Η μόνη εξαίρεση σε παγκόσμιο επίπεδο για «συναινετικό διαζύγιο» έγινε το 1992 μεταξύ Τσεχίας και Σλοβακίας
Δύσκολη θεωρεί ότι θα είναι η μονομερής ανεξαρτησία της Καταλονίας από την Ισπανία ο γερμανός καθηγητής Διεθνούς Δικαίου Stefan Talmon του πανεπιστημίου της Βόννης.
Όπως αναφέρει σε συνέντευξη του στη Deutsche Welle, «οι Καταλανοί δεν μπορούν να επικαλεστούν το δικαίωμα αυτοδιάθεσης:
Προϋπόθεση είναι ότι υπάρχει ένας λαός, ο οποίος μπορεί να επικαλεστεί το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης.
Ένα τμήμα του πληθυσμού εντός ενός εθνικού κράτους δεν αποτελεί λαό, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, ακόμα και αν διαθέτει ένα είδος ταυτότητας».
Όπως υπογραμμίζει, «το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών αποτελεί θεμελιώδη αρχή του Διεθνούς Δικαίου.
Το ίδιο ισχύει ωστόσο και για την προστασία της εδαφικής κυριαρχίας ενός κράτους.
Οι αυτονομιστές στην Καταλονία επικαλούνται το δικαίωμα αυτοδιάθεσης, η Μαδρίτη, από την πλευρά της την προστασία της εδαφικής κυριαρχίας.
Το Διεθνές Δίκαιο πάντως δεν προβλέπει δικαίωμα απόσχισης, με μόνη εξαίρεση ένα «συναινετικό διαζύγιο», όπως έγινε το 1992 μεταξύ Τσεχίας και Σλοβακίας».
Ο καθηγητής αναφέρεται και στις περιπτώσεις των λαών της Αφρικής που ανακήρυτταν την ανεξαρτησία τους στις δεκαετίες του ΄50 και του ΄60 οπότε και οι αποικιοκρατικές δυνάμεις προέβαλλαν αντίσταση.
Στο πλαίσιο της Καταλονίας και η Βαυαρία
Το ίδιο ισχύει για την Βαυαρία, σε περίπτωση προσπάθειας απόσχισης από την Ομοσπονδιακή Γερμανία, αλλά και για το Κοσσυφοπέδιο. Οι Κοσοβάροι δεν αποτελούν λαό, τουλάχιστον σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Το Κοσσυφοπέδιο ανακήρυξε μεν την ανεξαρτησία του το 2008, ωστόσο το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αν και απεφάνθη ότι η ανεξαρτητοποίηση δεν προσκρούει στο Διεθνές Δίκαιο, επιβεβαίωσε το ψήφισμα 1244 του ΟΗΕ, με το οποίο εγγυάται η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα της Σερβίας ως διαδόχου κράτους της Γιουγκοσλαβίας.
Στην περίπτωση της Καταλονίας δεν μπορεί να γίνεται λόγος σήμερα για καταπίεση των Καταλανών και του πολιτισμού τους, όπως συνέβαινε την εποχή της δικτατορίας του Φράνκο. Η Καταλονία απολαμβάνει μεγαλύτερη αυτονομία από πολλές άλλες ισπανικές περιφέρειες. Κατά την εκτίμηση του καθηγητή Stefan Talmon δεν υπάρχει νομική βάση για το κίνημα απόσχισης στην Καταλονία: «Ούτε στο ισπανικό Συνταγματικό Δίκαιο, ούτε στο Διεθνές Δίκαιο προβλέπεται η έννομη αξίωση για μια ανεξάρτητη Καταλονία».
Και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο προστατεύει το ισχύον καθεστώς. Το άρθρο 4 της Συνθήκης για την ΕΕ προβλέπει ότι οι χώρες-μέλη σέβονται την εθνική τους ταυτότητα, αλλά και την εδαφική τους ακεραιότητα. Με άλλα λόγια: κανείς δεν επιθυμεί μια απόσχιση. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι το λέγειν στην ΕΕ το έχουν τα κράτη-μέλη. Ο καθηγητής Stefan Talmon παραπέμπτει, τέλος, στο Διεθνές Δίκαιο, το οποίο «ορίζεται από τα υπάρχοντα κράτη, τα οποία είναι φυσικό να μην επιθυμούν παρεμβάσεις στην κρατική ακεραιότητα. Κανείς δεν σκάβει μόνος του το λάκκο του».
www.bankingnews.gr
Όπως αναφέρει σε συνέντευξη του στη Deutsche Welle, «οι Καταλανοί δεν μπορούν να επικαλεστούν το δικαίωμα αυτοδιάθεσης:
Προϋπόθεση είναι ότι υπάρχει ένας λαός, ο οποίος μπορεί να επικαλεστεί το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης.
Ένα τμήμα του πληθυσμού εντός ενός εθνικού κράτους δεν αποτελεί λαό, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, ακόμα και αν διαθέτει ένα είδος ταυτότητας».
Όπως υπογραμμίζει, «το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών αποτελεί θεμελιώδη αρχή του Διεθνούς Δικαίου.
Το ίδιο ισχύει ωστόσο και για την προστασία της εδαφικής κυριαρχίας ενός κράτους.
Οι αυτονομιστές στην Καταλονία επικαλούνται το δικαίωμα αυτοδιάθεσης, η Μαδρίτη, από την πλευρά της την προστασία της εδαφικής κυριαρχίας.
Το Διεθνές Δίκαιο πάντως δεν προβλέπει δικαίωμα απόσχισης, με μόνη εξαίρεση ένα «συναινετικό διαζύγιο», όπως έγινε το 1992 μεταξύ Τσεχίας και Σλοβακίας».
Ο καθηγητής αναφέρεται και στις περιπτώσεις των λαών της Αφρικής που ανακήρυτταν την ανεξαρτησία τους στις δεκαετίες του ΄50 και του ΄60 οπότε και οι αποικιοκρατικές δυνάμεις προέβαλλαν αντίσταση.
Στο πλαίσιο της Καταλονίας και η Βαυαρία
Το ίδιο ισχύει για την Βαυαρία, σε περίπτωση προσπάθειας απόσχισης από την Ομοσπονδιακή Γερμανία, αλλά και για το Κοσσυφοπέδιο. Οι Κοσοβάροι δεν αποτελούν λαό, τουλάχιστον σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Το Κοσσυφοπέδιο ανακήρυξε μεν την ανεξαρτησία του το 2008, ωστόσο το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αν και απεφάνθη ότι η ανεξαρτητοποίηση δεν προσκρούει στο Διεθνές Δίκαιο, επιβεβαίωσε το ψήφισμα 1244 του ΟΗΕ, με το οποίο εγγυάται η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα της Σερβίας ως διαδόχου κράτους της Γιουγκοσλαβίας.
Στην περίπτωση της Καταλονίας δεν μπορεί να γίνεται λόγος σήμερα για καταπίεση των Καταλανών και του πολιτισμού τους, όπως συνέβαινε την εποχή της δικτατορίας του Φράνκο. Η Καταλονία απολαμβάνει μεγαλύτερη αυτονομία από πολλές άλλες ισπανικές περιφέρειες. Κατά την εκτίμηση του καθηγητή Stefan Talmon δεν υπάρχει νομική βάση για το κίνημα απόσχισης στην Καταλονία: «Ούτε στο ισπανικό Συνταγματικό Δίκαιο, ούτε στο Διεθνές Δίκαιο προβλέπεται η έννομη αξίωση για μια ανεξάρτητη Καταλονία».
Και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο προστατεύει το ισχύον καθεστώς. Το άρθρο 4 της Συνθήκης για την ΕΕ προβλέπει ότι οι χώρες-μέλη σέβονται την εθνική τους ταυτότητα, αλλά και την εδαφική τους ακεραιότητα. Με άλλα λόγια: κανείς δεν επιθυμεί μια απόσχιση. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι το λέγειν στην ΕΕ το έχουν τα κράτη-μέλη. Ο καθηγητής Stefan Talmon παραπέμπτει, τέλος, στο Διεθνές Δίκαιο, το οποίο «ορίζεται από τα υπάρχοντα κράτη, τα οποία είναι φυσικό να μην επιθυμούν παρεμβάσεις στην κρατική ακεραιότητα. Κανείς δεν σκάβει μόνος του το λάκκο του».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών