Το μικρό εμιράτο του Κατάρ έχει επιτύχει ένα αξιοσημείωτο κατόρθωμα. Φιλοξενεί για χρόνια την ηγεσία της Hamas, χρηματοδοτεί τον οργανισμό μέσω διαφόρων καναλιών και προβάλλει την αφήγησή του μέσω του Al Jazeera σε όλο τον αραβικό κόσμο…
Καθώς η εύθραυστη εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Hamas εισέρχεται στη δεύτερη εβδομάδα της, η διεθνής σκηνή παρακολουθεί έναν διαρκή αγώνα επιδείξεων.
Ο Πρόεδρος Donald Trump αυτοανακηρύσσεται ανώτατος ειρηνοποιός, ο Benjamin Netanyahu υποδέχεται με δάκρυα και αγκαλιές τους απελευθερωθέντες ομήρους, ενώ οι ηγέτες της Hamas από τα γραφεία τους στη Ντόχα επιμένουν ότι η αντίσταση υπερισχύει.
Στην επιφάνεια, όλοι φαίνεται ότι έχουν νικήσει.
Ωστόσο, η πραγματική ερώτηση παραμένει: ποιος απέκτησε στρατηγικό πλεονέκτημα;
Ο μεγάλος νικητής δεν βρίσκεται στην Ιερουσαλήμ, στη Γάζα ή ακόμη και στην Ουάσινγκτον. Βρίσκεται στη Ντόχα.
Το μικρό εμιράτο του Κατάρ έχει επιτύχει ένα αξιοσημείωτο κατόρθωμα. Φιλοξενεί για χρόνια την ηγεσία της Hamas, χρηματοδοτεί τον οργανισμό μέσω διαφόρων καναλιών και προβάλλει την αφήγησή του μέσω του Al Jazeera σε όλο τον αραβικό κόσμο.
Με κάθε λογικό μέτρο, το Κατάρ υπήρξε βασικός παράγοντας για την πολιτική και στρατιωτική στρατηγική της Hamas.
Και όμως, βγαίνει από αυτόν τον τελευταίο γύρο συγκρούσεων όχι ως παρίας, αλλά ως απαραίτητος διαμεσολαβητής στη Μέση Ανατολή.
Η παραδοξότητα είναι εμφανής: όταν ο Trump χρειάστηκε να μεσολαβήσει για την εκεχειρία, δεν στράφηκε στην Αίγυπτο, τον μακροχρόνιο σύμμαχο που μοιράζεται σύνορα με τη Γάζα, ούτε στη Σαουδική Αραβία, τον περιφερειακό ισχυρό σύμμαχο των ΗΠΑ.
Αντίθετα, επέλεξε το Κατάρ, το κράτος που είχε προσφέρει καταφύγιο στους ηγέτες της Hamas ενώ σχεδίαζαν και γιόρταζαν τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023.
Ο Καταριανός πρωθυπουργός έγινε ο απαραίτητος ενδιάμεσος, η γέφυρα που και οι δύο πλευρές χρειάζονταν για να επιτευχθεί συμφωνία.
Η ανταμοιβή για το Κατάρ ήταν εμφανής. Οι περιφερειακές συναντήσεις διεξάγονται στη Ντόχα.
Ο καθορισμός των όρων για την οικονομική βοήθεια και την ανθρωπιστική συνδρομή περνά μέσα από το Κατάρ.
Ο Εμίρης του Κατάρ έγινε ο ηγέτης που ασκούσε πίεση σε άλλους Αραβες ηγέτες για την αποδοχή των εκτοπισμένων Παλαιστινίων, ενώ ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Abdel Fattah al-Sisi ταπεινώθηκε δημόσια για τις προτάσεις του στη Ριβιέρα της Γάζας.
Όταν το Ισραήλ προσπάθησε να πλήξει τα γραφεία της Hamas στη Ντόχα τον Σεπτέμβριο και στη συνέχεια ζήτησε συγγνώμη για το “ατύχημα”, η θέση του Κατάρ επιβεβαιώθηκε ως άθραυστη.
Οι Άραβες ηγέτες που κάποτε μποϊκόταραν το Κατάρ κατά την κρίση του Κόλπου το 2017 τώρα στέκονται στη Ντόχα, αναγνωρίζοντας πού βρίσκεται η πραγματική επιρροή.
Realpolitik
Αυτή είναι η realpolitik στην κορύφωσή της. Το Κατάρ διατηρεί σχέσεις με όλους —Hamas και ΗΠΑ, Ιράν και γείτονες του Ισραήλ στον Κόλπο, Μουσουλμανική Αδελφότητα και πραγματιστές αυταρχικούς— καθιστώντας τον εαυτό του αναγκαίο διαμεσολαβητή.
Η στρατηγική αυτή αποκαλύπτει μια αλήθεια για την πολιτική στη Μέση Ανατολή: η μεσολάβηση μεταξύ αντιπάλων συχνά αξίζει περισσότερο από την πίστη σε έναν μόνο σύμμαχο.
Και το Ισραήλ; Ο Netanyahu μπορεί να επισημαίνει τους απελευθερωθέντες ομήρους και τις φθίνουσες δυνατότητες της Hamas, αλλά ο στόχος της καταστροφής της Hamas απέτυχε.
Ο οργανισμός διατηρεί τον έλεγχο της Γάζας και η αφήγησή του περί αντίστασης παραμένει άθικτη. Στον ασύμμετρο πόλεμο, η επιβίωση ισοδυναμεί με νίκη, και η Hamas επιβίωσε.
Το κόστος για το Ισραήλ είναι βαρύ: εκατοντάδες στρατιώτες χαμένοι σε επίπονες επιχειρήσεις χωρίς αποφασιστικό αποτέλεσμα, διεθνής απομόνωση και ακόμη και απειλές κυρώσεων από παραδοσιακούς συμμάχους.
Η εκεχειρία παραμένει ασταθής και το βασικό πρόβλημα ασφαλείας αμετάβλητο. Κάθε κλιμάκωση απομονώνει περαιτέρω τη χώρα χωρίς ουσιαστική επίλυση.
Η Hamas έχει πληρώσει υψηλό τίμημα—η Γάζα σε ερείπια, δεκάδες χιλιάδες νεκροί, καταστροφή υποδομών, εκτοπισμένος πληθυσμός—αλλά παραμένει οπλισμένη και διατηρεί τον έλεγχο. Έχει χάσει μάχες αλλά όχι τον πόλεμο, σύμφωνα με τη δική της λογική.
Για τη διοίκηση Trump, η εκεχειρία προσφέρει πολιτικό θέατρο αλλά στρατηγική ασάφεια.
Οι όμηροι επιστρέφουν, αλλά τα θεμελιώδη ζητήματα παραμένουν άλυτα. Το σχέδιο ειρήνης παραμένει φιλόδοξο αλλά ασαφές, χωρίς μηχανισμούς επιβολής.
Η πραγματική τραγωδία ανήκει στον παλαιστινιακό λαό, με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και ανυπολόγιστη καταστροφή, χωρίς προοπτική αυτοδιάθεσης και αξιοπρέπειας.
Εν τω μεταξύ, το Κατάρ συσσωρεύει επιρροή.
Κάθε εκεχειρία ενισχύει τη θέση της Ντόχα, κάθε προσπάθεια ανοικοδόμησης κατευθύνει πόρους μέσω του εμιράτου και κάθε κρίση φέρνει ηγέτες στον κατώφλι του.
Στο τέλος, στις ατελείωτες συγκρούσεις της Μέσης Ανατολής, οι πραγματικοί νικητές δεν είναι οι μαχητές αλλά αυτοί που μεσιτεύουν την ειρήνη.
Κοιτάξτε προς τη Ντόχα: οι ηγέτες της Hamas άνετοι, οι περιφερειακές συναντήσεις συγκεντρωμένες εκεί και ο εμίρης με τον πρωθυπουργό να χαμογελούν γνωστικά. Όλοι οι άλλοι παίζουν ντάμα. Το Κατάρ παίζει σκάκι—και βρίσκεται αρκετές κινήσεις μπροστά.
www.bankingnews.gr
Ο Πρόεδρος Donald Trump αυτοανακηρύσσεται ανώτατος ειρηνοποιός, ο Benjamin Netanyahu υποδέχεται με δάκρυα και αγκαλιές τους απελευθερωθέντες ομήρους, ενώ οι ηγέτες της Hamas από τα γραφεία τους στη Ντόχα επιμένουν ότι η αντίσταση υπερισχύει.
Στην επιφάνεια, όλοι φαίνεται ότι έχουν νικήσει.
Ωστόσο, η πραγματική ερώτηση παραμένει: ποιος απέκτησε στρατηγικό πλεονέκτημα;
Ο μεγάλος νικητής δεν βρίσκεται στην Ιερουσαλήμ, στη Γάζα ή ακόμη και στην Ουάσινγκτον. Βρίσκεται στη Ντόχα.
Το μικρό εμιράτο του Κατάρ έχει επιτύχει ένα αξιοσημείωτο κατόρθωμα. Φιλοξενεί για χρόνια την ηγεσία της Hamas, χρηματοδοτεί τον οργανισμό μέσω διαφόρων καναλιών και προβάλλει την αφήγησή του μέσω του Al Jazeera σε όλο τον αραβικό κόσμο.
Με κάθε λογικό μέτρο, το Κατάρ υπήρξε βασικός παράγοντας για την πολιτική και στρατιωτική στρατηγική της Hamas.
Και όμως, βγαίνει από αυτόν τον τελευταίο γύρο συγκρούσεων όχι ως παρίας, αλλά ως απαραίτητος διαμεσολαβητής στη Μέση Ανατολή.
Η παραδοξότητα είναι εμφανής: όταν ο Trump χρειάστηκε να μεσολαβήσει για την εκεχειρία, δεν στράφηκε στην Αίγυπτο, τον μακροχρόνιο σύμμαχο που μοιράζεται σύνορα με τη Γάζα, ούτε στη Σαουδική Αραβία, τον περιφερειακό ισχυρό σύμμαχο των ΗΠΑ.
Αντίθετα, επέλεξε το Κατάρ, το κράτος που είχε προσφέρει καταφύγιο στους ηγέτες της Hamas ενώ σχεδίαζαν και γιόρταζαν τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023.
Ο Καταριανός πρωθυπουργός έγινε ο απαραίτητος ενδιάμεσος, η γέφυρα που και οι δύο πλευρές χρειάζονταν για να επιτευχθεί συμφωνία.
Η ανταμοιβή για το Κατάρ ήταν εμφανής. Οι περιφερειακές συναντήσεις διεξάγονται στη Ντόχα.
Ο καθορισμός των όρων για την οικονομική βοήθεια και την ανθρωπιστική συνδρομή περνά μέσα από το Κατάρ.
Ο Εμίρης του Κατάρ έγινε ο ηγέτης που ασκούσε πίεση σε άλλους Αραβες ηγέτες για την αποδοχή των εκτοπισμένων Παλαιστινίων, ενώ ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Abdel Fattah al-Sisi ταπεινώθηκε δημόσια για τις προτάσεις του στη Ριβιέρα της Γάζας.
Όταν το Ισραήλ προσπάθησε να πλήξει τα γραφεία της Hamas στη Ντόχα τον Σεπτέμβριο και στη συνέχεια ζήτησε συγγνώμη για το “ατύχημα”, η θέση του Κατάρ επιβεβαιώθηκε ως άθραυστη.
Οι Άραβες ηγέτες που κάποτε μποϊκόταραν το Κατάρ κατά την κρίση του Κόλπου το 2017 τώρα στέκονται στη Ντόχα, αναγνωρίζοντας πού βρίσκεται η πραγματική επιρροή.
Realpolitik
Αυτή είναι η realpolitik στην κορύφωσή της. Το Κατάρ διατηρεί σχέσεις με όλους —Hamas και ΗΠΑ, Ιράν και γείτονες του Ισραήλ στον Κόλπο, Μουσουλμανική Αδελφότητα και πραγματιστές αυταρχικούς— καθιστώντας τον εαυτό του αναγκαίο διαμεσολαβητή.
Η στρατηγική αυτή αποκαλύπτει μια αλήθεια για την πολιτική στη Μέση Ανατολή: η μεσολάβηση μεταξύ αντιπάλων συχνά αξίζει περισσότερο από την πίστη σε έναν μόνο σύμμαχο.
Και το Ισραήλ; Ο Netanyahu μπορεί να επισημαίνει τους απελευθερωθέντες ομήρους και τις φθίνουσες δυνατότητες της Hamas, αλλά ο στόχος της καταστροφής της Hamas απέτυχε.
Ο οργανισμός διατηρεί τον έλεγχο της Γάζας και η αφήγησή του περί αντίστασης παραμένει άθικτη. Στον ασύμμετρο πόλεμο, η επιβίωση ισοδυναμεί με νίκη, και η Hamas επιβίωσε.
Το κόστος για το Ισραήλ είναι βαρύ: εκατοντάδες στρατιώτες χαμένοι σε επίπονες επιχειρήσεις χωρίς αποφασιστικό αποτέλεσμα, διεθνής απομόνωση και ακόμη και απειλές κυρώσεων από παραδοσιακούς συμμάχους.
Η εκεχειρία παραμένει ασταθής και το βασικό πρόβλημα ασφαλείας αμετάβλητο. Κάθε κλιμάκωση απομονώνει περαιτέρω τη χώρα χωρίς ουσιαστική επίλυση.
Η Hamas έχει πληρώσει υψηλό τίμημα—η Γάζα σε ερείπια, δεκάδες χιλιάδες νεκροί, καταστροφή υποδομών, εκτοπισμένος πληθυσμός—αλλά παραμένει οπλισμένη και διατηρεί τον έλεγχο. Έχει χάσει μάχες αλλά όχι τον πόλεμο, σύμφωνα με τη δική της λογική.
Για τη διοίκηση Trump, η εκεχειρία προσφέρει πολιτικό θέατρο αλλά στρατηγική ασάφεια.
Οι όμηροι επιστρέφουν, αλλά τα θεμελιώδη ζητήματα παραμένουν άλυτα. Το σχέδιο ειρήνης παραμένει φιλόδοξο αλλά ασαφές, χωρίς μηχανισμούς επιβολής.
Η πραγματική τραγωδία ανήκει στον παλαιστινιακό λαό, με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και ανυπολόγιστη καταστροφή, χωρίς προοπτική αυτοδιάθεσης και αξιοπρέπειας.
Εν τω μεταξύ, το Κατάρ συσσωρεύει επιρροή.
Κάθε εκεχειρία ενισχύει τη θέση της Ντόχα, κάθε προσπάθεια ανοικοδόμησης κατευθύνει πόρους μέσω του εμιράτου και κάθε κρίση φέρνει ηγέτες στον κατώφλι του.
Στο τέλος, στις ατελείωτες συγκρούσεις της Μέσης Ανατολής, οι πραγματικοί νικητές δεν είναι οι μαχητές αλλά αυτοί που μεσιτεύουν την ειρήνη.
Κοιτάξτε προς τη Ντόχα: οι ηγέτες της Hamas άνετοι, οι περιφερειακές συναντήσεις συγκεντρωμένες εκεί και ο εμίρης με τον πρωθυπουργό να χαμογελούν γνωστικά. Όλοι οι άλλοι παίζουν ντάμα. Το Κατάρ παίζει σκάκι—και βρίσκεται αρκετές κινήσεις μπροστά.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών