Ο Πρόεδρος της Σερβίας Alexander Vucic απηύθυνε δραματική έκκληση προς τους πολίτες της χώρας να παραμείνουν ψύχραιμοι μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να απαγορεύσει τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου από την 1η Ιανουαρίου 2026, στο πλαίσιο της πλήρους απεξάρτησης της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια.
Σε ένα μήνυμα με σαφείς ανησυχίες αλλά και προσπάθεια καθησυχασμού, ο Vucic παραδέχτηκε ότι «δεν γνωρίζει από πού αλλού θα μπορέσει η Σερβία να προμηθευτεί φυσικό αέριο», τονίζοντας ότι η χώρα αντιμετωπίζει «δύσκολες στιγμές» αλλά δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει την προσπάθεια εύρεσης λύσης.
Η Σερβία, η οποία εξαρτάται σχεδόν ολοκληρωτικά από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του αγωγού TurkStream, βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με μια ενεργειακή πραγματικότητα που απειλεί τόσο τη βιομηχανική της παραγωγή όσο και την ενεργειακή ασφάλεια των νοικοκυριών.
Ο Vucic αναγνώρισε ότι το Βελιγράδι δεν έχει ακόμη καταρτίσει ένα σαφές σχέδιο δράσης, υποσχέθηκε όμως ότι η κυβέρνηση θα εργαστεί «επίμονα και εντατικά» για την εξεύρεση εναλλακτικών πηγών ή νέων συνεργασιών.
Το ενεργειακό πρόβλημα της Σερβίας επιτείνεται από τη σύνθετη γεωπολιτική της θέση. Ως υποψήφιο κράτος μέλος της ΕΕ, το Βελιγράδι βρίσκεται υπό αυξανόμενη πίεση να ευθυγραμμιστεί με τις κυρώσεις της Δύσης κατά της Μόσχας, την ώρα που παραμένει παραδοσιακός σύμμαχος της Ρωσίας. Η ενεργειακή εξάρτηση, ωστόσο, καθιστά αυτή την ισορροπία ολοένα πιο δύσκολη.
Ο Vucic έχει ήδη προειδοποιήσει ότι η κρατική εταιρεία NIS, η οποία ελέγχεται κατά πλειοψηφία από ρωσικά κεφάλαια, έχει τεθεί υπό ευρωπαϊκούς περιορισμούς μετά την επιβολή των αμερικανικών κυρώσεων. Προκειμένου να αποφευχθεί η πλήρης απομόνωση της εταιρείας, ο Σέρβος πρόεδρος πρότεινε μια προσωρινή εξαγορά του ρωσικού μεριδίου από τη Σερβία, ώστε να αρθούν οι κυρώσεις και να επιστραφούν οι μετοχές στη Μόσχα μόλις η κατάσταση σταθεροποιηθεί. Ωστόσο, το Κρεμλίνο δεν φάνηκε διατεθειμένο να αποδεχθεί αυτό το σχέδιο, με ορισμένους Ρώσους αξιωματούχους να εξετάζουν την πιθανότητα πώλησης του μεριδίου της Gazprom σε τρίτους επενδυτές, ακόμη και από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η κατάσταση έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στο Βελιγράδι.
Ο Vucic αναγνωρίζει ότι μια τέτοια εξέλιξη θα αποδυνάμωνε τον έλεγχο της Σερβίας στον στρατηγικό ενεργειακό της τομέα και θα αύξανε την εξάρτησή της από δυνάμεις εκτός ευρωπαϊκού ή ρωσικού πλαισίου. Ταυτόχρονα, η μετάβαση σε εναλλακτικούς προμηθευτές —όπως το αζέρικο ή το νοτιοευρωπαϊκό LNG— θα απαιτήσει χρόνο, επενδύσεις και διπλωματικά ανοίγματα που η Σερβία δεν έχει ακόμη εξασφαλίσει.
Η δήλωση του Vucic «δεν ξέρω από πού αλλού θα προμηθευτούμε φυσικό αέριο» αντικατοπτρίζει την πραγματική έκταση της κρίσης: μια χώρα εγκλωβισμένη ανάμεσα στις γεωπολιτικές γραμμές μιας σύγκρουσης που δεν ελέγχει, αλλά η οποία καθορίζει ολοένα περισσότερο το μέλλον της.
Η ενεργειακή ασφάλεια, που άλλοτε θεωρούνταν τεχνικό ζήτημα, έχει πλέον μετατραπεί σε θεμελιώδες ερώτημα πολιτικής επιβίωσης για τη Σερβία — και σε δοκιμασία για τη διπλωματική της ισορροπία ανάμεσα σε Μόσχα και Βρυξέλλες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών