Τι θα προβλέπουν οι νέες ρυθμίσεις
Κίνητρα για τη δημιουργία περισσότερων Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), από τα 33 που είναι σήμερα, τα οποία θα δίνουν πρόσθετες παροχές στους ασφαλισμένους, θα περιλαμβάνονται στο
μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο το οποίο επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και θα τεθεί σε διαβούλευση μέσα στον Νοέμβριο.
Στις αλλαγές περιλαμβάνεται το ύψος των εισφορών που μπορούν να κατατίθενται σε κάποιο ΤΕΑ, υπό μορφή συνταξιοδοτικού κεφαλαίου για επένδυση και αποταμίευση, όσο και στο φορολογικό σκέλος, το οποίο θα εμπεριέχει κίνητρα.
Οι παρεμβάσεις
Σήμερα τα υπάρχοντα ΤΕΑ διαχειρίζονται 2,6 δις ευρώ σε επενδύσεις και σύμφωνα με τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί από τους φορείς τα θέματα που συζητούνται ότι χρήζουν παρέμβασης αφορούν:
1. Στην διευκόλυνση της φορητότητας των ασφαλιστικών δικαιωμάτων μεταξύ των φορέων του δεύτερου Πυλώνα, δηλαδή την ανταλλαγή ασφαλισμένων μεταξύ ΤΕΑ και ομαδικών συμβολαίων.
2. Στην μείωση του κόστους λειτουργίας και διαχείρισης των ΤΕΑ μέσω ειδικών φοροαπαλλαγών.
3. Την δημιουργία πλατφόρμας συνταξιοδοτικών πληροφοριών που θα επιτρέπει στους ενδιαφερόμενους να ελέγχουν (και να συγκρίνουν) ανά πάσα στιγμή τις συνταξιοδοτικές παροχές, όπως αντίστοιχα γίνεται με το νέο επικουρικό ταμείο.
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Φεβρουάριο είχαν ψηφιστεί στη Βουλή μικρές βελτιωτικές αλλαγές, με στόχο την καλύτερη λειτουργία των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης. Συγκεκριμένα, αυξήθηκε το
πλαφόν των εισφορών που μπορούν να καταβάλλουν σε ετήσια βάση εργαζόμενοι και εργοδότες στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) ενώ εφεξής, συνυπολογίζονται στις απαλλαγές εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις και οι εισφορές που καταβάλλονται για την ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή κάλυψη των μελών της οικογένειας του εργαζόμενου σε Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης.
Ανάλογη απαλλαγή θα ισχύει και για την αντίστοιχη κάλυψη των μελών της οικογένειας του εργαζόμενου, εφόσον υπάρχει ασφαλιστήριο συμβόλαιο.
Συνταξιοδότηση από τα ΤΕΑ
Αιχμή για τον κλάδο αποτελεί ο διπλός τρόπος συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης, όπου για τους νέους ασφαλισμένους (μετά την 20 η -12-2023) μπαίνουν προσκόμματα τόσο ως προς το ύψος της σύνταξης το οποίο θα φορολογείται, όσο και ως προς τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.
Με βάση τα παραπάνω οι ασφαλισμένοι διαχωρίζονται πλέον σε δύο κατηγορίες:
1. Στα μέλη που έχουν εγγραφεί πριν τις 20/12/2023 (ημερομηνία έναρξης ισχύος του νέου νόμου), για τα οποία ισχύουν οι υφιστάμενες καταστατικές διατάξεις περί προϋποθέσεων λήψης συνταξιοδοτικής
παροχής για το σύνολο του ατομικού τους λογαριασμού (προ και μετά την 31/12/2023).
2. Για τα μέλη που εγγράφονται πρώτη φορά στο ΤΕΑ μετά τις 20/12/2023, για τα οποία ισχύουν οι ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης συνταξιοδοτικής παροχής, όπως ισχύουν με το νέο νόμο.
Επίσης, σύμφωνα με την απόφαση τα ΤΕΑ, συμμορφούμενα στις νέες ρυθμίσεις, οφείλουν να προσαρμόσουν τα καταστατικά τους, ορίζοντας με σαφήνεια τις προϋποθέσεις λήψης της παροχής για τα μέλη τους, περιλαμβάνοντας, εφόσον υφίσταται, τη διάκριση μεταξύ των μελών που έχουν εγγραφεί πριν και ΜΕΤΑ την 20/12/2023.
Οικειοθελή αποχώρηση
Σε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης εργαζομένου είναι δυνατή η λήψη της παροχής του ΤΕΑ, εφόσον ο εργαζόμενος έχει συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας του, χωρίς άλλες προϋποθέσεις, και εφόσον βέβαια δεν προβλέπονται αυστηρότερες προϋποθέσεις στο καταστατικό τουΤΕΑ.
Σε περίπτωση που τερματιστεί η εργασιακή σχέση, στο πλαίσιο της οποίας εργαζόμενος ήταν μέλος ΤΕΑ, χωρίς την βούλησή του, όπως π.χ. σε περίπτωση πτώχευσης του εργοδότη ή απόλυσης του εργαζόμενου, ο τελευταίος δύναται να λάβει την παροχή που του αναλογεί ανεξαρτήτως ηλικίας και χρόνου ασφάλισης.
Για παράδειγμα, έστω εργαζόμενος ηλικίας 40 ετών απολύεται από την εργοδότρια επιχείρηση που προσέφερε συνταξιοδοτικό πρόγραμμα σε ΤΕΑ, στο οποίο ήταν μέλος. Ο τελευταίος δύναται να λάβει την παροχή του συγκεκριμένου ΤΕΑ, εφόσον στο καταστατικό του τελευταίου δεν προβλέπονται αυστηρότερες προϋποθέσεις.
Συνταξιοδοτικά προγράμματα
Για προγράμματα συνταξιοδοτικών παροχών των οποίων τα μέλη φέρουν τον επενδυτικό κίνδυνο, η προκαταβολή συνταξιοδοτικής παροχής προβλέπεται σε περιπτώσεις που τα μέλη ΤΕΑ συνεχίζουν να
απασχολούνται, δηλαδή εξακολουθούν να είναι ασφαλισμένα, πλην όμως έχουν συμπληρώσει:
- είτε το 62ο της ηλικίας τους
- είτε το 55ο έτος της ηλικίας τους και 20 έτη ασφάλισης.
Δεδομένου ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση πληρούνται οι ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης της παροχής, δηλ. τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα θα μπορούσαν ούτως ή άλλως να λάβουν το σύνολο της συνταξιοδοτικής παροχής τους, δύνανται, εάν επιθυμούν να παραμείνουν ασφαλισμένα στο ΤΕΑ λόγω ενεργής επαγγελματικής δραστηριότητας, να λάβουν μέχρι το πενήντα τοις εκατό (50%) της αξίας του ατομικού λογαριασμού τους, ως προκαταβολή, και να αφήσουν το υπόλοιπο να σωρεύεται ώστε να λάβουν στο μέλλον την αναλογούσα παροχή.
Για αυτούς τους λόγους, η χρήση της σχετικής δυνατότητας δεν αποτελεί πρόωρη λήψη της παροχής και δεν επιβάλλεται η προσαύξηση των φορολογικών συντελεστών κατά 50%.
Πρόωρη συνταξιοδότηση
Η πρόωρη λήψη της συνταξιοδοτικής παροχής εφόσον έχουν διανυθεί 15 έτη ασφάλισης, χωρίς ηλικιακή προϋπόθεση επισύρει την προσαύξηση των φορολογικών συντελεστών κατά 50%. Σε αυτή την περίπτωση τα μέλη και δικαιούχοι ΤΕΑ δεν επιτρέπεται να ζητήσουν από αυτό δάνειο ή πρόωρη προκαταβολή.
Οφειλόμενες εισφορές
Ως προς τις μη καταβληθείσες οφειλόμενες εισφορές, αν αυτές καταβληθούν εκπρόθεσμα και εκτός του ευλόγου χρόνου, δεν προσμετρώνται στο χρόνο ασφάλισης που λαμβάνεται υπόψη για τη
λήψη της συνταξιοδοτικής παροχής, όπως προκύπτει από την παρ. α) ανωτέρω, πιστώνονται όμως στον οικείο λογαριασμό προκειμένου να επενδύονται στο μέλλον.
Σήμερα υπάρχουν 33 ΤΕΑ στην Ελλάδα, από τα οποία τα 29 είναι προαιρετικής και τα 4 υποχρεωτικής ασφάλισης.
Τα εγγεγραμμένα μέλη στα ανωτέρω ΤΕΑ ανέρχονται σε 222.671 εργαζόμενους.
Άρα, οι ενεργοί ασφαλισμένοι σε Επαγγελματικά Ταμεία στη χώρα, αντιπροσωπεύουν το 4,85% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού και το 5,97% των απασχολούμενων στην αγορά εργασίας.
Τα περιουσιακά στοιχεία του συνόλου των ΤΕΑ στην Ελλάδα, ανέρχονταν στο τέλος του 2024, σε 2,46 δισ. ευρώ, καταγράφοντας
15,2% ετήσια αύξηση. Αποκλειστικά η αξία του ενεργητικού των ΤΕΑ ήταν την ίδια περίοδο 465 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας 21,4% ετήσια αύξηση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τον ισχύον νόμο, υπάρχει περιορισμός – όριο στα 100 άτομα για να δημιουργήσει ΤΕΑ, μια επιχείρηση ή μια επαγγελματική ομάδα.
Μόλις οι 5.354 από τις 301.114 ελληνικές επιχειρήσεις, δηλαδή το 1,8% του συνόλου, απασχολούν πάνω από 50 εργαζομένους.
Επίσης, το 72% των εργοδοτών στην Ελλάδα απασχολούν 1-4 υπαλλήλους. Οι αυτοαπασχολούμενοι ανέρχονται σε 27,9% του συνόλου των απασχολουμένων της αγοράς εργασίας έναντι ποσοστού13,3% στην ΕΕ.
Αντώνης Βασιλόπουλος
www.bankingnews.gr
μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο το οποίο επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και θα τεθεί σε διαβούλευση μέσα στον Νοέμβριο.
Στις αλλαγές περιλαμβάνεται το ύψος των εισφορών που μπορούν να κατατίθενται σε κάποιο ΤΕΑ, υπό μορφή συνταξιοδοτικού κεφαλαίου για επένδυση και αποταμίευση, όσο και στο φορολογικό σκέλος, το οποίο θα εμπεριέχει κίνητρα.
Οι παρεμβάσεις
Σήμερα τα υπάρχοντα ΤΕΑ διαχειρίζονται 2,6 δις ευρώ σε επενδύσεις και σύμφωνα με τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί από τους φορείς τα θέματα που συζητούνται ότι χρήζουν παρέμβασης αφορούν:
1. Στην διευκόλυνση της φορητότητας των ασφαλιστικών δικαιωμάτων μεταξύ των φορέων του δεύτερου Πυλώνα, δηλαδή την ανταλλαγή ασφαλισμένων μεταξύ ΤΕΑ και ομαδικών συμβολαίων.
2. Στην μείωση του κόστους λειτουργίας και διαχείρισης των ΤΕΑ μέσω ειδικών φοροαπαλλαγών.
3. Την δημιουργία πλατφόρμας συνταξιοδοτικών πληροφοριών που θα επιτρέπει στους ενδιαφερόμενους να ελέγχουν (και να συγκρίνουν) ανά πάσα στιγμή τις συνταξιοδοτικές παροχές, όπως αντίστοιχα γίνεται με το νέο επικουρικό ταμείο.
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Φεβρουάριο είχαν ψηφιστεί στη Βουλή μικρές βελτιωτικές αλλαγές, με στόχο την καλύτερη λειτουργία των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης. Συγκεκριμένα, αυξήθηκε το
πλαφόν των εισφορών που μπορούν να καταβάλλουν σε ετήσια βάση εργαζόμενοι και εργοδότες στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) ενώ εφεξής, συνυπολογίζονται στις απαλλαγές εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις και οι εισφορές που καταβάλλονται για την ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή κάλυψη των μελών της οικογένειας του εργαζόμενου σε Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης.
Ανάλογη απαλλαγή θα ισχύει και για την αντίστοιχη κάλυψη των μελών της οικογένειας του εργαζόμενου, εφόσον υπάρχει ασφαλιστήριο συμβόλαιο.
Συνταξιοδότηση από τα ΤΕΑ
Αιχμή για τον κλάδο αποτελεί ο διπλός τρόπος συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης, όπου για τους νέους ασφαλισμένους (μετά την 20 η -12-2023) μπαίνουν προσκόμματα τόσο ως προς το ύψος της σύνταξης το οποίο θα φορολογείται, όσο και ως προς τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.
Με βάση τα παραπάνω οι ασφαλισμένοι διαχωρίζονται πλέον σε δύο κατηγορίες:
1. Στα μέλη που έχουν εγγραφεί πριν τις 20/12/2023 (ημερομηνία έναρξης ισχύος του νέου νόμου), για τα οποία ισχύουν οι υφιστάμενες καταστατικές διατάξεις περί προϋποθέσεων λήψης συνταξιοδοτικής
παροχής για το σύνολο του ατομικού τους λογαριασμού (προ και μετά την 31/12/2023).
2. Για τα μέλη που εγγράφονται πρώτη φορά στο ΤΕΑ μετά τις 20/12/2023, για τα οποία ισχύουν οι ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης συνταξιοδοτικής παροχής, όπως ισχύουν με το νέο νόμο.
Επίσης, σύμφωνα με την απόφαση τα ΤΕΑ, συμμορφούμενα στις νέες ρυθμίσεις, οφείλουν να προσαρμόσουν τα καταστατικά τους, ορίζοντας με σαφήνεια τις προϋποθέσεις λήψης της παροχής για τα μέλη τους, περιλαμβάνοντας, εφόσον υφίσταται, τη διάκριση μεταξύ των μελών που έχουν εγγραφεί πριν και ΜΕΤΑ την 20/12/2023.
Οικειοθελή αποχώρηση
Σε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης εργαζομένου είναι δυνατή η λήψη της παροχής του ΤΕΑ, εφόσον ο εργαζόμενος έχει συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας του, χωρίς άλλες προϋποθέσεις, και εφόσον βέβαια δεν προβλέπονται αυστηρότερες προϋποθέσεις στο καταστατικό τουΤΕΑ.
Σε περίπτωση που τερματιστεί η εργασιακή σχέση, στο πλαίσιο της οποίας εργαζόμενος ήταν μέλος ΤΕΑ, χωρίς την βούλησή του, όπως π.χ. σε περίπτωση πτώχευσης του εργοδότη ή απόλυσης του εργαζόμενου, ο τελευταίος δύναται να λάβει την παροχή που του αναλογεί ανεξαρτήτως ηλικίας και χρόνου ασφάλισης.
Για παράδειγμα, έστω εργαζόμενος ηλικίας 40 ετών απολύεται από την εργοδότρια επιχείρηση που προσέφερε συνταξιοδοτικό πρόγραμμα σε ΤΕΑ, στο οποίο ήταν μέλος. Ο τελευταίος δύναται να λάβει την παροχή του συγκεκριμένου ΤΕΑ, εφόσον στο καταστατικό του τελευταίου δεν προβλέπονται αυστηρότερες προϋποθέσεις.
Συνταξιοδοτικά προγράμματα
Για προγράμματα συνταξιοδοτικών παροχών των οποίων τα μέλη φέρουν τον επενδυτικό κίνδυνο, η προκαταβολή συνταξιοδοτικής παροχής προβλέπεται σε περιπτώσεις που τα μέλη ΤΕΑ συνεχίζουν να
απασχολούνται, δηλαδή εξακολουθούν να είναι ασφαλισμένα, πλην όμως έχουν συμπληρώσει:
- είτε το 62ο της ηλικίας τους
- είτε το 55ο έτος της ηλικίας τους και 20 έτη ασφάλισης.
Δεδομένου ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση πληρούνται οι ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης της παροχής, δηλ. τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα θα μπορούσαν ούτως ή άλλως να λάβουν το σύνολο της συνταξιοδοτικής παροχής τους, δύνανται, εάν επιθυμούν να παραμείνουν ασφαλισμένα στο ΤΕΑ λόγω ενεργής επαγγελματικής δραστηριότητας, να λάβουν μέχρι το πενήντα τοις εκατό (50%) της αξίας του ατομικού λογαριασμού τους, ως προκαταβολή, και να αφήσουν το υπόλοιπο να σωρεύεται ώστε να λάβουν στο μέλλον την αναλογούσα παροχή.
Για αυτούς τους λόγους, η χρήση της σχετικής δυνατότητας δεν αποτελεί πρόωρη λήψη της παροχής και δεν επιβάλλεται η προσαύξηση των φορολογικών συντελεστών κατά 50%.
Πρόωρη συνταξιοδότηση
Η πρόωρη λήψη της συνταξιοδοτικής παροχής εφόσον έχουν διανυθεί 15 έτη ασφάλισης, χωρίς ηλικιακή προϋπόθεση επισύρει την προσαύξηση των φορολογικών συντελεστών κατά 50%. Σε αυτή την περίπτωση τα μέλη και δικαιούχοι ΤΕΑ δεν επιτρέπεται να ζητήσουν από αυτό δάνειο ή πρόωρη προκαταβολή.
Οφειλόμενες εισφορές
Ως προς τις μη καταβληθείσες οφειλόμενες εισφορές, αν αυτές καταβληθούν εκπρόθεσμα και εκτός του ευλόγου χρόνου, δεν προσμετρώνται στο χρόνο ασφάλισης που λαμβάνεται υπόψη για τη
λήψη της συνταξιοδοτικής παροχής, όπως προκύπτει από την παρ. α) ανωτέρω, πιστώνονται όμως στον οικείο λογαριασμό προκειμένου να επενδύονται στο μέλλον.
Σήμερα υπάρχουν 33 ΤΕΑ στην Ελλάδα, από τα οποία τα 29 είναι προαιρετικής και τα 4 υποχρεωτικής ασφάλισης.
Τα εγγεγραμμένα μέλη στα ανωτέρω ΤΕΑ ανέρχονται σε 222.671 εργαζόμενους.
Άρα, οι ενεργοί ασφαλισμένοι σε Επαγγελματικά Ταμεία στη χώρα, αντιπροσωπεύουν το 4,85% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού και το 5,97% των απασχολούμενων στην αγορά εργασίας.
Τα περιουσιακά στοιχεία του συνόλου των ΤΕΑ στην Ελλάδα, ανέρχονταν στο τέλος του 2024, σε 2,46 δισ. ευρώ, καταγράφοντας
15,2% ετήσια αύξηση. Αποκλειστικά η αξία του ενεργητικού των ΤΕΑ ήταν την ίδια περίοδο 465 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας 21,4% ετήσια αύξηση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τον ισχύον νόμο, υπάρχει περιορισμός – όριο στα 100 άτομα για να δημιουργήσει ΤΕΑ, μια επιχείρηση ή μια επαγγελματική ομάδα.
Μόλις οι 5.354 από τις 301.114 ελληνικές επιχειρήσεις, δηλαδή το 1,8% του συνόλου, απασχολούν πάνω από 50 εργαζομένους.
Επίσης, το 72% των εργοδοτών στην Ελλάδα απασχολούν 1-4 υπαλλήλους. Οι αυτοαπασχολούμενοι ανέρχονται σε 27,9% του συνόλου των απασχολουμένων της αγοράς εργασίας έναντι ποσοστού13,3% στην ΕΕ.
Αντώνης Βασιλόπουλος
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών