γράφει : Μενέλαος Μπέλλος
Οι κυρώσεις της Ουάσιγκτον καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολη την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στην Τεχεράνη
Κατά τη διάρκεια του περασμένου μήνα ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Mohammad Javad Zarif, κάλεσε για μία ακόμα φορά την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών να άρει τις κυρώσεις που έχει επιβάλλει σε βάρος της χώρας τους, χαρακτηρίζοντας μάλιστα τη σχετική πράξη των ΗΠΑ ως «ιατρική τρομοκρατία».
Ο λόγος για τον οποίο ο Ιρανός ΥΠΕΞ προχώρησε σε αυτόν τον χαρακτηρισμό είναι επειδή η χώρα του έχει υποστεί τεράστιο πλήγμα μέχρι στιγμής από την πανδημία του COVID-19 , και οι κυρώσεις της Ουάσιγκτον καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολη τη λήψη βοήθειας από το εξωτερικό.
Σύμφωνα με τον κ. Zarif, το Ιράν «δε διαθέτει τις απαραίτητες πηγές χρηματοδότησης προκειμένου να βοηθήσεις τους ανθρώπους που υποφέρουν από τον κορωνοϊό, εξαιτίας των κυρώσεων που έχουν επιβάλλει οι ΗΠΑ», ενώ όπως επεσήμανε ο ίδιος, οι ενέργειες της Ουάσιγκτον υπερβαίνουν «ακόμα και τα επιτρεπτά όρια σε ένα πεδίο μάχης».
«Οι κυρώσεις κατά του Ιράν απαγορεύουν την προμήθεια φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού από την ιρανική κυβέρνηση» διευκρινίζει ο ίδιος, ενώ πρόσθεσε ότι «οι περιορισμοί στον τραπεζικό και τον χρηματοπιστωτικό τομέα εμποδίζουν την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας».
Μάλιστα, λίγες ημέρες νωρίτερα ο Ιρανός αξιωματούχος είχε στείλει επιστολή στον γενικό γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Antonio Guterres, μέσω της οποίας τόνιζε ότι οι κυρώσεις των ΗΠΑ αποτελούν ένα «τεράστιο εμπόδιο» στη μάχη της χώρας κατά του COVID-19, και ζητούσε την άμεση άρση των «μονομερών και παράνομων κυρώσεων».
«Παρά τις επιστημονικές δυνατότητες του Ιράν και τη δέσμευση που έχει δείξει το σύστημα υγείας της χώρας στη μάχη κατά της επιδημίας, οι κυρώσεις των ΗΠΑ στο εμπόριο και οι προϋποθέσεις που έθεσαν πρόσφατα, προκειμένου να αποτρέψουν την πώληση φαρμάκων, ιατρικού εξοπλισμού και προμηθειών έχουν θέσει σοβαρά εμπόδια στις προσπάθειες αντιμετώπισης του COVID-19», ανέφερε μεταξύ άλλων η επιστολή προς τον ΟΗΕ.
Αν και το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ έχει καταστήσει σαφές ότι τα είδη ανθρωπιστικής βοήθειας, και η παροχή φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού εξαιρούνται από τους εμπορικούς περιορισμούς και τις κυρώσεις, η πολιτική της «μέγιστης πίεσης» που έχει επιβάλλει η αμερικανική κυβέρνηση εξακολουθεί να έχει έμμεσες επιπτώσεις και σε αυτόν τον τομέα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι ορισμένα αντικείμενα απαιτούν επιπλέον εξουσιοδότηση από την Ουάσιγκτον προκειμένου να δοθούν στο Ιράν, καθώς η αμερικανική κυβέρνηση εκτιμά ότι τα αντικείμενα αυτά έχουν «διπλή χρήση» και ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και σε άλλους τομείς, όπως είναι αυτοί της άμυνας και των επιστημών.
Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι στολές χημικής προστασίας, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο από το ιατρικό προσωπικό, όσο και από επιστήμονες που εργάζονται σε δυνητικά τοξικά περιβάλλοντα, καθώς και διάφορες αναπνευστικές συσκευές που απαιτούνται για την περίθαλψη ασθενών.
Μάλιστα, το γεγονός ότι οι αποφάσεις για την έγκριση των σχετικών αντικειμένων μπορεί να χρειαστούν ακόμα και μήνες μέχρι να ληφθούν, καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την παροχή τους σε περιόδους κατά τις οποίες η ανάγκη τους είναι άμεση, όπως είναι η περίοδος που διανύουμε αυτή τη στιγμή.
Παράλληλα, οι νέες κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την κυβέρνηση Trump στις εξαγωγές πετρελαίου της χώρας προκάλεσαν σημαντικό πλήγμα στα έσοδα της χώρας, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό των εσόδων της προέρχεται από τον κλάδο της ενέργειας.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν σημαντικά οι πόροι που μπορεί να χρησιμοποιήσει η Τεχεράνη για την αγορά αγαθών που έχουν εξαιρεθεί από τις κυρώσεις, ενώ η περιορισμένη λίστα των τραπεζών που μπορούν να διευκολύνουν τις πληρωμές των ανθρωπιστικών αγαθών, περιπλέκει ακόμα περισσότερο τις συναλλαγές του Ιράν.
Πριν από μερικές ημέρες ο πρόεδρος της χώρας, Hassan Rouhani, ζήτησε από το Διεθνές Νομισματική Ταμείο τη χορήγηση δανείου ύψους 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, προκειμένου να ενισχυθεί η χώρα στη μάχη της κατά του COVID-19, τονίζοντας μάλιστα ότι το ΔΝΤ θα είναι «ένοχο για διάκριση» εάν δε χορηγήσει το δάνειο.
Η Κεντρική Τράπεζα του Ιράν ζήτησε από το ΔΝΤ να αποκτήσει πρόσβαση στο Εργαλείο Ταχείας Χρηματοδότησης (IFR), το οποίο είναι ένα έκτακτο πρόγραμμα παροχής βοήθειας σε χώρες που αντιμετωπίζουν αιφνίδιες κρίσης, όπως είναι οι φυσικές καταστροφές.
«Καλώ τους διεθνείς οργανισμούς να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους», ανέφερε ο Ιρανός πρόεδρος, διευκρινίζοντας ότι «είμαστε μέλος του ΔΝΤ, δεν πρέπει να υπάρχουν διακρίσεις όσον αφορά τη χορήγηση δανείων».
Ήδη οι κρατικές υπηρεσίες και ορισμένες επιχειρήσεις εκτός Τεχεράνης τέθηκαν ξανά σε λειτουργεία τον περασμένη Σάββατο, με το ένα τρίτο των υπαλλήλων τους να εργάζεται από το σπίτι, ενώ το ίδιο θα συμβεί και εντός της Τεχεράνης από το ερχόμενο Σάββατο.
Ωστόσο, όπως διευκρίνισε ο κ. Rouhani, «οι επιχειρήσεις υψηλού κινδύνου θα παραμένουν κλειστές μέχρι νεωτέρας», καθώς «πρέπει να συνεχίσουμε τη μάχη κατά της επιδημίας, ενώ οι οικονομικές μας δραστηριότητες θα συνεχίζονται όσο το δυνατόν περισσότερο γίνεται».
Από την πλευρά του, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Mike Pompeo, δήλωσε ότι με τα μέτρα που έχει λάβει η Ουάσιγκτον, «το Ιράν θα έχει όλο και λιγότερα χρήματα για να δαπανήσεις στους αντιπροσώπους του», υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι «το Ιράν θα συνεχίσει να έχει λιγότερα δολάρια, μέχρι να αλλάξει το μοντέλο του».
Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος έχει αφήσει «ανοιχτό» το ενδεχόμενο επανεξέτασης των κυρώσεων από την Ουάσιγκτον, κάτι τέτοιο φαίνεται επί του παρόντος δύσκολο, δεδομένης της στάσης που διατηρεί η αμερικανική κυβέρνηση και των θέσεων που διατυπώνει.
Εάν η θέση των ΗΠΑ είναι ότι το Ιράν θα χρησιμοποιήσει την οικονομική βοήθεια προκειμένου να ενισχύσει τον ρόλο του στην ευρύτερη περιοχή και να αναπτύξει περαιτέρω το πυρηνικό του πρόγραμμα, τότε η άσκηση βέτο στην παροχή οποιαδήποτε οικονομικής στήριξης μοιάζει κάτι παραπάνω από δεδομένη.
Όταν όμως μιλάμε για μία πρωτοφανή κρίση, όπως αυτή που βιώνουμε το τελευταίο διάστημα, είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι μία χώρα σαν το Ιράν, που έχει υποστεί σημαντικό πλήγμα από τον COVID-19, θα χρησιμοποιήσει π.χ. το δάνειο του ΔΝΤ για να ενισχύσει το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Ο Ιρανός πρόεδρος είχε δηλώσει πρόσφατα ότι η χώρα του αντιμετωπίζει τον κορωνοϊό κάτω από «αφύσικες συνθήκες», εξαιτίας των αμερικανικών κυρώσεων, οι οποίες έχουν προκαλέσει ελλείψεις σε πόρους και απαραίτητο εξοπλισμό.
Εάν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χορηγήσει εν τέλει το δάνειο στο Ιράν, τότε αυτόματα η Τεχεράνη θα δεχθεί μία σημαντική ώθηση στη μάχη της κατά του COVID-19, και θα μπορέσει να περιορίσει σημαντικά οποιοδήποτε περαιτέρω πλήγμα από την πανδημία.
Ως εκ τούτου, αυτό που θα έπρεπε να κάνει επί του παρόντος η Ουάσιγκτον είναι να μη «μπλοκάρει» το δάνειο του ΔΝΤ, και εν συνεχεία να εξετάσει μία άρση των κυρώσεων, τουλάχιστον όσο αφορά την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Παράλληλα, εάν η Ουάσιγκτον θελήσει κάποια στιγμή να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Τεχεράνη, τότε θα πρέπει να σκεφτεί σοβαρά την άμεση διευκόλυνση παροχής βοήθειας στον Ιράν, σε αυτή την περίοδο παγκόσμιας κρίσης.
Και αυτό γιατί η κυβέρνηση της Τεχεράνης και ο ιρανικός λαός δεν πρόκειται να ξεχάσουν ότι οι ΗΠΑ ουσιαστικά αρνήθηκαν να κάνουν μία προσωρινή εξαίρεση και να αλλάξουν τη στάση τους, ακόμα και σε μία τόσο ειδική περίσταση.
Μενέλαος Μπέλλος
www.bankingnews.gr
Ο λόγος για τον οποίο ο Ιρανός ΥΠΕΞ προχώρησε σε αυτόν τον χαρακτηρισμό είναι επειδή η χώρα του έχει υποστεί τεράστιο πλήγμα μέχρι στιγμής από την πανδημία του COVID-19 , και οι κυρώσεις της Ουάσιγκτον καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολη τη λήψη βοήθειας από το εξωτερικό.
Σύμφωνα με τον κ. Zarif, το Ιράν «δε διαθέτει τις απαραίτητες πηγές χρηματοδότησης προκειμένου να βοηθήσεις τους ανθρώπους που υποφέρουν από τον κορωνοϊό, εξαιτίας των κυρώσεων που έχουν επιβάλλει οι ΗΠΑ», ενώ όπως επεσήμανε ο ίδιος, οι ενέργειες της Ουάσιγκτον υπερβαίνουν «ακόμα και τα επιτρεπτά όρια σε ένα πεδίο μάχης».
«Οι κυρώσεις κατά του Ιράν απαγορεύουν την προμήθεια φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού από την ιρανική κυβέρνηση» διευκρινίζει ο ίδιος, ενώ πρόσθεσε ότι «οι περιορισμοί στον τραπεζικό και τον χρηματοπιστωτικό τομέα εμποδίζουν την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας».
Μάλιστα, λίγες ημέρες νωρίτερα ο Ιρανός αξιωματούχος είχε στείλει επιστολή στον γενικό γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Antonio Guterres, μέσω της οποίας τόνιζε ότι οι κυρώσεις των ΗΠΑ αποτελούν ένα «τεράστιο εμπόδιο» στη μάχη της χώρας κατά του COVID-19, και ζητούσε την άμεση άρση των «μονομερών και παράνομων κυρώσεων».
«Παρά τις επιστημονικές δυνατότητες του Ιράν και τη δέσμευση που έχει δείξει το σύστημα υγείας της χώρας στη μάχη κατά της επιδημίας, οι κυρώσεις των ΗΠΑ στο εμπόριο και οι προϋποθέσεις που έθεσαν πρόσφατα, προκειμένου να αποτρέψουν την πώληση φαρμάκων, ιατρικού εξοπλισμού και προμηθειών έχουν θέσει σοβαρά εμπόδια στις προσπάθειες αντιμετώπισης του COVID-19», ανέφερε μεταξύ άλλων η επιστολή προς τον ΟΗΕ.
Αν και το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ έχει καταστήσει σαφές ότι τα είδη ανθρωπιστικής βοήθειας, και η παροχή φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού εξαιρούνται από τους εμπορικούς περιορισμούς και τις κυρώσεις, η πολιτική της «μέγιστης πίεσης» που έχει επιβάλλει η αμερικανική κυβέρνηση εξακολουθεί να έχει έμμεσες επιπτώσεις και σε αυτόν τον τομέα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι ορισμένα αντικείμενα απαιτούν επιπλέον εξουσιοδότηση από την Ουάσιγκτον προκειμένου να δοθούν στο Ιράν, καθώς η αμερικανική κυβέρνηση εκτιμά ότι τα αντικείμενα αυτά έχουν «διπλή χρήση» και ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και σε άλλους τομείς, όπως είναι αυτοί της άμυνας και των επιστημών.
Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι στολές χημικής προστασίας, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο από το ιατρικό προσωπικό, όσο και από επιστήμονες που εργάζονται σε δυνητικά τοξικά περιβάλλοντα, καθώς και διάφορες αναπνευστικές συσκευές που απαιτούνται για την περίθαλψη ασθενών.
Μάλιστα, το γεγονός ότι οι αποφάσεις για την έγκριση των σχετικών αντικειμένων μπορεί να χρειαστούν ακόμα και μήνες μέχρι να ληφθούν, καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την παροχή τους σε περιόδους κατά τις οποίες η ανάγκη τους είναι άμεση, όπως είναι η περίοδος που διανύουμε αυτή τη στιγμή.
Παράλληλα, οι νέες κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την κυβέρνηση Trump στις εξαγωγές πετρελαίου της χώρας προκάλεσαν σημαντικό πλήγμα στα έσοδα της χώρας, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό των εσόδων της προέρχεται από τον κλάδο της ενέργειας.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν σημαντικά οι πόροι που μπορεί να χρησιμοποιήσει η Τεχεράνη για την αγορά αγαθών που έχουν εξαιρεθεί από τις κυρώσεις, ενώ η περιορισμένη λίστα των τραπεζών που μπορούν να διευκολύνουν τις πληρωμές των ανθρωπιστικών αγαθών, περιπλέκει ακόμα περισσότερο τις συναλλαγές του Ιράν.
Πριν από μερικές ημέρες ο πρόεδρος της χώρας, Hassan Rouhani, ζήτησε από το Διεθνές Νομισματική Ταμείο τη χορήγηση δανείου ύψους 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, προκειμένου να ενισχυθεί η χώρα στη μάχη της κατά του COVID-19, τονίζοντας μάλιστα ότι το ΔΝΤ θα είναι «ένοχο για διάκριση» εάν δε χορηγήσει το δάνειο.
Η Κεντρική Τράπεζα του Ιράν ζήτησε από το ΔΝΤ να αποκτήσει πρόσβαση στο Εργαλείο Ταχείας Χρηματοδότησης (IFR), το οποίο είναι ένα έκτακτο πρόγραμμα παροχής βοήθειας σε χώρες που αντιμετωπίζουν αιφνίδιες κρίσης, όπως είναι οι φυσικές καταστροφές.
«Καλώ τους διεθνείς οργανισμούς να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους», ανέφερε ο Ιρανός πρόεδρος, διευκρινίζοντας ότι «είμαστε μέλος του ΔΝΤ, δεν πρέπει να υπάρχουν διακρίσεις όσον αφορά τη χορήγηση δανείων».
Ήδη οι κρατικές υπηρεσίες και ορισμένες επιχειρήσεις εκτός Τεχεράνης τέθηκαν ξανά σε λειτουργεία τον περασμένη Σάββατο, με το ένα τρίτο των υπαλλήλων τους να εργάζεται από το σπίτι, ενώ το ίδιο θα συμβεί και εντός της Τεχεράνης από το ερχόμενο Σάββατο.
Ωστόσο, όπως διευκρίνισε ο κ. Rouhani, «οι επιχειρήσεις υψηλού κινδύνου θα παραμένουν κλειστές μέχρι νεωτέρας», καθώς «πρέπει να συνεχίσουμε τη μάχη κατά της επιδημίας, ενώ οι οικονομικές μας δραστηριότητες θα συνεχίζονται όσο το δυνατόν περισσότερο γίνεται».
Από την πλευρά του, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Mike Pompeo, δήλωσε ότι με τα μέτρα που έχει λάβει η Ουάσιγκτον, «το Ιράν θα έχει όλο και λιγότερα χρήματα για να δαπανήσεις στους αντιπροσώπους του», υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι «το Ιράν θα συνεχίσει να έχει λιγότερα δολάρια, μέχρι να αλλάξει το μοντέλο του».
Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος έχει αφήσει «ανοιχτό» το ενδεχόμενο επανεξέτασης των κυρώσεων από την Ουάσιγκτον, κάτι τέτοιο φαίνεται επί του παρόντος δύσκολο, δεδομένης της στάσης που διατηρεί η αμερικανική κυβέρνηση και των θέσεων που διατυπώνει.
Εάν η θέση των ΗΠΑ είναι ότι το Ιράν θα χρησιμοποιήσει την οικονομική βοήθεια προκειμένου να ενισχύσει τον ρόλο του στην ευρύτερη περιοχή και να αναπτύξει περαιτέρω το πυρηνικό του πρόγραμμα, τότε η άσκηση βέτο στην παροχή οποιαδήποτε οικονομικής στήριξης μοιάζει κάτι παραπάνω από δεδομένη.
Όταν όμως μιλάμε για μία πρωτοφανή κρίση, όπως αυτή που βιώνουμε το τελευταίο διάστημα, είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι μία χώρα σαν το Ιράν, που έχει υποστεί σημαντικό πλήγμα από τον COVID-19, θα χρησιμοποιήσει π.χ. το δάνειο του ΔΝΤ για να ενισχύσει το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Ο Ιρανός πρόεδρος είχε δηλώσει πρόσφατα ότι η χώρα του αντιμετωπίζει τον κορωνοϊό κάτω από «αφύσικες συνθήκες», εξαιτίας των αμερικανικών κυρώσεων, οι οποίες έχουν προκαλέσει ελλείψεις σε πόρους και απαραίτητο εξοπλισμό.
Εάν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χορηγήσει εν τέλει το δάνειο στο Ιράν, τότε αυτόματα η Τεχεράνη θα δεχθεί μία σημαντική ώθηση στη μάχη της κατά του COVID-19, και θα μπορέσει να περιορίσει σημαντικά οποιοδήποτε περαιτέρω πλήγμα από την πανδημία.
Ως εκ τούτου, αυτό που θα έπρεπε να κάνει επί του παρόντος η Ουάσιγκτον είναι να μη «μπλοκάρει» το δάνειο του ΔΝΤ, και εν συνεχεία να εξετάσει μία άρση των κυρώσεων, τουλάχιστον όσο αφορά την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Παράλληλα, εάν η Ουάσιγκτον θελήσει κάποια στιγμή να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Τεχεράνη, τότε θα πρέπει να σκεφτεί σοβαρά την άμεση διευκόλυνση παροχής βοήθειας στον Ιράν, σε αυτή την περίοδο παγκόσμιας κρίσης.
Και αυτό γιατί η κυβέρνηση της Τεχεράνης και ο ιρανικός λαός δεν πρόκειται να ξεχάσουν ότι οι ΗΠΑ ουσιαστικά αρνήθηκαν να κάνουν μία προσωρινή εξαίρεση και να αλλάξουν τη στάση τους, ακόμα και σε μία τόσο ειδική περίσταση.
Μενέλαος Μπέλλος
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών