Μετά από μελέτη της ειρηνευτικής πρότασης του Προέδρου των ΗΠΑ Donald Trump για τη Γάζα, το Modern Diplomaxy διαπιστώνει ότι παρουσιάζει σοβαρά κενά και είναι ανεφάρμοστη.
Η πρόταση προστατεύει κυρίως τα ισραηλινά συμφέροντα εις βάρος των Παλαιστινίων, εκτιμά στο άρθρο του ο αναλυτής Zamir Ahmed Awan.
Το πλαίσιο της πρότασης
Η πρόταση περιλαμβάνει είκοσι σημεία που καλύπτουν διάφορες πτυχές, με την προειδοποίηση ότι αν η Hamas την απορρίψει, ο Trump θα στηρίξει τον Benjamin Netanyahu ώστε να διαχειριστεί τη Γάζα με τον τρόπο που θεωρεί κατάλληλο. Η αρχική διεθνής αντίδραση ήταν θετική, καθώς όλοι ανησυχούν για την αιματοχυσία στη Γάζα. Ωστόσο, μελετώντας το κείμενο, γίνεται σαφές ότι λείπουν ουσιαστικές διασφαλίσεις για τους Παλαιστινίους.
Μονομερείς απαιτήσεις
Η πρόταση απαιτεί την άμεση διάλυση και αφοπλισμό της Hamas, καθώς και τον τερματισμό των δυνατοτήτων παραγωγής όπλων. Δεν δίνεται όμως σαφής απάντηση για το αν και πότε θα αποσυρθούν οι ισραηλινές δυνάμεις από τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Παραμένει ασαφές αν θα επιστρέψουν στα σύνορα του 1948 ή του 1967.
Επιπλέον, δεν διευκρινίζεται τι θα ακολουθήσει μετά την εκεχειρία: θα συνεχιστεί η παρουσία ισραηλινών δυνάμεων με πρόσχημα την ασφάλεια; Αυτό αποτελεί σημείο σοβαρής διαφωνίας, καθώς για τους Παλαιστινίους κάθε ισραηλινή στρατιωτική παρουσία θεωρείται απαράδεκτη.
Ο ρόλος του Tony Blair
Αρνητικά σχόλια προκάλεσε η εμπλοκή του πρώην Βρετανού πρωθυπουργού Tony Blair. Η ανάμειξή του σε προηγούμενες στρατιωτικές επεμβάσεις, ειδικά στο Ιράκ, χαρακτηρίζεται εγκληματική από πολλούς και ακόμα αντιμετωπίζει κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η επιλογή του ως ηγετικό μέλος του «συμβουλίου μετά την εκεχειρία» θεωρείται λανθασμένη.
Έλλειψη διαβούλευσης με τους Παλαιστινίους
Η πρόταση φαίνεται να έχει συνταχθεί μονομερώς ή σε συνεργασία μόνο με τον Netanyahu. Οι Παλαιστίνιοι αγνοήθηκαν, γεγονός που αναιρεί τη λογική της δίκαιης διαπραγμάτευσης. Ο Netanyahu έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι δεν υποστηρίζει τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους και ότι ο IDF θα παραμείνει «στην πλειονότητα των εδαφών». Μάλιστα, πρότεινε ότι η Σαουδική Αραβία θα μπορούσε να φιλοξενήσει ένα παλαιστινιακό κράτος, λόγω της μεγάλης έκτασης της.
Επιπτώσεις για τους Παλαιστινίους
Η πρόταση, όπως παρουσιάστηκε, έχει πολλαπλές αρνητικές συνέπειες:
-
Αποκλείει τη Hamas χωρίς να προσφέρει βιώσιμη εναλλακτική ηγεσία, θέτοντας σε κίνδυνο τη διακυβέρνηση και την αυτοδιάθεση των Παλαιστινίων.
-
Η πρόβλεψη για «ασφαλή έξοδο» όσων θέλουν να φύγουν μπορεί να οδηγήσει σε αναγκαστικό εκτοπισμό και διάσπαση της παλαιστινιακής κοινωνίας.
-
Η σύνδεση της ανθρωπιστικής βοήθειας και της ανοικοδόμησης με πολιτικούς όρους κινδυνεύει να παρατείνει τη δυστυχία, ενώ οι ανάγκες είναι άμεσες.
-
Η απαίτηση παραίτησης από νομικές διεκδικήσεις για εγκλήματα πολέμου στερεί τα θύματα από το δικαίωμα δικαιοσύνης.
-
Η προθεσμία «τριών ή τεσσάρων ημερών» καθιστά την πρόταση τελεσίγραφο αντί για σοβαρή διαπραγμάτευση.
Αντιδράσεις
Η διεθνής κοινότητα αντέδρασε με επιφυλακτικότητα. Ορισμένοι Άραβες ηγέτες προέτρεψαν τη Hamas να εξετάσει το σχέδιο, ενώ πολλοί Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι και ευρωπαϊκές φωνές τόνισαν ότι είναι μεροληπτικό και αγνοεί τα πολιτικά δικαιώματα των Παλαιστινίων. Ο ΟΗΕ και οι ανθρωπιστικοί οργανισμοί εξέφρασαν ανησυχία για την επιβολή όρων στην παροχή βοήθειας.
Στο Ισραήλ, ο Netanyahu στήριξε το σχέδιο, αλλά δέχθηκε επικρίσεις από ακροδεξιούς και εποικιστικά κινήματα που το θεωρούν παραχώρηση. Στις ΗΠΑ, οι Ρεπουμπλικάνοι και οι σύμμαχοι του Trump το υποστήριξαν, ενώ οι Δημοκρατικοί το χαρακτήρισαν ως σχέδιο που νομιμοποιεί την εθνοκάθαρση.
Η Hamas από την πλευρά της δήλωσε ότι θα μελετήσει το σχέδιο, αλλά το θεωρεί προκατειλημμένο υπέρ του Ισραήλ. Τα βασικά σημεία απόρριψης είναι ο υποχρεωτικός αφοπλισμός, η απομάκρυνσή της από τη διακυβέρνηση και η απαίτηση παραίτησης από νομικά δικαιώματα.
Ο δρόμος προς τα εμπρός
Παρότι η πρόταση θα μπορούσε να προσφέρει μια πιθανή εκεχειρία, οι βαριές προϋποθέσεις, η έλλειψη παλαιστινιακής συμμετοχής και οι ασαφείς μηχανισμοί την καθιστούν πολιτικά εύθραυστη και επικίνδυνη. Για να υπάρξει βιώσιμη λύση, πρέπει να επανεξεταστεί με ουσιαστική συμμετοχή Παλαιστινίων, με διαφάνεια, σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και εγγυήσεις από αξιόπιστους και αμερόληπτους διεθνείς παράγοντες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών