μέλη αντιπάλων κομμάτων στο τοπικό κοινοβούλιο τον περιγράφουν ως φιλικό και προσιτό. Με πάνω από μισό εκατομμύριο ακολούθους στο TikTok, φτάνει σε περισσότερους ανθρώπους από οποιονδήποτε άλλο πολιτικό σε επίπεδο κρατιδίου στη Γερμανία.
Ταυτόχρονα, ο Siegmund συνδέεται ξεκάθαρα με το ακραία πλευρά του κόμματος. Ήταν ένας από τους συμμετέχοντες σε μια μυστική συνάντηση ακροδεξιών εξτρεμιστών, όπου φέρεται να συζητήθηκε ένα «master plan» για την απέλαση μεταναστών και «μη αφομοιωμένων πολιτών». Όταν αποκαλύφθηκε η συνάντηση πέρυσι, προκλήθηκαν παρατεταμένες διαδηλώσεις κατά της ακροδεξιάς σε όλη τη Γερμανία και προσωρινά έριξε τα ποσοστά το AfD.
Μιλώντας στο Politico, ο Siegmund υποβάθμισε τη μυστική συνάντηση ως «καφεδοκουβέντα», υποστηρίζοντας ότι το πραγματικό σκάνδαλο είναι το πώς τα μέσα ενημέρωσης υπερέβαλαν το επεισόδιο. Περιέγραψε τον εαυτό του όχι ως επικίνδυνο εξτρεμιστή — αλλά ως έναν απλό άνθρωπο που νοιάζεται για τη χώρα του. «Είμαι ένας φυσιολογικός πολίτης, φορολογούμενος και κάτοικος αυτής της χώρας που απλώς θέλει μια καλύτερη πατρίδα, ειδικά για τα παιδιά του, για την οικογένειά του, για όλα τα παιδιά μας», είπε ο Siegmund. «Γιατί απλώς δεν μπορώ να μένω άπραγος και να βλέπω τη χώρα μας να εξελίσσεται τόσο αρνητικά σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα».
Όμως, όταν πιέστηκε, ο Siegmund δεν μπόρεσε να κρύψει τον εξτρεμισμό του. Υπερασπίστηκε τη χρήση του συνθήματος «Όλα για τη Γερμανία!» — της απαγορευμένης ναζιστικής φράσης που έφερε σε νομικά μπερδέματα τον συνάδελφό του Höcke. «Νομίζω ότι είναι αυτονόητο πως πρέπει να δίνεις τα πάντα για τη δική σου χώρα», είπε ο Siegmund. «Και νομίζω πως αυτό θα έπρεπε να είναι και το μέτρο σύγκρισης για κάθε πολιτικό — να κάνει ό,τι μπορεί για τη χώρα του, γιατί γι’ αυτό εκλέχθηκε και γι’ αυτό πληρώνεται».
Ο Siegmund εξέφρασε επίσης ένσταση στην άποψη ότι οι Ναζί διέπραξαν το μεγαλύτερο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας στην Ιστορία, και άρα οι Γερμανοί έχουν ειδική ευθύνη να αποφεύγουν τέτοιους όρους. «Βρίσκω αυτή την ερμηνεία κατάφωρα υπερβολική και εντελώς αποκομμένη από την πραγματικότητα», είπε. «Για μένα είναι σημαντικό να κοιτάμε μπροστά και όχι πίσω. Και φυσικά, πρέπει πάντα να μαθαίνουμε από την Ιστορία, αλλά όχι μόνο από μεμονωμένες πτυχές της, αλλά από ολόκληρη την Ιστορία».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών