Η Ευρώπη μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης - Συνθλίβεται από τις αμερικανικές κυρώσεις και τα αντίποινα της Κίνας

Το τοπίο του παγκόσμιου εμπορίου αλλάζει ραγδαία, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Κίνα βρίσκονται υπό αυξανόμενη πίεση.
Μια σειρά εξελίξεων που αφορά τις σπάνιες γαίες, τους ημιαγωγούς, τα αγροτικά προϊόντα και τις ευάλωτες εφοδιαστικές αλυσίδες αναδεικνύει την Ευρωπαϊκή Ένωση ως βασικό πεδίο αντιπαράθεσης στη συνολική αντιπαλότητα ΗΠΑ–Κίνας.

Η Ευρώπη στο επίκεντρο

Σύμφωνα με πρόσφατες αναφορές, σημειώνει το Modern Diplomacy, ο Maroš Šefčovič, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Επίτροπος Εμπορίου και Οικονομικής Ασφάλειας, επιβεβαίωσε ότι η μονοετής αναστολή των κινεζικών περιορισμών στις εξαγωγές σπάνιων γαιών θα ισχύσει για την ΕΕ όπως και για τις ΗΠΑ — μια απόφαση erga omnes.
Ειρωνικά, ο νομικός όρος που υποδηλώνει «υποχρεώσεις έναντι όλων» εδώ εκφράζει μια καθολική εξαίρεση, χορηγημένη κατά την αποκλειστική κρίση του Πεκίνου.
Η κίνηση αυτή υπογραμμίζει την αλλαγή στη «γραμματική» του παγκόσμιου εμπορίου: η γλώσσα των συλλογικών κανόνων μετατρέπεται σε επιλεκτικές παραχωρήσεις σε έναν κόσμο στρατηγικών εξαρτήσεων.
Οι Βρυξέλλες συνεχίζουν ανώτερου επιπέδου διάλογο με το Πεκίνο για τις καθυστερήσεις στις άδειες εξαγωγών που πλήττουν την ευρωπαϊκή βιομηχανία.
Παράλληλα, η Επιτροπή εξετάζει εμπορικά μέτρα όπως ένας «in-kind» δασμός — υποχρέωση ορισμένων Κινέζων εξαγωγέων να συνεισφέρουν κρίσιμες πρώτες ύλες στα ευρωπαϊκά αποθέματα — καθώς και πιθανές στοχευμένες περιοριστικές εξαγωγικές πολιτικές, εάν αποτύχει η διπλωματία.
Η ΕΕ αναγνωρίζει πλέον ανοιχτά ότι η εξάρτησή της από την Κίνα στις σπάνιες γαίες αποτελεί στρατηγικό κίνδυνο.
Το πρόγραμμα “RESourceEU” στοχεύει στη μείωση αυτής της εξάρτησης μέσω ενίσχυσης εγχώριας επεξεργασίας και στρατηγικής αποθεματοποίησης.

Ημιαγωγοί: Η διαμάχη για τη Nexperia κλιμακώνεται

Η υπόθεση της ολλανδικής Nexperia, που ανήκει στη Wingtech (Κίνα), έχει εξελιχθεί σε νέο πεδίο σύγκρουσης.
Η απόφαση της ολλανδικής κυβέρνησης να την θέσει υπό έλεγχο για λόγους εθνικής ασφάλειας προκάλεσε αντίποινα από την Κίνα, με απαγορεύσεις εξαγωγών και διακοπή αποστολών wafer.
Η διαταραχή αυτή έχει θορυβήσει τις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, οι οποίες προειδοποιούν για πιθανά σταματήματα παραγωγής μέσα σε λίγες ημέρες.
Η ΕΕ αναζητά διπλωματική λύση.
Η Επίτροπος Τεχνολογίας Henna Virkkunen συναντήθηκε με τη διοίκηση της Nexperia και τόνισε ότι η κρίση αποδεικνύει την ανάγκη για διαφοροποίηση αλυσίδων εφοδιασμού, διαφάνεια και ανθεκτικότητα στο πλαίσιο του EU Chips Act.
Η Ένωση βρίσκεται μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης: πιέζεται από τις αμερικανικές κυρώσεις στη Κίνα και τα κινεζικά αντίμετρα, με περιορισμένο περιθώριο αυτονομίας σε στρατηγικές τεχνολογίες.

Πίεση από ΗΠΑ, ΕΕ και Mercosur

Οι εντάσεις αγγίζουν πλέον και το εμπόριο τροφίμων.
Ο Šefčovič διασφάλισε την αμοιβαιότητα στη συμφωνία ΕΕ–Mercosur, με αποστολή επιθεωρητών σε παραγωγικές μονάδες για έλεγχο συμμόρφωσης με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Παράλληλα, καταδίκασε ως «απαράδεκτους» τους νέους αμερικανικούς anti-dumping δασμούς σε pasta, pecorino Romano και ελαιόλαδο, δηλώνοντας ότι η Επιτροπή εργάζεται ώστε να προστατευτούν τα ευρωπαϊκά συμφέροντα.
Η Ιταλία πιέζει σκληρά τις Βρυξέλλες, με τον Υπουργό Γεωργίας Francesco Lollobrigida να προειδοποιεί για «πολύ υψηλούς» δασμούς που απειλούν τις ιταλικές εξαγωγές.
Ο Šefčovič σημείωσε ότι η ΕΕ έχει σήμερα πλεόνασμα 2 δισ. ευρώ στο εμπόριο με Mercosur και ότι η συμφωνία στοχεύει να ενισχύσει αυτήν την επιτυχία με χαμηλότερους δασμούς αλλά και ενισχυμένες δικλίδες ασφαλείας, ώστε να προστατευτούν οι παραγωγοί της Ευρώπης.

Η στιγμή της Ευρώπης

Οι παράλληλες εξελίξεις — έλεγχοι στις σπάνιες γαίες, συγκρούσεις για τα chips, αγροτικό εμπόριο και μηχανισμοί προστασίας — δείχνουν ότι η ΕΕ δεν είναι πλέον θεατής στην αντιπαλότητα ΗΠΑ–Κίνας.
Οι ΗΠΑ δηλώνουν ότι θα εξασφαλίσουν εναλλακτικές πηγές σπάνιων γαιών μέσα σε 12–24 μήνες, τονίζοντας ότι η Κίνα «δεν θα μπορεί πλέον να τις χρησιμοποιεί ως εργαλείο πίεσης».
Η Κίνα απαντά ότι οι έλεγχοι είναι διεθνής πρακτική για «διπλής χρήσης» υλικά.
Το συμπέρασμα πολιτικής για την Ευρώπη είναι σαφές:
Εμπόριο και βιομηχανία είναι πλέον άρρηκτα δεμένα με τη γεωπολιτική.
Οι παλιοί κανόνες δεν ισχύουν, και η ΕΕ πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και το Πεκίνο, διεκδικώντας τη δική της στρατηγική αυτονομία.

www.bankingnews.gr