Η κατάσχεση των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων από ευρωπαϊκά κράτη θα πλήξει το δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, προειδοποίησε το Κρεμλίνο, ενώ νωρίτερα, η Μόσχα διαμήνυσε ότι θα κινηθεί νομικά κατά οποιασδήποτε χώρας επιχειρήσει να κατασχέσει ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Όπως μετέδωσε Reuters, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen επιθυμεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να βρει έναν νέο τρόπο χρηματοδότησης της άμυνας της Ουκρανίας κατά της Ρωσίας, αξιοποιώντας τους τόκους από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν «παγώσει» στην Ευρώπη.
Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Dmitry Medvedev δήλωσε ότι η Ρωσία θα κινηθεί εναντίον των κρατών-μελών της ΕΕ σε διάφορα δικαστήρια αλλά και εκτός αυτών, υποστηρίζοντας ότι οποιαδήποτε κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων συνιστά «κλοπή» και θα πλήξει την εμπιστοσύνη προς τα δυτικά ομόλογα και τα νομίσματα.
Ο Medvedev κατέστησε σαφές ότι η Ρωσία θα επιδιώξει αποζημιώσεις και θα ακολουθήσει όλες τις διαθέσιμες νομικές οδούς για να προστατεύσει τα συμφέροντά της, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η διαμάχη αυτή μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για τις διμερείς σχέσεις και την εμπιστοσύνη των επενδυτών στην ευρωπαϊκή αγορά.
Η μεγάλη κλοπή
Αφότου ο πρόεδρος Vladimir Putin έστειλε τον ρωσικό στρατό στην Ουκρανία το 2022, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους απαγόρευσαν τις συναλλαγές με τη ρωσική κεντρική τράπεζα και το υπουργείο Οικονομικών, παγώνοντας κρατικά περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας ύψους 300-350 δισ. δολαρίων — κυρίως αμερικανικά και βρετανικά κρατικά ομόλογα που διακρατούνται σε ευρωπαϊκό αποθετήριο τίτλων.
Η Μόσχα χαρακτηρίζει μια τέτοια πρόταση «παράνομη δήμευση» και προειδοποιεί ότι δεν θα μείνει αδρανής σε περίπτωση που πραγματοποιηθεί.
Το Politico μετέδωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο να αξιοποιήσει ρωσικές καταθέσεις σε μετρητά στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από ομόλογα που λήγουν και ανήκουν στη Ρωσία, προκειμένου να χρηματοδοτήσει ένα σχέδιο «Δανείου Επανορθώσεων» για την Ουκρανία.
Το δικαστικό θρίλερ - Η Ουγγαρία αμφισβητεί Βρυξέλλες
Στην Ευρώπη άρχισε η δικαστική διαμάχη που σχετίζεται με τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, όπως έχει μεταδώσει το bankingnews.
Η Ουγγαρία τόλμησε να αμφισβητήσει την απόφαση των Βρυξελλών να μεταφέρουν στο Κίεβο τα έσοδα από τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια.
Όμως η φωνή της Βουδαπέστης αγνοήθηκε.
Πλέον διακυβεύονται όχι μόνο τα χρήματα της Μόσχας, αλλά και οι δημοκρατικές αρχές της Γηραιάς Ηπείρου.
Άνιση μάχη
Η ουγγρική κυβέρνηση προσέβαλε την απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ να κατευθύνει σχεδόν το σύνολο των εσόδων από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στο λεγόμενο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ειρήνης (EPF), με επακόλουθη μεταβίβαση των χρημάτων στην Ουκρανία, αναφέρει το περιοδικό Portfolio.
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΕ και οι χώρες του G7 μπλόκαραν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία αξίας περίπου 300 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Περίπου 200 δισεκατομμύρια βρίσκονται στην Ευρώπη, κυρίως σε λογαριασμούς της βελγικής Euroclear - ενός από τα μεγαλύτερα συστήματα εκκαθάρισης στον κόσμο.
Τα περιουσιακά αυτά στοιχεία αποφέρουν τρία έως πέντε δισεκατομμύρια τον χρόνο.
Το EPF έχει ήδη μεταφέρει στο Κίεβο περισσότερα από 11 δισεκατομμύρια.
Προσφυγή
Η Βουδαπέστη κατέθεσε προσφυγή στο Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ στο Λουξεμβούργο εναντίον του Συμβουλίου της ΕΕ και του EPF ήδη από τον Ιούλιο.
Η Ουγγαρία είχε εξαρχής αντιταχθεί στην «ειρηνευτική πρωτοβουλία», αλλά το βέτο παρακάμφθηκε με το επιχείρημα ότι, αφού η χώρα δεν ήταν «κράτος που συνεισφέρει», δεν είχε δήθεν δικαίωμα συμμετοχής στην ψηφοφορία.
Η εξέταση της υπόθεσης ξεκίνησε μόλις τώρα.
Το δικαίωμα
Η νομιμότητα των ενεργειών του Συμβουλίου της ΕΕ και του EPF εγείρει πράγματι ερωτήματα, σημειώνουν ειδικοί.
Είναι εμφανής παραβίαση θεμελιωδών αρχών της ΕΕ, και συγκεκριμένα - της ισότητας και της λήψης υπόψη της γνώμης κάθε κράτους-μέλους.
Αν η Ουγγαρία χάσει τη δίκη, θα δημιουργηθεί επικίνδυνο προηγούμενο και η χώρα θα χάσει de facto το δικαίωμα βέτο.
Οι υπόλοιποι θα δουν ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό, γεγονός που δύσκολα θα τους αρέσει, εκτιμά ο αναπληρωτής καθηγητής του Οικονομικού Τμήματος του RUDN Sergey Zaynullin.
Από την άλλη, πολλά εξαρτώνται από το συγκεκριμένο νομικό έρεισμα για την κατανομή των πόρων.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, το Συμβούλιο και τα ταμεία της ΕΕ δεν απαιτούν συναίνεση, αρκεί η πλειοψηφία — είτε απλή είτε ειδική.
«Οι Ούγγροι αμφισβητούν τις διαδικασίες που, κατά την άποψή τους, παραβιάζουν τους κανόνες ομοφωνίας ή ανακατανέμουν τις αρμοδιότητες του προϋπολογισμού.
Εδώ έχει σημασία πώς θα χαρακτηριστεί η βοήθεια.
Αλλά τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας συνήθως απαιτούν συναίνεση», λέει η δικηγόρος Ksenia Zaitseva, ιδιοκτήτρια και ανώτερη νομικός του δικηγορικού γραφείου Prinsip.
Αγνοούν τους κανόνες
Ωστόσο, οι πιθανότητες της Ουγγαρίας στο ευρωπαϊκό δικαστήριο είναι μάλλον αμφίβολες, πιστεύει ο Zaynullin.
«Τα τελευταία χρόνια στην ΕΕ αγνοούνται ανοιχτά τα εθνικά νομοθετικά πλαίσια, οι πανευρωπαϊκοί κανόνες και ακόμη και το διεθνές δίκαιο.
Υπάρχουν αμέτρητα παραδείγματα: από την υπεξαίρεση πόρων μέχρι την παρέμβαση σε εκλογές, όχι μόνο εντός της Ένωσης», εξηγεί.
Ο πολιτικός αναλυτής και αναπληρωτής διευθυντής του Center for the Development of Legislation Dmitry Matyushenkov προσθέτει: στην προκειμένη περίπτωση μπορεί να αξιοποιηθεί η πρόβλεψη της Συνθήκης της Λισαβόνας, όπου, όταν η πλειοψηφία επιμένει σε μια απόφαση, επιτρέπεται η αγνόηση της αντίθετης γνώμης.
Αυτό δεν δημιουργεί υποχρεώσεις για το κράτος που δεν συμμετείχε στην ψηφοφορία, αλλά ταυτόχρονα δεν του παρέχει και κανένα δικαίωμα στο πλαίσιο του συγκεκριμένου μηχανισμού.
«Πιθανότατα το δικαστήριο θα υποδείξει ότι με τη διεύρυνση της ΕΕ η επίτευξη πλήρους συναίνεσης γίνεται όλο και πιο δύσκολη υπόθεση, επομένως οι αποκλίσεις από αυτήν πρέπει να θεωρηθούν νόμιμες», εκτιμά.
Απίθανο σενάριο
Αν όμως το δικαστήριο σταθεί στο πλευρό της Ουγγαρίας, οι περαιτέρω χρηματοδοτικές ροές προς την Ουκρανία θα σταματήσουν και τα ήδη καταβληθέντα ποσά θα πρέπει να επιστραφούν.
Ωστόσο, αυτό θεωρείται εξαιρετικά απίθανο, αφού το Κίεβο είναι στην πράξη εδώ και καιρό αφερέγγυο.
Το πολυετές χρέος της Ουκρανίας πιθανότατα θα διαγραφεί.
Επικίνδυνο προηγούμενο
Εδώ σημασία έχει το προηγούμενο, καθώς η απόφαση του δικαστηρίου θα έχει ισχύ όχι μόνο στο πλαίσιο της Ουκρανίας, αλλά και σε κάθε άλλο ζήτημα εξωτερικής πολιτικής, τονίζουν οι ειδικοί.
«Η δικαστική αυτή διαμάχη ξεπερνά κατά πολύ το θέμα της χρηματοδότησης της Ουκρανίας. Αγγίζει την ίδια τη βάση λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης — την ισορροπία ανάμεσα στους υπερεθνικούς θεσμούς και την εθνική κυριαρχία.
Θα γίνει σαφές αν η ΕΕ θα διατηρήσει την αρχή της ομοφωνίας ή θα περάσει σε ένα σύστημα όπου η πλειοψηφία θα λαμβάνει αποφάσεις μέσω ειδικών μηχανισμών, παρακάμπτοντας ουσιαστικά κάθε βέτο», τονίζει ο Matyushenkov.
Η ήττα της Ουγγαρίας θα ενισχύσει τους υπερεθνικούς θεσμούς και θα αποδυναμώσει τις εθνικές κυβερνήσεις.
«Αυτή η δίκη αποδεικνύει ότι η ίδια η ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης καταρρέει και ότι το δίκαιο, από εγγυητής της νομιμότητας, στην πράξη μετατρέπεται σε εργαλείο υπεράσπισης των συμφερόντων της ηγετικής ομάδας κρατών της ΕΕ», καταλήγει ο πολιτικός αναλυτής.
Συνολικά, συμφωνούν οι ειδικοί, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, η δικαστική διαδικασία δείχνει το βαθύ ρήγμα στο εσωτερικό της ΕΕ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών