Η θεαματική ρήξη Trump–Musk συγκλονίζει το πολιτικό σκηνικό των ΗΠΑ. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για τον Λευκό Οίκο, τις αγορές και το μέλλον των Ρεπουμπλικανών; Όλο το παρασκήνιο της σύγκρουσης που μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα.
Το 2017, αν κάποιος διάβαζε τις ειδήσεις για το τελευταίο tweet του Trump, θα του γεννιόταν μια παράξενη σκέψη: «Μακάρι όλοι οι αρχηγοί κρατών να άρχιζαν να αναρτούν ό,τι σκέφτονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και αν επιπλέον ρύθμιζαν τις μεταξύ τους σχέσεις δημόσια, δεν θα ήταν ενδιαφέρον;»…
Φυσικά, μια τέτοια σκέψη δεν θα ήταν σοβαρή· όμως, τόσο ο Donald Trump όσο και ο Elon Musk αποφάσισαν να πειραματιστούν με μια νέα μορφή πολιτικής επικοινωνίας στην πράξη. Και το αποτέλεσμα ξεπέρασε κάθε προσδοκία.
Στις 5 Ιουνίου, για πέντε ολόκληρες ώρες, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ και ο ιδρυτής της Tesla αντάλλαξαν προσβολές και επιθέσεις μέσω των social media.
Η έκταση της διαδικτυακής «σφαγής» ήταν πραγματικά επική: μέσα σε λίγες ώρες, η Tesla και η SpaceX κινδύνευσαν να χάσουν κρατικά συμβόλαια, η NASA κινδύνεψε να μείνει χωρίς διαστημόπλοια, ο Trump λίγο έλειψε να παραπεμφθεί, ο Musk έδειχνε στα πρόθυρα της κατάρρευσης, η «λίστα Epstein» επανήλθε στην επικαιρότητα και η ιδέα για τρίτο πολιτικό κόμμα φάνηκε να αναδύεται.
Το γεγονός επιδεινώθηκε από το ότι μέχρι πρόσφατα οι δύο άνδρες ήταν κάτι σαν «αδέλφια»– αχώριστοι και απόλυτα ευθυγραμμισμένοι.
Τώρα όμως, έγιναν σχεδόν εχθροί, γεγονός που προκάλεσε μια αίσθηση αποσταθεροποίησης.
Δεν αποτελεί έκπληξη…
Αλλά αν το δούμε σοβαρά, η ρήξη μεταξύ του Προέδρου των ΗΠΑ και του «συμπροέδρου» του δεν αποτελεί έκπληξη.
Εξ αρχής ήταν δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι αυτή η συμμαχία θα διαρκούσε: υπήρχαν πολλά πιθανά σημεία τριβής και ήταν θέμα χρόνου να εκραγεί κάποιο από αυτά.
Ο Musk, ο οποίος πιθανότατα περίμενε να επωφεληθεί από μια επικερδή συνεργασία, διαπίστωσε ότι η φιλοσοφία του κινήματος MAGA δεν συμβαδίζει με τα επιχειρηματικά του συμφέροντα.
Από την άλλη, ο Trump συνειδητοποίησε ότι δεν μπορεί να μετατρέψει έναν ιδιόρρυθμο επιχειρηματία σε πειθαρχημένο «παίκτη ομάδας».
Η αφορμή για τη ρήξη ήταν ο νόμος «One Big Beautiful» του Trump – ένα νομοσχέδιο που περιελάμβανε την κατάργηση επιδοτήσεων για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και φορολογικές περικοπές με κόστος τη δημοσιονομική ισορροπία.
Αυτό το πακέτο μέτρων άνοιξε την πόρτα στη σύγκρουση.
Πλέον, Trump και Musk έχουν καταλήξει σε μια εύθραυστη συμφιλίωση, προσποιούμενοι ότι δεν συνέβη τίποτα υπερβολικό.
Όμως, η ζημιά έχει ήδη γίνει – και θα έχει συνέπειες. Το ερώτημα είναι: ποιες;
Ο Trump δεν κινδυνεύει με παραπομπή, ακόμη κι αν υπάρξει δεύτερος γύρος αντιπαράθεσης.
Αυτού του είδους οι αποφάσεις λαμβάνονται από το Κογκρέσο, όπου η επιρροή του Musk είναι πρακτικά μηδενική.
Ούτε είναι πιθανό ο Musk να καταφέρει να συσπειρώσει τους Δημοκρατικούς – η στάση του στις ταραχές του Λος Άντζελες δείχνει ότι τους θεωρεί εχθρούς.
Αλλά και στους Ρεπουμπλικάνους δεν μπορεί να βασίζεται· οι περισσότεροι παραμένουν πιστοί στον Trump και δεν θα σταθούν απέναντί του για χατίρι του Musk.
Όσο για την πιθανότητα δημιουργίας τρίτου κόμματος, το αμερικανικό πολιτικό σύστημα –με τους νόμους, τις παραδόσεις και τις πρακτικές των ψηφοφόρων– είναι δομημένο έτσι ώστε να ευνοεί τη διπολικότητα.
Όσοι επιχείρησαν να δημιουργήσουν ένα τρίτο κόμμα είτε ενσωματώθηκαν στο υπάρχον σύστημα είτε οδηγήθηκαν στην αφάνεια. Ακόμη και μορφές όπως ο Teddy Roosevelt δεν μπόρεσαν να το ανατρέψουν.
Ο Elon Musk, σε σύγκριση, είναι απλώς ένας ονειροπόλος, και όχι ο πρώτος – ούτε πιθανώς ο τελευταίος.
Ωστόσο, η ρήξη δεν αποτελεί καλό οιωνό ούτε για τον Trump. Ακόμη κι αν ο Musk αποφύγει την ανοιχτή αντιπαράθεση, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι σοβαρές.
Η διαμάχη
Βραχυπρόθεσμα, η διαμάχη ενδέχεται να ενθαρρύνει τους αντιπάλους του Trump να δράσουν πιο αποφασιστικά, καθώς ο Πρόεδρος μοιάζει να χάνει τον έλεγχο ακόμη και του στενού του κύκλου.
Αυτό μπορεί να εκληφθεί ως ένδειξη αδυναμίας – ειδικά σε μια περίοδο όπου η κυβέρνησή του δίνει μάχη για τον νόμο «One Big Beautiful» και συγκρούεται με την πολιτειακή διοίκηση της Καλιφόρνια.
Το σοβαρότερο όμως πλήγμα μπορεί να έρθει το 2026, με την έναρξη της καμπάνιας για τις ενδιάμεσες εκλογές του Κογκρέσου.
Ο Musk διαθέτει επιρροή στα μέσα ενημέρωσης και, κυρίως, οικονομικούς πόρους.
Αν ήταν ακόμη σύμμαχος του Trump, η χρηματοδότηση των Ρεπουμπλικανών θα ήταν εξασφαλισμένη. Τώρα όμως, αυτό δεν είναι καθόλου βέβαιο.
Αβέβαιο παραμένει και το ποια στάση θα κρατήσει ο Musk τότε: Θα στηρίξει Ρεπουμπλικανούς υποψήφιους; Θα είναι Trumpιστές ή θα ανήκουν στη μετριοπαθή πτέρυγα; Ή μήπως, από πείσμα, θα προωθήσει μέσω Χ υποψήφιους τρίτων κομμάτων για να πλήξει τον πρώην σύμμαχό του;
Σε κάθε περίπτωση, οι αβεβαιότητες είναι πολλές – και οποιαδήποτε από αυτές θα μπορούσε να στερήσει από τον Trump και τους συμμάχους του τον έλεγχο του Κογκρέσου. Και μαζί του, το δεύτερο μισό της προεδρικής του θητείας.
www.bankingnews.gr
Φυσικά, μια τέτοια σκέψη δεν θα ήταν σοβαρή· όμως, τόσο ο Donald Trump όσο και ο Elon Musk αποφάσισαν να πειραματιστούν με μια νέα μορφή πολιτικής επικοινωνίας στην πράξη. Και το αποτέλεσμα ξεπέρασε κάθε προσδοκία.
Στις 5 Ιουνίου, για πέντε ολόκληρες ώρες, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ και ο ιδρυτής της Tesla αντάλλαξαν προσβολές και επιθέσεις μέσω των social media.
Η έκταση της διαδικτυακής «σφαγής» ήταν πραγματικά επική: μέσα σε λίγες ώρες, η Tesla και η SpaceX κινδύνευσαν να χάσουν κρατικά συμβόλαια, η NASA κινδύνεψε να μείνει χωρίς διαστημόπλοια, ο Trump λίγο έλειψε να παραπεμφθεί, ο Musk έδειχνε στα πρόθυρα της κατάρρευσης, η «λίστα Epstein» επανήλθε στην επικαιρότητα και η ιδέα για τρίτο πολιτικό κόμμα φάνηκε να αναδύεται.
Το γεγονός επιδεινώθηκε από το ότι μέχρι πρόσφατα οι δύο άνδρες ήταν κάτι σαν «αδέλφια»– αχώριστοι και απόλυτα ευθυγραμμισμένοι.
Τώρα όμως, έγιναν σχεδόν εχθροί, γεγονός που προκάλεσε μια αίσθηση αποσταθεροποίησης.
Δεν αποτελεί έκπληξη…
Αλλά αν το δούμε σοβαρά, η ρήξη μεταξύ του Προέδρου των ΗΠΑ και του «συμπροέδρου» του δεν αποτελεί έκπληξη.
Εξ αρχής ήταν δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι αυτή η συμμαχία θα διαρκούσε: υπήρχαν πολλά πιθανά σημεία τριβής και ήταν θέμα χρόνου να εκραγεί κάποιο από αυτά.
Ο Musk, ο οποίος πιθανότατα περίμενε να επωφεληθεί από μια επικερδή συνεργασία, διαπίστωσε ότι η φιλοσοφία του κινήματος MAGA δεν συμβαδίζει με τα επιχειρηματικά του συμφέροντα.
Από την άλλη, ο Trump συνειδητοποίησε ότι δεν μπορεί να μετατρέψει έναν ιδιόρρυθμο επιχειρηματία σε πειθαρχημένο «παίκτη ομάδας».
Η αφορμή για τη ρήξη ήταν ο νόμος «One Big Beautiful» του Trump – ένα νομοσχέδιο που περιελάμβανε την κατάργηση επιδοτήσεων για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και φορολογικές περικοπές με κόστος τη δημοσιονομική ισορροπία.
Αυτό το πακέτο μέτρων άνοιξε την πόρτα στη σύγκρουση.
Πλέον, Trump και Musk έχουν καταλήξει σε μια εύθραυστη συμφιλίωση, προσποιούμενοι ότι δεν συνέβη τίποτα υπερβολικό.
Όμως, η ζημιά έχει ήδη γίνει – και θα έχει συνέπειες. Το ερώτημα είναι: ποιες;
Ο Trump δεν κινδυνεύει με παραπομπή, ακόμη κι αν υπάρξει δεύτερος γύρος αντιπαράθεσης.
Αυτού του είδους οι αποφάσεις λαμβάνονται από το Κογκρέσο, όπου η επιρροή του Musk είναι πρακτικά μηδενική.
Ούτε είναι πιθανό ο Musk να καταφέρει να συσπειρώσει τους Δημοκρατικούς – η στάση του στις ταραχές του Λος Άντζελες δείχνει ότι τους θεωρεί εχθρούς.
Αλλά και στους Ρεπουμπλικάνους δεν μπορεί να βασίζεται· οι περισσότεροι παραμένουν πιστοί στον Trump και δεν θα σταθούν απέναντί του για χατίρι του Musk.
Όσο για την πιθανότητα δημιουργίας τρίτου κόμματος, το αμερικανικό πολιτικό σύστημα –με τους νόμους, τις παραδόσεις και τις πρακτικές των ψηφοφόρων– είναι δομημένο έτσι ώστε να ευνοεί τη διπολικότητα.
Όσοι επιχείρησαν να δημιουργήσουν ένα τρίτο κόμμα είτε ενσωματώθηκαν στο υπάρχον σύστημα είτε οδηγήθηκαν στην αφάνεια. Ακόμη και μορφές όπως ο Teddy Roosevelt δεν μπόρεσαν να το ανατρέψουν.
Ο Elon Musk, σε σύγκριση, είναι απλώς ένας ονειροπόλος, και όχι ο πρώτος – ούτε πιθανώς ο τελευταίος.
Ωστόσο, η ρήξη δεν αποτελεί καλό οιωνό ούτε για τον Trump. Ακόμη κι αν ο Musk αποφύγει την ανοιχτή αντιπαράθεση, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι σοβαρές.
Η διαμάχη
Βραχυπρόθεσμα, η διαμάχη ενδέχεται να ενθαρρύνει τους αντιπάλους του Trump να δράσουν πιο αποφασιστικά, καθώς ο Πρόεδρος μοιάζει να χάνει τον έλεγχο ακόμη και του στενού του κύκλου.
Αυτό μπορεί να εκληφθεί ως ένδειξη αδυναμίας – ειδικά σε μια περίοδο όπου η κυβέρνησή του δίνει μάχη για τον νόμο «One Big Beautiful» και συγκρούεται με την πολιτειακή διοίκηση της Καλιφόρνια.
Το σοβαρότερο όμως πλήγμα μπορεί να έρθει το 2026, με την έναρξη της καμπάνιας για τις ενδιάμεσες εκλογές του Κογκρέσου.
Ο Musk διαθέτει επιρροή στα μέσα ενημέρωσης και, κυρίως, οικονομικούς πόρους.
Αν ήταν ακόμη σύμμαχος του Trump, η χρηματοδότηση των Ρεπουμπλικανών θα ήταν εξασφαλισμένη. Τώρα όμως, αυτό δεν είναι καθόλου βέβαιο.
Αβέβαιο παραμένει και το ποια στάση θα κρατήσει ο Musk τότε: Θα στηρίξει Ρεπουμπλικανούς υποψήφιους; Θα είναι Trumpιστές ή θα ανήκουν στη μετριοπαθή πτέρυγα; Ή μήπως, από πείσμα, θα προωθήσει μέσω Χ υποψήφιους τρίτων κομμάτων για να πλήξει τον πρώην σύμμαχό του;
Σε κάθε περίπτωση, οι αβεβαιότητες είναι πολλές – και οποιαδήποτε από αυτές θα μπορούσε να στερήσει από τον Trump και τους συμμάχους του τον έλεγχο του Κογκρέσου. Και μαζί του, το δεύτερο μισό της προεδρικής του θητείας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών