Από το αποτυχημένο πραξικόπημα που σημάδεψε το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης μέχρι αιματηρές τρομοκρατικές επιθέσεις και καταστροφικούς πολέμους, ο Αύγουστος ξαναγράφει με αίμα τις σελίδες της ρωσικής ιστορίας
Κάθε Αύγουστος στη Ρωσία δεν είναι απλώς… καλοκαίρι, αλλά είναι μήνας δοκιμασίας, αναταραχής και ιστορικών σεισμών που καθορίζουν το μέλλον ολόκληρης της χώρας.
Από το αποτυχημένο πραξικόπημα που σημάδεψε το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, μέχρι αιματηρές τρομοκρατικές επιθέσεις και καταστροφικούς πολέμους, ο Αύγουστος έχει ξαναγράψει με αίμα τις σελίδες της ρωσικής ιστορίας.
Και σήμερα, η νέα εισβολή στα σύνορα της χώρας υπογραμμίζει πόσο ζωντανός παραμένει αυτός ο εφιάλτης.
Μια χώρα που παλεύει με τους δαίμονές της και την ίδια της την επιβίωση ο Αύγουστος της Ρωσίας είναι εδώ, πιο εκρηκτικός από ποτέ.
Πράγματι μια σύντομη αναδρομή στην πρόσφατη ιστορία της Ρωσίας είναι ικανή, αν όχι να επιβεβαιώσει, τουλάχιστον να ενισχύσει… τα μαύρα σενάρια.
Το Πραξικόπημα του Αυγούστου 1991
Τον Αύγουστο του 1991, και συγκεκριμένα από τις 19 έως τις 22 Αυγούστου η Ρωσία αντιμετώπισε μια πραγματική ιστορική αλλαγή: μια απόπειρα πραξικοπήματος που αποτέλεσε ένα από τα κρίσιμα γεγονότα στη διαδικασία κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης.
Η Κρατική Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης (GKChP - μια ομάδα σκληροπυρηνικών αξιωματούχων της Σοβιετικής Ένωσης), πριν την υπογραφή της νέας συνθήκης για την ένωση, αποφάσισε την απομάκρυνση του Mikhail Gorbachev από την εξουσία.
Απετέλεσε αντίδραση στη διαφωνία ενός μέρους της πιο συντηρητικής «ελίτ» με τις ιδέες του πρώτου και τελευταίου προέδρου της ΕΣΣΔ για την ανανέωση της Σοβιετικής Ένωσης με περεστρόικα και μεταρρυθμίσεις.
Ο Gorbachev κλείστηκε στη «ντάτσα» (σ.σ. εξοχική κατοικία) του στο Foros, ενώ στρατεύματα εισήλθαν στη Μόσχα.
Το πραξικόπημα αντιμετώπισε την αντίσταση του Προέδρου της Ρωσικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας, Boris Yeltsin, και του Ανώτατου Συμβουλίου της Ρωσικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας.
Η κατάρρευση της ΕΣΣΔ
Τότε υπήρχε πραγματική διπλή εξουσία: ο Gorbachev ήταν πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ ο Yeltsin πρόεδρος της πιο μεγάλης Δημοκρατίας της ΕΣΣΔ.
Η αντιπαράθεσή τους ήταν αναπόφευκτη, κατά τους ιστορικούς.
Ο Yeltsin εξέδωσε άμεσα σειρά διαταγμάτων, χαρακτήρισε τους πραξικοπηματίες επαναστάτες και υπόταξε όλους τους θεσμούς εξουσίας, συμπεριλαμβανομένου του στρατού και των δυνάμεων ασφαλείας.
Χιλιάδες Μοσχοβίτες τον στήριξαν, υψώνοντας οδοφράγματα γύρω από το Λευκό Οίκο (σ.σ. το επίσημο κτήριο του Ρώσου πρωθυπουργού και της κυβέρνησης) και αποτρέποντας την κατάληψή του από τον στρατό.
Δυστυχώς υπήρξαν θύματα: στην οδό Sadovoe Koltso, κατά τη διέλευση στρατιωτικής φάλαγγας, σκοτώθηκαν τρεις άνθρωποι - ο αρχιτέκτονας Ilya Krichevsky, ο βετεράνος του Αφγανιστάν Dmitry Komar, και ο οικονομολόγος Vladimir Usov.
Αυτοί είναι οι επίσημα καταγεγραμμένοι νεκροί.
Στις 21 Αυγούστου έγινε σαφές ότι η έφοδος στο Κτήριο των Σοβιέτ δεν θα πραγματοποιούνταν: οι συνωμότες έχασαν την αποφασιστικότητά τους, και στις 22 Αυγούστου η Κρατική Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης προχώρησε σε αυτοδιάλυση.
Το αποτέλεσμα ήταν ότι ο Gorbachev έχασε εντελώς την επιρροή του, η κατάρρευση της ΕΣΣΔ έγινε ασταμάτητη και η χώρα ομαλά βυθίστηκε στο χάος της δεκαετίας του ’90.
Πάντως τότε ο κόσμος πίστευε ότι είχε υπερασπιστεί την ελευθερία και τη δημοκρατία.
Οικονομικές κρίσεις
Πέρα όμως από ιστορικές γεωπολιτικές εξελίξεις, η Ρωσία έχει ζήσει έντονες οικονομικές κρίσεις, οι οποίες και αυτές… εκδηλώθηκαν τον Αύγουστο.
Συγκεκριμένα:
Η «Μαύρη Πέμπτη», 24 Αυγούστου 1995: Εκείνη την ημέρα κατέρρευσε η αγορά διατραπεζικών δανείων.
Οι τράπεζες σταμάτησαν να πληρώνουν η μια την άλλη, τα επιτόκια εκτοξεύτηκαν στο 2.000% ετησίως, και η ισοτιμία του ρουβλίου κατέρρευσε.
Το ένα τέταρτο των τραπεζών έκλεισε, επειδή δεν άντεξε την πίεση.
Το «Αυγουστιάτικο default», 17 Αυγούστου 1998: Η ρωσική κυβέρνηση και η Κεντρική Τράπεζα κήρυξαν τεχνικό στάδιο πληρωμών (default) στα βασικά κρατικά χρέη.
Αυτό προκάλεσε βαθιά κρίση εμπιστοσύνης στο κράτος και το εθνικό νόμισμα.
Η κρίση αυτή θεωρείται η πιο σοβαρή στην ιστορία της Ρωσίας: το βιοτικό επίπεδο έπεσε δραματικά, πολλοί επιχειρηματίες χρεοκόπησαν, τράπεζες έκλεισαν και οι καταθέτες έχασαν τα χρήματά τους.
Η ανεργία διπλασιάστηκε.
Ο δεύτερος πόλεμος στην Τσετσενία
Στις 7 Αυγούστου του 1999, ομάδες τρομοκρατών υπό τον Shamil Basayev και τον Khattab εισέβαλαν στο Νταγκεστάν, προκαλώντας την έναρξη του Δεύτερου Τσετσενικού Πολέμου.
Οι μάχες κράτησαν μέχρι το 2000 και στοίχισαν τη ζωή περίπου 6.000 στρατιωτικών και 10.000 με 20.000 αμάχων.
Περίπου 5.000 άνθρωποι αγνοούνται, σύμφωνα με την ανθρωπιστική οργάνωση "Memorial".
Η τραγωδία του υποβρυχίου «Kursk»
Στις 12 Αυγούστου του 2000, το πυρηνικό υποβρύχιο Κ-141 «Κursk» βυθίστηκε στη Θάλασσα του Barents, με αποτέλεσμα τον θάνατο και των 118 ναυτικών που ήταν πάνω στο σκάφος.
Αρχικά θεωρήθηκε ότι ολόκληρο το πλήρωμα είχε πεθάνει αμέσως, αλλά αργότερα αποκαλύφθηκε ότι 24 μέλη περίμεναν διάσωση, η οποία όμως δεν ήρθε ποτέ.
Το τραγικό αυτό γεγονός αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για σειρά ντοκιμαντέρ και άρθρων, ενώ έγινε και τηλεοπτική ταινία.
Τρομοκρατικές επιθέσεις
Από τον «μαύρο» κατάλογο του Αυγούστου δεν θα μπορούσαν να λείπουν και οι τρομοκρατικές ενέργειες.
Τον Αύγουστο του 1999 ξεκίνησε μια σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων, οι οποίες το 2009 αποδόθηκαν σε δύο μαχητές του Shamil Basayev.
Στις 31 Αυγούστου σημειώθηκε έκρηξη στο εμπορικό κέντρο «Okhotny Ryad» στην πλατεία Manezh, με αποτέλεσμα 40 άτομα να τραυματιστούν και μια γυναίκα να χάσει τη ζωή της αργότερα.
Τον Σεπτέμβριο ανατινάχθηκαν πολυκατοικίες στη Μόσχα, στο Buynaksk και στο Volgodonsk.
Το 2009, το Δημοτικό Δικαστήριο της Μόσχας έκρινε ένοχους τον Τσετσένο Khalid Khuguev και τον Magomed-Zagir Gadzhiakaev, οι οποίοι δρούσαν για λογαριασμό του Shamil Basayev.
Μετά τις επιθέσεις αυτές, στη Ρωσία καθιερώθηκε η φράση «πρόσωπο καυκασιανής καταγωγής», και οι κάτοικοι του Καυκάσου άρχισαν να θεωρούνται εν δυνάμει εγκληματίες από τον απλό κόσμο.
Στις 8 Αυγούστου του 2000 σημειώθηκε έκρηξη στο πεζόδρομο κάτω από την πλατεία Pushkinskaya, όπου σκοτώθηκαν 13 άνθρωποι και τραυματίστηκαν 118.
Αργότερα διαπιστώθηκε ότι η βόμβα βρισκόταν σε αντικείμενα που είχαν αφήσει δύο «άντρες με γενειάδα» κοντά σε εμπορικό περίπτερο.
Στις 24 Αυγούστου του 2004, δύο γυναίκες που εκτέλεσαν αποστολή αυτοκτονίας με διαφορά μόλις ενός λεπτού, κατέστρεψαν δύο αεροπλάνα: ένα Tu-134A-3 της αεροπορικής εταιρείας «Volga-Aviaexpress» που εκτελούσε πτήση Μόσχα – Volgograd, και ένα Tu-154B-2 της «Siberia» με προορισμό από τη Μόσχα στο Sochi.
Το πρώτο έπεσε στην περιοχή Tula και το δεύτερο στην περιοχή Rostov. Σκοτώθηκαν 89 άνθρωποι.
Στις 13 Αυγούστου του 2007, μετά από τρομοκρατική ενέργεια στην περιοχή Novgorod, εκτροχιάστηκε το τρένο Nevsky Express, με 60 τραυματίες.
Η FSB ανακοίνωσε ότι οργανωτής ήταν ο ισλαμιστής Pavel Kosolapov.
Ο πόλεμος των 5 ημερών στη Γεωργία
Αύγουστος του 2008 ήταν όταν ξέσπασε και ο πόλεμος της Ρωσίας με τη Γεωργία.
Στις 08.08.08 ξανάρχισε η σύγκρουση μεταξύ Γεωργίας και Οσετίας.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Γεωργίας επιτέθηκαν στο Tskhinval, όπου βρέθηκαν υπό πυρά οι ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις που είχαν αναπτυχθεί στην πόλη.
Ο Dmitry Medvedev, τότε Πρόεδρος της Ρωσίας, ανακοίνωσε αμέσως αντίποινα, στέλνοντας στρατεύματα στη Γεωργία.
Στις 12 Αυγούστου, δηλαδή μέσα σε 5 ημέρες, οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν την διοικητική γραμμή με τη Γεωργία σχεδόν σε όλο το μήκος της στην Νότια Οσετία, ενώ ο Medvedev δήλωσε ότι ο στόχος της επιχείρησης για την εξαναγκαστική ειρήνη των γεωργιανών αρχών επιτεύχθηκε.
Ο θάνατος του Prigozhin, του επικεφαλής της Wagner
Αλλά και πιο πρόσφατα, μόλις πριν δύο χρόνια, η Ρωσία βρέθηκε στα πρόθυρα ενός νέου πραξικοπήματος.
Τη νύχτα της 24ης Ιουνίου 2023 ξεκίνησε η εξέγερση του Yevgeny Prigozhin, την οποία ο ίδιος αποκάλεσε «Πορεία Δικαιοσύνης»: οι μαχητές της PMC Wagner κατευθύνθηκαν προς τη Μόσχα.
Λίγες ώρες πριν από την ενεργή φάση της εξέγερσης, ο Prigozhin έδωσε μια εκτενή και σκληρή συνέντευξη, κατηγορώντας τη διοίκηση της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης και την ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας ότι οι μαχητές δεν έχουν επαρκή εφόδια στη μάχη.
Ο Prigozhin είχε προηγουμένως ασκήσει κριτική, και η φράση του «Shoigu, Gerasimov, που είναι τα πυρομαχικά;» έγινε meme στο διαδίκτυο.
Το πρωί αυτής της ημέρας, οι Wagner κατέλαβαν το Rostov-on-Don, και ο Πρόεδρος της Ρωσίας Vladimir Putin απηύθυνε ομιλία, χαρακτηρίζοντας τα γεγονότα ως έγκλημα.
Την ώρα που η χώρα βρισκόταν σε αιματηρό πόλεμο με τους Ουκρανούς στο Donbass και αντιμετώπιζε πρωτοφανή δυτική πίεση, κάποιοι έχασαν το θάρρος τους.
Πολλά επιχειρηματικά τζετ απογειώθηκαν μαζικά…
Ωστόσο, έκαναν λάθος: το πλοίο δεν βυθίστηκε και η κατάσταση λύθηκε ειρηνικά, εν μέρει χάρη στη μεσολάβηση του προέδρου της Λευκορωσίας Alexander Lukashenko.
Αργότερα, ο Putin συναντήθηκε ακόμη και με διοικητές της PMC Wagner στο Κρεμλίνο.
Στις 23 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς, η χώρα σοκαρίστηκε από την μυστηριώδη πτώση του αεροσκάφους του Yevgeny Prigozhin.
Το επιχειρηματικό τζετ του ιδρυτή της Wagner συνετρίβη στην περιοχή Tver.
Σύμφωνα με τα έγγραφα, εκτός από τον Prigozhin, στο αεροπλάνο βρίσκονταν ο αναπληρωτής του Valery Chekalov, ο διοικητής της PMC Dmitry Utkin, ο μαχητής-επιτιθέμενος Nikolay Matuseev, και τρεις άνδρες της προσωπικής φρουράς του Prigozhin: Sergey Propustin, Alexander Totmin και Yevgeny Makaryan.
Το πλήρωμα αποτελούνταν από τους πιλότους Alexey Levshin, Rustam Karimov και την αεροσυνοδό Kristina Raspopova.
Υπάρχει εκτίμηση πως το αεροσκάφος κατέπεσε λόγω έκρηξης επί του σκάφους: κάηκε εντελώς και τα συντρίμμια διασκορπίστηκαν σε ακτίνα αρκετών χιλιομέτρων από το σημείο της συντριβής.
Η Επιτροπή Ερευνών, επικαλούμενη ιατροδικαστικές εκθέσεις, δήλωσε ότι επρόκειτο για τους ίδιους ανθρώπους που ήταν στις λίστες.
Ωστόσο, πολλοί ακόμη πιστεύουν πως ο θάνατος του Prigozhin ήταν προσχεδιασμένος και ότι ο ιδρυτής της PMC Wagner ζει.
Η εισβολή των Ουκρανών στο Kursk
Αλλά και η εισβολή των Ουκρανών στη ρωσική επαρχία του Kursk… έγινε και αυτή τον Αύγουστο.
Η επιχείρηση ξεκίνησε περίπου στις 05:30 το πρωί της 6ης Αυγούστου 2024.
Στην αρχική «έφοδο» συμμετείχαν περίπου 1.000 άνδρες, όμως μέσα σε μια εβδομάδα, ο διοικητής των ειδικών δυνάμεων "Akhmat", Apti Alaudinov, εκτίμησε ότι οι δυνάμεις των Ουκρανών στην περιοχή έφτασαν τους 11.000.
Μία ημέρα μετά την έναρξη της εισβολής, οι αρχές της περιοχής Kursk άρχισαν την εκκένωση των παραμεθόριων περιοχών, ενώ στην περιοχή κηρύχθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Την ίδια μέρα, οι Ουκρανοί βομβάρδισαν τη Μονή Αγίου Νικολάου στο χωριό Gornalsky κοντά στη Sudzha (καθώς θα υποχωρήσουν την άνοιξη του 2025, οι εχθροί θα δημιουργήσουν στα ερείπια μια βάση, αλλά αυτό θα γίνει μετά από μήνες κατοχής).
Τρεις μέρες μετά την εισβολή, το Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε την ενίσχυση των δυνάμεων: στην περιοχή Kursk μεταφέρθηκαν πολλαπλοί εκτοξευτές ρουκετών (MLRS), άρματα μάχης και πυροβολικό.
Έκτοτε η ένταση των μαχών αυξήθηκε σημαντικά και η κατάσταση έγινε όλο και πιο σοβαρή.
Στις 7-8 Αυγούστου, οι Ουκρανοί κατέλαβαν σχεδόν πλήρως την πόλη Sudzha, μπήκαν σε άλλες κεντρικές περιοχές – το Korenyevo, και είχαν υπό τον έλεγχό τους αρκετά χωριά.
Μέρος της περιοχής παρέμεινε υπό κατοχή για οκτώ μήνες από μανιασμένους μαχητές, συμπεριλαμβανομένων ξένων μισθοφόρων, στους οποίους, όπως κατέθεσαν αργότερα πολλοί αιχμάλωτοι πολέμου, δόθηκε εντολή να μην επιδεικνύουν οίκτο στον ντόπιο πληθυσμό.
Βασανιστήρια, εκτελέσεις, βιασμοί, όλα τα εγκλήματα πολέμου καταγράφονται προσεκτικά από τις ρωσικές δυνάμεις ασφαλείας, που τονίζουν ότι κανένα δεν θα μείνει ατιμώρητο.
Σύμφωνα με την Επιτροπή Ερευνών, 331 άμαχοι σκοτώθηκαν από τα χέρια των Ουκρανών στρατιωτών και πάνω από 500 τραυματίστηκαν.
Αλλά αυτό δεν είναι το σύνολο των θυμάτων.
Η πλήρης απελευθέρωση της περιοχής από τις δυνάμεις των Ουκρανών έγινε μόλις στα τέλη Απριλίου 2025.
Καθοριστική για την απελευθέρωση ήταν μια τολμηρή επιχείρηση των Ρώσων μαχητών, που μέσω ενός υπόγειου αγωγού μπήκαν στα νώτα του εχθρού στα περίχωρα του Sudzha.
Και πλέον πολλοί Ρώσοι διερωτώνται, θα επαναληφθεί το σκοτεινό σενάριο και άραγε τι μπορεί να τους περιμένει τον φετινό Αύγουστο;
www.bankingnews.gr
Από το αποτυχημένο πραξικόπημα που σημάδεψε το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, μέχρι αιματηρές τρομοκρατικές επιθέσεις και καταστροφικούς πολέμους, ο Αύγουστος έχει ξαναγράψει με αίμα τις σελίδες της ρωσικής ιστορίας.
Και σήμερα, η νέα εισβολή στα σύνορα της χώρας υπογραμμίζει πόσο ζωντανός παραμένει αυτός ο εφιάλτης.
Μια χώρα που παλεύει με τους δαίμονές της και την ίδια της την επιβίωση ο Αύγουστος της Ρωσίας είναι εδώ, πιο εκρηκτικός από ποτέ.
Πράγματι μια σύντομη αναδρομή στην πρόσφατη ιστορία της Ρωσίας είναι ικανή, αν όχι να επιβεβαιώσει, τουλάχιστον να ενισχύσει… τα μαύρα σενάρια.
Το Πραξικόπημα του Αυγούστου 1991
Τον Αύγουστο του 1991, και συγκεκριμένα από τις 19 έως τις 22 Αυγούστου η Ρωσία αντιμετώπισε μια πραγματική ιστορική αλλαγή: μια απόπειρα πραξικοπήματος που αποτέλεσε ένα από τα κρίσιμα γεγονότα στη διαδικασία κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης.
Η Κρατική Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης (GKChP - μια ομάδα σκληροπυρηνικών αξιωματούχων της Σοβιετικής Ένωσης), πριν την υπογραφή της νέας συνθήκης για την ένωση, αποφάσισε την απομάκρυνση του Mikhail Gorbachev από την εξουσία.
Απετέλεσε αντίδραση στη διαφωνία ενός μέρους της πιο συντηρητικής «ελίτ» με τις ιδέες του πρώτου και τελευταίου προέδρου της ΕΣΣΔ για την ανανέωση της Σοβιετικής Ένωσης με περεστρόικα και μεταρρυθμίσεις.
Ο Gorbachev κλείστηκε στη «ντάτσα» (σ.σ. εξοχική κατοικία) του στο Foros, ενώ στρατεύματα εισήλθαν στη Μόσχα.
Το πραξικόπημα αντιμετώπισε την αντίσταση του Προέδρου της Ρωσικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας, Boris Yeltsin, και του Ανώτατου Συμβουλίου της Ρωσικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας.
Η κατάρρευση της ΕΣΣΔ
Τότε υπήρχε πραγματική διπλή εξουσία: ο Gorbachev ήταν πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ ο Yeltsin πρόεδρος της πιο μεγάλης Δημοκρατίας της ΕΣΣΔ.
Η αντιπαράθεσή τους ήταν αναπόφευκτη, κατά τους ιστορικούς.
Ο Yeltsin εξέδωσε άμεσα σειρά διαταγμάτων, χαρακτήρισε τους πραξικοπηματίες επαναστάτες και υπόταξε όλους τους θεσμούς εξουσίας, συμπεριλαμβανομένου του στρατού και των δυνάμεων ασφαλείας.
Χιλιάδες Μοσχοβίτες τον στήριξαν, υψώνοντας οδοφράγματα γύρω από το Λευκό Οίκο (σ.σ. το επίσημο κτήριο του Ρώσου πρωθυπουργού και της κυβέρνησης) και αποτρέποντας την κατάληψή του από τον στρατό.
Δυστυχώς υπήρξαν θύματα: στην οδό Sadovoe Koltso, κατά τη διέλευση στρατιωτικής φάλαγγας, σκοτώθηκαν τρεις άνθρωποι - ο αρχιτέκτονας Ilya Krichevsky, ο βετεράνος του Αφγανιστάν Dmitry Komar, και ο οικονομολόγος Vladimir Usov.
Αυτοί είναι οι επίσημα καταγεγραμμένοι νεκροί.
Στις 21 Αυγούστου έγινε σαφές ότι η έφοδος στο Κτήριο των Σοβιέτ δεν θα πραγματοποιούνταν: οι συνωμότες έχασαν την αποφασιστικότητά τους, και στις 22 Αυγούστου η Κρατική Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης προχώρησε σε αυτοδιάλυση.
Το αποτέλεσμα ήταν ότι ο Gorbachev έχασε εντελώς την επιρροή του, η κατάρρευση της ΕΣΣΔ έγινε ασταμάτητη και η χώρα ομαλά βυθίστηκε στο χάος της δεκαετίας του ’90.
Πάντως τότε ο κόσμος πίστευε ότι είχε υπερασπιστεί την ελευθερία και τη δημοκρατία.
Οικονομικές κρίσεις
Πέρα όμως από ιστορικές γεωπολιτικές εξελίξεις, η Ρωσία έχει ζήσει έντονες οικονομικές κρίσεις, οι οποίες και αυτές… εκδηλώθηκαν τον Αύγουστο.
Συγκεκριμένα:
Η «Μαύρη Πέμπτη», 24 Αυγούστου 1995: Εκείνη την ημέρα κατέρρευσε η αγορά διατραπεζικών δανείων.
Οι τράπεζες σταμάτησαν να πληρώνουν η μια την άλλη, τα επιτόκια εκτοξεύτηκαν στο 2.000% ετησίως, και η ισοτιμία του ρουβλίου κατέρρευσε.
Το ένα τέταρτο των τραπεζών έκλεισε, επειδή δεν άντεξε την πίεση.
Το «Αυγουστιάτικο default», 17 Αυγούστου 1998: Η ρωσική κυβέρνηση και η Κεντρική Τράπεζα κήρυξαν τεχνικό στάδιο πληρωμών (default) στα βασικά κρατικά χρέη.
Αυτό προκάλεσε βαθιά κρίση εμπιστοσύνης στο κράτος και το εθνικό νόμισμα.
Η κρίση αυτή θεωρείται η πιο σοβαρή στην ιστορία της Ρωσίας: το βιοτικό επίπεδο έπεσε δραματικά, πολλοί επιχειρηματίες χρεοκόπησαν, τράπεζες έκλεισαν και οι καταθέτες έχασαν τα χρήματά τους.
Η ανεργία διπλασιάστηκε.
Ο δεύτερος πόλεμος στην Τσετσενία
Στις 7 Αυγούστου του 1999, ομάδες τρομοκρατών υπό τον Shamil Basayev και τον Khattab εισέβαλαν στο Νταγκεστάν, προκαλώντας την έναρξη του Δεύτερου Τσετσενικού Πολέμου.
Οι μάχες κράτησαν μέχρι το 2000 και στοίχισαν τη ζωή περίπου 6.000 στρατιωτικών και 10.000 με 20.000 αμάχων.
Περίπου 5.000 άνθρωποι αγνοούνται, σύμφωνα με την ανθρωπιστική οργάνωση "Memorial".
Η τραγωδία του υποβρυχίου «Kursk»
Στις 12 Αυγούστου του 2000, το πυρηνικό υποβρύχιο Κ-141 «Κursk» βυθίστηκε στη Θάλασσα του Barents, με αποτέλεσμα τον θάνατο και των 118 ναυτικών που ήταν πάνω στο σκάφος.
Αρχικά θεωρήθηκε ότι ολόκληρο το πλήρωμα είχε πεθάνει αμέσως, αλλά αργότερα αποκαλύφθηκε ότι 24 μέλη περίμεναν διάσωση, η οποία όμως δεν ήρθε ποτέ.
Το τραγικό αυτό γεγονός αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για σειρά ντοκιμαντέρ και άρθρων, ενώ έγινε και τηλεοπτική ταινία.
Τρομοκρατικές επιθέσεις
Από τον «μαύρο» κατάλογο του Αυγούστου δεν θα μπορούσαν να λείπουν και οι τρομοκρατικές ενέργειες.
Τον Αύγουστο του 1999 ξεκίνησε μια σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων, οι οποίες το 2009 αποδόθηκαν σε δύο μαχητές του Shamil Basayev.
Στις 31 Αυγούστου σημειώθηκε έκρηξη στο εμπορικό κέντρο «Okhotny Ryad» στην πλατεία Manezh, με αποτέλεσμα 40 άτομα να τραυματιστούν και μια γυναίκα να χάσει τη ζωή της αργότερα.
Τον Σεπτέμβριο ανατινάχθηκαν πολυκατοικίες στη Μόσχα, στο Buynaksk και στο Volgodonsk.
Το 2009, το Δημοτικό Δικαστήριο της Μόσχας έκρινε ένοχους τον Τσετσένο Khalid Khuguev και τον Magomed-Zagir Gadzhiakaev, οι οποίοι δρούσαν για λογαριασμό του Shamil Basayev.
Μετά τις επιθέσεις αυτές, στη Ρωσία καθιερώθηκε η φράση «πρόσωπο καυκασιανής καταγωγής», και οι κάτοικοι του Καυκάσου άρχισαν να θεωρούνται εν δυνάμει εγκληματίες από τον απλό κόσμο.
Στις 8 Αυγούστου του 2000 σημειώθηκε έκρηξη στο πεζόδρομο κάτω από την πλατεία Pushkinskaya, όπου σκοτώθηκαν 13 άνθρωποι και τραυματίστηκαν 118.
Αργότερα διαπιστώθηκε ότι η βόμβα βρισκόταν σε αντικείμενα που είχαν αφήσει δύο «άντρες με γενειάδα» κοντά σε εμπορικό περίπτερο.
Στις 24 Αυγούστου του 2004, δύο γυναίκες που εκτέλεσαν αποστολή αυτοκτονίας με διαφορά μόλις ενός λεπτού, κατέστρεψαν δύο αεροπλάνα: ένα Tu-134A-3 της αεροπορικής εταιρείας «Volga-Aviaexpress» που εκτελούσε πτήση Μόσχα – Volgograd, και ένα Tu-154B-2 της «Siberia» με προορισμό από τη Μόσχα στο Sochi.
Το πρώτο έπεσε στην περιοχή Tula και το δεύτερο στην περιοχή Rostov. Σκοτώθηκαν 89 άνθρωποι.
Στις 13 Αυγούστου του 2007, μετά από τρομοκρατική ενέργεια στην περιοχή Novgorod, εκτροχιάστηκε το τρένο Nevsky Express, με 60 τραυματίες.
Η FSB ανακοίνωσε ότι οργανωτής ήταν ο ισλαμιστής Pavel Kosolapov.
Ο πόλεμος των 5 ημερών στη Γεωργία
Αύγουστος του 2008 ήταν όταν ξέσπασε και ο πόλεμος της Ρωσίας με τη Γεωργία.
Στις 08.08.08 ξανάρχισε η σύγκρουση μεταξύ Γεωργίας και Οσετίας.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Γεωργίας επιτέθηκαν στο Tskhinval, όπου βρέθηκαν υπό πυρά οι ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις που είχαν αναπτυχθεί στην πόλη.
Ο Dmitry Medvedev, τότε Πρόεδρος της Ρωσίας, ανακοίνωσε αμέσως αντίποινα, στέλνοντας στρατεύματα στη Γεωργία.
Στις 12 Αυγούστου, δηλαδή μέσα σε 5 ημέρες, οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν την διοικητική γραμμή με τη Γεωργία σχεδόν σε όλο το μήκος της στην Νότια Οσετία, ενώ ο Medvedev δήλωσε ότι ο στόχος της επιχείρησης για την εξαναγκαστική ειρήνη των γεωργιανών αρχών επιτεύχθηκε.
Ο θάνατος του Prigozhin, του επικεφαλής της Wagner
Αλλά και πιο πρόσφατα, μόλις πριν δύο χρόνια, η Ρωσία βρέθηκε στα πρόθυρα ενός νέου πραξικοπήματος.
Τη νύχτα της 24ης Ιουνίου 2023 ξεκίνησε η εξέγερση του Yevgeny Prigozhin, την οποία ο ίδιος αποκάλεσε «Πορεία Δικαιοσύνης»: οι μαχητές της PMC Wagner κατευθύνθηκαν προς τη Μόσχα.
Λίγες ώρες πριν από την ενεργή φάση της εξέγερσης, ο Prigozhin έδωσε μια εκτενή και σκληρή συνέντευξη, κατηγορώντας τη διοίκηση της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης και την ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας ότι οι μαχητές δεν έχουν επαρκή εφόδια στη μάχη.
Ο Prigozhin είχε προηγουμένως ασκήσει κριτική, και η φράση του «Shoigu, Gerasimov, που είναι τα πυρομαχικά;» έγινε meme στο διαδίκτυο.
Το πρωί αυτής της ημέρας, οι Wagner κατέλαβαν το Rostov-on-Don, και ο Πρόεδρος της Ρωσίας Vladimir Putin απηύθυνε ομιλία, χαρακτηρίζοντας τα γεγονότα ως έγκλημα.
Την ώρα που η χώρα βρισκόταν σε αιματηρό πόλεμο με τους Ουκρανούς στο Donbass και αντιμετώπιζε πρωτοφανή δυτική πίεση, κάποιοι έχασαν το θάρρος τους.
Πολλά επιχειρηματικά τζετ απογειώθηκαν μαζικά…
Ωστόσο, έκαναν λάθος: το πλοίο δεν βυθίστηκε και η κατάσταση λύθηκε ειρηνικά, εν μέρει χάρη στη μεσολάβηση του προέδρου της Λευκορωσίας Alexander Lukashenko.
Αργότερα, ο Putin συναντήθηκε ακόμη και με διοικητές της PMC Wagner στο Κρεμλίνο.
Στις 23 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς, η χώρα σοκαρίστηκε από την μυστηριώδη πτώση του αεροσκάφους του Yevgeny Prigozhin.
Το επιχειρηματικό τζετ του ιδρυτή της Wagner συνετρίβη στην περιοχή Tver.
Σύμφωνα με τα έγγραφα, εκτός από τον Prigozhin, στο αεροπλάνο βρίσκονταν ο αναπληρωτής του Valery Chekalov, ο διοικητής της PMC Dmitry Utkin, ο μαχητής-επιτιθέμενος Nikolay Matuseev, και τρεις άνδρες της προσωπικής φρουράς του Prigozhin: Sergey Propustin, Alexander Totmin και Yevgeny Makaryan.
Το πλήρωμα αποτελούνταν από τους πιλότους Alexey Levshin, Rustam Karimov και την αεροσυνοδό Kristina Raspopova.
Υπάρχει εκτίμηση πως το αεροσκάφος κατέπεσε λόγω έκρηξης επί του σκάφους: κάηκε εντελώς και τα συντρίμμια διασκορπίστηκαν σε ακτίνα αρκετών χιλιομέτρων από το σημείο της συντριβής.
Η Επιτροπή Ερευνών, επικαλούμενη ιατροδικαστικές εκθέσεις, δήλωσε ότι επρόκειτο για τους ίδιους ανθρώπους που ήταν στις λίστες.
Ωστόσο, πολλοί ακόμη πιστεύουν πως ο θάνατος του Prigozhin ήταν προσχεδιασμένος και ότι ο ιδρυτής της PMC Wagner ζει.
Η εισβολή των Ουκρανών στο Kursk
Αλλά και η εισβολή των Ουκρανών στη ρωσική επαρχία του Kursk… έγινε και αυτή τον Αύγουστο.
Η επιχείρηση ξεκίνησε περίπου στις 05:30 το πρωί της 6ης Αυγούστου 2024.
Στην αρχική «έφοδο» συμμετείχαν περίπου 1.000 άνδρες, όμως μέσα σε μια εβδομάδα, ο διοικητής των ειδικών δυνάμεων "Akhmat", Apti Alaudinov, εκτίμησε ότι οι δυνάμεις των Ουκρανών στην περιοχή έφτασαν τους 11.000.
Μία ημέρα μετά την έναρξη της εισβολής, οι αρχές της περιοχής Kursk άρχισαν την εκκένωση των παραμεθόριων περιοχών, ενώ στην περιοχή κηρύχθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Την ίδια μέρα, οι Ουκρανοί βομβάρδισαν τη Μονή Αγίου Νικολάου στο χωριό Gornalsky κοντά στη Sudzha (καθώς θα υποχωρήσουν την άνοιξη του 2025, οι εχθροί θα δημιουργήσουν στα ερείπια μια βάση, αλλά αυτό θα γίνει μετά από μήνες κατοχής).
Τρεις μέρες μετά την εισβολή, το Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε την ενίσχυση των δυνάμεων: στην περιοχή Kursk μεταφέρθηκαν πολλαπλοί εκτοξευτές ρουκετών (MLRS), άρματα μάχης και πυροβολικό.
Έκτοτε η ένταση των μαχών αυξήθηκε σημαντικά και η κατάσταση έγινε όλο και πιο σοβαρή.
Στις 7-8 Αυγούστου, οι Ουκρανοί κατέλαβαν σχεδόν πλήρως την πόλη Sudzha, μπήκαν σε άλλες κεντρικές περιοχές – το Korenyevo, και είχαν υπό τον έλεγχό τους αρκετά χωριά.
Μέρος της περιοχής παρέμεινε υπό κατοχή για οκτώ μήνες από μανιασμένους μαχητές, συμπεριλαμβανομένων ξένων μισθοφόρων, στους οποίους, όπως κατέθεσαν αργότερα πολλοί αιχμάλωτοι πολέμου, δόθηκε εντολή να μην επιδεικνύουν οίκτο στον ντόπιο πληθυσμό.
Βασανιστήρια, εκτελέσεις, βιασμοί, όλα τα εγκλήματα πολέμου καταγράφονται προσεκτικά από τις ρωσικές δυνάμεις ασφαλείας, που τονίζουν ότι κανένα δεν θα μείνει ατιμώρητο.
Σύμφωνα με την Επιτροπή Ερευνών, 331 άμαχοι σκοτώθηκαν από τα χέρια των Ουκρανών στρατιωτών και πάνω από 500 τραυματίστηκαν.
Αλλά αυτό δεν είναι το σύνολο των θυμάτων.
Η πλήρης απελευθέρωση της περιοχής από τις δυνάμεις των Ουκρανών έγινε μόλις στα τέλη Απριλίου 2025.
Καθοριστική για την απελευθέρωση ήταν μια τολμηρή επιχείρηση των Ρώσων μαχητών, που μέσω ενός υπόγειου αγωγού μπήκαν στα νώτα του εχθρού στα περίχωρα του Sudzha.
Και πλέον πολλοί Ρώσοι διερωτώνται, θα επαναληφθεί το σκοτεινό σενάριο και άραγε τι μπορεί να τους περιμένει τον φετινό Αύγουστο;
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών